İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ve Yorumlar

8. Sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde, gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşleri;

a Cinsiyete göre, b Okul türüne göre,

c Öğretmenlik mesleğindeki kıdeme göre,

d En son mezun olduğu okul derecesine göre farklılık göstermekte midir? a) Cinsiyete Göre;

8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyete göre farklılık gösterip göstermediği SPSS de “İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemlerde t testi “ ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda elde edilen değerler Tablo 22 de yer almaktadır.

Tablo 22: Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretiminde Gazetenin Doğasına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Cinsiyete Göre Farklılığı İçin t Testi Tablosu

Cinsiyet N X (ort.) S sd t p

Kadın 188 25,6 3,9

438 1,66 0.09

Erkek 252 26,2 3,6

*p≤.05

Tablo 22 incelendiğinde; 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemektedir, t(438)=1,66, p>.05.

b) Okul Türüne Göre;

8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin görev yaptıkları okul türüne göre farklılık gösterip göstermediği SPSS de “İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemlerde t testi “ ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda elde edilen değerler Tablo 23 de yer almaktadır.

Tablo 23: Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretiminde Gazetenin Doğasına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Görev Yapılan Okul Türü Farklılığına Göre t Testi Tablosu

Okul Türü N X (ort.) S sd t p

Devlet 334 25,7 3,9

433 2,18 0.03

Özel 101 26,6 3,1

*p≤.05

Tablo 23 incelendiğinde; 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin görev yaptıkları okula göre anlamlı farklılık göstermektedir, t(433)=2,18, p<.05.

Özel okullarda çalışan öğretmenlerin gazetelerin doğasına ilişkin tutumları (ort.=26,6), devlet okullarında çalışan öğretmenlere (ort.=25,7) göre daha olumludur. Bu durum özel okulların mevcut eğitim anlayışının dersi gazete veya başka ders materyalleriyle işlemesi hususunda daha olumlu bir görüşe sahip olduğunu gösterir. Bundan daha önemlisi özel okulun sahip olduğu fiziki ve sosyal imkânlarının fazla oluşu da böyle bir farklılığın gerçekleşmesinde pay sahibi olabilir.

c) Öğretmenlik Mesleğindeki Kıdeme Göre;

8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin öğretmenlik mesleğindeki kıdeme göre farklılık gösterip göstermediği SPSS de “İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler için Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way Anova)” ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda elde edilen değerler Tablo 24 de yer almaktadır.

Tablo 24: Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretiminde Gazetenin Doğasına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Mesleki Kıdem Farklılığı için Anova Tablosu

Varyansın Kaynağı KT sd KO F p Gruplar arası 86,952 4 21,738 1,507 ,199 Gruplar içi 6274,312 435 14,424 Toplam 6361,264 439 *p≤.05

Tablo 25: Gazetelerin Doğası Alt Probleminde Mesleki Kıdem Değişkenine İlişkin Betimsel Veriler

Kıdem (yıl) N X (ort.) S F p

1-5 94 26 3,8 1,24 0.29 6-10 127 26,1 3,5 11-15 99 26,2 3,6 16-20 71 25,3 4,3 21 ve üzeri 49 25,1 4,3

Tablo 24 ve 25 incelendiğinde; 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin öğretmenlik mesleğindeki kıdeme göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir, F(4,435)=1,24, p>.05.

d) En Son Mezun Olduğu Okul Derecesine Göre Farklılık Göstermekte midir?

8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin en son mezun olduğu okul derecesine göre farklılık gösterip göstermediği SPSS de “İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler için Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way Anova)” ile incelenmiştir. Yapılan analiz sonucunda elde edilen değerler Tablo 26 ve 27 de yer almaktadır.

