Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik

Öğretmen yetiştirme konusu itibari ile Cumhuriyet tarihinin, önemli noktalarından bir diğeri Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bünyesinde yer alan öğretmen yetiştiren kurumların, 1982 yılında kurulan Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) çatısı altında üniversite bünyesine alınması kararıdır. Bu karar ile 1983-84 öğretim yılından itibaren uygulanması öngörülen öğretim programları arasında Müzik Öğretmenliği Programı da yer almaktadır (Kavak, Aydın, Altun, 2007, s. 40)

Öğretmen yetiştirme kurumlarının üniversitelere devredilmesinin ardından 1997 yılında Yükseköğretim Kurulu (YÖK) öğretmen yetiştirme programlarında tekrar kapsamlı bir düzenleme gerçekleştirmiştir. Bu düzenleme sonucunda öğretmen yetiştirme modeli, öğretmen yetiştiren kurumların öğretim süreleri, bölümleri, program adları ve bağlantıları, programları, MEB ile işbirliği vb. boyutlarda değişiklik ve yenilikler ortaya koymuştur (Kavak, Aydın, Altun, 2007:43 Akt. Çoban, 2013:34) Türkiye`de dönüşüme uğrayan sosyo-kültürel yapı ve eğitim alanındaki yeni kararlar hizmet öncesi öğretmen yetiştirme konusunda da bazı düzenlemeleri gerektirmesine dayandırılarak bu değişim gerçekleştirilmiştir (Kalyoncu, 2005:108)

Yükseköğretim Kurulu ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın ortak bir çalışması olan Milli Eğitimi Geliştirme Projesi, bu yöndeki revizyon çalışmalarında belirleyici bir rol oynamıştır (Nartgün, 2001) Bu revizyon ile birlikte Müzik Eğitimi Bölümleri anabilim dalına çevrilerek resim-iş öğretmenliği programının eklenmesi ile Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü olarak eğitim-öğretime devam etmiştir.

Yüksek Öğretim Kurulunun 1998 yılında yayınladığı gerekçede programın öğretmen yetiştirme amacı ile örtüşmemesi, öğretim bilgisi ve yöntem ile ilgili derslerin ihmâli, okul uygulamalarının yetersizliği programın revizyona uğramasının başlıca sebepleri olarak gösterilmiştir.

1998 yılında gerçekleşen düzenleme ile ilgili dersler tablosu aşağıdaki gibidir:

Şekil 1 1998 Yılı Müzik Öğretmenliği Programı

Belirlenen dersler ile Türkiye genelinde aynı derslerin tüm üniversitelerce yürütülmesi eğitimde birlik ve program düzenini sağlamakta ve öğrencilerin öğretim bilgisi ve deneyim bilgisini programlaştırdığı için daha iyi bir eğitim ortamı sunmaktadır.

Jonassen (1994: 34) yapılandırmacılığı, “Bütün öğrencileri aynı farz edip, onlara grup hâlinde seslenmeye karşıdır. Bunun yerine öğrencilerin; bireysel ihtiyaçlarına, güçlü ve zayıf yönlerine, ilgilerine ve deneyimlerine önem vermektedir. Programı sıkı sıkıya takip etmek yerine, konuları seçmek ve kendi şartlarına uyarlamayı tercih etmektedir. Öğrenciler arasında rekâbeti desteklemek yerine; bilgiyi ve sorumlulukları paylaşmaya, ayrıca karşılıklı saygıya dayanan bir sınıf atmosferi oluşturmaya çalışmaktadır. Öğrenmenin sorumluluğu öğretmen ve öğrenci tarafından paylaşılmaktadır.” olarak tanımlarken, Yurdakul (2004) “Pozitivist paradigmaya dayanan nesnelci bakış açısının öğrenmenin, gerçekliğin ve bilginin ne olduğuna yönelik açıklamaları, pozitivizm ötesi paradigmaya dayanan öznelci bakış açısında değerini yitirmekte; pozitivizmin bir görünümü olan davranışçılık ve bilgi işlem gelenekleri ile pozitivizm ötesi olarak yorumlanan yapılandırmacılık; öğrenmenin, bilginin ve gerçekliğin nasıl tanımlanması gerektiği konusunda ikilem yaratmaktadır.” tanımı ile ülkemizde yapılandırmacılığın tanındığı ve kabul edildiği anlaşılmıştır.

