Çin hukukunda gümrük kaçakçılığına ilişkin olarak 06.15.2010 tarihli Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu söz konusudur68. Ancak kanun hükümleri incelendiğinde bu
68 İlgili kanunun İngilizce metnine ulaşmak için bkz.
29
kanunda yer alan cezaların para cezaları niteliğinde olduğu görülmekte ve hapis cezasına bu kanun kapsamında olmadığı anlaşılmaktadır.
Kanunun ilk bölümünde genel hükümler düzenlenmektedir. Kaçakçılığa yönelik fiiller gümrük idaresi tarafından bu kanuna göre önlenecektir(ÇKMK m.1).
Bu kanunda belirtilen ticaret limanı limanları, hava alanları, ve hükümet tarafından ticaret için açılan diğer ticaret limanlarını ve içinde gümrük ofisleri kurulan yerleri ifade etmektedir(ÇKMK m.2).
Bu kanunda ifade edilen ithalat ve ihracat yüklerinde kaçakçılık Çin Halk Cumhuriyetine gümrük bildirimi yapmadan yüklerin gönderilmesi veya buradan çıkarılması, bunun sonucu olarak gümrük denetimlerinden kaçma, gümrük vergilerinden kaçınma, gümrük kontrolünden kaçma fiileri şeklinde belirlenebilir. Ancak bu durum gemilerin temizlenmesi neticesinde doğan atıkları ve gümrük beyanından sonra ödenen vergileri kapsamaz.(ÇKMK m.3).
Bu kanunda yer alan ithal veya ihraç yüklerinin beyanı kavramı, yüklerin ticari bir bağlantı noktası üzerinden ithalat veya ihracatının Gümrük Kanunu ve diğer ilgili yasal düzenlemelere uygun olarak gümrüğe beyanını ifade etmektedir.(ÇKMK m.4).
Bu kanuna göre para cezası, yüklerin değeri bazında dayatılan, gümrüklü değer veya FOB değeri ithalat ve ihracat ürünlerinde ayrı ayrı söz konusu olacaktır(ÇKMK m.5).
Kanunun ikinci bölümü kaçakçılıkla mücadele başlığını taşımaktadır. İkinci bölümün ilk maddesi ve kanunun 6. maddesine göre;
Kaçakçılıkla mücadelenin uygulanması bu kanun ve diğer hukuki düzenlemeler açısından Çin Halk Cumhuriyetinin Ticari Limanlarında kıyıdan 24 deniz mili içinde yönetilir.
Kaçakçılıkla mücadele için gümrükler, gemilerle, uçaklarla, araçlarla, silahlarla, mühimmatla ve gerekli araçlarla donatılır ve idare tarafından bunların kullanımına ilişkin düzenlemeler yapılacaktır.
Kaçakçılıkla mücadele uygulaması sırasında gümrük görevlileri silah ve mühimmat taşıyabileceklerdir(ÇKMK.m.7).
Kaçakçılıkla mücadelede ihtiyaç duyulması halinde, gümrük gemi, uçak, araç ve taşımada kullanılan diğer şeylere durma emri verebilecek, geri çevirebilecek veya belirlenen
30
yere indirebilecektir. Bu duruma karşı konulması durumunda gümrük ateş açabilecektir, bu sadece daha fazla hareket etmesini önlemek amacıyla yapılacaktır(ÇKMK m.8)
Kaçakçılıkla mücadele için gerek duyulması halinde gümrük ithal edilen, ihraç edilen yükleri, transit yükleri, depolanmış kolileri, valizleri, ulaşım araçlarını, antrepoları ve depolamada kullanılan diğer yerleri, olay yerinde ilgili kişileri kontrol edebilecektir(ÇKMK m.9).
Gümrük bu kanunun ihlal edildiği yerlerde yoklama ve arama yapabilir. Sözü edilen yoklama ve aramayı gerçekleştirmek için gümrük o yerin zilyedine kendisiyle aynı yerde bulunan kişileri, çalışanlarını veya komşularını ve tanıklığı için yerel polisi sormalıdır. Eğer yoklama ve arama bir gemide, uçakta, araçta veya taşımaya yönelik diğer araçlarda yapılıyorsa, gümrük tanık olacak kişileri yetkilisine sormalıdır. Bu çerçevede belirtilen yer bir devlet kurumu veya kamu girişimine aitse, yoklama ve arama bu kurum veya girişimin görevlendirilen çalışanıyla birlikte yürütülecektir(ÇKMK m.10).
