HĠPOTEZLERĠN SINANMASI VE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

6.1.Topluluk televizyonları kendi izler kitlelerinin sorunlarını öne çıkaran bir yayın gerçekleĢtirirler:

Yol TV‟nin topluluk eksenli ve alternatif bir yayıncılık anlayıĢı içinde olduğu bulgulanmıĢtır. Kendi hedef kitlesi olan Alevilere yönelik haberler, anaakımdan karĢılaĢtırması yapılan ATV‟de bulgulanmamıĢtır. Yol TV, Alevilerin MaraĢ katliamı anmasına yönelik pratiklerini ve tavrını, cemevleri ve Alevi derneklerinin yöneticileriyle görüĢerek haberleĢtirmiĢ, bu olayın geçmiĢine yönelik ayrıntılı bilgileri kendi hedef kitlesine ulaĢtırarak onların taleplerini ve sorunlarını öne çıkarmıĢtır.

6.2.Topluluk televizyonları yayınlarında, söz hakkı verilmeyen toplumsal muhalif kesimlere ve onların temsilcilerine öncelik verirler:

Ġzlenilen ilk yedi (7) haberde bu bulgulara yoğun olarak rastlanmamıĢtır. Fakat anaakım televizyon kanalında açıklamalarına yer verilmeyen HDP çevresinin görüĢleri Yol TV‟nin haberleri aracılığıyla aktarılmıĢtır. Bu hipotezi doğrulayacak HDP EĢ BaĢkanı Selahattin DemirtaĢ‟ın BeĢiktaĢ‟taki bombalı saldırı sonrası yaptığı açıklamadır. Eylem sonrası DemirtaĢ, saldırılarla ilgileri olmaları halinde istifa edeceklerini yazılı bir açıklamayla medya kuruluĢlarına göndermiĢtir; ancak ATV bu konuda herhangi bir haber yayınlamazken, Yol TV söz konusu açıklamayı izlenilen ilk yedi (7) haber içinde yorumsuz bir Ģekilde yayımlamıĢtır.

6.3.Topluluk televizyonları haber üretim sürecinde kendi öz kaynaklarını kullanarak egemen akımın tersine bir habercilik anlayıĢı ortaya koyarlar.

Yol TV haber kaynağı kullanımında özel ve devlet haber ajanslarına bağlı bir görüntü çizmektedir. Bu bakımdan kendi öz kaynaklarını çok sınırlı bir Ģekilde kullanabilmektedir. Kendi öz kaynak kullanımı anaakım ajans verileri yanında çok küçük bir orana denk düĢtüğünden habercilik açısından anaakımın tersine bir yayın yapması Ģimdilik olası görülmemektedir. Fakat anaakımdan elde edilen verilerle kendi yayın politikalarına uygun bir anlatım geliĢtirme yoluna gittikleri de belirtilebilir.

180

6.4.Topluluk televizyonları zorunlu kalmadıkça haber kaynağı olarak resmi ve devlet otoritesini temsil edenleri veri kaynağı olarak kullanmazlar.

Yol TV‟nin incelemeye alınan haberleri bu hipotezi doğrulamamaktadır. Televizyon kanalı, özel haber ajanslarından ĠHA, DHA ve devlet ajansı AA‟nın verileriyle haber bülteni hazırlamaktadır. Ayrıca ülke gündemi ve uluslar arası geliĢmeleri de anaakım dıĢ basına bağımlı olarak hazırladıkları tespit edilmiĢtir.

6.5.Topluluk televizyonları editöryası ve yayın politikası haber çerçevelemede kendi ideolojik, politik, sosyal ve ekonomik sorunlarını öne çıkaran görsel materyal ve buna uygun bir dil kullanmayı tercih ederler.

Bu hipotez bir ve ikinciyle bağlantılıdır. Bu konuda Yol TV‟nin özellikle Alevi sorunlarını öne çıkaracak biçimde haber oluĢturduğu ve buna uygun bir dil kullandığı görülmüĢtür.

6.6.Topluluk televizyonlarının kuruluĢ ve yayın amacı egemen siyasal sistem içinde ötekileĢtirilenlerin sesi olarak bir direnç odağı meydana getirmektir. Bu televizyonlar yayınlarıyla siyasi ve toplumsal olarak karĢı hegemonik bir mücadele içindedir.

Yol TV gerek kurum olarak gerekse yayın politikası açısından anaakım dıĢı sayılmaktadır. Kendilerini de böyle tanımlayan kurum temsilcileri ve çalıĢanları her ne kadar anaakım verileriyle haber bülteni hazırlamıĢ olsalar da söz konusu haberleri karĢı yayıncılığın bir nüvesi olarak kullanma eğiliminde oldukları bulgulanmıĢtır. Haberlerin tamamında iktidar bloğu içinde bir çatlama olduğu yönünde bir çerçeve çizen Yol TV haberleri, ekonomi konusunda TÜSĠAD ile hükümetin uzlaĢamadığını, fikir ayrılıkları bulunduğunu, hükümetin her açıklamasından sonra doların fırladığını, MHP ve AK(AK Parti) arasındaki baĢkanlık ya da CumhurbaĢkanlığı sistemi konusunda çatlakları bulunduğunu, iktidar partisi içinde çeĢitli krizlerin yaĢandığını haberleĢtirerek karĢı hegemonik bir yayıncılık perspektifine sahip olduğunu göstermiĢtir. Fakat bu karĢıtlık kapitalist üretim iliĢkileriyle bezenmiĢ mevcut sisteme değil onun uygulamalarına yöneliktir.

