Fiziksel Uygunluk ve Beden Eğitimi Dersine KarĢı Tutum Arasındak

Abu-Saleh (1989) iki Suudi Arabistan üniversitesinde 220 erkek öğrenciyle yürüttüğü çalıĢmada, öğrencilerin beden eğitimine karĢı tutumları ile AAHPERD ―Health-related Physical Fitness test‖ skorları arasındaki iliĢkiyi inceledi. ÇalıĢma sonucunda öğrencilerin beden eğitimine karĢı tutumlar ile fiziksel uygunluk skorları arasında pozitif korelasyon buldu.

King (1994) 7-9. sınıf 726 öğrenci ile yaptığı çalıĢmada öğrencilerin beden eğitimi dersine karĢı tutumlarını çeĢitli faktörlere göre araĢtırdı. AraĢtırma sonucunda fiziksel uygunluklarını algılamaları ile beden eğitimi dersine karĢı tutumları arasında güçlü pozitif iliĢki bulmuĢtur. Kendini fiziksel olarak en iyi görenler en yüksek tutum ortalamaları elde etmiĢtir. Aynen bunun gibi kendi fiziksel uygunluk seviyesini düĢük görenler beden eğitimine karĢı düĢük ortalamalarda tutum geliĢtirmiĢlerdir.

Hines (2001), doktora çalıĢmasında 5. sınıf öğrencileri arasında fiziksel uygunluk, akademik baĢarı (okuma, matematik ve dil bilgisi) ve fiziksel aktiviteye karĢı tutum iliĢkisini cinsiyetlerine göre araĢtırmıĢtır. Elde ettiği sonuçlara göre fiziksel aktivitelere karĢı tutumun fiziksel uygunluk ile çok yakın iliĢkisi olduğu sonucuna varmıĢtır.

Young (1970), çalıĢmasında kız öğrencilerinin sosyal uyumları, beden eğitimine karĢı tutumlarını ve fiziksel uygunluk düzeyleri ile sosyo-ekonomik özellikleri arasında fark olup olmadığını araĢtırdı. AraĢtırma sonucunda sosyo- ekonomik özelliklerin fiziksel uygunluk ve beden eğitime karĢı tutum ile ilgisini anlamlı seviyede olduğunu buldu. Ayrıca çalıĢma sonucunda beden eğitimine karĢı olumlu tutum ile fiziksel uygunluk arasında pozitif iliĢki olduğunu ileri sürmüĢtür.

Birtwistle ve Brodie (1991a), 120 kiĢilik 14 yaĢ grubu çocukların fiziksel aktiviteye karĢı tutumları ile sağlıkla iliĢkili fiziksel uygunlukları (Healty-Related Fitness) arasındaki iliĢkiyi inceledi. ÇalıĢmasında yaptığı analizi sonucunda, sağlıkla iliĢkili fiziksel uygunluk ölçüm sonuçlarının fiziksel aktiviteye karĢı tutumları anlamlı düzeyde (p=<.003) etkilediğini buldu.

Hardin (1991), üniversite öğrencilerinin fiziksel uygunluk skorları ile fiziksel aktiviteye ve egzersize karĢı tutumları arasındaki iliĢkiyi cinsiyet, egzersiz alıĢkanlıkları, katıldıkları egzersiz tipleri vb. özelliklerine göre doktora çalıĢmasında inceledi. Öğrencilerden yüksek fiziksel uygunluk değerlerine sahip olanların fiziksel aktiviteye karĢı daha yüksek pozitif tutumları oldukları görüldü. Ayrıca düzenli ya da

sıkı fiziksel aktivite yapanların seyrek fiziksel aktivite yapanlara göre daha yüksek tutumlara sahip oldukları görüldü.

Özer ve Aktop (2003) tarafından yapılan ―Ġlköğretim öğrencileri için hazırlanmıĢ bir beden eğitimi dersi tutum ölçeğinin adaptasyonu‖ adlı çalıĢmada, beden eğitimi dersinde hoĢa giden, değiĢik fiziksel aktivite örneklerinin sunulmasının çocukların fiziksel aktiviteye yönelik olumlu tutum geliĢtirmelerine ve yaĢam boyu fiziksel aktivite alıĢkanlığı kazanmalarına yardımcı olabileceği ileri sürülürken, yaĢam boyu düzenli olarak fiziksel aktivitelere katılan bireylerin daha sağlıklı, daha mutlu ve daha nitelikli bir yaĢam sürdürecekleri vurgulanmıĢtır.