Bir kişi tarafından bir malın geçerli olarak taşınması da bu kanunu ihlal edebilir; söz konusu nesnenin incelenmesi için ilgili kişiye emir verilir ve bu kişi bu emri reddederse gümrük o kişinin vücudunu arayabilir. Söz konusu arama iki gümrük görevlisi veya gümrük görevlisi olmayan üçüncü kişi ile birlikte yapılacaktır ve kadınların vücut aramaları bayan gümrük görevlileri tarafından yerine getirilecektir(ÇKMK m.11).
Kaçakçılıkla mücadelede gerek duyulduğunda, gümrük şüpheliyi, tanığı ve ilgili diğer kişileri sorgulayabilir. Bu kapsamda sorgulama yazılı kayda alınır; yazılı kayıtla koruma altına alınan hususlara ilişkin Ceza Yargılaması Kanununun 39. ve 41. maddeleri kıyasen uygulanacaktır(ÇKMK m.12).
Yoklama ve arama günbatımından sonra ve gündoğumundan önce yapılamaz, ancak günbatımından önce başlamış ve devam etmesi gerekliliği varsa veya bu kanunun ihlali söz konusuysa bu devam edebilir(ÇKMK m.13).
Yoklama ve arama işlemi yazılı kayda alınır ve sorgulanan kişi veya olay yerindeki tanığa teslim edilir ve kayıtları okuduktan sonra imzalamaları veya mühürlemeleri istenir. Eğer sorgulanan kişi veya tanık yazılı kayıtları imza veya mühürden kaçınırsa gümrük memuru bu durumu not alır(ÇKMK m.14).
Kaçakçılıkla mücadeleye ilişkin görevin yerine getirildiği sırada, gümrük görevlileri üniforma giymeli, rozet takmalı veya kendilerini tanımlamak için gerekli sertifikaları bulundurmalıdırlar(ÇKMK m.15).
31
Kaçakçılıkla mücadele için gerekli yerlerde gümrük, asker veya polis otoritelerinden veya ilgili diğer birimlerden yardım talep edebilir. Ticari limanlardan başka yerlerde, asker ve polis otoriteleri bu kanuna aykırılık gördüklerinde kendi kaçakçılığa karşı eylemlerini gerçekleştirebilirler. Ancak hareketlerinin sonucu ele geçirilen yükler, tasarruf için gümrüğe devredilir(ÇKMK m.16).
Gümrük tarafından veya polis veya asker tarafından yürütülen kaçakçılıkla mücadeleye ilişkin hareketlerde bulunan suç şüphelerine ilişkin dosyalar derhal ilgili makamlara gerekli hukuksal işlemlerin yapılması için gönderilir(ÇKMK m.16-1).
Çin Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu’nun 3. bölümünde elkoymaya ilişkin hükümler yer almaktadır. İlgili kanunun 17. maddesinde gümrük idaresinin bu kanunun ihlal edildiği durumlarda ilgili yüklere el koyacağını düzenlemiş ve bu yüklerin bir ulaşım aracında ve ciddi bir ihlal oluşturduğu hallerde gümrük idaresi ulaşım aracına daha fazla arama ve yoklama işlemi yapabilmek için gerekli bir süre için elkoyabilecektir.
Gümrük idaresi müsadere konusu olan, gemilere, uçaklara, araçlara ve diğer taşıma araçlarına el koyabilir veya bu kanun hükümleri uyarınca müsadere edebilir(ÇKMK m.18).
Elkonulan taşıma araçlarının veya yüklerin teslimi veya depolanmasında zorluk bulunması durumunda gümrük bunları sahibine teslim edebilir, yönetici veya tutan kişiden taahhüt alabilir, veya yerel hükmet ajanına koruması için verilebilir. İkinci durumda, yükün veya taşıma aracının sahibine, yöneticiye veya tutan kişiye bir bildirim yapılacaktır(ÇKMK m.19).
Elkonulan nesneler 19. maddede belirtilen şekilde düzenlenemezse veya yok olması veya hasar görmesi muhtemel ise gümrük ya dava sonlandırılmadan önce bir kamu duyurusu yaptıktan sonra bu nesneleri satacak ve parasını tutacak veya bunları imha etmek için yetkili bir kamu merciine verecek ve bu durumu kullanıcıya, yöneticiye veya tutan(zilyet) kişiye bilgi verecektir. Delilleri korumak amacıyla gümrük elkonulan ve imha edilecek olan eşyadan örnek alabilir veya fotoğrafını çekebilir. Elkonulan tehlikeli nitelik taşıyan nesneler imha edilebilir(ÇKMK m.20).
