Hz Ali’nin Nesebi

Ali b. Ebi Talib b. Abdülmuttalib b. Haşim b. Abdimenaf b. Kusay b.Kilab b. Mürre b. Ka’b b. Lüey b. Galib b. Fihr b. Malik b. En-Nadr b. Kinane b. Huzeyme b. Mudrike b. İlyas b. Mudar b. Nizar b. Ma’d b. Adnan175 dır.

Hz. Ali’nin annesi Fatıma, Esed b. Haşim b. Abdimenaf’ın kızı olup islamı kabul etmiş ve Medine’ye hicret etmiştir, ilk Müslüman kadınlar arasındadır.

Hz. Ali Bi’setten 10 yıl önce Mekke’de doğdu176. Ebu Talip’in ailesi kalabalıktı ve Mekke’de kuraklık olunca Resulullah (s.a), yanına amcası Abbas’ı alarak Ebu Talib’in evine giderler ve sıkıntılı dönemler dolayısıyla amcasına yardımcı olmak için çocuklarından birini Resulullah ve bir diğerini de Abbas ister. Ebu Talib de oğlu Akil dışında diğer çocuklarından birini alabileceklerini söyler. Bunun üzerine Resulullah Ali’yi, Abbas da Cafer’i alır.

Hz. Ali’nin hayatındaki bu önemli değişikliğin hangi yılda gerçekleştiğini tespit etmek imkansız görülse de, bunun Hz. Peygamber’in, Hz. Hatice ile evlenmesinden en az beş yıl sonra meydana geldiğini tahmin etmek mümkündür. Hz. Ali yaşça çok küçük görülmektedir. Bunu Hz. Ali’nin Nehcü’l Belağa adlı eserinde konu ile ilgili şu sözünden anlıyoruz; “…Peygamber bir şeyi ağzında iyice çiğnedikten sonra bana yedirirdi...” Buradaki bilgiden anladığımız kadarıyla Hz. Ali bir veya iki yaşlarındadır177.

Hz. Ali bu zamandan sonra her daim Hz. Peygamber’in yanında olmuş ve O’nun üstün ahlakı ile yetişmiştir. Hz. Ali Cennet ile müjdelenen on sahabeden ve Hz. Ömer’in vefatını müteakip halife seçimi için teşkil edilen altı kişilik şura meclisi üyelerinden biri idi. Resulullah’ın (s.a.s) kendilerinden razı olarak vefat ettiği kimselerden ve dört halifeden biridir. Esmer tenli, iri gözlü, göbekli ve saçları dökük bir kimseydi. Boyu kısaydı, sakalı gürdü, güzel yüzlüydü. Güler yüzlü olduğu için dişleri

175

Bakır, Abdulhalik; Hz. Ali ve Dönemi, Bizim Büro Basımevi, Ankara 2004 / H. İbrahim Hasan, Siyasi Dini Kültürel Sosyal İslam Tarihi, c.1, (çev. İsmail Yiğit- Sadreddin Gümüş), Kayıhan Yay./ İst.1996

176

Hasan, İbrahim Hasan, Siyasi Dini Kültürel Sosyal İslam Tarihi, c.1, (çev. İsmail Yiğit- Sadreddin Gümüş), Kayıhan Yay./ İst.1996

177

hep görünürdü. Onun ilk Müslüman kişi olduğu söylenir. Ama sahih kavle göre o, çocuklardan İslam’a ilk girendir178.

Onun islama girmesi ise kaynaklar da şöyle anlatılır179; Bir defasında Hz. Ali, Hz. Peygamber ile eşi Hz. Hatice’yi beraber namaz kılarlarken görür ve Ona: “ Ey Muhammed! Bu yaptığınız nedir?” diye sorar. Hz. Peygamber de, yerine getirdikleri bu görevin İslam dininin bir prensibi olduğunu ve Allah’ın, kendisini nübüvvetle görevlendirdiğini açıklar, sonra da Onu Müslüman olmaya çağırır. Fakat Hz. Ali bunun, o ana kadar hiç duymadığı bir şeyden ibaret olduğunu ve babası Ebu Talib’in fikrini sormadan bu hususta herhangi bir karara varamayacağını bildirir. Bunu duyan Hz. Peygamber, ondan bu konuyu kimseye açmamasını ve karar vereceği ana kadar gizli tutmasını emreder. Hz. Ali aynı günün gecesi Müslüman olmaya karar verir. Ertesi sabah da Hz. Peygamber’in önünde Kelime-i Şehadet getirerek Müslüman olur.

