Anketin ikinci kısmını oluşturan güç mesafesi sorularına kadın ve erkeklerin verdikleri cevapların sıklık ve yüzde dağılımı aşağıdaki Tablo 9’ da belirtilmiştir.
Tablo 9: Güç mesafesi sorularına verilen cevap sıklıklarının cinsiyete göre dağılımı.
1 K es in li k le Ka tı lm ıy or u m 2 K ıs m en Ka tı lm ıy or u m 3 N e K at ıl ıyor u m Ne Ka tı lm ıy or u m 4 K ıs m en Ka tı lı yo ru m 5 Ke si n li k le Ka tı lı yo ru m Sı kl ık Yü zd e Sı kl ık Yü zd e Sı kl ık Yü zd e Sı kl ık Yü zd e Sı kl ık Yü zd e
1 Güçlü insanların desteğini almak sosyal hayatta ve iş yaşamında çok önemlidir.
Kadın 1 2.3 4 9.3 5 11.6 23 53.5 10 23.3 Erkek 0 0.0 4 6.1 5 7.6 28 42.4 29 43.9 2 Çocukların itaat duygularının geliştirilmesi
ailelerin önemli hedeflerinden biri olmalıdır.
Kadın 13 30.2 14 32.6 6 14.0 8 18.6 2 4.7 Erkek 10 15.2 6 9.1 18 27.3 16 24.2 16 24.2 3 Etraftaki kişi ve gruplarla iyi ilişkiler tesis
etme, güç elde etmede uzmanlık ve pozisyona nazaran daha etkilidir.
Kadın 3 7.0 5 11.6 11 25.6 13 30.2 11 25.6 Erkek 0 0.0 10 15.2 14 21.2 26 39.4 16 24.2 4 İyi yönetilen bir organizasyon, astlara
yapılacakların tamamının belirtildiği ve belirsiz en küçük alanın dahi bırakılmadığı bir yapıyı ve iletişim biçimini içerir.
Kadın 4 9.3 3 7.0 3 7.0 16 37.2 17 39.5 Erkek 10 15.2 9 13.6 9 13.6 20 30.3 18 27.3
5 Astlara danışmak doğal bir davranıştır.
Kadın 0 0.0 2 4.7 3 7.0 11 25.6 27 62.8 Erkek 0 0.0 4 6.1 5 7.6 13 19.7 44 66.7 6 Yönetimde etkililik için yansız verilerden
ziyade yöneticilerin sağduyusu önem arz etmektedir.
Kadın 5 11.6 9 20.9 9 20.9 17 39.5 3 7.0 Erkek 3 4.5 16 24.2 19 28.8 17 25.8 11 16.7 7 Bir organizasyonda yemek yeme ve
dinlenme alanları görevlilerin statüsüne göre ayrı yerler olmalıdır.
Kadın 26 60.5 8 18.6 2 4.7 6 14.0 1 2.3 Erkek 34 51.5 13 19.7 8 12.1 7 10.6 4 6.1 8 İyi bir yönetici, otoriter-babacan yapıda
olmalıdır.
Kadın 3 7.0 2 4.7 4 9.3 16 37.2 18 41.9 Erkek 3 4.5 5 7.6 9 13.6 19 28.8 30 45.5 9 Hiyerarşik yapılar en sağlıklı organizasyon
modeli olarak göze çarpmaktadır.
Kadın 9 20.9 6 14.0 16 37.2 11 25.6 1 2.3 Erkek 5 7.6 11 16.7 20 30.3 18 27.3 12 18.2 10 Üstlerin astlar hakkındaki düşünceleri
astların üstler hakkındaki düşüncelerine nazaran daha önemlidir.