Yükün veya taşıma aracının sahibi, yöneticisi veya zilyedi elkoymanın iptali için eşdeğer tahvil veya diğer nitelikte bir teminati verebilirler(ÇKMK m.21).
Elkoymaya ilişkin olarak 13. ve 14. madde hükümleri kıyasen uygulanır. Buna ek olarak malı tarif eden, elkoyma yeri ve zamanını içeren ve kullanıcının, yöneticinin, zilyedin adı ve ikamet adreslerini içeren bir elkoyma makbuzu uygulayıcı gümrük görevlisi tarafından
32
imzalanır. Elkonulan mallar işaretlenir ve bağlanır ve gümrük görevlisi tarafından mühürlenir(ÇKMK m.22).
Çin Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu’nun 4. bölümünde cezalara ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. İlgili kanunun 23. maddesine göre, gemi, uçak, araç veya diğer taşıma vasıtaları 8. madde hükmünü ihlal eder ve gümrük kurallarına uymazsa kaptan veya yöneticisi para cezasına çarptırılır. Dahası sözü edilen taşıma araçları kaçakçılıkta kullanıldığı gümrük tarafından onaylanırsa müsadere edilir.
Gemi, uçak, araç veya diğer taşıma vasıtaları izin olmaksızın ticari limanların dışında bir yere girerlerse müsadere edileceklerdir. Ancak kaptan veya yönetici yazılı açıklamasında böyle bir davranışa neden olan karşı konulamaz faktörlerin bulunduğunu veya diğer haklı nedenlerinin bulunduğunu belirtir ve yerel yetkili makam bu durumu onaylarsa müsadere olmayacaktır(ÇKMK m.24).
Bir gemiye ait yüklerin ve belgelerin elkoymadan kaçınmak için imha edilmesi veya denize atılması durumunda söz konusu geminin 24 denizmili içinde olup olmadığı veya bu sınırın dışına çıkarıldığı hususu gözününde bulundurulmaksızın kaptan ve suçlu para cezasına çarptırılacak ve gemi müsadere edilebilecektir(ÇKMK m.25).
İthal veya ihraç kaçakçılığında kullanılan taşıma aracına sinyaller gönderen veya mesaj ileten kişi para cezasına maruz kalacaktır(ÇKMK m.26)
İthalat ve ihracat kaçakçılığında, boşaltma ve nakletmede kullanılan gemi, uçak, araç veya diğer taşıma vasıtalarının kaptanı veya yöneticilerine para cezası verilecektir. Kaçakçılığı yönetmek için söz konusu araçlara yönelik olarak, taşıyıcıyı desteklemek, teşvik etmek, karar almak veya diğer yasadışı yöntemler için mürettebat sağlanması durumunda taşıyıcı bu kanun ve diğer kanun hükümleri çerçevesinde cezalandırılır. Yukarıda belirlenen taşıma araçları silah veya mühimmat veya uyuşturucu kaçakçılığı için kullanılırsa müsadere edilir(ÇKMK m.27).
Gemi, uçak, araç veya diğer taşıma araçları ticari limanlarda belirlenen boşaltma yerlerine ulaşmazlar ve gümrük izni olmaksızın yüklerini boşaltırlar veya malları kullanırlarsa kaptan veya yönetici malın iki katına kadar para cezasına çarptırılabilecek ve bu mallar müsadere edilebilecektir. Bu kapsamda değerlendirilen malları nakleden, yerleştiren, kabul eden, yükleme ve boşaltma için yardım sağlayan kişi açısından da bu ceza söz konusu olabilecektir(ÇKMK m.28).
33
Ticari limanlardaki gemiler, uçaklar, araçlar ve diğer taşıma vasıtaları gümrük izni olmadan yükleme ve boşaltma yaparlarsa kaptan veya yönetici veya fail para cezasına çarptırılacaktır(ÇKMK m.29).
Bu kanun hükümlerine uygun olarak gemiler, uçaklar, araçlar ve diğer taşıma vasıtaları manifesto sunmada veya sevkiyat listesinde hataya neden olursa, kaptan veya yönetici para cezasına çarptırılacaktır(ÇKMK m.30).
