Fragman 6

Altıncı fragman Nihavent makamındadır ve altı haneli kâr formunda bestelenmiĢ olan orijinal eserin terennüm ile baĢlayan ilk iki hanesini kapsamaktadır. Paralelizm prensibinin saf dıĢı kalması amacıyla, eserin ilk hanesindeki ilk dört ölçü elenerek fragman yeniden düzenlenmiĢtir (Çizelge 3.48).

3.5.6.1 Uzmanın iĢaretlediği sınırlar

Uzman, bu fragmanda yedi gruplama sınırı iĢaretledi. Uzmanın iĢaretlediği tüm sınırlar, genellikle cümle ya da hane sonlarında üzerinde çeĢnili kalıĢ yapılan perdelere ve yarım karar perdelerine karĢılık gelmektedir. Uzmanın iĢaretlediği sınırların tümü lokal düzeyde incelendiğinde, bu sınır konumlarındaki gruplamaların baĢlangıç aralığına dayandığı gözlenmektedir.

3.5.6.2 Müzisyenlerin iĢaretledikleri sınırlar

Müzisyenler, bu fragmanda 11 gruplama sınırı iĢaretledi. Müzisyenlerin iĢaretledikleri yedi sınır, uzmanın sınır iĢaretlemeleri ile örtüĢmektedir. Uzmanla örtüĢmeyen ilk sınır, birinci hanenin ilk cümlesinde, üzerinde kısa kalıĢ yapılan Neva perdesidir (8). Lokal düzeyde, bu sınır konumundaki gruplamanın baĢlangıç aralığına dayandığı gözlenmektedir. Uzmanla örtüĢmeyen diğer iki sınır, birinci haneyi sonlandıran Neva perdesi (71) ile ikinci haneyi baĢlatan Rast perdesine (72) karĢılık gelmektedir. Dolayısıyla bu iki sınır konumunda yoğunlaĢma mevcuttur. Bu iki perdenin konumu lokal düzeyde incelendiğinde, bu sınır konumlarındaki gruplamada hem ikilik değerdeki Neva perdesinin maksimum aralıkta olması nedeniyle baĢlangıç aralığının etkili olduğu, hem de Neva ile Rast perdesi arasındaki geniĢ perde aralığı nedeniyle perde aralığının etkili olduğu gözlenmektedir. Bununla birlikte, Rast perdesinin katılımcılar tarafından yeni bir gruplamanın ilk perdesi olarak tercih edilmiĢ olması mümkündür. Uzmanla örtüĢmeyen son sınır, üçüncü hanede üzerinde kısa kalıĢ yapılan ve baĢlangıç aralığının etkili olduğu gözlenen Neva perdesidir (100).

Çizelge 3.48 : Altıncı fragmanda uzman ve katılımcıların iĢaretledikleri gruplama sınırlarına karĢılık gelen perdeler.

Hane Cümle Uzman Müzisyenler ^Müzisyen

Olmayanlar Batılılar

A-tr. 1-71

a 1-34

- Güçlüde kalıĢ (8) Güçlüde kalıĢ (8) Güçlüde kalıĢ (8) Kürdî‟de çeĢnili

kalıĢ (21) ^{Kürdî‟de çeĢnili} kalıĢ (21) ^{Kürdî‟de çeĢnili} kalıĢ (21) ^{Kürdî‟de çeĢnili} kalıĢ (21) Yarım karar (34) Yarım karar (34) Yarım karar (34) Yarım karar (34) b

35-64

Rast‟ta çeĢnili

kalıĢ (55) ^{Rast‟ta çeĢnili} kalıĢ (55) ^{Rast‟ta çeĢnili} kalıĢ (55) ^{Rast‟ta çeĢnili} kalıĢ (55) Rast kalıĢ (64) Rast kalıĢ (64) Rast kalıĢ (64) Rast kalıĢ (64) saz (b)

65-71 ^- Yarım karar (71) - Yarım karar (71)

B-1^m

72-87

- Rast perdesi (72) Rast perdesi (72) -

Yarım karar (87) Yarım karar (87) Yarım karar (87) Yarım karar (87)

C-2^m

88-119

- Güçlüde çeĢnili

kalıĢ (100) ^{- Güçlüde çeĢnili} kalıĢ (100)

- - Çargâh perdesi (101) ^- Rast'ta çeĢnili kalıĢ (108) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (108) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (108) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (108) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (119) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (119) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (119) Rast'ta çeĢnili kalıĢ (119) Toplam Sınır: 7 11 10 10