Tablo 26: Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Öğretiminde Gazetenin Doğasına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin En Son Mezun Olunan Okul Derecesindeki Farklılığı İçin Anova Tablosu

Varyansın Kaynağı KT sd KO F p Gruplar arası 71,565 4 17,891 1,237 ,294 Gruplar içi 6289,699 435 14,459 Toplam 6361,264 439 *p≤.05

Tablo 27: Gazetelerin Doğası Alt Probleminde Mezun Olunan Okul Derecesi Değişkenine İlişkin Betimsel Veriler

Mezun olduğu okul-

derece N X (ort.) S F p Eğitim Ens. 18 23,9 2,9 1,34 0.25 Eğitim Fak. 239 25,9 3,9 Fen-Edeb. Fak. 104 25,9 3,9 Lisansüstü 51 26,2 3,5

Tablo 26 ve 27 incelendiğinde; 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi öğretiminde gazetelerin doğasına ilişkin öğretmen görüşlerinin son mezun olduğu okul derecesine göre anlamlı bir farklılık göstermemektedir, F(4,435)=1,1, p>.05.

Tablo 28: Gazetelerin Doğası Maddelerine İlişkin Madde-Test Korelasyonları

Madde No GAZETELERİN DOĞASI

Madde-Test Korelasyon Katsayısı

MADDE-26 0.44 MADDE-27 0.50 MADDE-28 0.44 MADDE-29 0.62 MADDE-30 0.67 MADDE-31 0.68 MADDE-32 0.61

Tablo 29: Öğretmenlerin Gazetelerin Doğası ile ilgili Önermelerine İlişkin Frekans ve Yüzde Değerleri Önermeler Hiç Kat ılm ıyoru m Kat ılm ıyoru m Kar ars ız ım Kat ılı yorum Tamamen Kat ılı yorum

1 Gazeteler, güncel bilgiye ulaşılabilecek en kolay kaynaklardan biridir.

f 10 33 23 245 129

% % 2,3 % 7,5 % 5,2 % 55,7 29,3

2 Gazeteler eğitimsel, çok yönlü ve dinamik bir öğrenme aracı değildir.

f 28 122 55 173 62

% % 6,4 % 27,7 % 21,5 %39,3 %14,1

3 Gazeteler olayları yaratmayıp, gerçekleri bir olaydan hareket ederek okuyucuya anlayabileceği biçimde sunarlar.

f 5 67 77 262 29

% % 1,1 % 15,2 % 17,5 % 59,5 %6,6

4 Gazeteler, kolay elde edilebilen, pahalı olmayan, çok amaçlı, güncel bilgiler kaynağıdır.

f 4 23 19 261 133

% %0,9 %5,2 % 4,3 %59,3 % 30,2

5 Gazeteler aynı zamanda tarihi, günlük olarak aktaran

kaynaklardır.

f 7 45 28 269 91

% %1,6 % 10,2 % 6,4 % 61,1 %20,7

6 Gazeteler içerdikleri farklı konulardaki haberler, zengin görsel unsurlar (resim, fotoğraf, şema, grafik, harita vb) ve her düzeyde (okul öncesinden yüksek öğretime) içerdikleri bilgilerle her derste kullanılabilecek bir araçtır.

f 11 85 86 186 72

% % 2,5 % 19,3 % 19,5 % 42,3 % 16,4

7 Gazeteler bilgileri, öğrenciye ders kitaplardan çok daha ilginç bir biçimde sunan kaynaklardır.

f 11 74 94 211 50

% % 2,5 % 16,8 % 21,4 % 48 % 11,4

Öğretmenlerin gazetelerin doğasına ilişkin önermelere verdiği cevapların oranlarını Tablo 29 ortaya koymaktadır. Buna göre öğretmenler;