Gümrük, gemide, uçakta, araçta veya diğer taşıma vasıtalarında manifestoda belirtilenin veya sevkiyat listesinin dışında bir yük olduğunu tespit ederse kaptan veya yetkili kişi para cezasına çarptırılır. Para cezası kendisine kusur yüklenebiliyorsa gönderene de kesilir. İki veya fazla paket halindeki yükün birisine sarılmış ve bunun manifestoya veya sevkiyat listesinde belirtilmemesi durumunda yine bu çerçevede para cezası söz konusu olur. Gümrük belirtilen bu yüklerin nakliye belgelerinin olmadığını tespit ederse 36/1-2 madde hükümleri uygulanacaktır(ÇKMK m.31).
Gümrük manifestoda veya sevkiyat listesinde veya taşıma evrakında yer almayan ithal yüklerin veya transit yüklerin başka bir iç bağlantı noktasına gemi, uçak, araç veya diğer taşıma vasıtalarıyla taşınması durumunu tespit ederse bu yüklerin yanlışlıkla yüklendiği ispatlanmadığı sürece bütün yükler müsadere edilecektir(ÇKMK m.31-1).
Gemi, uçak, araç veya diğer nakil vasıtalarıyla taşınan yük manifestoda veya sevkiyat listesinde listelenenden eksik olursa gemi kaptanı veya yönetici para cezasına çarptırılacaktır. Ancak yapılan hataya ilişkin olarak makul bir gerekçe varsa ceza verilmeyecektir(ÇKMK m.32).
Gemiye ait eşyalar, kaptanın eşyaları, kişisel eşyaların bildirimde listelenmemesi ya da yanlış beyan edilmesi durumunda kaptan para cezasına çarptırılacak ve söz konusu eşyalar müsadere edilebilecektir(ÇKMK m.33).
Gemiler, uçaklar, araçlar ve diğer nakil vasıtaları gümrüğe hatalı gümrük manifestosu veya sevkiyat listesi sunarlarsa ve gümrük bildirimi olmaksızın limanı terk etmeyi denerlerse kaptan veya yönetici para cezasına çarptırılır(ÇKMK m.34).
Taşıyıcı veya depo operatörü ithalat yüklerini, ihracat yüklerini, direk giden yükleri, depolanmış malları, transit yükleri, posta paketlerini, yolcu valizlerini ve belirtilen zaman ve yere ilişkin yanlış yükler, boşaltır veya depolar veya gerektiği gibi mühürlemezse para cezasına hükmedilecektir. Hareketin doğası gereği ihlal ağır nitelik taşırsa ceza iki katı
34
olabilir ve taşıyıcı veya işletmeci gümrük talimatlarını yerine getirmiyorsa bu zaman dilimi içerisinde ceza sürekli üzerine koyabilir.
Gümrük gözetiminde bulunan veya gümrük tarafından mühürlenmiş veya kilitlenmiş; gemide, uçakta, taşıtlarda ve diğer ulaşım vasıtalarında depolanan yükler, posta paketleri, yolcu bagajları ve konteynerleri açan, taşıyan, bu tür malları devreden veya işaretlerini değiştiren, mühürlerini kıran, kilitlerini açan kişi de yukarıdaki fıkra çerçevesinde cezalandırılır(ÇKMK m.35).
İthalat ve ihracata ilişkin kaçakçılık yapan kişi veya kaçak yükü bulunduran kişi malın değerinin üç kat para cezasına çarptırılacaktır. Bu nitelikteki malları yükleyen, boşaltan, alan, satan, satışa sunan, bağışlayan, taşıyan gizleyen kişi de para cezasına çarptırılacaktır. Bu malları kiralayan ve buna aracı olan kişilere de aynı para cezası verilecektir. Bu kapsamda belirtilen mallar müsadere edilecektir. Kaçakçılık konusu malı bilgisi(kastı) olmadan yükleyen, boşaltan, nakleden, depolayan, satın alan veya satan kişi cezadan muaf tutulacaktır(ÇKMK m.36).
