İçerik Paylaşım Siteleri

Bu uygulamalar kullanıcıların belirli kurallara bağlı kalarak ellerindeki materyalleri internet ortamında paylaşması ilkesine dayanmaktadır. Kullanımı kolay olan dijital fotoğraf makineleri ve kameraların yaygınlaşması, cep telefonlarının kamera çözünürlüklerinin dijital fotoğraf makinesi seviyelerine gelmesi ve yüksek hızlı internet erişimlerinin daha ulaşılabilir hale gelmesi ile içerik paylaşım siteleri popüler hale gelmiştir. İçerik paylaşım sitelerinin popüler hale gelmesinin diğer bir nedeni de bu sitelerin tüm kullanıcılara video, resim, ses formatında çok az bir teknik bilgiye gerek duyarak içerik oluşturma ve bunu yayınlayarak milyonlarca kişiye ulaşmasına izin veren

46

bir yapıda olmasıdır. Cep telefonu ile çekilen herhangi bir fotoğraf veya video gibi içerikler anında milyonlarca kişiyle paylaşılabilir olmuştur.

1.7.6.1. Fotoğraf ve Video Paylaşımı

Fotoğraf paylaşma siteleri etiketleme, yorumlama ve diğer sitelerde gömülü olarak yayınlama özellikleri ile amatör fotoğrafçıları birer içerik üreticisine dönüştürmüştür (Weinberg, 2009:267). Video paylaşım siteleri ise, üyelerinin birer profil sahibi olduğu ve siteye video içeriği yükleyebildiği internet ortamlarıdır. Günümüzde birçok video paylaşım sitesi olmasına rağmen en bilineni ve en popüler olanı YouTube’dur (Akar, 2010a:96). Bunun yanı sıra aynı anda hem fotoğraf hem de video paylaşımına imkan veren sosyal paylaşım sitelerinin sayıları da son zamanlarda oldukça artmıştır.

Fotoğraf paylaşım siteleri ilk kez 1999’da Ofoto, Shutterfly ve Webshots web sitelerinin kurulmasıyla oluşmuştur. Bu web siteleri üyelerine resim yükleme ve tüm dünya ile paylaşma imkânı vermiştir. 2003’de PhotoBucket ve ImageShack siteleri kurulmuş ve kullanıcılara resimlerini bir profil sayfasında yayınlama hizmeti sunulmuştur. Fakat sosyal medyada paylaşım, 2004’de Flickr’ın kolay resim yükleme, etiketleme ve sosyal ağ oluşturma kolaylığı gibi özelliklerle ortaya çıkmasıyla tam anlamıyla popüler olmuştur (Zarella, 2009:79).

1.7.6.1.1. Instagram

Ücretsiz fotoğraf paylaşma programı olan Instagram, kullanıcılarına çektikleri bir fotoğraf üzerinde dijital filtre kullanma ve bu fotoğrafı Instagram’ın da dahil olduğu sosyal medya servisleri ile paylaşma imkanı tanımaktadır. 21 Nisan 2012 tarihinde Facebook tarafından 1 Milyar dolar karşılığında satın alınmıştır (wikipedia.org).

10 Eylül 2013 tarihinde resmi Instagram Blog’undan yapılan açıklamaya göre aylık aktif kullanıcı sayısı 150 milyonu geçmiş bulunmaktadır. Aynı zamanda kullanıcıların %60′ı ABD dışındandır. Aylık büyümenin yanı sıra günlük beğeni ve toplam paylaşılan fotoğraf sayısında da artış sağlanmıştır. Buna göre Instagram’da şimdiye kadar 16 milyar fotoğraf ve video paylaşılmış, günlük beğeni sayısı ile ortalama 1.2 milyara ulaşmıştır (blog.instagram.com).

47

1.7.6.1.2. Youtube

YouTube, 2005 yılının Şubat ayında, Chad Hurley, Steve Chen ve Jawed Karim tarafından kurulmuş bir video barındırma sitesidir. YouTube'un temelleri, kurucularının evlerinin garajında yer alan ofislerinde, bir ev partisinde çektikleri fotoğrafları ve video dosyalarını arkadaşlarıyla paylaşmak istemeleri üzerine atılmıştır. "Tube" kelimesi, televizyon tüpünden gelmektedir. “Broadcast Yourself (Kendini Yayınla)” sloganı ile yola çıkan şirket, 2006 yılının Ekim ayında Google tarafından, rekor kabul edilen bir fiyatla, 1.65 milyar dolara satın alınmıştır. YouTube dünya çapında kullanıcıların mevcut videoları (klipler, kısa filmler, televizyonda yayınlanan program bölümleri, kişisel amatör videolar, eğlenceli görüntüler vb) izleyebilmelerine, istenildiğinde kullanıcının kendi video klibini siteye ekleyebilmesine ve bunların diğer kullanıcılar tarafından da görüntülenmesine olanak sağlayan bir sistemdir. “comScore” verilerine göre yaklaşık 1.3 milyar insan ayda ortalama kişi başına 170 videoyu Youtube üzerinden izlemektedir.

1.7.6.1.3. Flickr

Flickr, kullanıcıların bilgisayarlarından ya da cep telefonlarından fotoğraf ve video yükleyerek bunları düzenleyebildikleri, arkadaşlarıyla paylaşabildikleri bir sosyal paylaşım ağıdır. 2004 yılında kurulduğunda sadece fotoğraf paylaşım hizmeti verirken, 2008’den itibaren video paylaşımına da izin vermeye başlamıştır. Mart 2005'te Yahoo tarafından 35 milyon dolara satın alınmıştır (flickr.com).

