Gözlemcilerarası Güvenirlik Verilerinin Analiz

AraĢtırmadaki elde edilen verilerin sunumunun doğru bir Ģekilde yapıldığını ortaya koymak adına yapılan güvenirlik çalıĢmalarında, her bir güvenirlik çalıĢması için farklı bir gözlemci ile çalıĢılmıĢtır. Güvenirlik verilerinin analizinin nasıl yapıldığı sırasıyla verilmiĢtir.

3.5.3.1. Akran Tercihi Formlarındaki Tercihlere ĠliĢkin Gözlemcilerarası Güvenirlik Verilerinin Analizi

AraĢtırmada görme yetersizliği olan ve gören öğrencilere akran tercihi formu uygulanmıĢ ve akran tercihi formunda yer alan üç soru sorulmuĢtur. Üç soruda; birlikte oturma, birlikte vakit geçirme ve birlikte ders çalıĢma etkinlikleri için tercihlerini belirtmeleri istenmiĢ, daha sonra bu veriler analiz edilmiĢtir.

AraĢtırmada uygulanan akran tercihi formlarının analizi, araĢtırmacı tarafından yapılmıĢtır. 355 gören ve 24 görme yetersizliği olan öğrencinin formları tek tek incelenmiĢ, birbirlerini isteme ve istememe durumları, araĢtırmacı tarafından oluĢturulan matrislere yazılmıĢtır.

AraĢtırmadaki elde edilen verilerin sunumunun doğru bir Ģekilde yapıldığını ortaya koymak adına yapılan güvenirlik çalıĢmasında, oluĢturulan matrisler bir gözlemciye verilmiĢ ve analizinin yapılması istenmiĢtir. AraĢtırmanın bu güvenirlik çalıĢmasında katkıda bulunan kiĢi, görme engelliler öğretmenliği son sınıf öğrencisidir.

Veri toplama araçlarının analizini yapacak her bir kiĢiye, araĢtırmacı tarafından uygulama yönergesi verilmiĢ, analizin nasıl yapılacağı anlatılmıĢtır. Verilerin nasıl okunacağı, nelere dikkat edilmesi gerektiği, verilerden elde edilen sonucun nasıl kayıt edileceği söylenmiĢtir.

72

Güvenirlik çalıĢmasında, gözlemciler arası güvenirlik hesaplanırken aĢağıdaki formül kullanılmıĢtır.

Gözlemciler Arası Güvenirlik: GörüĢ Birliği × 100 GörüĢ Birliği + GörüĢ Ayrılığı

Güvenirlik çalıĢması için, verilerin %30‟una denk gelen kısmı kadar veri, analizinin yapılması için diğer bir gözlemciye verilmiĢtir. Sosyometri araçlarının uygulandığı 355 öğrencinin %30‟una denk gelen kısmı, 107 öğrenci random atama yöntemiyle belirlenmiĢtir. Akran tercihi formları için 107 öğrencinin tercihinin bulunduğu matrisler incelenmiĢ, diğer bir gözlemci tarafından analizi yapılmıĢtır.

Akran tercihi fomunda yer alan üç ayrı soruda, 107 öğrencinin, her bir soru ile ilgili (birlikte oturma, birlikte vakit geçirme ve birlikte ders çalıĢma) verdiği cevaplar diğer bir gözlemci tarafından, dört ayrı sınıfın verilerini oluĢturan on iki ayrı matristen kontrol edilmiĢtir. Yazılan isimlerin, tercih etme ve tercih etmeme durumlarının doğruluğu kontrol edilmiĢtir. Formdan elde edilen verilerin sonuçları, araĢtırmacı ve diğer bir gözlemcinin elde ettiği sonuçlar Ģeklinde olup, karĢılaĢtırılması yapılmıĢtır. KarĢılaĢtırma sonucunda, verilerde %99 güvenirlik elde edilmiĢtir.

3.5.3.2. Akran Tercihi Formlarından Elde Edilen Verilerle OluĢturulmuĢ Sosyogramlara ĠliĢkin Gözlemcilerarası Güvenirlik Verilerinin Analizi

AraĢtırmada görme yetersizliği olan ve gören öğrencilere akran tercihi formu uygulanmıĢ ve akran tercihi formunda yer alan üç soru sorulmuĢtur. Üç soruda; birlikte oturma, birlikte vakit geçirme ve birlikte ders çalıĢma etkinlikleri için tercihlerini belirtmeleri istenmiĢ, daha sonra bu veriler analiz edilmiĢtir.