İthalat yükleri hakkında bir beyanda bulunulması gereken hallerde, gümrük olayın niteliğine göre; yüklerin cinsinde, miktarında veya ağırlığında yanlış beyanda bulunulursa, kalite, değer ve özelliklerinde yanlış beyanda bulunulursa, düzmece, değişmiş veya sahte fatura veya sertifika sunma veya, bu kanun ve ilgili diğer kuralların ihlali söz konusuysa söz konusu yüklerin müsaderesi ile birlikte kaçınılan yükümlülüğün iki katından beş katına kadar para cezasına hükmolunur ve sadece söz konusu yükler müsadere edilebilir.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen suçların ithalat kargolarına ilişkin bildirimden sonra işlenmesi durumunda maktu nitelikte bir para cezası verilir ve söz konusu yükler müsadere edilebilir.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen suçlar ticari kontrolden kaçınma amacıyla işlenirse önceki maddenin 1 ve 3. fıkraları çerçevesinde cezalandırma söz konusu olacaktır.
İşlenmiş yüklerin ihracatına ilişkin beyanlarda kullanılan ithal malzemeye ilişkin gümrük vergisi iadesi mümkünse birinci paragrafta belirtilen suçlar oluşur. Burada ceza verginin iki ila beş katı olacak ve söz konusu ihracat malı müsadere edilebilecektir(ÇKMK m.37).
Postalarda veya paketlerde gümrüğe ve kontrole tabi olan mallara ilişkin olarak ne paketteki malın niteliği, miktarı, ağırlığı ve değeri doğru işaretlenmiş ne de bu bilgiler
35
eklenmişse ve bu durum kaçakçılıkla ilgili olur veya kontrolden kaçırma amacıyla yapılırsa gümrük mallara el koyabilir ve alıcıyı ve göndericiyi haberdar edebilir(ÇKMK m.38).
İçe ve dışa doğru yolcu olan kişi gümrüğe ve kontrole tabi bir mal taşıyor ancak muayene başvurusunda bulunmuyor veya muayeneden kaçmak niyetinde bulunuyorsa söz konusu mal müsadere edilir ve bu yolcu 36. maddenin 1. fıkrası gereğince cezalandırılabilir. Bir yolcu bu kanun hükümlerini veya ilgili hükümleri ihlal eden yolcu beraberinde olmayan valizde ithalat ve ihracat beyanında bulunuyor, gümrük vergilerinden kaçınıyorsa ceza 37. madde hükümleri çerçevesinde belirlenecektir(ÇKMK m.39).
Paralel olarak ithal edilen orijinal mal dışında ithal veya ihraç yüklerin gümrük için ilan edilmiş patent hakkını, marka hakkını, telif hakkını ihlal ediyorsa söz konusu ithalatçı ve ihracatçı diğer kanunlarda ve düzenlemelerde belirtilmiş durumlar hariç yükün bir ila üç katı kadar para cezasına çarptırılır ve yükler müsadere edilir(ÇKMK m.39-1).
Yabancı bir gönderici tarafından imzalanan ve böylece ithalat için fatura olarak kullanılabilecek boş bir evrak posta yoluyla gönderilir veya yurtiçinde birileri tarafından düzenlenir veya taşınırsa bu belgeyi elinde bulunduran kişi para cezasına çarptırılır ve söz konusu belge müsadere edilir(ÇKMK m.40).
Bir gümrük komisyoncusu gümrüğe sunduğu mala ilişkin bildirimde ağırlık, miktar, nitelik ve mala ilişkin diğer hususlarda sahte beyanda bulunursa kaçınılan veya eksik ödenen verginin iki katından beş katına kadar para cezasına çarptırılır ve komisyoncu bir aydan altı aya kadar işten uzaklaştırılabilir; işin niteliğine göre komisyoncunun lisansı iptal edilebilir.
Yukarıdaki paragrafta belirtilen sahte evraka gönderen neden oluyor ve komisyoncunun bundan haberi yoksa gönderen 37. madde çerçevesinde cezalandırılır.
Birinci fıkrada belirtilen sahte evrak gümrük komisyoncusu ve gönderenin katılımıyla hazırlanıyorsa bireysel olarak cezalandırılacaklardır.
Birinci fıkrada belirtilen sahte evrak niteliği gereği hafif ve vergi toplanmasını etkiler nitelikte ise verilecek para cezası birinci fıkradaki miktarı aşamaz(ÇKMK m.41).
Komisyoncu veya yükleyici sahte evrak kullanıldığının farkında olmalarına rağmen söz konusu ithal veya ihraç yüklerin devri ve depolanması ile ilgili belgeleri taklit ederek bir taşıyıcı veya antrepo işletmecisinin bu belgeleri onaylamasını sağlarsa komisyoncu veya yükleyici para cezasına çarptırılacaktır.