¾ “Gazeteler, güncel bilgiye ulaşılabilecek en kolay kaynaklardan biridir.” Önermesine % 29,3’ü tamamen katıldıklarını, % 55,7’si katıldıklarını, % 5,2’si kararsız olduklarını, % 7,5’i katılmadıklarını, % 2,3’ü ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermeye göre araştırmaya katılan öğretmenlerin yaklaşık olarak %80’i gazeteyi doğasına uygun bir şekilde en kolay ulaşılabilecek bir güncel bilgi kaynağı olarak görmüşlerdir. Segall ve Schmıdt (2006)’e göre gazetelerin en önemli özelliği zaten budur. Gazeteler ucuz, çok yönlü tek ya da toplu bir şekilde kullanılıp bilgiye götüren güncel bilgi kaynaklarıdır. Manning (2001)’e göre de eğitim de ortamında kullanılan ya da kullanabilecek olan diğer materyaller zaman içinde eskirken gazeteler ucuz olması ve her zaman ilgi gören bir materyal olması özelliğinden bir şey kaybetmeyecektir.

¾ “Gazeteler eğitimsel, çok yönlü ve dinamik bir öğrenme aracı değildir.” Önermesine % 14,1’i tamamen katıldıklarını, % 39,3’ü katıldıklarını, % 21,5’i kararsız olduklarını, % 27,7’si katılmadıklarını, % 6,4’ü ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermede öğretmenlerin verdiği cevapların dağılımı gerçekten ilginçtir. Burada yaklaşık olarak yarısı gazeteyi bir öğrenme aracı olarak görmemektedir. Tabloda ki diğer önermelerde gazeteyi doğası gereği bir eğitim malzemesi olarak gören önermelere olumlu yaklaşan öğretmenlerin yarısının burada bunun tersini ifade etmesi düşündürücüdür. Bunun iki sebebi olabilir. Birincisi; öğretmenlerin gazeteleri sınıf ortamında kullanmak adına bir eğitim eksikliğinden bahsetmesi bunun nedeni olarak da şu an böyle bir yargıya sahip olmaları. İkincisi ise sorudaki olumsuzluk ifadesini dikkat eksikliği yüzünden kaçırmış olmasıdır. Gazeteler Deveci (2005)’ye göre gazeteler gerçek dünyayı insanların önüne getiren, eğitimsel ve çok yönlü bir öğrenme aracıdır.

¾ “Gazeteler olayları yaratmayıp, gerçekleri bir olaydan hareket ederek okuyucuya anlayabileceği biçimde sunarlar.” Önermesine % 6,6’sı tamamen katıldıklarını, % 59,5’i katıldıklarını, % 17,5’i kararsız olduklarını, % 15,2’si katılmadıklarını, % 1,1’i ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermede öğretmenlerin gazetenin doğasına ilişkin bu özelliğe olumlu yaklaşmaları oldukça önemlidir. Çünkü gazeteler bir olay örgüsü etrafında farklı şekillerde aynı olayı ifade edebilme özgürlüğüne sahiptir. Bazen gazetelerin objektiflik ilkesine ters düşen gerçekliği de budur. Çünkü aynı olayı farklı şekilde ifade edilmesi güvenilmez sonuçları da ortaya çıkarabilir. Gazeteler toplumun geneline hitap ettikleri için böyle bir özelliği vardır. Carey ve Greenberg (1991)’e göre de gazeteler bu yönüyle okuyucuyu dünyanın herhangi bir yerine götürebilir. Burada önemli olan öğretmenlerin

de üzerinde görüş birliğine vardıkları gazetelerin ortaya çıkış sebebini bir gerçekliğe dayandırmaları olay örgüsüne de bu açıdan yaklaşmalarıdır.

¾ “Gazeteler, kolay elde edilebilen, pahalı olmayan, çok amaçlı, güncel bilgiler kaynağıdır.” Önermesine % 30,2’si tamamen katıldıklarını, % 59,3’ü katıldıklarını, % 4,3’ü kararsız olduklarını, % 5,2’si katılmadıklarını, % 0,9’u ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermeye göre de öğretmenlerin araştırmaya katılan öğretmenlerin büyük çoğunluğunun gazeteyi bir eğitimde kullanılabilecek güncel bir kaynak olarak gördüğü sonucu çıkar.