Kinney (1986), üniversite birinci sınıf öğrencilerinin sınıftaki aktivite düzeyleri ile fiziksel aktiviteye karĢı tutumları arasındaki iliĢkiyi araĢtırmıĢtır. ÇalıĢma sonucunda öğrencilerin sınıf aktivite düzeyinin, cinsiyetlerinin ve yaĢlarının fiziksel aktiviteye karĢı tutum geliĢtirmede etkisi olmadığı sonucunu bulmuĢtur.

Yapılan bazı araĢtırma sonuçlarında; Wessel ve Nelson (1962), üniversite kız öğrencilerin beden eğitimi ve fiziksel aktiviteye karĢı tutumları ile kas kuvveti arasında pozitif iliĢki buldu. Schutz ve Keeney (1976), 4-6. sınıf 264 öğrencinin fiziksel aktiviteye karĢı tutumları ile fiziksel aktivite yapma frekansları arasında zayıf iliĢki buldu. Ayrıca Neale, Sonstroem ve Metz (1969); Melcher, (1975) ve Ray, (1968) yaptıkları çalıĢmalarda fiziksel aktivitelere karĢı tutum ile fiziksel uygunluk arasında iliĢki bulmuĢtur. (Akt. Jordan, 1997).

Genel olarak bakıldığında öğrencilerin fiziksel uygunluğu ile beden eğitimi dersine karĢı tutum ve fiziksel aktiviteye karĢı tutumları arasında pozitif iliĢki olduğu görülmüĢtür. Buradan öğrencilerin fiziksel uygunluklarının arttırılmasının fiziksel aktiviteye ve beden eğitimi dersine karĢı tutumlarının arttırılabileceği savunulmuĢtur.

YÖNTEM

Bu bölümde araĢtırma modeli, araĢtırma grubu, veri toplama araçları ve veri- lerin analizi iĢlemleri ayrıntılı olarak açıklanmıĢtır.

3.1. AraĢtırmanın Modeli

Bu araĢtırma mevcut olan bir durumu tanımlamaya ve açıklamaya çalıĢmaktadır. Bu nedenle çalıĢmanın yöntemi olarak tarama modeli kullanılmaktadır.

Tarama modelleri, geçmiĢte ya da halen var olan bir durumu var olduğu Ģekliyle betimlemeyi amaçlayan araĢtırma yaklaĢımıdır. AraĢtırmaya konu olan olay, kendi Ģartları içinde ve olduğu gibi tanımlamaya çalıĢılır. Olayı değiĢtirme ve etkileme çabası gösterilmez. Önemli olan, onu uygun bir biçimde ―gözleyip‖ belirleyebilmektir (Karasar, 2003).

3.2. AraĢtırma Grubu

AraĢtırmaya 2006-2007 öğretim yılı bahar döneminde Delice ilçesinden (Kırıkkale) ilköğretim 4. sınıf ve üzeri öğrenciler ile ortaöğretim öğrencilerinden toplam 1015 kiĢi katılmıĢtır. AraĢtırma grubunu anket ve fiziksel uygunluk ölçümlerini tamamlayabilen toplam 960 kiĢi oluĢturmuĢtur.

Sınıf Kız Öğrenciler Erkek Öğrenciler Genel Toplam Ġl kö ğre ti m 4 71 87 158 5 70 70 140 6 54 66 120 7 75 72 147 8 51 88 139 O rta - öğr etim 9 46 60 106 10 28 35 63 11 27 60 87 Toplam 422 538 960

AraĢtırma rastgele örnekleme tekniği ile seçilen 5 ilköğretim ve 4 ortaöğretim okulunu kapsamaktadır (Ek-1). 4. sınıflardan 71 kız 87 erkek, 5.sınıflardan 70 kız 70 erkek, 6. sınıflardan 54 kız 66 erkek, 7 sınıflardan 75 kız 72 erkek, 8. sınıflardan 51 kız 88 erkek, 9.sınıflardan 46 kız 60 erkek, 10 sınıflardan 28 kız 35 erkek ve 11 sınıflardan 27 kız 60 erkek olmak üzere 422 kız, 538 erkek toplam 960 kiĢi araĢtırmaya katılmıĢtır.

3.3.Verilerin Toplanması

AraĢtırmanın yapılabilmesi amacıyla Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü‘ nün yardımıyla Kırıkkale Valiliği Ġl Millî Eğitim Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıĢtır (Ek-5 ).