36
Taşıyıcı veya antrepo işletmecisi sahte evrakların farkında olmalarına rağmen bunu
kaydediyor veya onaylıyorsa yukarıdaki paragraf hükümleri çerçevesinde
cezalandırılır(ÇKMK m.41-1).
İthalat ve ihracat yüklerinin beyanında bu kanunun ihlaline ilişkin şüphelenilen durumlarda gümrük; ithalatçıya, ihracatçıya, taşıyıcıya, mal gönderilen kişiye faturaları, fiyat belgelerini, poliçeleri ve ilgili diğer belgeleri detaylı inceleme için göndermelerine yönelik tebligat yapar ve yüke ilişkin ithalata, ihracata, işlemlere, maliyet ve ödemelere ilişkin muhasebe defterinde, evraklarında, fatura defterlerinde kontrol yapabilir veya kopyasını alabilir. Gümrüğün bahsedilen evrak veya kayıtları kontrole veya kopya alınmasına ilişkin talebini reddeden, gerekli evrakları sunmayan veya bu evrakları gizleyen veya imha eden veya delilleri yok etme girişiminde bulunan yukarıdaki fıkrada sözü edilen herkes para cezasıyla cezalandırılır(ÇKMK m.42).
Yasadışı yollarla vergilerde muafiyet, indirim, geri ödenmesi isteğinde bulunan kişi kaçınılan veya indirim yapılan vergilerin iki katından beş katına kadar para cezasına çarptırılır ve yükler müsadere edilebilir(ÇKMK m.43).
Bu kanunun ihlali durumunda gümrük, bu kanun uyarınca öngörülen cezalara ek olarak kaçınılan veya eksik ödenen vergilere el koyar. Ancak ihlalin gerçekleşmesinden beş yıl sonra elkoyma veya ceza uygulanamaz(ÇKMK m.44).
Çin Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu’nun 45. maddesinde tekerrür hükümleri düzenlenmiş ve bu çerçevede kanunun aynı hükmünün beş yıl içinde tekrar ihlal edilmesi durumunda ilgili kişiye verilecek cezanın yarı oranında arttırılacağı ve üçüncü ve sonraki ihlaller için cezanın bir kat arttırılacağı ifade edilmiştir.
36. maddenin 1. fıkrasına veya 37. maddenin 1,2 veya 4. fıkralarına uygun olarak cezaya neden olan bir suç konusu hafif nitelikteyse cezadan muaf tutulabilir. Burada hafif nitelik hususunu maliye bakanlığı belirleyecektir(ÇKMK m.45-1).
Çin Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu’nun beşinci bölümünde kanunun uygulanmasına ilişkin usul hükümleri düzenlenmiştir. Bu kapsamda 46. maddede kaçakçılıkla mücadelede yetkili merciin gümrük idaresi olduğu ve gümrük idaresinin aldığı önlemlere aykırı davranılması durumunda ceza sorumluluğunun doğacağı ifade edilmektedir. Bu kanun çerçevesinde usul hükümlerinin uygulanması açısından Ceza Yargılaması Kanunu’nun ilgili hükümlerinin kıyasen uygulanacağı yine bu maddede belirtilmiştir.
37
Çin Gümrük Kaçakçılığı ile Mücadele Kanunu’nun 47. maddesine göre; Gümrük idaresi tarafından yapılan işleme razı olmayan kişi yapılan işleme ilişkin bilgilendirme notunu aldığı tarihten itibaren otuz gün içinde işlemin yeniden gözden geçirilmesi için yazılı bir itiraz dosyasını gümrük idaresine sunacaktır. Gümrük itirazı aldığı tarihten itibaren iki ay içinde bu konuyu sonuçlandıracaktır. Gerektiğinde bu süre iki ay daha uzatılabilecektir. İtiraza ilişkin yapılan işlemler ilgilisine 15 gün içinde bildirilecektir. Ayrıca itirazında direnen kişinin itiraz edebileceği ve ilgili yasalara göre idari yollara başvurabileceği 48. maddede düzenleme altına alınmıştır. Kanunun 49. maddesinde ise gümrük idaresinin bu kişiden teminat isteyebileceği hususu yer almaktadır. Bu teminat sayesinde gümrük idaresi el koyma işlemini gerçekleştirmeyebilecektir.