Genel Müzik Eğitimi

Uçan’a (1994b) göre, genel müzik eğitimi, iş-meslek, okul, bölüm, kol-dal ve program ayrımı gözetmeksizin, her düzeyde, her aşamada, herkese yönelik olup, sağlıklı ve dengeli bir “insanca yaşam” için gerekli asgari ortak müzik kültürünü kazandırmayı amaçlamaktadır. Her düzeyde, herkes için zorunludur ya da zorunlu olmak durumundadır.

Günümüz genel müzik eğitimi, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen programlar çerçevesinde ilköğretim 1.sınıf ile 8.sınıfa kadar olan eğitim öğretim yıllarında plan ve program dahilinde sürdürülmektedir. Bu program amaçlar ve hedef davranışlar olarak 3 Mayıs 2017 tarihli Temel Eğitim Genel Müdürlüğü tarafından güncellenen öğretim programlarında genel müzik eğitimi hakkında şu bilgileri vermektedir (MEB, 2017)

Müzik Dersi Öğretim Programının amacı, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanununda ifade edilen Türk Millî Eğitiminin Genel Amaçları ve Temel İlkelerine uygun olarak öğrencilerin:

 Müzik yoluyla estetik yönünü geliştirmek

 Duygu, düşünce ve deneyimlerini müzik yoluyla ifade etmelerine imkân sağlamak

 Yaratıcılığını ve yeteneğini müzik yoluyla geliştirmek

 Yerel, bölgesel, ulusal ve uluslararası müzik türlerini tanıyarak farklı kültürlere ait ögeleri zenginlik olarak algılamasını sağlamak

 Kişilik ve özgüven gelişimlerine katkı sağlamak

 Müzik aracılığıyla zihinsel becerilerinin gelişimini sağlamak

 Müzik yoluyla bireysel ve toplumsal ilişkilerini geliştirmek

 Müzik ile ilgili çalışmalarda bilişim teknolojilerinden yararlanmalarını sağlamak

 Bireysel ve toplu olarak nitelikli farklı türlerde şarkı dinleme, söyleme ve enstrümanla çalma etkinliklerine katılımlarını sağlamak

 Müziksel algı ve bilgilerini geliştirmek

 Türkçe’yi doğru, güzel ve etkili kullanmalarını sağlamak

 İstiklâl Marşı başta olmak üzere marşlarımızı özüne uygun olarak seslendirmelerini sağlamak

 Müzik yoluyla sevgi, paylaşım ve sorumluluk duygularını geliştirmek

 Millî birliğimizi, bütünlüğümüzü pekiştiren ve dünya ile bütünleşmemizi kolaylaştıran müzik kültürü ve birikimine sahip olmalarını sağlamak

 Atatürk’ün Türk müziğinin gelişmesine ilişkin görüşlerini kavramak gibi amaçlara ulaşmalarının sağlanmasıdır.

Müzik dersi katılımcı, sürekli geliştirilebilir, yeniliklere açık ve değişime öncülük eden bir yapıya sahip olup bu derste aşağıdaki becerilerin geliştirilmesi hedeflenmektedir:

 Müziği tanıyabilme

 Müzik - beden uyumunu sağlayabilme

 Müziği dinleme, söyleme ve ritimsel etkinliklerle müzik yapabilme

 Müziği bireysel ya da toplu yapabilme

 Müzikle toplum arasındaki bağı görebilme

 Müzikle kültür, tarih ve estetik arasında bağ kurabilme

 Müziği millî ve manevi değerlerle ilişkilendirebilme

 Müziğin bir bilim dalı olarak da farklı bilimlerle ilişkisini kurabilme

 Müziğin her insan için öğrenilebilir olduğunu anlayabilme

 Kendini müzik yoluyla ifade edebilme

 Kültürel miras ve çeşitliliği geliştirebilme

 Etkin müzik üreticisi olabilme (MEB,2017)

İlköğretim okullarında müzik genel olarak öğrencilerin gelişim süreçlerini takip eden bir araç olarak kullanılmaktadır. Müzik, sayıların soyut oluşumlarını somutlaştırabilmelerinden, sosyal gelişimleri ile arkadaşlık ilişkilerini anlayabilmelerini sağlamaktadır. Aynı zamanda müzik değerler eğitimi ile ilköğretim düzeyinde verilen eğitim ile birçok konuya anlam katabiilme üzerinde etkin rol oynamaktadır.

