alma ~ elma Elmanın yöresel ağızdaki ismidir. Latincesi “pirus malus”dur. İl genelinde en yaygın yetiştirilen meyve türüdür. Düzenli bağlarda ticari amaçla yetiştiriciliği fazla yoktur. Çoğunlukla ailelerin ev önlerindeki küçük bahçelerde yetiştirilir. Posof ve Çıldır Kurtkale
kesiminde birçok tat ve şekilde yetişen elma türleri vardır. Posof’a özgü içi de kırmızı olan elma bu konuda meşhurdur. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
Posof’a özgüiçi kırmızı elmaya dair görseller
armut (< Far. emrūd) Armuda yöresel olarak da aynı isim verilir. Latincesi “pirus communis”dur. Posof ve Çıldır Kurtkale bölgesinde birçok tat ve şekilde yetişen türleri vardır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
Yöreye ait armut türüne dair görsel
bahçe Meyve bağına verilen isimdir. Ev ve köy kenarlarında meyve ağaçlarının bulunduğu küçük alanlar için kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
Meyve bahçelerinin bulunduğu Çıldır Kurtkale Kür vadisi Posof’ta meyve bahçelerinin bulunduğu köylere dair görsel
banda (< Gürc. panta) Yörede yetişen ahlat türü armuda verilen isimdir. Latincesi “pyrus silvestre” dir. Posof bölgesinde yetiştirilir. Lezzetli olduğu için il genelinde ilgi gören meyvelerdendir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
R- Posof
banda
cancur (< Gürc. cancuri) Koyu kırmızımsı renkteki bir tür eriğe verilen isimdir. Yöreye özgü bir meyvedir. İl genelinde çok tutulduğu için bazı aileler tarafından geniş bahçelerde ticari amaçla yetiştiriciliği de yapılır. Meyve olarak yiyildiği gibi marmeladı ve pestili de yapılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
cancur Cancur satılırken
cevüz - [cöyüz] ~ ceviz (< Ar. cevz) Cevizin yöresel ağızdaki ismidir. Latincesi “juglans regia” dir. Ticari amaçla düzenli bağlarda yetiştiriciliği yaygın değildir. Çoğunlukla Posof ve Kurtkale bölgesinde meyve bahçelerinde yetiştirilir. (Ardahan, Damal, Göle, Hanak, Posof). [cöyüz]: (Aşıkşenlik *Çıldır).
Yörede yetiştirilen ceviz türüne dair görseller Ceviz ağacına dair görsel
dal Ağaç dalına yöresel olarak da aynı isim kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
erük - [erih] ~ erik Eriğin yöresel ağızdaki ismidir. Latincesi “prunus domestica” dur.
Yörede farklı tat ve şekilde yetişen türleri vardır. Yüksek kesimlerde pek yetiştirilmez. Posof R- Çıldır
ve Kurtkale bölgelerindeki meyve bağlarında yetiştirilir. (Ardahan, Damal, Göle, Hanak, Posof).
[erih]: (Aşıkşenlik *Çıldır).
Yörede yetiştirilen erik türüne dair görsel
eşgi ~ ekşiErik pestiline verilen isimdir. Kış aylarında yemek için meyveden yapılan kilerlik
malzemelerdendir. Meyve yetiştirilen Posof ve Kurtkale bölgesindeki yerleşim birimlerinde yapımı yaygındır. Erik türü meyvelerden ve kızılcıktan yapılır. Meyve ezmesi yapılarak marmelat şeklinde kaynatılır. Ardından tahta üzerine serilen bezlere yayılarak kurumaya bırakılır. Kuruduktan sonra şerit şeklinde kesilerek katlanır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
eşki Eşkiyi kurutmaya dair görseller
fındıh ~ fındık (< Ar. punduk / funduk) Yöresel ağızda fındığa verilen isimdir. Yörede yetişen fındığın kalitesi tutulmadığı için ticari amaçla yetiştiriciliği yaygın değildir. Çoğunlukla Posof bölgesindeki meyve bahçelerinde yetiştirilir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
filiz (< Yun. phylís) Ağaçların dallarından çıkmaya başlayan yaprak sürgünlerine verilen
isimdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
Ağaç filiz verirken
fişne ~ vişne (< Bulg. vişna.) Vişnenin yöresel ağızdaki ismidir.Latincesi “prunus cerasus” dur. Yörede yetiştirilen ve en fazla ilgi gören meyvelerin başında gelir. Diğer meyvelere göre kışın don olayına karşı dayanıklı olduğu için il genelinde yetişme alanı daha geniştir. Çoğunlukla Posof ve Kurtkale bölgesinde yetiştirilir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
vişne
furuç - [fırıç] (< ?) Armut kurusuna verilen isimdir. Kış aylarında yemek için yapılan kilerlik malzemelerdendir. Posof ve Kurtkale bölgesinde yapımı yaygındır. Sonbahar aylarında toplanan taze armuttan yapılır. Armut fırında pişirildikten sonra güneşte kurutulur. Hoşaf yapımında kullanılır. (Ardahan, Damal, Göle, Hanak, Posof).