¾ “Gazeteler aynı zamanda tarihi, günlük olarak aktaran kaynaklardır.” Önermesine % 20,7’si tamamen katıldıklarını, % 61,1’i katıldıklarını, % 6,4’ü kararsız olduklarını, % 10,2’si katılmadıklarını, % 1,6’sı ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Gazeteler en önemli özelliklerinden biri güncel, ucuz, kolay elde edilebilir olmalarının yanında yayımlandıkları dönem içinde olayları belli bir kronoloji esasına göre de vermeleridir. Gazete bu yönüyle bizim çalışmamıza da konu olmuştur. Genelde tarih disiplini özelde ise İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersi kendi içinde siyasi, sosyal, ekonomik bir olaylar bütünüdür. Gazeteler de tarihsel süreçte dönemin bir anlamda her yönü ile fotoğrafını çeken ve yorumlayan birinci elden kaynaklardır. Bu yönü ile öğrencilerden istediğimiz tarihsel düşünme becerilerinin de gerçekleşmesinde gazetenin payı tartışılmaz. Hall (1934)’a göre; Her tarih öğretmeni şüphesiz ki tarihi bir gazeteyi geçmişin resmini yeniden inşa etmede öğrenciye katacağı değerin anlamını biliyordur. İfadesiyle öğrenciler için tarihsel gazetelerin değerini belirtmiştir. Öğretmenlerin de bu önermeye çoğunlukla olumlu yaklaşmaları bu ders için gazeteyi kullanma inançlarının olduğunun açık bir göstergesidir.

¾ “Gazeteler içerdikleri farklı konulardaki haberler, zengin görsel unsurlar (resim, fotoğraf, şema, grafik, harita vb) ve her düzeyde (okul öncesinden yüksek öğretime) içerdikleri bilgilerle her derste kullanılabilecek bir araçtır.” Önermesine % 16,4’ü tamamen katıldıklarını, % 42,3’ü katıldıklarını, % 19,5’i kararsız olduklarını, % 19,3’ü katılmadıklarını, % 2,5’i ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermeye öğretmenlerin yaklaşık :% 60’ı olumlu görüş bildirmişlerdir. Bu durum öğretmenlerin gazeteyi gerek bu derste gerekse diğer derslerde bir eğitim aracı olarak gördüklerinin açık bir göstergesidir. Burada düşündürücü olan katılmayan ve kararsız olanların sayısının hemen hemen aynı ve toplamının fazla oluşudur. Bu durumun ortaya çıkmasında öğretmenlerin gazeteyi eğitimde kullanmayı bilmemelerinden kaynaklanan bir öz yeterlilik eksikliği olduğu düşünülebilir.

¾ “Gazeteler bilgileri, öğrenciye ders kitaplardan çok daha ilginç bir biçimde sunan kaynaklardır.” Önermesine % 11,4’ü tamamen katıldıklarını, % 48’i katıldıklarını, % 21,4’ü kararsız olduklarını, % 16,8’i katılmadıklarını, % 2,5’i ise de hiç katılmadıklarını ifade etmişlerdir.

Bu önermeye öğretmenlerin yarısından fazla bir yüzde ile katılması İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersinde gazeteyi ders kitabının eksik yanlarını ikame etmek için kullanılabilir materyal olarak gördüklerinin bir kanıtıdır. Sınıflarda gazete kullanılmasının en önemli faydası gazetenin her gün yenilenmesidir çünkü haberler her gün yenilenir. Bu doğrultuda gazetelerin yaşayan ders kitapları olduğu söylenebilir (Newspapers Maintain the Brain, 2011).

Gazetenin ders kitaplarından daha ilginç bir şekilde bilgileri sunması gazetelerin bilgileri görsellik unsurunu ön planda tutarak vermesinden ileri gelir. Ders kitabı okuyarak sıkıldığını söyleyen biri gazete okurken aynı şeyi düşünmeyebilir. Hiçbir pedegojik ders kitabı dünyanın günlük akışını gazeteler gibi tutamaz (Newspaper in the Classroom Project Teacher Guide, 1972).