AraĢtırmada uygulanan akran tercihi formlarının analizi, araĢtırmacı tarafından yapılmıĢtır. 355 gören ve 24 görme yetersizliği olan öğrencinin formları tek tek incelenmiĢ, birbirlerini isteme ve istememe durumları, araĢtırmacı tarafından oluĢturulan matrislere yazılmıĢtır. OluĢturulan matrisler yardımıyla, öğrencilerin birbirlerini isteme ve istememe durumları sosyogramlarda gösterilmiĢtir.

73

AraĢtırmadaki elde edilen verilerin sunumunun doğru bir Ģekilde yapıldığını ortaya koymak adına yapılan güvenirlik çalıĢmasında, oluĢturulan matrisler ve çizilen sosyogramlar, bir gözlemciye verilmiĢ ve analizinin yapılması istenmiĢtir. Verilerin analizine katılan kiĢi, görme engelliler sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencisi olmuĢtur.

Veri toplama araçlarının analizini yapacak her bir kiĢiye, araĢtırmacı tarafından uygulama yönergesi verilmiĢ, analizin nasıl yapılacağı anlatılmıĢtır. Verilerin nasıl okunacağı, nelere dikkat edilmesi gerektiği, verilerden elde edilen sonucun nasıl kayıt edileceği söylenmiĢtir.

Güvenirlik çalıĢmasında, gözlemciler arası güvenirlik hesaplanırken aĢağıdaki formül kullanılmıĢtır.

Gözlemciler Arası Güvenirlik: GörüĢ Birliği × 100 GörüĢ Birliği + GörüĢ Ayrılığı

Güvenirlik çalıĢması için, sosyometri araçlarının uygulandığı 355 öğrencinin %30‟una denk gelen kısmı, 107 öğrenci, random atama yöntemiyle belirlenmiĢtir. Verilerin %30‟una denk gelen kısmı, analizinin yapılması için diğer bir gözlemciye verilmiĢtir. Çizilen sosyogramların güvenirliğini belirlemek için, 107 öğrencinin tercihinin bulunduğu matrisler diğer bir gözlemci tarafından incelenmiĢ, tercihlerin sosyogramlardaki gösterimi kontrol edilmiĢtir. Gözlemci, matrsilerde yer alan tercihlerin sosyogramlarda yer alıp almadığına bakmıĢtır. Matrisleri kontrol eden gözlemcinin elde ettiği veriler, araĢtırmacının verileri ile karĢılaĢtırılarak, %97 güvenirlik elde edilmiĢtir.

3.5.3.3. Liste Derecelendirme Ölçeği Formlarındaki Tercihlere ĠliĢkin Gözlemciler Arası Güvenirlik Verilerinin Analizi

AraĢtırmada görme yetersizliği olan ve gören öğrencilere liste derecelendirme formu uygulanmıĢ ve sınıftaki arkadaĢlarını ne kadar istedikleri (istemem, biraz isterim ve çok isterim seçenekleri ile) sorulmuĢtur.

74

AraĢtırmada uygulanan liste derecelendirme formlarının analizi, araĢtırmacı tarafından yapılmıĢtır. 355 gören ve 24 görme yetersizliği olan öğrencinin formları tek tek incelenmiĢ, birbirlerini isteme dereceleri araĢtırmacı tarafından belirlenmiĢtir.

AraĢtırmadaki elde edilen verilerin sunumunun doğru bir Ģekilde yapıldığını ortaya koymak adına yapılan güvenirlik çalıĢmasında, öğrencilere uygulanan formların bir kısmı, bir gözlemciye verilmiĢ ve analizinin yapılması istenmiĢtir. Verilerin analizine katılan kiĢi, görme engelliler sınıf öğretmenliği son sınıf öğrencisi olmuĢtur.

Veri toplama araçlarının analizini yapacak her bir kiĢiye, araĢtırmacı tarafından uygulama yönergesi verilmiĢ, analizin nasıl yapılacağı anlatılmıĢtır. Verilerin nasıl okunacağı, nelere dikkat edilmesi gerektiği, verilerden elde edilen sonucun nasıl kayıt edileceği söylenmiĢtir.

Güvenirlik çalıĢmasında, gözlemciler arası güvenirlik hesaplanırken aĢağıdaki formül kullanılmıĢtır.

