ve tanılama sisteminin velilere, okul yöneticilerine ve öğretmenlere yeterince tanıtılmamaktadır” görüşünü, S39 kodlu öğretmen ise “Konu ile ilgili belirgin ipuçları konusunda eğitim almalıydık. Ayrıca sınava girecek çocukları nasıl hazırlayabileceğimi konusunda da bize açıklama yapılmalı ve eğitilmeliyiz. Öğrencileri sağlıklı değerlendirebildiğimizi düşünüyorum” görüşünü belirtmektedir. Öğretmen görüşlerine göre, tanılama öncesi çocukları daha isabetli yönlendirmek için en çok ihtiyaç duydukları kısa bilgilendirmeler yerine özel yetenekli öğrencilerin özelliklerini, ihtiyaçlarını, okulları vb. anlatan seminer veya hizmet içi eğitimdir. Rehber öğretmen desteği ve veli bilgilendirmesi de diğer ihtiyaçlarıdır.
4.2. İkinci Alt Probleme Ait Bulgular ve Yorum
Araştırmanın ikinci alt problemi ‘Grup Tarama Sınavına giren öğrencilerin tanılama sürecine ilişkin görüşleri nelerdir?’ şeklinde belirlenmiştir. Bu alt problemin araştırılması için 7 sorudan oluşan ‘BİLSEM Seçmeleri Grup Tarama Testine Giren Öğrencilerin Görüşlerini Belirleme Formu’ hazırlanmıştır. Görüşme formları Türkiye’nin çeşitli illerindeki 22 Mart 2015 günü Bilim ve Sanat Merkezleri Öğrenci Seçme Sınavına giren üçüncü sınıftan 47, dördüncü sınıftan 63 öğrenciye uygulanmıştır. Öğrencilerden girdikleri tarama sınavıyla ilgili yorumları istenmiştir. Verilen yanıtlardan yapılan analiz sonuçları ile elde edilen bulgular aşağıda tablolarda verilmiştir.
“Bu sınav hakkında ne biliyordunuz?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 14’de verilmiştir.
Tablo 14. Sınav hakkında bilinenler Sınav hakkında bilinenler f % f %
Sınıflar 3.sınıf 4.sınıf
Fikrim yok 21 44,68 5 7,94
Yetenekli öğrencileri seçme 6 12,77 23 36,51
Zor bir sınav 7 14,89 10 15,87
Bilim ve Sanat Merkezine gidilecek 4 8,51 5 7,94
Zekâmızı ölçecek 2 4,26 5 7,94
Mantık soruları sorulacak - - 4 6,35
Yeni okulda eğitim alınacak 3 6,38 2 3,17
Türkçe, Mat. ve Gen. Yet. Testlerinden oluşur 1 2,13 3 4,76
Kazanan burs kazanıyor - - 3 4,76
Kazanan sonra sözlü sınava girecek 2 4,26 1 1,59
Kendimi değerlendireceğim 1 2,13 2 3,17
Toplam 47 100 63 100
3. ve 4. sınıf öğrencilerinin görüşlerinin ayrı ayrı değerlendirildiği Tablo 14’de yer alan bilgiler incelendiğinde; 3.sınıf öğrencilerinin çoğunluğunun (%44,68) sınav hakkında fikir sahibi olmadıkları, 4. sınıf öğrencilerinin ise tersine çok azının (%7,94) bilgi sahibi olmadan sınava girdikleri görülmektedir. 4. sınıf öğrencilerinin %36,51’i yetenekli öğrencileri seçme %15,87’si ise zor bir sınav olacağını bildiklerini belirtmişlerdir. 3. sınıf öğrencilerinin %12,77’si yetenekli öğrencileri seçme %14,89’u ise zor bir sınav olacağını bildiklerini belirtmişlerdir. Verilen diğer cevaplar değişmektedir. Ö11 kodlu öğrenci “Bir şey bilmiyordum, öğretmenimiz zeki çocukların bu sınava gireceğini söyledi” görüşünü ifade ederken, Ö84 kodlu öğrenci “Bu sınav hakkında bir şey bilmiyorum” Ö10 kodlu öğrenci ‘Zor olacağını biliyordum. Bana kimse bilgi vermedi.’ görüşünü ifade etmektedir. Öğrencilerin görüşlerine bakıldığında, 3.sınıfların çoğunluğunun sınava hiç bilgi sahibi olmadan girdikleri anlaşılmaktadır. 4. sınıfların büyük çoğunluğuna yapılan ‘yetenekli öğrencilerin seçileceği’ bilgisinin ise, öğrencilerin başarılı olamadıklarında yaşayabilecekleri psikolojik sonuçlar açısından ne kadar yanlış olduğu ve genel olarak yapılan bilgilendirmelerin öğrencinin psikolojisi düşünülmeden yapıldığı görülmektedir.
