Güns Kalesinden

Dalgalanan Üçgen Formlu Kırmızı Bayrak

69

Örnek No: 19

Sahne Türü : Huzura Kabul.

Sahnenin Adı : Osmanlı Elçisi ġah Tahmasp‟ın Huzurunda. Ölçüler: 23x 17 cm.

Yazma ve Envanter No: Süleymânnâme, TSMK,1558, [H.1517,

y- 374a.].

Sahne

Minyatürde Kanunî‟nin ġah Tahmasp‟a gönderdiği mektubun elçi tarafından ġah‟a verilmesi resmedilmiĢtir.130

ġah Tahmasp, Kanunî devrinde Ġran ġâhıdır. ġâh ve Kanunî arasında ciddi çekiĢmelerin yaĢandığı birbirlerine yazdıkları mektuplardan açıkça anlaĢılmaktadır. Mektuplardan birinin sonucunda ġah‟ın Tebriz‟e kaçtığı kaynaklarda belirtilmektedir.¹³¹

Kompozisyonun ön tarafında ortada çadırında oturmakta olan ġah Tahmasp görülmektedir. Geri planda ise bir tepe ve tepede bulunan kale yer almaktadır. Kalenin sol tarafında dört süvari, sağ tarafında ise üç asker ġah‟ın mektubu almasını izlemektedir.

Simge ve Göstergeler

Sahnede toplam üç bayrak görülmektedir. Bayraklardan ikisi olayı izleyen Osmanlı askerleri tarafından taĢınmaktadır(solda). Üçüncü bayrak ise üst bölümde yer alan kaleden dalgalanmaktadır. Süvarilerin baĢlıklarına bakıldığında Osmanlı askerleri olduğu anlaĢılmaktadır. Bu yüzden bayrakların Osmanlı bayrağı olduğu düĢünülmektedir. Kaleden dalgalanmakta olan tek bir bayrağın ise Ġran Ģahının olduğu düĢünülmektedir.

Bayrak Türleri

Osmanlı askerleri tarafından taĢınmakta olan iki bayrak, sivri tepelikleri olan üçgen formlu bayraklardır. Bayrak kumaĢı uçum kenarına doğru daralmaktadır. Kırmızı zeminli olan bu bayrakların üzerinde altın yaldızla oluĢturulmuĢ bezemeler bulunmaktadır.

130

Esin Atıl, Süleymannâme The Illustrated …,s,173-174.

131

Ahmet Faruk Çelik, Fethullah Arifi Çelebi’nin… , s.102-103.

Fotoğraf 37:Osmanlı Elçisi ġah‟ın Huzurunda

70 Kalede dalgalanan bayrak uçkurluk kenarı dar, alt kenarı düz üçgen formlu bayraktır. Kırmızı renkli olan bayrağın zemininde altın yaldızla iĢlenmiĢ bezemeler bulunmaktadır. Alemi altın yaldızla oluĢturulmuĢtur.

Kaynaklar

Esin Atıl, Süleymannâme The Illustrated History of Süleyman The Magnificent, National Gallery of Art Washington, Harry Abrams the Publishrs, New York, 1986 s,173-174.

71

Fotoğraf 38 : Osmanlı Elçisi ġah Tahmasp‟ın Huzurunda ,Süleymânnâme,1558,[

TSMK, H.1517, 374a.] (Esin Atıl‟dan ).

Çizim 43: Osmanlı

Askerlerinin Bayrağı

Çizim 44:Kaleye

72 Fotoğraf 39: Avusturya SavaĢı

Örnek No: 20

Sahne Türü : SavaĢ Sahnesi.

Sahnenin Adı : Osmanlı- Avusturya SavaĢı. Ölçüler: 23x 15.5 cm.

Yazma ve Envanter No: Süleymânnâme, ,1558, [TSMK,

H.1517, y- 422a.].