[fırıç]: (Aşıkşenlik *Çıldır).
furuç Furuç yapmak için pişirilmiş armut
gah ~ kak Elma kurusuna verilen isimdir. Elma dilimleri fırında pişirilerek güneşte kurutulur. Hoşaf yapımında kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
kak Kak yapımına dair görsel
gövde Ağacın dallarının bağlı olduğu ana iskeleye verilen isimdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
guhe (< Gürc. kuhe) Henüz olgunlaşmamış ekşi meyveye verilen isimdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
kabuh - [gavuh] ~ kabuk Ceviz, fındık ve çekirdek gibi yiyeceklerle ağaçların dış
yüzeyindeki sert tabakasına yöresel ağızda verilen isimdir. (Ardahan, Damal, Göle, Hanak, Posof).
[kavuh]: (Aşıkşenlik *Çıldır).
Kabuklu ağaç Kabuklu ceviz
kel - [kal] Henüz olgunlaşmamış içi beyaz ve tatsız meyveye verilen isimdir. (Ardahan,
Damal, Göle, Hanak, Posof). [kal]: (Aşıkşenlik *Çıldır).
kelek Yetişmemiş ekşi meyveye verilen isimdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
kızılcuh ~ kızılcık Yöresel ağızda kızılcık meyvesine verilen isimdir. Yetişme alanı pek yaygın değildir. Posof ve Kurtkale bölgelerindeki meyve bağlarında yetiştirilir. Çoğunlukla pestil yapımında kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
kök Yöresel olarak da ağacın kök kısmına aynı isim kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
meyva ağaci ~ meyve ağacı Meyve yetişen ağaç türüne verilen isimdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
meyva ver- ~ meyve ver- Meyve ağaçlarının dallarında meyvelerin yetişmesi durumunu ifade etmede kullanılan eylemdir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
pelverde (< ?) Meyve ezmesine verilen isimdir. Kış aylarında yemek için meyveden yapılan kilerlik malzemelerdendir. Meyve yetiştirilen Posof ve Kurtkale bölgesindeki yerleşim birimlerinde yapımı çok yaygındır. Erik türü meyvelerden yapılır. Sonbahar aylarında toplanan taze meyve ezilerek geniş kap içinde yüksek ateşte kaynatılır. Kıvamını buluncaya kadar sürekli karıştırılarak pişirilir. Soğutulduktan sonra saklama kaplarına doldurulur. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
pelverde Pelverde kaynatırken Kaynatılmış pelverde soğutulurken
pestil (< İt. pastillo) Meyve ezmesinin tahta üzerine serilerek ince tabaka şeklinde kurutulmuş biçimine verilen isimdir. Yörede sonbaharda yapılan kilerlik malzemelerdendir. Çoğunlukla duttan yapılır. Posof ve Kurtkale bölgesindeki yerleşim birimlerinde yapımı çok yaygındır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
pestil Pestil yapımına dair görseller
tut ~ dut (< Ar. tūt) Yöresel ağızda dut meyvesine verilen isimdir. Yörede az da olsa yetiştirilen meyvelerdendir. Çoğunlukla pestil yapımında kullanılır. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
turş (< Far. turş) guhe (Aşıkşenlik *Çıldır).
yarpah ~ yaprak Ağaçların yaprağına yöresel ağızda verilen ismidir. (Ardahan, Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof).
yaprak