“BİLSEM sınavı hakkında size kim bilgi verdi?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 15’de verilmiştir.
Tablo 15. Sınav hakkında bilgi alınan kişiler
Sınav hakkında bilgi alınan kişiler f %
Sınıf öğretmeni 54 49,09
Kimse bilgi vermedi 35 31,82
Anne-baba 21 19,09
Toplam 110 100
Tablo 15 incelendiğinde öğrencilerin %49,09’unun sınav hakkında bilgiyi öğretmenlerinden %19,09’unun anne-babalarından aldıkları, %31,82’sinin ise kimseden bilgi almadıkları görülmektedir. Ö16 kodlu öğrenci “Bana bu konuda öğretmenim ve rehber öğretmenim bilgi verdi” ifadesini, Ö51 kodlu öğrenci “Öğretmenimiz zeki çocukların bu sınava girebileceğini söyledi” ifadesini kullanmıştır. Ö1 kodlu öğrenci “Bu konuda annem bana bilgi verdi” ifadesini, Ö36 kodlu öğrenci “Bana annem ve babam bilgi verdi” ifadesini kullanmıştır.
“BİLSEM sınavına gireceğiniz belli olduktan sonra sınav süresine kadar neler yaptınız?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 16’de verilmiştir.
Tablo 16. Sınav süresine kadar yapılanlar
Sınav süresine kadar yapılanlar f %
Test çözme 67 60,09
Kitap okuma 19 17,27
Konu tekrarı 10 9,09
Zekâ soruları çözme 7 6,36
Ders çalışma 7 6,36
Toplam 110 100
Tablo 16 incelendiğinde sınav süresine kadar yapılanların başında test çözme (%60,09) ve kitap okuma (%17,27) gelmektedir. Ö26 kodlu öğrenci “Çok test çözdüm ve bol bol kitap okudum” ifadesini, Ö48 kodlu öğrenci “Sınav süresine kadar çalıştım ve test çözdüm. Annem bana problem yazdı. Ben çözdüm” ifadesini, Ö65 kodlu öğrenci “Bilim sınavına gireceğim zaman aldığım test kitabından çözdüm ve kitap okudum” ifadesini kullanmıştır. Öğrenci görüşleri değerlendirildiğinde tamamının sınav için hazırlık yaptığı görülmekte olup bu durumun ailelere ve öğrencilere süreçle ilgili yetersiz bilgilendirmeden kaynaklandığı düşünülmektedir.
“Sınava başlamadan önce neler yaptınız?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 17’de verilmiştir.
Tablo 17. Sınava başlamadan önce neler yaptınız
Sınava başlamadan önce neler yaptınız f %
Sınava hazırlık 53 49,53
Dua ettim 23 21,50
Optik form kontrolü/doldurma 17 15,89
Aklımdaki konuları tekrar ettim 14 13,08
Toplam 107 100
Tablo 17 incelendiğinde sınava hazırlık %49,53 ile sınava başlamadan önce en fazla yapılan eylem olarak görünmektedir. Bunu dua etme %21,50 optik form kontrolü/doldurma %15,89 ve akıldaki konuları tekrar etme %13,08 izlemektedir. Ö2 kodlu öğrenci “Sınava başlamadan önce kalemimi ve silgimi hazırladım” ifadesini, Ö11 kodlu öğrenci “Sınava başlamadan önce bilgilerim hakkında yapılanları kontrol ettim. Kitapçığın arka tarafında yazan bilgileri okudum” ifadesini, Ö41 kodlu öğrenci “Kâğıda imzamı attım. Adımı soyadımı yazdım. TC kimlik numaramı yazdım” ifadesini, Ö5 kodlu öğrenci “Kalemlerimi çıkardım. Sınav zilinin çalmasını bekledim” ifadesini, Ö61 kodlu öğrenci “Sınava başlamadan önce aklımdaki konuları tekrar ettim. Yerlerimizi sordum ve eşyalarımı hazırladım.” ifadesini, Ö9 kodlu öğrenci “Sınav formundaki kimlik bilgilerimi doldurdum” ifadesini, Ö96 kodlu öğrenci “Sınava 10 dakika vardı ama ben zihnimdekileri hatırlamaya çalıştım” ifadesini, Ö26 kodlu öğrenci “optik formu inceledim” ifadesini, Ö102 kodlu öğrenci “İçimden dua ettim” ifadesini ve Ö21 kodlu öğrenci “Konsantre oldum ve dua ettim” ifadesini kullanmıştır. Öğrencilerden alınan görüşlere bakıldığında sınav heyecanı ve kaygısı yaşadıkları görülmektedir.
