Bu bölümde, aktif öğrenme ile ilgili yapılmış ilgili araştırma ve yayınlardan bir bölümü sunulmuştur. Aktif öğrenme, Sosyal Bilgiler öğretiminde aktif öğrenme ile tarih öğretiminde aktif öğrenme ile ilgili yapılan çalışmalardan ulaşılabilenlerden özetle bahsedecek olursak:
Çullu (2003), aktif öğrenmenin yüklemeler, başarı ile hatırda tutma üzerindeki etkileri ve öğrenci görüşleri konulu yüksek lisans tezinde, 2002-2003 yılının 1. yarıyılında İzmir ilinde MEB’e bağlı ilköğretim okullarında iki 7. sınıf şubesinde uygulama yaptığını belirtmiştir. ‘‘İstanbul’un Fethi’’ ve ‘‘Avrupa’da Yenilikler’’ üniteleri kapsayan başarı testleri, klasik sınav soruları ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinin kullanıldığı ses kayıtları toplanmıştır. Yapılan uygulamalar sonucunda aktif öğrenme yöntemlerinin uygulandığı deney grubundaki öğrencilerin başarısı aktif öğrenme yöntemlerinin uygulanmadığı kontrol grubuna nazaran daha fazla olduğu ortaya çıkmıştır.
Bulut (2005) ‘‘Okul öncesinde Aktif Öğrenme Modelinin Uygulanabilirliği (Elazığ İli Örneği)’’ isimli tez çalışmasında, eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin aktif öğrenmeyle ilgili hizmetiçi eğitime katılma durumu, öğretmenlerin hizmetöncesi eğitimde aktif öğrenme ile ilgili yeterli bilgi alma durumu, okulların sosyo-ekonomik düzeyinin aktif öğrenmeyi etkileme durumu, öğretmenlerin aktif öğrenme uygulamalarında karşılaştıkları sorunlar, aktif öğrenmenin öğrencilere sağladığı faydalar, öğretmenlerin aktif öğrenme uygulamalarında karşılaştıkları zorluk çekme düzeyleri, öğretmenlerin aktif öğrenme tekniklerini bilme ve uygulama düzeyleri
analizler sonucunda eğitim kurumlarındaki öğretmenlerin aktif öğrenme ile ilgili hizmetiçi eğitime çok az katıldıkları gözlemlenmiştir. Yine bu araştırma sonucunda öğretmenlere göre okulların sosyo-ekonomik düzeyinin aktif öğrenmeyi kısmen etkilediği belirlenmiştir.
Yalavuz (2006) ‘‘Türkiye’de Tarih Öğretiminde Aktif Yöntemin Uygulanışı’’ isimli çalışmasında: Tarih’in ne olduğu, Türkiye’de tarih eğitiminin gelişimi, tarih eğitiminde yaşanan sorunlar, aktif öğrenmenin ne olduğu, aktif öğrenmenin tarih derslerinde nasıl kullanılabileceği hakkında bilgi verilmiştir.
Açıkgöz (2006) ‘‘Aktif Öğrenme Uygulamaları’’ başlıklı makalesinde aktif öğrenmeye niçin gereksinim duyulduğu tartışılmıştır. Ayrıca aktif öğrenmede öğrenci ve öğretmen rolleri ele alınmıştır. Öğrenme sürecinde önemli duygu ve algıların önemi ve bunların nasıl desteklenebileceği vurgulanmıştır. Ayrıca makalede aktif öğrenmenin öğrenme kapasitesinin artırılmasındaki etkisi, iş ve amaç seçimi, model olma, sosyal etkileşim, aktif bilgi işleme, özdüzenleme, sınıf düzeni gibi konulara değinilmiştir.
Uysal (2007) tarafından gerçekleştirilen ‘‘Öğrenme stratejileri ve yeni ilköğretim programında Sosyal Bilgiler programı 4. ve 5. sınıflarda öğrenme stratejisi (Aktif Öğrenme) Yozgat İli Uygulaması’’ başlıklı çalışmada 2005 yılından sonra yenilenen ders müfredatı ile önceki ders müfredatı karşılaştırılmıştır. Müfredatla birlikte değişen strateji, yöntem, teknik farklılıkları ortaya konulmaya çalışılmış ve yeni müfredatla birlikte kullanılan ve kullanılabilecek olan yöntem ve teknikler açıklanmıştır. Yeni müfredatın temelinin yapılandırmacı yaklaşıma dayandığı ve bu yaklaşım doğrultusunda öğrencinin öğretim ortamında aktif bir unsur olması için kullanılan ve kullanılabilecek aktif öğrenme strateji ve tekniklerinden bahsedilmiştir. Aynı araştırmada anket uygulaması kullanılmış ve bu uygulama ile öğretmenlerin öğretim sırasında kullanıldıklar strateji ve bu stratejilere uygun teknik ve yöntemlerin neler olduğunu ve bunların kullanılış sıklıklarını belirlenmeye çalışılmıştır.