AraĢtırma yapılabilmesi için izin alınan okullarda okul müdürleri ve beden eğitimi öğretmenleri ile görüĢülmüĢtür. Yapılacak anket ve fiziksel ölçümler ile ilgili bilgi verildi, ölçümlerin yapılacağı saha ve salonlar incelenmiĢtir.

Ölçümlerden en az bir gün önce çocuklar bilgilendirilmiĢ ve ailelerinin haberdar olması sağlanmıĢtır. ÇalıĢmaya alınan sınıflarda beden eğitimi ve spor dersine girmesinde sağlık yönünden engeli olanlar dıĢındaki bütün öğrenciler anket ve ölçümlere alınmıĢlardır. Anket ve ölçümler 2007, Nisan ve Mayıs aylarında yapılmıĢtır.

AraĢtırmada veri toplama tekniği olarak anket ve ölçümler uygulandı. Uygulanan ankette, ilk ve orta öğretim öğrencileri için geliĢtirilen beden eğitimi spor tutum ölçeği kullanıldı. AraĢtırmada ayrıca fiziksel uygunluk ölçümleri yapıldı. Ölçümlerde AAHPERD ―Physical Best Test‖ (ABD, 1989) bataryası kullanıldı. Her ölçüm iki kez tekrarlandı. Öğrencilerden ayrıca yapılan ölçümlerle antropemetrik özelliklerden boy uzunluğu ve kilo değerleri alınmıĢtır.

3.3.1. Anket

Anket iki bölümden oluĢmaktadır: Anketin birinci bölümü; öğrencilerin kiĢisel bilgilerini belirlemeye yönelik sorulardan oluĢturulmuĢtur (Ek-2). Bu sorularının hazırlanmasında alanında uzman öğretim üyelerinin yardımına baĢvurulmuĢtur

Anketin ikinci bölümünde; ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri için Demirhan ve Altay (2001) tarafından geliĢtirilen 24 sorulu Beden Eğitimi ve Spora ĠliĢkin Tutum Ölçeği (BESTÖ) kullanılmıĢtır (Ek-3).

Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlilik katsayısı .93, ölçüt geçerliliği katsayısı da .83 ve sınıf içi korelasyon katsayısı .85 olarak hesaplanmıĢtır. Ölçeğin 4-7. sınıflar için güvenirlilik çalıĢması daha önce olmadığı için bu gruba bu ölçeği uygulamadan önce Kırıkkale ilinde rasgele seçilen bir okuldan 4-7.sınıflardan 50‘Ģer kiĢilik gruplara iki hafta ara ile test-tekrar test tekniğiyle anket uygulanmıĢtır. Test- tekrar test tekniğine göre ilköğretim 4 ve 5. sınıflar ile 6 ve 7. sınıflar aynı zihinsel geliĢim seviyesinde oldukları (Erden ve Akman, 2006) dikkate alınarak tek grup olarak değerlendirildi. 4 ve 5. sınıflar Pearson Momentler çarpım korelasyon katsayısı .85 bulunmuĢtur; aynı Ģekilde tek grup olarak alınan 6 ve 7. sınıfların Pearson Momentler Çarpım Korelasyon katsayısı .82 bulunmuĢtur.

Kesinlikle Katılmıyorum‖ seçenekleri olan 5‘li Likert tipinde hazırlanmıĢtır. Anket maddelerinin incelenmesinde 6, 7, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 21, 23. maddeler olumlu; 1, 2, 3, 4, 5, 8, 11, 13, 19, 20, 22, 24. maddeler olumsuz maddeler olarak değerlendirilmiĢtir.

Ölçek maddeleri için; Olumlu Madde Olumsuz Madde

Tamamen katılıyorum 5 1

Katılıyorum 4 2

Kararsızım 3 3

Katılmıyorum 2 4 Tamamen katılmıyorum 1 5

Ölçekten alınabilecek en yüksek puan 24, en düĢük puan ise 120‘dir. Sonuçta 1-24 puan en olumsuz tutumu, 25-48 puan olumsuz tutumu, 49-72 puan nötr tutumu, 73-94 puan olumlu tutumu, 95-120 puan en olumlu tutumu ifade etmektedir.

Ölçekten elde edilebilecek puanları yorumlamanın bir diğer yolu da yanıtlayıcı tarafından iĢaretlenen cümlelerin madde puanlarının toplamının madde sayısına bölünmesidir. Bu yolla elde edilecek istatistik 1 ile 5 arasında olacaktır. Bunlardan 1-3 arasında olanlar olumsuz, 3-5 arasında olanlar olumlu tutum gösterecektir (Demirhan ve Altay, 2001).