Meral Karakaya, Aslı Akcan Atasoy
Balıkesir Atatürk Şehir Hastanesi, Stoma ve Yara Bakım Ünitesi, Balıkesir
giriş: Ateşli silah yaralanmaları ayakta tedavi edilebilecek basit bir sıyrıktan başlayarak ölümcül sonuçlara ulaşabilecek çeşitlilikte olabilir. Yaralandıktan sonra yaşamını sürdürmekte olan yaralının hayatını tehdit eden unsurlar kanama veya vücut sıvılarının kaybı nedeniyle meydana gelen şok durumu ile yaralı enfeksiyon oluşması halleridir. Yüksek morbidite ve mortaliteye sahip olabilirler.
Amaç: Genç hastamızda gelişen ateşli silah yaralanmasında yara bakımında kullanılan negatif basınçlı yara kapama sürecine aktif olarak yara bakım hemşirelerinin katılması ve yara yatağının kenarlarının eksudanın ve enfeksiyon bulgularının erken dönemde tespiti ve değerlendirilmesi gerekli girişimlerin yapılması amaçlanmıştır.
olgu: 26 yaşında M. Ö. yakın arkadaşının kardeşi tarafından ateşli silah yaralanması, dış merkezde opere olup 3. basamak yoğun bakım ünitemize yara bakımı ve hemodinamik stabilizasyon için yatırılıp takibi yapılmıştır.
Yara bakımı: Hastaya yaklaşık 15 seans negatif basınçlı yara kapama uygulanmış olup bu sürece her evresine yara bakım hemşireliği katılmıştır. yaklaşık 5,5 hafta sonra modern yara bakım ürünleriyle hasta ve ailesine taburculuk eğitimi verilmiştir.
sonuç: Negatif basınçlı yara kapama bulunan hastalarda yara yatağının her seansta yara bakım hemşireleri tarafından değerlendirilmesi yara iyileşmesini hızlandırıldığı hatta tam bir iyileşmenin sağlanabileceğini bildirmek isterim.
Ateşli silah Yaralanması
Sol torakanterde 12*15*11 cm2 ebatında parçalı yara Sırtın sol lateralinde 15*15*12 cm2 ebatında parçalı yara
P002 YAnıK MeRKeZinDe UYgULADıĞıMıZ enFeKsiYon KonTRoL ÖnLeMLeRinin enFeKsiYon HıZınA eTKisi
Derya Çetinoğlu1, Emine Güngör Özdemir2, Reyhan Acar Kuzu1, Nuriye Tuncay1, Mustafa Turan1, Önder Önen1, Atilla Çelik3, Ahmet Baş4, Fatma Ekşi Polat2, Talar Vartanoğlu3, Seda Uysal1, Hakan Yiğitbaş31Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Yanık Merkezi, İstanbul
2Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Enfeksiyon Kontrol Komitesi, İstanbul
3Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Genel Cerrahi Kliniği, İstanbul
4Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Çocuk Cerrahisi Kliniği, İstanbul
Amaç: Yanık merkezleri klinikler arasında yüksek mortalite ve morbiditeye sahip hastalara hizmet vermektedir. Erken dönemde uygulanan tedavi girişimleri ile ölümlerin %75 nedenini hipovolemik şok ya da ozmotik şok yerine enfeksiyonlar almıştır. Enfeksiyonların önlenmesinde enfeksiyon kontrol önlemlerine uyum son derece önemlidir. Çalışmamızın amacı yanık merkezinde uyguladığımız enfeksiyon kontrol önlemlerinin enfeksiyon hızına etkisini görebilmektedir.
gereç-Yöntem: 2016-2017 yıllarında yanık merkezine yatan hastalara uygulanan hemşirelik bakımları, hastanenin bilgi sistemi Health Information Systems (HIS) ve hasta bakım formlarından alınmıştır. Enfeksiyon ve el hijyeni verileri ise ulusal hastane enfeksiyonları sürveyans ağı İNFLİNE sisteminden alınmıştır.
bulgular: 2016-2017(9 aylık)veriler İNFLİNE sisteminden retrospektif incelendiğinde hastane enfeksiyonu(HE)tanısı almış hastalar 2016 da %4,5(18/393), 2017 de %2,3 (7/304);el hijyeni uyumları ise 2016 da %94,2017 de %98 olarak gözlemlenmiştir(Tablo1).