Yapılandırmacı temel yaklaşımın ülkemizde kabul gördüğü ve Milli Eğitim Bakanlığı’nın programlarını geleneksel öğretimin yanı sıra çağın gereği olan katılımcı ve aktif öğrenme yöntemlerine yani yapılandırmacılık anlayışı ile içinde müzik eğitiminin de yer aldığı tüm ilköğretim programlarını 2006 yılında değiştirmesi, müzik öğretmenliği lisans programının da 2006 yılında yeniden yapılandırılmasını gerektirmiştir.

2006 yılında gerçekleşen düzenleme ile ilgili dersler tablosu aşağıdaki gibidir.

Şekil 2 2006 Yılı Müzik Öğretmenliği Programı

(YÖK,2006:1) Belirlenen dersler ile yapılandırmacı ve aktif öğrenmenin hemen hemen tüm derslerde kullanılması planlanan 2006 müzik öğretmenliği programında çağın getirdiği yenilikler ile programa bazı yeni derslerin eklenmesi ile eğitim sisteminde yapıcı yenilikler gerçekleştirilmiştir.

2006 programına göre ilköğretim okullarındaki müzik dersinin öğrenme ve öğretme sürecinde, öğrenci merkezli eğitim anlayışı ile paralellik gösteren müzik dersine yönelik aktif öğrenme yöntemleri (Dalcroze, Orff, Kodaly, vb.) ile birlikte genel öğretim yöntemlerine de yer verilmiştir (Çoban,2013:36)

Ülkemizde Musiki Muallim Mektebi’nin kuruluşundan günümüze müzik eğitimi, gerek eğitim planlanmasında gerekse sanatsal faaliyetlerin her alanında her zaman güncelliğini korumakta ve çağın gerekliliğini yansıtmaktadır.

2018 yılında gerçekleşen düzenleme ile ilgili dersler tablosu aşağıdaki gibidir:

(YÖK,2018:1) Şekil 3 2018 Yılı Müzik Öğretmenliği Programı

Musiki Muallim mekteplerinden 1998 yılına, 1998 yılı itibariyle de programlaşan müzik öğretmenliği eğitimi 2018 yılı ile güncellenerek, 2018-2019 güz yarı yılı eğitim öğretim yılında yürürlüğe girmiştir. Uygulanan program Türk Müziği eğitimi ve kültürünün eksikliğini tamamlamakla birlikte günümüz eğitim sistemine uygun hâle getirilmiştir.

2018-2019 eğitim-öğretim yılında YÖK atlas tarafından yayınlanan devlet üniversiteleri listesi ile taranan, müzik alanında eğitim veren kurum ve kuruluşlar listesi aşağıdaki gibidir:

Devlet Üniversiteleri Müzik Öğretmenliği Programı Güzel Sanatlar Fakülteleri ve Konservatuvarlar

Sıra Kurum İl Öğr. GSF Kon.

1 Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bolu + + - 2 Abdullah Gül Üniversitesi Kayseri - - - 3 Adana Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Adana - - -

4 Adıyaman Üniversitesi Adıyaman + - +

5 Adnan Menderes Üniversitesi Aydın + - + 6 Afyon Kocatepe Üniversitesi Afyonkarahisar - - + 7 Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Ağrı + - -

8 Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir - + -

9 Akdeniz Üniversitesi Antalya + + +

10 Aksaray Üniversitesi Aksaray - - -

11 Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Alanya + + -

12 Amasya Üniversitesi Amasya - - -

13 Anadolu Üniversitesi Eskişehir - - +

14 Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Ankara - - -

15 Ankara Üniversitesi Ankara - - +

16 Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Ankara - - +

17 Ardahan Üniversitesi Ardahan - + -

18 Artvin Çoruh Üniversitesi Artvin + + -

19 Atatürk Üniversitesi Erzurum - + +

20 Balıkesir Üniversitesi Balıkesir + + - 21 Bandırma On Yedi Eylül Üniversitesi Balıkesir - - -

22 Bartın Üniversitesi Bartın - - -

23 Batman Üniversitesi Batman - + -

24 Bayburt Üniversitesi Bayburt + + -

25 Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilecik - - -

26 Bingöl Üniversitesi Bingöl - - -

27 Bitlis Eren Üniversitesi Bitlis - - -

28 Boğaziçi Üniversitesi İstanbul - + -

29 Bozok Üniversitesi Yozgat + - -

30 Bülent Ecevit Üniversitesi Zonguldak + - +

31 Bursa Teknik Üniversitesi Bursa - - -

32 Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Çanakkale + + + 33 Çankırı Karatekin Üniversitesi Çankırı - + -