Kadın 17 39.5 12 27.9 9 20.9 4 9.3 1 2.3 Erkek 19 28.8 16 24.2 18 27.3 9 13.6 4 6.1
Tablo 9 genel anlamda değerlendirildiğinde, erkek ve kadın çalışanların sorulara aynı yönde (katılma veya katılmama) cevap verdiği görülmektedir. Bu eğilime bir tek istisna teşkil eden güç mesafesi sorularından ikincisi olan “Çocukların itaat duygularının geliştirilmesi ailelerin önemli hedeflerinden biri olmalıdır ” sorusudur. Bu soruya kadın çalışanlar katılmama yönünde fikir bildirirken, erkek çalışanların eğilimi katılma yönündedir. Bu durum çekirdek aile modelinde erkeklerin kendilerini otorite olarak görmeleriyle ve kadınların her türlü güce olumsuz bakmalarıyla ilişkilendirilebilir.
Tablo 9’a bakıldığında, bazı sorulara verilen cevapların net bir eğilime sahip olduğu görülmektedir. Örneğin, güç mesafesi bölümünde 5. soru olan “Astlara danışmak doğal bir davranıştır.” sorusuna hem erkek hem de kadın çalışanlar katılma yönünde cevaplar vermişlerdir. Aynı bölümün 7. sorusu olan “Bir organizasyonda yemek yeme ve dinlenme alanları görevlilerin statüsüne göre ayrı yerler olmalıdır.” sorusuna ise hem erkek hem de kadın çalışanlar katılmama yönünde cevaplar vermişlerdir. Bu iki örneğin dışında diğer sorulara verilen cevapların da belirli bir eğilimi olduğu görülmüştür. Buna istisna olarak ise; kadınların 9. soruya ve erkeklerin 6. soruya verdikleri cevapların dağılımı örnek gösterilebilir.
Tablo 9’da bahsedilen eğilimler konusuna netlik kazandırmak için 5’li Likert ölçeği eğilim ölçeği ile değiştirilebilir. Eğilim ölçeği olarak tanımladığımız ölçekte 5’li Likert ölçeğindeki 1, 2, 3, 4 ve 5 cevapları sırasıyla -2, -1, 0, 1 ve 2 cevaplarıyla değiştirilir. Eğilim ölçeğinde artı sayılar katılma eğilimini temsil ederken, eksi sayılar katılmama eğilimini temsil eder. Ne katılıyorum ne katılmıyorum cevabı ise, herhangi bir eğilime sahip olmama anlamına geldiği için, sıfır sayısı ile temsil edilir. Eğilim ölçeği kullanılarak yapılan tüm hesaplamalarda kontrol soruları tersten hesaba katılmıştır. Kontrol soruları ankete katılan kişilerin dikkatlerini uyarmak amaçlı olarak anketteki seçeneklerin genel eğiliminin tersine sorulmuş sorulardır. Bu soruları tersten hesaba katmak için anketteki cevaplardan çıkan sonuçlar eğilim ölçeğine çevrildikten sonra eksi ile çarpılmıştır. Güç mesafesi sorularından 5. soru kontrol sorusudur, çünkü diğer sorularda katılmak yönündeki cevaplar güç mesafesinin yüksek olduğu anlamı taşırken 5. soruya katılmamak bu anlamı ifade etmektedir.
Grafik 1: Kadın ve erkek çalışanların güç mesafesi sorularına verdikleri cevapların sonucunda gösterdikleri eğilimleri.
Grafik 1, kadın ve erkek çalışanların güç mesafesi sorularına verdikleri cevapların sonucunda gösterdikleri ortalama eğilimleri özetlemektedir. Ortalama eğilimin bulunması için aritmetik ortalama yöntemi kullanılmıştır. Mesela, kadın çalışanların 5. soruya verdikleri cevapların eğilimini hesaplamak için, her çalışanın 5. soruya verdiği cevabın eğilim ölçeğine göre değerleri toplanır ve bu toplam kadın çalışan sayısına bölünerek ortalama eğilim elde edilir.