3.5.6.3 Müzisyen olmayanların iĢaretledikleri sınırlar

Müzisyen olmayanlar, bu fragmanda 10 gruplama sınırı iĢaretledi. Bu gruptaki katılımcıların iĢaretledikleri yedi sınır, uzmanın sınır iĢaretlemeleri ile örtüĢmektedir. Uzmanla örtüĢmeyen ilk sınır, birinci hanenin ilk cümlesinde, üzerinde kısa kalıĢ yapılan Neva perdesine (8) karĢılık gelmektedir. Lokal düzeyde, bu konumdaki gruplamanın baĢlangıç aralığına dayandığı gözlenmektedir. Uzmanla örtüĢmeyen diğer sınır, ikinci haneyi baĢlatan Rast perdesidir (72). Tabloda görüldüğü gibi, bu perde müzisyenler tarafından iĢaretlenen Neva perdesinden (71) hemen sonraki perdedir. Dolayısıyla, bu iki sınır konumunda yoğunlaĢma mevcuttur. Neva ile Rast perdesi arasındaki geniĢ perde aralığı, bu sınır konumundaki gruplamanın perde aralığına dayandığını göstermektedir. Bununla birlikte, katılımcıların maksimum aralıktaki Neva perdesi yerine, Rast perdesini yeni bir gruplamanın ilk perdesi olarak tercih etmiĢ olmaları mümkündür. Uzmanla örtüĢmeyen son gruplama sınırı, üçüncü hanedeki Çargâh perdesine (101) karĢılık gelmektedir. Tabloda görüldüğü gibi, bu perde müzisyenlerin sınır olarak iĢaretledikleri ve üzerinde kalıĢ yapılan Neva perdesinden (100) hemen sonraki perdedir. Dolayısıyla, bu iki sınır konumunda yoğunlaĢma mevcuttur. Katılımcıların, bu perdeyi yeni bir gruplamanın ilk perdesi olarak tercih etmiĢ olmaları mümkündür.

3.5.6.4 Batılıların iĢaretledikleri sınırlar

Batılılar, bu fragmanda 10 gruplama sınırı iĢaretledi. Batılı katılımcıların iĢaretledikleri yedi sınır, uzmanın sınır iĢaretlemeleri ile örtüĢmektedir. Uzmanın iĢaretlemediği fakat Batılıların iĢaretledikleri ilk sınır, birinci hanenin ilk cümlesinde diğer katılımcıların da sınır algısını tetikleyen Neva perdesine (8) karĢılık gelmektedir. Lokal düzeyde, bu konumdaki gruplamanın baĢlangıç aralığına dayandığı gözlenmektedir. Uzmanla örtüĢmeyen son iki sınır, birinci hanenin sonunda ve üçüncü hanede üzerinde kalıĢ yapılan ve bu sınır konumlarındaki gruplamada baĢlangıç aralığının etkili olduğu gözlenen iki Neva perdesine (71, 100) karĢılık gelmektedir.

3.5.6.5 Gruplar arası örtüĢen ve örtüĢmeyen sınırlar

Müzisyenler ile müzisyen olmayan katılımcılardan elde edilen sınır verileri karĢılaĢtırmalı olarak incelendiğinde, kantitatif analize göre iki katılımcı grubu arasındaki örtüĢen sınır sayısı dokuz, örtüĢmeyen sınır sayısı ise üçtür. Bununla birlikte, müzisyenlerin birinci haneyi sonlandıran yarım karar perdesi (71) ile ikinci haneyi baĢlatan Rast perdesini (72) gruplama sınırı olarak iĢaretlemeleri nedeniyle bu sınır konumlarında yoğunlaĢma mevcuttur. Benzer bir yoğunlaĢma ise, müzisyenlerin son hanede baĢlangıç aralığının etkili olduğu gözlenen Neva perdesini (100) ve müzisyen olmayanların ise hemen sonra duyulan Çargâh perdesini (101) iĢaretlemeleri sonucu mevcuttur. Sınır yoğunlaĢmaları dikkate alındığında, iki katılımcı grubu arasında örtüĢmeyen sınır bulunmamaktadır. Müzisyenler ile Batılılardan elde edilen sınır verileri incelendiğinde ise, iki grup arasındaki örtüĢen sınır sayısı 10, örtüĢmeyen sınır sayısı birdir. Daha önce açıklandığı gibi müzisyenlerin birinci hanede art arda gelen iki perdeyi (71, 72) sınır olarak iĢaretlemeleri nedeniyle bu sınır konumlarında yoğunlaĢma mevcuttur ve bu nedenle iki grup arasında örtüĢmeyen sınır bulunmamaktadır. Müzisyen olmayanlar ile Batılı katılımcıların sınır verileri incelendiğinde, kantitatif analize göre iki grup arasındaki örtüĢen sınır sayısı sekiz, örtüĢmeyen sınır sayısı ise üçtür. Batılılar, birinci haneyi sonlandıran yarım karar perdesini (71) sınır olarak iĢaretlerken, müzisyen olmayanların ikinci haneyi baĢlatan Rast perdesini (72) iĢaretlemeleri sonucu bu iki sınır konumunda yoğunlaĢma mevcuttur. Benzer biçimde, Batılılar son hanede üzerinde kalıĢ yapılan Neva perdesini (100) ve müzisyen olmayanlar ise bu perdeden hemen sonra duyulan Çargâh perdesini (101) sınır olarak iĢaretlemeleri nedeniyle bu

sınır konumlarında yoğunlaĢma görülmüĢtür. Bu bağlamda, iki grup arasında örtüĢmeyen sınır bulunmamaktadır.