34 Çukurova Üniversitesi Adana - - +

35 Cumhuriyet Üniversitesi Sivas + + +

36 Dicle Üniversitesi Diyarbakır - - +

37 Dokuz Eylül Üniversitesi İzmir + + +

38 Dumlupınar üniversitesi Kütahya - - -

39 Düzce Üniversitesi Düzce - + -

40 Ege Üniversitesi İzmir - - +

41 Erciyes Üniversitesi Kayseri - + -

42 Erzincan üniversitesi Erzincan + - -

43 Erzurum Teknik Üniversitesi Erzurum + + + 44 Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eskişehir - - -

45 Fırat Üniversitesi Elazığ - - +

46 Galatasaray Üniversitesi İstanbul - - -

47 Gazi Üniversitesi Ankara + - +

48 Gaziantep Üniversitesi Gaziantep - - + 49 Gazi Osmanpaşa Üniversitesi Tokat + - + 50 Gebze Teknik Üniversitesi Kocaeli - - -

52 Gümüşhane Üniversitesi Gümüşhane - - -

53 Hacettepe Üniversitesi Ankara - - +

54 Hakkâri Üniversitesi Hakkâri + - -

55 Harran Üniversitesi Şanlıurfa + + +

56 Hitit Üniversitesi Çorum - + -

57 Iğdır Üniversitesi Iğdır - + -

58 İnönü Üniversitesi Malatya + + +

59 İskenderun Teknik Üniversitesi Hatay - - + 60 İstanbul Medeniyet Üniversitesi İstanbul - + - 61 İstanbul Teknik Üniversitesi İstanbul - - +

62 İstanbul Üniversitesi İstanbul - - +

63 İzmir Demokrasi Üniversitesi İzmir - + - 64 İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi İzmir - + - 65 İzmir Yüksek teknoloji Enstitüsü İzmir - - -

66 Kafkas Üniversitesi Kars + + +

67 Kahramanmaraş Sütçü İmam

Üniversitesi Kahramanmaraş

- + -

68 Karabük Üniversitesi Karabük + - +

69 Karadeniz Teknik Üniversitesi Trabzon + - + 70 Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Karaman - - - 71 Kastamonu Üniversitesi Kastamonu + + - 72 Kilis 7 Aralık Üniversitesi Kilis - - - 73 Kırıkkale Üniversitesi Kırıkkale - + - 74 Kırklareli Üniversitesi Kırklareli - - -

75 Kocaeli Üniversitesi Kocaeli - + +

76 Manisa Celâl Bayar Üniversitesi Manisa - + - 77 Mardin Artuklu Üniversitesi Mardin - - +

78 Marmara Üniversitesi İstanbul + + -

79 Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Burdur + - +

80 Mersin Üniversitesi Mersin - + +

81 Mimar Sinan Üniversitesi İstanbul - - + 82 Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Muğla + - -

83 Munzur Üniversitesi Tunceli - + -

84 Muş Alparslan Üniversitesi Muş - - -

85 Mustafa Kemal Üniversitesi Hatay - + + 86 Namık Kemal Üniversitesi Tekirdağ - - + 87 Necmettin Erbakan Üniversitesi Konya + + + 88 Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Nevşehir + + - 89 Niğde Ömer Hâlisdemir Üniversitesi Niğde + - + 90 On Dokuz Mayıs Üniversitesi Samsun + - +

91 Ordu Üniversitesi Ordu - + -

92 Orta Doğu Teknik Üniversitesi İstanbul - + - 93 Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Osmaniye - + -

94 Pamukkale Üniversitesi Denizli + + -

Tablo 5 2018-2019 Eğitim-Öğretim Yılı İle Birlikte Müzik Alanında Eğitim Veren Kurum ve Kuruluşlar

Müzik Alanı Sayı Müzik Alanı ve Kurumlar Sayı

Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Öğretmenliği Programı

40 Müzik Alanında Tek Kurum

Bulunduran Üniversiteler

43

Konservatuvar 46 Müzik Alanında En az İki Kurum

Bulunduran Üniversiteler

29

Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi Müzik Alanı Prog.

48 Müzik Alanında Üç Kurum

Bulunduran Üniversiteler

10

Tabloya 5’e göre 109 üniversiteden; 40 üniversitede Müzik Öğretmenliği programı, 46 üniversitede Konservatuvar, 48 üniversitede Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültelerinde yer alan Müzik Bölümü Programları mevcuttur. Aynı tabloya göre 109 üniversiteden müzik alanında tek kurum yer alan 43, müzik alanında en az iki kurum yer alan 29 ve müzik alanında 3 kurum yer alan 10 üniversite mevcut olduğu belirlenmiştir.