Yanık hastalarına mikroorganizma bulaşı sıklıkla sağlık çalışanının eli ile direkt olabileceği gibi indirekt temas (ortak banyo ve tedavi alanları, ortak pansuman yapılan alanlar, pansuman setleri, hasta yatakları vb)yoluyla gerçekleşmektedir. Yanık hastaları ortamda yaygın olan ve epidemi özelliği taşıyan bakterilerin çoğu ile kolonize olabilmektedir.
Merkezimizdeki enfeksiyon kontrol önlemleri: Pansumanlar steril olarak yapılır.
Pansumanlarda maksimum koruyucu ekipmanlar kullanılır. Koruyucu ekipmanlar önlükler dahil tek kullanımlıktır. Pansumanlar ameliyathane ortamında bazı durumlarda hastanın tek kaldığı kendi odasında steril olarak yapılır. Pansumanlar her gün en geç bir gün ara verilerek yapılır. Pansumanlar sırasında debritman yapılır ve uygun görülürse doku kültürü gönderilir.
El hijyeninde beş durum kuralına maksimum düzeyde dikkat edilir. Standart önlemlere ve bulaş yoluna yönelik izolasyon önlemlerine dikkat edilir. Yanık hastalarımıza çoğunlukla temas izolasyonu uygulanmaktadır. Temas yolu ile bulaşan mikroorganizmalar sıklıkla Pseudomonas aeruginosa ve Acinetobacter spp.dir (Grafik1). Ortak kullanılan tıbbi ve cerrahi malzemeler, hidroterapi tankları, pansuman alanları her hastadan sonra dezenfekte edilir.
Hasta odaları günde en az bir kez dezenfekte edilir, gün içerisinde gerektikçe dezenfeksiyon işlemi tekrar edilir. Çocuk hastalarımızın yoğunluğu olması sebebi ile oyun odasında yer alan oyuncaklar her gün dezenfekte edilir. Hasta ve yakınlarının servise giriş çıkışı yasaktır.
İhtiyaç halinde kontrollü giriş çıkış yapılır. Hastaların enfeksiyon takibi Enfeksiyon Kontrol Ekibi (EKE)nin rutin yaptığı sürveyanslar ile takip edilir ve antibiyotikleri düzenlenir.
Tartışma ve sonuç: Türkiye’de yanık merkezlerinden enfeksiyon hızına yönelik sonuçlar yer almamaktadır. Rutin yaptığımız sürveyans çalışmaları sayesinde de enfeksiyon oranları takip edilmekte ve kıyaslanma yapılmaktadır. 2016 yılında enfeksiyon oranımız %4,5, 2017 yılında ise bu sayı enfeksiyon koruma önlemleri ile %2,3 e gerilemiştir. Çalışmamızda görüldüğü gibi enfeksiyon korunma yöntemlerine uyulduğu durumlarda enfeksiyon hızının düşebileceği görülmüştür.
enfeksiyonlardan izole edilen Mikroorganizmalar
KNS:Koagülaz-negatif stafilokok (S.epidemidis,S.haemolyticus,S.hyicus,S.lugdunensis,S.
saprophyticus)
enfeksiyon oranları ve el Hijyeni Uyum oranları Yıl Hasta Sayısı Hasta Günü Enfeksiyon
Sayısı Enfeksiyon
Hızı *El Hijyeni
Uyumu
2016 393 3520 18 4,58 %94
2017 304 2725 7 2,3 %98
*Not: El hijyeni gözlemleri CDC tanı kriterlerine göre haberli yapılmıştır.
P003 ALeV YAnıĞı sonRAsı AMPUTAsYonU YAPıLAn biR HAsTAnın PRoTeZ ReHAbiLiTAsYonU: oLgU sUnUMU
Murat Ali Çınar1, Kezban Bayramlar1, Ahmet Erkılıç2, Ahmet Günay3, Ali Güneş21Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Bölümü, Gaziantep
2Gaziantep 25 Aralık Devlet Hastanesi, Yanık Merkezi, Gaziantep
3Ottobock Medikal Hizmetleri, Ankara
giriş ve Amaç: Yanık travmaları amputasyona neden travmaların başında gelir. Hastanın fizyoterapi programı en erken dönemde başlamalı ve uygun protez seçimine de en erken dönemde karar verilmelidir. Bu çalışma, alev yanığı sonrası bilateral alt ekstremite amputasyonu yapılan olguda protez rehabilitasyonu yaklaşımlarını belirlemek için yapıldı.