Çilden’e göre, (2001) müzik etkinlikleri ile davranışlarında değişikliğe neden olan ilkeler şu şekilde sıralanabilir:

 Hazırlık ve olgunlaşma

 Güvende ve rahat hissetme

 Bireysel farklılıkların ortaya konulması

 Motivasyon  Çevre  Problem çözümü  Bütün-parça-bütün  Süreklilik  Değerlendirme

Bu sıralamalar müziğin etkisi ile olgunluk aşamasını geliştirerek öğrenme eğilimini arttırmakta, “ben” ve “ego” kavramı ile sosyal etkinliklere katılma ve güvende hissetme duygusunu geliştirmekte, bireysel farklılık ve yeteneğini kavrayabilme, kaliteli bir çevre etkileşimi sağlayabilme gibi birçok madde ile öğrencide birçok değişim sağlamaktadır.

Başaran 1969 yılında yaptığı bir çalışmada insan zekâsını: soyut zekâ, mekanik zekâ ve sosyal zekâ olmak üzere 3 ana başlıkta sınıflandırmıştır.

1) Sembollerle, kavramlarla, ilkelerle ve bunların problemi çözmede kullanılması ile ilgili yetenek ve davranışlar soyut zekâyı

2) Araçların, eşyaların, nesnelerin kullanılması ile ilgili yetenekler ve davranışlar mekanik zekâyı

3) İnsanlarla iyi ilişkiler kurabilme, sosyal problemleri çözme ile ilgili yetenekler ve davranışlar sosyal zekâyı gösterir (Başaran, 1969:91 Akt. Şendurur & Akgül Barış, 2002:167)

Çalışmada etkin ve programlı bir müzik eğitimi ile bu yöndeki yeteneklerin gelişebileceği savunulmuştur.

Müzik eğitimi ile birçok yeteneğin gelişebileceğini kanıtlar nitelikte Shoew, Rouscher, Levine, Wight, Dennis ve Newcomb tarafından 1997 yılında müzik ve zeka arasındaki etkileşimi araştırmak üzere bir çalışma başlatmışlardır. Bu araştırmada da belirlenen zaman dilimlerinde şarkı söyleme eğitimi ve piyano eğitimi alan okul öncesi aşamadaki çocuklar incelenmiş ve yine aynı eğitim basamağında olan seçilen kontrol grubuna bu konuda hiçbir özel eğitim verilmemiştir. Bütün çocuklar öntest araştırmasında standart zekâ testlerinin bir alt testi kullanılarak test edilmiştir. Çalışmadan dört ay sonra, testlerde müzik grubunun, kontrol grubuna göre daha üstün bir başarı gösterdiği görülmüştür. Müzik eğitiminin başlamasından sekiz ay sonra deney ve kontrol grubu arasındaki fark daha da artmmıştır. Sonuçlardaki anlamlı farklılığın öğrencilere verilen müzik eğitiminden kaynaklandığı kabul edilmiştir (Akt. Şendurur & Akgül Barış, 2002:167)

Müzik eğitiminin gerekliliği ve önemi bahsedilen çalışmalarla savunulmaktadır. Günümüz eğitim süreci ile anne karnında dahi başlayabilen bir eğitim olan müzik eğitimi kişide bilinç düzeyini artırarak çok yönlü düşünebilme ve belirlenen yönde yeteneklerini geliştirebilme olanağı sağlamaktadır.