Sahne

Varakta Avusturya- Macaristan krallığını iddia eden Ferenduç ile Osmanlı ordusunun savaĢması betimlenmiĢtir.132Ferenduç Macar kralı YanoĢ ölünce krallık iddiası ile Viyana‟da krallığını ilan etmiĢtir. Ancak o sırada PadiĢah tarafından krallığa eski kral YanoĢ‟un oğlu Ġstefan( Stephan) atamıĢtır. Ferenduç Budin‟e düzenlediği sefer esnasında Yahyabeyoğlu Mehmet ve ikinci vezir Mehmet PaĢa komutasında Osmanlı ordusu Ġstefan‟a yardım etmiĢtir. 133

Mavi zemin kullanılarak tasvir edilen savaĢ sahnesinde ön tarafta birebir savaĢan askerler görülmektedir. ġövalyeler ve miğferli Osmanlı askerlerinin gerisindeki tepede; sağ tarafta Osmanlı, sol tarafta Macar askerleri yer almaktadır. Minyatürde görülen bayrakların ikisi savaĢ alanında diğer sekizi ise tepenin gerisindedir.

Simge ve Göstergeler

Genel hat itibariyle sol taraftaki bayraklar Hristiyan ; sağ taraftaki bayraklar Osmanlı bayrağıdır.

Macarlara ait olduğu düĢünülen bayraklardan ilki savaĢ alanında görülen mavi zeminli bayraktır. Üzerinde görülen haç figürü ve taĢıyıcısının Ģövalye tiplemesi onun Hristiyan (Macar) bayrağı olduğunu kanıtlamaktadır. Macarlara ait diğer üç bayrak sol üst köĢede Ferenduç Ģövalyeleri olduğu düĢünülen askerler tarafından taĢınmaktadır.

Minyatürde görülen Osmanlı bayraklarından ilki savaĢ alanında miğferli asker tarafından taĢınan kırmızı bayraktır. TaĢıyıcısının tiplemesi bu bayrağın Osmanlı bayrağı olduğunu ortaya koymaktadır. Bu savaĢta Osmanlı ordusunun komutanı Mehmet PaĢa olduğuna göre görülen bu bayrağın ikinci vezir Mehmet PaĢa‟ya ait olabileceği düĢünülmektedir. Osmanlı ordusuna ait diğer bayraklar ise kompozisyonun

132

Esin Atıl, Süleymannâme The Illustrated …, s.182-183.

133

73 sağ üst köĢesinde yer alan sarı-kırmızı bayraklardır. BaĢlığından açıkça anlaĢıldığı üzere bayraklardan biri yeniçeri tarafından taĢımaktadır. Onun yanındaki baĢlığı tamamen farklı olan figür, sarı-kırmızı üçgen bayrak tutmaktadır. Bu figürün kraliçenin Osmanlı askerlerini karĢılamak için yolladığı askerlerinden olduğu düĢünülmektedir.

Bayrak Türleri

Kompozisyonda bayrak, ikisi savaĢ alanının ortasında olmak üzere dört farklı bölümde görülmektedir. SavaĢ alanında görülen iki bayraktan biri mavi zeminli (solda) diğeri ise kırmızı renklidir. Mavi renkli bayrak zırhlı bir süvari tarafından taĢınmaktadır. Üst kenarın alt kenardan uzun tutulmuĢtur. Tepeliği bulunmayan bayrağın zemininde altın yaldızla hayvan mücadele sahnesi betimlenmiĢtir.

SavaĢ alanının sağında yer alan bayrak kırmızı renklidir. Miğferli bir süvari tarafından ince bir bayrak direği ile taĢınmaktadır. Bir üçgenin alt tarafının düz tutulmasıyla oluĢturulan bu bayrak, dar tutulan alem ile sonlandırılmıĢtır.

Kompozisyonun sol üst köĢesinde zırhlı Ģövalyeler tarafından taĢınmakta olan üç adet bayrak görülmektedir. Bunlardan ikisi üçgen formlu üçüncüsü beĢgen formludur. Sivri uzun tepelikleri hepsinde aynıdır.

Sağ üst köĢede sarı kırmızı renklerde beĢ bayrak bulunmaktadır. Bayrakların bayrak merkezi sarı, çevreleri kırmızı renklidir. Biri büyük diğerleri küçük boyutludur. Üçgen formlu bu bayrakların bir tanesi büyük, diğer dördü küçük boyutludur. Küçük olanlarının tepelikleri sivri uzundur. Büyük bayrağın alemi kısa tutulmuĢ yürek biçimlidir.

Kaynaklar

Esin Atıl, Süleymannâme The Illustrated History of Süleyman The Magnificent, National Gallery of Art Washington, Harry Abrams the Publishrs, New York, 1986 s,182-183.

74