Gözlemciler Arası Güvenirlik: GörüĢ Birliği × 100 GörüĢ Birliği + GörüĢ Ayrılığı

Liste derecelendirme ölçeği formlarından elde edilen verilerin %30‟u (107 öğrencinin formu), araĢtırmacı dıĢında baĢka bir gözlemciye verilerek analizinin yapılması istenmiĢtir. Gözlemci formları inceleyerek, dört sınıfta bulunan toplam 107 öğrencinin (gören ve görme yetersizliği olan öğrencilerin) birbirlerini isteme durumlarını tablolar halinde not etmiĢtir. Formdan elde edilen verilerin sonuçları, araĢtırmacı ve diğer bir gözlemcinin elde ettiği sonuçlar Ģeklinde olup, karĢılaĢtırılması yapılmıĢtır. KarĢılaĢtırma sonucunda, verilerde %97 güvenirlik elde edilmiĢtir.

3.5.3.4. GörüĢme Formlarına ĠliĢkin Gözlemciler Arası Güvenirlik Verilerinin Analizi

Öğrencilerle yapılan görüĢmeler araĢtırmacı tarafından analiz edilerek yazılı dökümler haline getirilmiĢtir. Ancak elde edilen verilerin güvenirliğinin sağlanması için de baĢka bir gözlemci ile veriler karĢılaĢtırılmıĢtır. Bunun için, öğrencilerle yapılan görüĢmelerin %30‟u da baĢka bir gözlemciye verilerek, verileri dinlemesi ve yazılı hale

75

getirmesi istenmiĢtir. AraĢtırmacının ve diğer gözlemcinin yazılı hale getirdiği veriler, dökümanlar yoluyla karĢılaĢtırılarak, güvenirliği hesaplanmıĢ ve %99 güvenirlik elde edilmiĢtir. Elde edilen verilerin güvenirliği sağlandıktan sonra, veriler düzenlenmiĢ ve verilerin hangi temalar halinde toplanacağına karar verilmiĢtir.

AraĢtırmacı, görüĢme sorularından yola çıkarak belli temalar oluĢturmuĢ, veri analizi için bir çerçeve ortaya çıkarmıĢtır. OluĢturulan görüĢme kodlama anahtarı boĢ bir Ģekilde baĢka bir uzmana (yüksek lisans eğitimine devam eden görme engelliler sınıf öğretmeni) verilmiĢtir. AraĢtırmacı ve uzman kiĢi, görüĢme kodlama anahtarını görüĢme dökümlerini inceleyerek, birbirlerinden bağımsız olarak doldurmuĢlardır. Daha sonra, araĢtımacı ve uzman bir araya gelerek, her sorunun yanıtını tek tek incelemiĢ, fikir birliği oluĢturmaya çalıĢmıĢlardır. Bu Ģekilde görüĢme kodlama anahtarına son Ģekli verilmiĢtir.

Tematik çerçeveye göre verilerin iĢlenmesi aĢamasında, görüĢme verilerinin kodlama anahtarına kodlaması araĢtırmacı ve uzman tarafından yapılmıĢtır. GörüĢme dökümleri incelenerek, görüĢme kodlama anahtarındaki uygun seçenekler iĢaretlenmiĢtir. AraĢtırmacı ve uzman birbirinden bağımsız olarak doldurdukları görüĢme kodlama anahtarının tutarlılığını karĢılaĢtırmıĢlardır. KarĢılaĢtırma yapılırken, araĢtırmacı ve uzman aynı soruda, aynı yanıtın olduğu seçeneği iĢaretlemiĢlerse, bu durum görüĢ birliği olarak kabul edilmiĢtir. Ancak araĢtırmacı ve uzman aynı soruda, farklı seçeneği iĢaretlemiĢlerse bu durum görüĢ ayrılığı olarak kabul edilmiĢtir. ÇalıĢmanın güvenirlik hesaplamasında, gözlemciler arası güvenirlik formülü kullanılmıĢ, %100 güvenirlik elde edilmiĢtir.

Güvenirlik çalıĢmasında, gözlemciler arası güvenirlik hesaplanırken aĢağıdaki formül kullanılmıĢtır.

Gözlemciler Arası Güvenirlik: GörüĢ Birliği × 100 GörüĢ Birliği + GörüĢ Ayrılığı

76 BÖLÜM IV