“Sınav süresince gözetmenler neler yaptılar?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 18’de verilmiştir.
Tablo 18. Sınav süresince gözetmenler neler yaptılar
Sınav süresince gözetmenler neler yaptılar f %
Sınıfı izleme 65 59,09
Kodlama kontrolü 20 18,18
Sınav hakkında bilgi verdiler 14 12,73
Sınav süresini hatırlattılar 11 10
Toplam 110 100
Tablo 18 incelendiğinde öğrencilerin görüşlerine göre; sınavda gözetmenlerin sınıfı izleme %59,09 kodlama kontrolü %18,18 sınav hakkında bilgi verme %12,73
ve sınav süresini hatırlatma %10 eylemlerinde bulundukları görülmektedir. Ö31 kodlu öğrenci “Sıraların arasında gezip kodlamaların nasıl yaptığına baktılar” ifadesini, Ö7 kodlu öğrenci “Önce ne zaman başlayacağını ve ne zaman biteceği hakkında bilgi verdiler, sonra oturdular ve beklediler” ifadesini, Ö82 kodlu öğrenci “Kopya çekip çekmediğimize ve soruları nereye yazdığıma baktılar” ifadesini, Ö95 kodlu öğrenci “Bizi sınav süresi hakkında bilgilendirip, sınava başlamamızı söylediler” ifadesini kullanmıştır.
“Sınav sorularını nasıl buldunuz?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 19’de verilmiştir.
Tablo 19. Sınav sorularını nasıl buldunuz
Sınav sorularını nasıl buldunuz f %
Zor 67 63,81
Orta düzey 25 23,81
Kolay 13 12,38
Toplam 105 100
Tablo 19 incelendiğinde öğrencilerin büyük çoğunluğunun (%63,81) sınavı zor bulduğu, %23,81’inin orta düzey bulduğu, %12,38’inin ise kolay bulduğu görülmektedir. Ö7 kodlu öğrenci “Çok zordu. İlçemizde sadece biz vardık. Başaramayız diye korktuk” ifadesini, Ö40 kodlu öğrenci “Çok zordu. Öğretmenimizin bize gösterdiği sorulara hiç benzemiyordu” ifadesini, Ö11 kodlu öğrenci “Genel yetenek ve Türkçe kolaydı ama matematik zordu” ifadesini, Ö68 kodlu öğrenci “Bazılarını kolay bazılarını da zor buldum” ifadesini kullanmıştır. Öğrenci görüşlerine göre büyük çoğunluğu sınav sorularını zor bulmuşlardır.
“Sınav ortamını nasıl buldunuz?” sorusuna öğrencilerin verdikleri yanıtların sıklık dağılımları Tablo 20’de verilmiştir.
Tablo 20. Sınav ortamını nasıl buldunuz
Sınav ortamını nasıl buldunuz f %
Güzel 49 45,79 Sessiz 34 31,78 Rahat 10 9,35 Kötü 7 6.54 Sıcak 7 6.54 Toplam 107 100
Tablo 20 incelendiğinde öğrencilerin sınav ortamı hakkındaki görüşlerini sınav ortamı güzeldi %45,79 ile sessizdi %31,78 ile rahattı %9,35 ile kötüydü %6,54 ile sıcaktı %6,54 ile ifade edilmektedir. Ö1 kodlu öğrenci “Sınav ortamı çok rahat ve güzeldi” ifadesini, Ö18 kodlu öğrenci “Çok güzeldi, çok sessiz bir ortamda sorularımızı sorduk” ifadesini, Ö51 kodlu öğrenci “Kötüydü, çünkü benim sınava girdiğim yer okulun yemekhanesiydi ve yemek kokuyordu” ifadesini kullanmıştır. Öğrencilerden alınan görüşlere göre büyük çoğunluğu sınav ortamıyla ilgili herhangi bir sıkıntı yaşamamışlardır.