181

6.7.Topluluk televizyonları haber üretim sürecinde kendi öz kaynaklarını kullanmadıkları sürece anaakım medyanın habercilik anlayıĢının etkisinden kurtulamazlar.

Bu hipotezde de daha öncekilere bağlı olarak test edilmiĢtir; Yol TV her ne kadar karĢı habercilik yayın anlayıĢı içinde olsa da anaakım medyanın kullandığı haber ve bilgi kaynaklarını kullandığı için anaakım etkisinden kurtulamamıĢtır. Yol TV‟nin haberlerinde tablo ve grafiklerde analiz edildiği gibi anaakımın belirlediği gündemin etkisi açıktır.

6.8.Topluluk televizyonlarının kendilerine özgü gündemleri bulunmakla birlikte uluslar arası geliĢmeler ve ülkenin genel gündeminden de etkilenmektedirler. Bu durum haber önceliklerine ve haber kaynaklarına da yansımaktadır.

Yol TV‟nin bir topluluk televizyonu olarak kendine özgü gündemi olduğu belirtilse de ülkedeki ve dünyadaki geliĢmelerden etkilendiği bunlarla bağlantılı haberler üretimi yaptığı bulgulanmıĢtır. Hem televizyon kanalı hem de hedef kitlesinin aynı siyasal, ekonomik, kültürel ve ekonomik durumlardan etkilendiği düĢünülürse haberlerinde genel gündeme iliĢkin bilgilerin verilmesi olağanlaĢmaktadır. Bu gündemlere örnek olarak Türkiye‟deki bombalı terör eylemleri, Suriye‟deki iç savaĢ sorunu, Rusya ile yaĢanılan siyasi-ekonomik krizler örnek verilebilir. Yol TV bu haberleri gündeme taĢırken ülke ve uluslar arası geliĢmelerin etkisinde kalmıĢtır. Yol TV‟de tüm haberlerde benzer kaynak sorunu yaĢanmaktadır. Haber kaynakları açısından resmi yetkililerin açıklamaları, özel ve devlet haber ajanslarının sunduğu bilgiye bağımlı ve aynı zamanda ulusal ve uluslar arası gündem takibi de anaakımın çizgisinde gerçekleĢtirilmektedir.

6.9.Topluluk televizyonlarının habercilik anlayıĢı anaakımda olduğu gibi olaysaldır (epizodik) ve düĢünsel boyutu katan (tematik) formdaki haberler sınırlıdır. Yol TV birkaç haber dıĢında sorunların ayrıntılarıyla tartıĢıldığı tematik habercilik anlayıĢını benimsememiĢtir. Tematik habercilikte Alevi sorunları, baĢkanlık tartıĢmalarıyla yeni anayasa görüĢmelerindeki süreç haber bülteninde yer almıĢtır. Fakat bu oran çok düĢük olarak kendini göstermiĢtir.

182

Hipotezlerin sınanması sonucunda Yol TV‟nin habercilik açısından tam bir topluluk televizyonu örneği sergilemediği ancak benzer özellikler taĢıdığı belirlenmiĢtir. Anaakıma alternatif olabilecek potansiyelinin henüz var olmadığı fakat haberlerinde anaakımın değinmediği alanlarda yoğunlaĢtırmasıyla alternatiflik gayreti içinde olduğu gözlenmiĢtir. KarĢılaĢtırılması yapılan anaakım televizyon kanalının çerçeve dıĢı bıraktığı konuları ele aldığı, bunu kendi yayın anlayıĢı ve hedef kitlesi doğrultusunda iĢlediği tespit edilmiĢtir. Bunlara örnek olarak Alevi sorunları ve MaraĢ Katliamı anmasının engellenmesinde kamuoyu oluĢturma çabası, Avrupa Alevi Birlikleri Federasyonu (ABF)‟nin ülke içindeki muhalif kesimlerle kurdukları iliĢkiler ve bunların haberleĢtirilmesi, aynı kuruluĢun Yol TV‟yle ekonomik ve örgütsel olarak bağlarının bulunması, Gezi olaylarında hayatlarını kaybeden Berkin Elvan ve Ethem Sarısülük davalarındaki geliĢmeleri gündem yapmaları verilebilir. Hipotezler sınanmasında televizyonun belirli bir dönemini ve sınırlı sayıda haber bülteni izlenmesiyle elde edilen verilen kullanmıĢtır. BaĢka bir dönemde daha farklı sonuçlara ulaĢmak mümkün olabilir.