1.7.6.1.4. Pinterest

Pinterest, sosyal medya kavramına yeni bir bakış açısı getiren; video, resim gibi içerikleri ön plana çıkarabilen özellikler ile donatılmış bir web servisidir. Pinterest, kendisine has "Board" ve "Pin" kavramları ile kullanıcılarının paylaşımlarını organize edebilmelerine olanak tanımaktadır.

1.7.6.1.5. Diğerleri

Fotoğraf ve video paylaşım imkanını hem ayrı ayrı hem de bir arada sunan yüzlerce paylaşım topluluğu bulunmaktadır. Dailymotion, vimeo, Photobucket yukarıda açıklananların haricinde öne çıkanlardandır.

48

Dailymotion da lider video paylaşım sitelerinden biridir .”comScore” 2012 verilerine göre ağı üzerinde 10 milyon ziyaretçiye sahiptir ve ayda 1.8 milyon video izlenmektedir.Bütün ülkelerden erişim sağlanabilen Dailymotion ana sayfasını 34 yerel sürümde sunmaktadır (dailymotion.com).

2004 yılında kendi yaratıcı işlerini ve yaşamlarından özel anları paylaşmak isteyen bir grup film yapımcısı tarafından kurulan Vimeo ise kısa sürede aynı zihniyetteki topluluklar tarafından keşfedilmiştir. Bugün dünya genelinde milyonlarca kişinin videoları paylaştıkları popüler bir video paylaşım ağı haline gelmiştir (vimeo.com).

1.7.6.2. Müzik Paylaşımı

iLike ve Last.fm bu alanda bilinen en yaygın örneklerdir. Kullanıcılarına müzik indirme ve paylaşma imkanı veren çevrimiçi bir topluluk olan iLike 2009 yılında Myspace tarafından satın alınmış ve o tarihten itibaren kendi adresi olan ilike.com kapatılarak myspace.com/music adresinden kullanıcılara ulaşmaya başlamıştır. 60 milyondan fazla kullanıcısı olan bu ağın günlük ziyaretçi sayısı da 150 binin üzerindedir.

Last.fm ise bir müzik tavsiye servisidir. Kullanıcılar topluluğa üye olarak, parçaları etiketleyebilir, tartışmalara katılabilir, en son gelişmelerden haberdar olabilirler. Kullanıcıları onlarla aynı zevki paylaşan diğer insanlara bağlamakta ve onların müzik koleksiyonlarından şarkılar önermektedir (lastfm.com/about).

1.7.6.3. Memnuniyet ve Şikayet Paylaşımı

Sosyal medyanın yükselişi belki de en çok tüketicilerin lehine olmuştur. Şikayetlerini ilgili işletmelere ulaştırmak için telefon etme, elektronik posta yollama gibi iletişim yöntemlerini kullanıp çoğu zaman da pek sonuç alamayan tüketiciler, artık Facebook, Twitter, bloglar, forumlar gibi sosyal medya ortamlarını kullanarak hem firmaların hem de diğer tüketicilerin dikkatini çekebilmektedirler.

Kendisine sunulan mal veya hizmetten memnun olmayan bir müşteri, şikayet etmek, tazminat aramak, yasal işlemlere girişmek ve üçüncü kurum ya da mecralarda (medya, tüketici koruma dernekleri, meslek odaları ya da birlikleri vb.) memnuniyetsizliğine neden olan problemin çözülmesine yönelik doğrudan eylemlerde bulunabilir ya da bu tüketiciler; boykot etmek, misilleme yapmak, alımı durdurmak, olumsuz ağızdan ağza

49

iletişim yapmak gibi aktivitelerde bulunabilirler (Barış, 2008:49). Olumsuz tecrübelerini aktarmak ve böylece işletmelerden bir anlamda da intikam almak için de şikayet siteleri en uygun alanlardır. Tüketiciler olumsuz tecrübelerin tam aksine aldıkları iyi hizmeti, kaliteli işletmeleri, memnuniyet yaratan personelleri de hem ödüllendirmek hem de tanıdıklarına veya tanımadıklarına tavsiye etmek gibi bir düşünceye de sahip olabilirler. İşte bütün bu eylemleri gerçekleştirebilecekleri en önemli alan internet ve internetteki memnuniyet ve şikayet paylaşım alanlarıdır.

Kullanıcılar memnuniyet ve şikayetlerini asıl kullanım amacı bu olmayan Facebook, Twitter gibi sosyal medya ortamlarında da paylaşabilmektedir. Bunun dışında sadece memnuniyet ve şikayetlerin yer aldığı onlarca internet sitesi ve sosyal medya ortamı bulunmaktadır. Turizm sektörü için destinasyonlar, oteller ve restoranlar hakkında gerçek deneyim sahibi olanların görüşlerine yer verilen bu alandaki en önemli ve en bilineni şüphesiz TripAdvisor isimli sitedir.

Şekil 7: TripAdvisor Sayfası

50

TripAdvisor Şubat 2000’de Amerika merkezli olarak kurulmuş ve Expedia şirketine dahil olan alanın önde gelen ve milyonlarca internet kullanıcısı tarafından tercih edilen popüler bir seyahat ve turizm yorum paylaşım sitesidir. Gerçek seyahatçilerden güvenilir tavsiyeler ile geniş seyahat seçenekleri sunmaktadır. Aralarında Türkçe’nin de bulunduğu 21 dilde, 30 ülkede faaliyet gösteren TripAdvisor, sahip olduğu aylık 200 milyonun üzerinde ziyaretçi, 100 milyonun üzerinde yorum ve görüş ile dünyadaki en popüler ve en büyük seyahat topluluğunu oluşturmaktadır. Sitede 116 binden fazla destinasyon, 1.1 milyon otel ve yine 1.1 milyondan fazla restoran listelenebilmektedir (Tripadvisor, 2013).