olgu: 26 yaşındaki erkek hasta alev yanığı sonucu 11.05.2016 tarihinde Gaziantep 25 Aralık Devlet Hastanesi Yanık Merkezine başvurdu. Yapılan değerlendirmeler sonucunda hastaya sağ transfemoral ve sol transtibial amputasyon cerrahisi uygulandı. Hasta, ameliyatı takiben ilk günden itibaren haftada 4 gün olmak üzere fizyoterapi programına alındı. Fizyoterapi programı; erken mobilizasyon ve ambulasyon eğitimi, pulmoner fizyoterapi, aktif ve pasif normal eklem hareketi egzersizleri gibi parametreleri içermekteydi. Tedavi günleri salı, çarşamba, perşembe ve cuma günü olarak belirlendi. (Tablo-1). Hasta 2 hafta yoğun bakım ünitesinde yattı. Servise alındıktan sonra genel fizyoterapi programına devam edildi. Dikişleri alındıktan sonra elastik bandaj uygulaması yapıldı. Hasta 3 ay boyunca rehabilitasyon programına alındı ve taburcu edildi. Hasta taburcu edildikten sonra protez komponentleri açısından değerlendirildi ve preprostetik döneme yönelik güdük dinamik egzersizleri fizyoterapi programına ilave edildi (Tablo-1). Hastanın sağ tarafına, hidrolik eklemli karbon ayaklı silikon liner sistemli diz üstü protezi yapıldı. Sol tarafa vakumlu karbon ayaklı diz altı protezi uygulandı. Hasta 3 hafta boyunca protez eğitimine alındı. Protez eğitimi sırasında hastanın sol güdük ucunda yara oluşumu gözlendi. Bu nedenle soket değişimi yapıldı. Özel malzeme ile soft soket uygulaması gerçekleştirildi. Hasta protez eğitimine alındıktan 3 hafta sonra bağımsız yürümeye başladı. 1 yıldır da protezini aktif olarak kullandığı görülmektedir.
Tartışma: Yanık sonrası görülen amputasyonlarda diğer travmalara bağlı olarak yapılan amputasyonlardan daha fazla yara dokusu ve güdüğün daha geç iyileşmesi görülebilir. Ayrıca iyileşen dokunun gerilim kuvveti sağlam dokunun gerilim kuvvetinin %80 inden daha azına ulaşabilir. Bu durum da güdükle tam uyum sağlayacak bir protezi zorlaştırabilir. Özellikle yanık travması sonrası yapılan amputasyonlarda güdük, protez eğitiminin her aşamasında değerlendirilmelidir. Yapılan protezlerde hastanın durumuna göre yeniden komponent değişimine gidilebilir. Hastanın protez eğitimi tamamlandıktan sonra bile güdük ve protez açısından kontrol sıklığı arttırılmalı, değerlendirilmeye devam edilmelidir. Amputasyon sonrası hastanın rehabilitasyon programı en erken dönemde başlamalıdır (Şekil-1)
Şekil-1
Fizyoterapi programının özellikleri Fizyoterapi Programının
Parametreleri Fizyoterapi Protokolü Fizyoterapi Protokolünün içeriği Tedavinin durasyonu 30-45 dakika
Haftada kaç gün 4 gün
Fizyoterapiye başlanılan
gün İlk günden itibaren
Greft sonrası fizyoterapi 3. günden sonra aktif
hareket İlk 3 gün greft harici yerlere NEH egzersizleri ve solunum egzersizleri
Pulmoner Fizyoterapi Etkilenim durumuna göre solunum egzersizleri
Bronşiyal hijyen teknikleri, öksürme eğitimi, 45 derece optimal pozisyon, diyafragmatik solunum
Egzersizler Hastanın durumuna
göre aktif, pasif NEH egzersizleri
Distal eklem hareketi egzersizleri, tüm üst ve alt ekstremitelere yatak içi izometrik egzersizler, izotonik
Protezi giyip çıkarma, paralel bar eğitimi,paralel bar dışında eğitim, ambulasyon eğitimleri