Daha sonraki dönemde ise Hz. Ali, Hz. Peygamber’in kızı Hz. Fatıma ile evlenir. Bu evliliğin hicretin ikinci yılında gerçekleşmiş olduğu söylenir180.

Hz. Ali, Bedir gazvesine katılmış, bu savaştan çok yararlılıkları görülmüştür. Bu savaşta düşmanla teke tek mübarezeye yani düello yapmış, onları yenmiş, gücünü ortaya koymuştur.

İbn Abbas’ın şöyle dediğini rivayet etmişlerdir181:

“Peygamber (s.a.s) Bedir gününde bayrağı yirmi yaşındaki Ali’ye teslim etti.” Hz. Ali Uhud gazvesine katıldı. Sağ cenahda savaştı. Mus’ab b.Umeyr şehid edildikten sonra bayrağı o aldı. Hz. Ali Uhud savaşında şiddetlice savaştı. Müşriklerden çok adam öldürdü. Hz. Peygamber’in yüzü yaralanıp dişi kırıldığı zaman kanayan mübarek yüzünü Ali yıkadı.

Ali, Hendek savaşına da katıldı. O savaşta Arapların meşhur ve namlı yiğitlerinden Amr b. Abdud el-Amiri’yi öldürdü.

178

İbn Kesir, (El-Bidaye Ve’n- Nihaye) Büyük İslam Tarihi, (ÇEV. Mehmet Keskin)\ Çağrı yay.\ist. 1994\ C.7

179

Bakır, Abdulhalik; Hz. Ali ve Dönemi, Bizim Büro Basımevi, Ankara 2004

180

Halife b. Hayyat, Tarihu Halife b. Hayyat, (çev. Abdulhalik Bakır), Bizim Büro Basımevi, Ankara 2001

181

İbn Kesir, (El-Bidaye Ve’n- Nihaye) Büyük İslam Tarihi, (ÇEV. Mehmet Keskin)\ Çağrı yay.\ist. 1994\ C.7

O Hudeybiye ve Rıdvan beyatlarına katıldı. Hayber savaşında da çarpıştı. Bu savaşta büyük yararlılıkları görüldü. Öyle ki, bir gün Resulullah (s.a.s) şöyle dedi182; “yarın bayrağı Allah ve Resulün kendisini sevdikleri ve kendisinin de Allah ve Resulünü sevdiği bir adama vereceğim” Resulullah böyle dedikten sonra insanlar geceleyin bayrağı kime vereceğini aralarında tartıştılar. Ertesi gün Resulullah (s.a.s), gözleri ağrımakta olan Ali’yi çağırdılar. Ona dua ettiler. Gözlerine üflediler ve gözleri iyileşti, gözü artık hiç ağrımadı. Bayrağı ona teslim ettiler. Cenab-ı Allah da bayrak Onun elindeyken fethi müyesser kıldı. Hz. Ali Yahudi komutan Mehrab’ı öldürdü.

O Mekke fethinde, Huneyn ve Taif gazvelerinde de hazır bulundu. Bu savaşlarda çokça çarpışıp yararlılıklar gösterdi.

Resulullah (s.a.s) la birlikte Cirane umresini de yaptı. Resulullah (s.a.s), Tebük gazvesine giderken yerine Medine’de vekil olarak bıraktı. Hz. Ali O’na 183;

- Ya Resulullah, beni burada kadın ve çocuklarla beraber mi bırakıyorsun? deyince Resulullah O’na şu karşılığı verdi:

- Sen benim nazarımda Harun’un Musa nezdindeki mevkiine sahipsin. Ancak benden sonra Peygamber yoktur.

Resulullah (s.a.s), Hz. Ali’yi Yemen’e vali ve hakim olarak gönderdi. Yanına Halid b. Velid’i de kattı. Hz. Ali Veda Haccı zamanında gelirken kurbanlık hayvanlarını da önüne katıp getirmiş, Peygamber (s.a.s) gibi ihrama girmiş ve Onun kurbanına ortak olmuştu.