Tablo 9’da tespit edilen eğilimler yukarıdaki Grafik 1’de net olarak görülebilmektedir. Genellikle aynı yönde olan eğilimlere istisna olarak daha önce belirtildiği gibi güç mesafesi sorularının 2. sorusunun yanı sıra, 9. soruda da kadın ve erkek çalışanların farklı eğilim gösterdikleri ortaya çıkmaktadır. Grafik 1’de görüldüğü gibi kadın ve erkek çalışanların en net eğilime sahip cevapları 5. soru olan “Astlara danışmak doğal bir davranıştır.” sorusuna verdikleri cevaptır. Tablo 9’da görüldüğü gibi 6. ve 9. sorulara verilen cevaplar zayıf bir eğilime sahiptir. Grafik 1’de en önemli bulgu erkek çalışanların 4. soru istisna olmak şartı ile her soruya kadın çalışanlardan daha fazla katılma eğilimi gösterdikleridir. Güç mesafesi sorularında genel itibarıyla katılma eğiliminin gücün yanında bulunma anlamını taşıdığı için erkek çalışanların kadın çalışanlara göre daha fazla gücün yanında bulunmayı tercih ettikleri sonucuna
varabiliriz. Bu önemli bulguyu daha net bir zemine oturtmak için kadın ve erkek çalışanların soruları cevaplarken gösterdikleri eğilimlerin arasındaki farkları incelememiz gerekmektedir.
Grafik 2: Kadın ve erkek çalışanların güç mesafesi sorularına verdikleri cevapların sonucunda gösterdikleri eğilimlerin arasındaki farklar.
Grafik 2’de kadın ve erkek çalışanların güç mesafesi sorularına verdikleri cevapların eğilimleri arasındaki fark görülmektedir. Burada gösterilen fark erkek çalışanların gösterdikleri eğilimlerden kadın çalışanların gösterdikleri eğilimleri çıkararak elde edilmiştir. Örneğin, grafiğin en üstünde sağa doğru yaklaşık 0.4 birim yönelen fark kutucuğu, erkek çalışanların birinci soruya verdikleri cevaplardaki eğilimin kadın çalışanlara göre 0.4 birim katılıyorum yönünde olduğu anlamına gelmektedir. Grafik 2’de belirtilen farkların anlamlı olup olmadığı SPSS kullanılarak ikili t-testi ile incelenmiştir. Anlamlı bulunan farklar koyu mavi (p<0.01) ve açık mavi (p<0.05) renklerle belirtilirken anlamlı olmayan (p>0.05) farklara karşılık gelen kutucukların içi boş bırakılmıştır.
Grafik 2’de görüldüğü gibi erkeklerin katılma ve kadınların katılmama eğilimi gösterdikleri 2. ve 9. sorular aynı zamanda en büyük eğilim farkının görüldüğü sorulardır. Bu grafik bir kez daha erkeklerin güç mesafesi sorularına kadınlara göre
daha fazla katılma yönünde eğilim gösterdiklerini ortaya koymaktadır. Buna istisna olarak kadınların 4. soruya daha fazla katılma yönünde eğilim gösterdiği görülmektedir. Bu soru “İyi yönetilen bir organizasyon, astlara yapılacakların tamamının belirtildiği ve belirsiz en küçük alanın dahi bırakılmadığı bir yapıyı ve iletişim biçimini içerir.” sorusudur. Bu soru için bulunan fark değeri büyük iken farkın anlamlı olmamasının nedeni sorunun katılımcılar tarafından çeşitli anlamlarda algılandığı olabilir. Kavramsal çerçevede belirtildiği gibi, güç mesafesi yüksek olan kültürlerde, çalışanlar kendilerine yapılacakların söylenmesini beklerler (G. Hofstede ve G. J. Hofstede, 2005:59). Bu yönü ile 4. soru güç mesafesini ölçerken, gücün yanında olmak gibi bir anlam taşımadığı için bu bağlamda diğer sorulardan farklı ele alınmıştır.