Koç (2007) tarafından gerçekleştirilen ‘‘Aktif Öğrenmenin Okuduğunu Anlama, Eleştirel Düşünme ve Sınıf İçi Etkileşim Üzerindeki Etkileri’’ isimli çalışmada amaç, aktif öğrenmenin ve geleneksel öğretim yöntemlerinin, ilköğretim öğrencilerinin okuduğunu anlama başarısı, eleştirel düşünme becerileri ve sınıf içi etkileşim üzerindeki etkilerini, okuduğunu anlama başarısı ile eleştirel düşünme becerileri arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmada kontrol gruplu öntest-sontest deney deseni kullanılmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesi sonucunda aktif öğrenmenin öğrencilerin okuduğunu anlama başarıları ve eleştirel düşünme becerileri üzerinde geleneksel öğretim yöntemlerine göre daha etkili olduğu saptanmıştır. Aktif öğrenme gruplarında, öğrencilerin soruları yanıtlama/açıklama, grubu yönetme/öğretmen rölü, soruları sesli okuma grup çalışmasına/işe katma ve tamamlama davranışlarını, belirlenen diğer kategorilere göre daha sık gösterdikleri görülmüştür.
Güçlü (2007) yılında yapmış olduğu ‘‘Sınıf Yönetiminde Aktif Öğrenme Tekniklerinin Öğrenci Başarısındaki ve Tutumundaki Etkisi’’ adlı yüksek lisans tezinde aktif öğrenme etkileri ile geleneksel yöntemin öğrenci başarılarına ve Aktif Öğrenme teknikleri ile öğrencilerin derse karşı tutumlarına yönelik etkileri saptanmaya çalışılmıştır. Yapılan araştırma kapsamında seçilen üniteler kontrol grubuna geleneksel öğretim yöntemi, deney grubuna ise aktif öğrenme teknikleri kullanılarak işlenmiştir. Öğrencilerin araştırma sonunda nasıl bir farklılaşma gösterdiklerini tespit etmek amacıyla ünite başında ve konu sonunda olmak üzere daha önceden hazırlanan öğrenci başarı testi ve tutum ölçekleri uygulanmıştır. Başarı testi ve tutum ölçeği vasıtasıyla elde edilen veriler amaçlara uygun olarak frekans, yüzde, aritmetik ortalama, standart sapma ve t testi kullanılarak analiz edilmiştir. Gruplar arasında anlamlı bir farkın olup olmadığı α= 0,01 düzeyinde test edilmiştir.
Tımbıl (2008) ise ‘‘İlköğretim II. Kademe Fen Öğretiminde Aktif Öğrenme Yaklaşımı ve Drama Tekniği Kullanılmasının Öğrenci Başarılarına Etkilerinin Karşılaştırılması’’ isimli çalışmasında aktif öğrenme ve drama tekniğinin kullanılmasını n öğrenci başarısına etkisini ortaya koymaya çalışmıştır. Çalışmayı 76
testi ön test olarak uygulanmış ve öğrenciler başarı sırasına göre gruplara ayrılmıştır. Test sonuçlarına göre, akademik başarısı yüksek grup ile akademik başarısı düşük grup meydana gelmiştir. 38 kişilik akademik başarısı yüksek grup, başarıları eşit olacak biçimde ikiye bölünmüştür. Akademik başarısı yüksek grubun yarısı ile aktif öğrenme yaklaşımı, diğer yarısıyla da drama tekniği kullanılarak öğretimin gerçekleşmesi sağlanmıştır. Akademik başarısı yüksek grupta olduğu gibi akademik başarısı düşük grupta da aynı deneysel çalışma yapılmıştır. Deneysel süreç sonunda başarıyı ölçmek için yine aynı test son test olarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS istatistik paket programında analiz edilmiştir. Analiz sonucunda akademik başarısı yüksek gruptaki aktif öğrenme yaklaşımı uygulanan öğrenciler ile drama tekniği uygulanan öğrenciler arasında, başarı testleri sonucunda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (P<0,05). Bu farklılık aktif öğrenme yaklaşımı uygulanan öğrenciler lehine olmuştur. Aynı şekilde akademik başarısı düşük gruptaki aktif öğrenme yaklaşımı uygulanan öğrenciler ile drama tekniği uygulanan öğrenciler arasında, başarı testleri sonucunda anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir (P<0,05). Bu gruptaki farklılık ise drama tekniği uygulanan öğrenciler lehine olmuştur. Bu sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur.
Özdoğan (2008) tarafından çalışılan ‘‘Yapılandırmacı Yaklaşım Doğrultusunda Hazırlanan Yeni Sosyal Bilgiler Programında Aktif Öğrenme Tekniklerinin Kullanımı (Kalın ve Bayat İlköğretim Okulları Örneği’’ isimli yüksek lisans tezinde, yapılandırmacı yaklaşım doğrultusunda hazırlanan yeni Sosyal Bilgiler Programında aktif öğrenme teknikleri ile yapılan Sosyal Bilgiler öğretiminin, aktif öğrenme teknikleri ile yapılmayan Sosyal Bilgiler öğretimine göre, öğrencide daha başarılı ve kalıcı sonuçlar ortaya koyup koymadığı araştırılmıştır. Araştırmada deney ve kontrol grupları oluşturulup bu gruplar başarı ve kalıcılık açısından incelenmiştir. Araştırma 2007-2008 öğretim yılının 2. döneminde Sivas Yıldızeli ilçesinin Kalın ve Bayat ilköğretim okullarında yapılmıştır. Uygulama sırasında İlköğretim Sosyal Bilgiler dersi 6. sınıf Ülkemiz ve Dünya, 7. sınıf Ekonomi Ve Sosyal Hayat Ünitelerinin konuları aktif öğrenme yöntemleri ile işlenmiş, grupların başarılarını ölçmek için
paket programında değerlendirilmiş alınan sonuçların deney grubu lehine olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda aktif öğrenme tekniklerinin öğrencinin başarısını ve kalıcılığı artırdığı görülmüştür.