FB1 varlığına Fusarium spp bulunmasının etkis

Fusarium sayısının 106 cfu/g’ın üzerinde olduğu 12 örnekten 4’ünde FB1

bulunmamakta, 7 adedi 55-202 µg/kg arasında FB1 içermekte, 1 adedi ise 2.398

µg/kg düzeyinde FB1 içermektedir. Bununla beraber 1.804 µg/kg FB1 belirlenen

örnekten Fusarium spp. izole edilmemiştir. Kuru incirde FB1 miktarı ile toplam küf

sayısı ve Fusarium spp. sayısı arasındaki ilişki Şekil 6.19 ve 6.20’de gösterilmiştir. FB1 miktarı ile örneklerdeki küf sayısı arasında OTA ile elde edilen sonuca benzer

olarak korelasyon bulunmamaktadır.

Mısırda yapılan çalışmalarda görünür şekilde hastalıklı tanelerde F. verticilloides kontaminasyonu tespit edilmesine rağmen örneklerin düşük miktarda veya hiç fumonisin içermediği ifade edilmiştir (Kedera ve diğ., 1999).

R2 = 0,0114 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 0 1 2 3 4 5 6 7 8

Toplam kuf, log(cfu/g)

FB

1,

p

pm

Şekil 6.19: FB1 ve toplam küf sayısı arasındaki ilişki

R2 = 0,0012 0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7,00 8,00 Fusarium spp, log(cfu/g) FB 1, p pm

Şekil 6.20: FB1 ve Fusarium spp. sayısı arasındaki ilişki

Bununla birlikte kuru incir örneklerinin % 72,7’sinden izole edilen F. verticilloides izolatlarının % 95,7’sinin fumonisin üreticisi olması incirde fumonisin kaynağının F.

verticilloides olabileceği görüşünü kuvvetlendirmektedir.

İncir örneklerinin % 55,6’sında FB1 ve fumonisin üreticisi F. verticilloides birlikte

belirlenmiştir. Buna karşılık fumonisin içeren 22 örnekte Fusarium spp. kontaminasyonu, toksijenik F. verticilloides izole edilen 18 örnekte FB1 varlığına

belirlenmemiştir. Literatürde Fusarium izole edilmeyen mısır ve tavuk yemlerinde fumonisin varlığına rastlandığı ifade edilmektedir (Torres ve diğ., 2001; Labuda ve diğ., 2005). Tavuk yemlerinde 30 örnekten Fusarium izole edilmemesine rağmen 43- 426 µg/kg arasında değişen düzeylerde FB1 varlığının tespit edildiği bildirilmiştir

Heperkan (1989) tarafından yapılan çalışmada kuru incirde su aktivitesi değerleri ağaçta, olgun meyvede, kurutma aşamasından alınan örneklerde ve depolarda sırayla 0,88-0,94; 0,76-0,87; 0,74-0,80 ve 0,69-0,71 arasında belirlenmiştir. İncirde kurutmayla birlikte su aktivitesindeki azalmanın yüzeydeki F. verticilloides gelişmesini ve toksin üretimin sınırlandırabileceği düşünülmektedir. Bununla beraber kurutma aşamasında yağmur veya geceleri çiğlenme sonucu incirde nem değerlerinin yükselmesi, incirin içindeki nemin daha yüksek olması veya homojen olmayan kurutma koşulları fumonisin oluşumunu teşvik edebilir.

7. SONUÇLAR

Bu çalışmada Ege Bölgesi’nde 7 farklı yöreden kurutma aşamasında 2003 ve 2004 yıllarında temin edilen 115 adet kuru incir örneğinde mikoflora, küflerin toksin oluşturma potansiyelleri, mikotoksin üreticisi küflerin mikotoksin varlığına etkisi saptanmış ve incirde okratoksin A ve fumonisin B1 varlığı belirlenmiştir.

Kurutma aşamasından temin edilen örneklerde küf sayısı <100- 3.107 cfu/g arasında değişmektedir. Türk Gıda Kodeksi Mikrobiyolojik Kriterler Tebliği’nde kuru meyveler için izin verilen maksimum küf sayısı 1.103 _{cfu/g’dır. 2003 yılında}

örneklerin % 80,3’ü, 2004’de ise % 72,7’si limitin üzerinde küf sayısına sahiptir. Örneklerin % 63,5’inde Fusarium spp., % 35,7’sinde Aspergillus section Nigri ve % 4,3’ünde A. section Flavi sayısı 1.103 cfu/g’ın üzerindedir. Dilüsyonla ekim yöntemi sonuçlarına göre toplam küf sayısı içerisinde Fusarium spp. sayısı en yüksek olup, bunu A. section Nigri ve A. section Flavi izlemektedir. Her iki yılda da en düşük küf sayısı Torbalı’da tespit edilmiştir. Toplam küf sayısına yılın etkisi ά=0,05 önem düzeyinde Germencik’te önemli, diğer bölgelerde önemli değildir. Her iki yıl içinde bölgenin küf sayısına etkisi belirlenmemiştir.

Küf sayısı ürünün mikrobiyolojik kalitesi ile ilgili bilgi vermektedir. Mikotoksin özelliklerinin belirlenmesi için mikofloranın da belirlenmesi gerekmektedir. Çalışmada direkt ve dilüsyonla ekim yönteminin beraber kullanılmasıyla incirden küflerin daha etkili şekilde izole edildiği görülmüştür. Aspergillus üyelerinin özellikle A. carbonarius izolasyonunda direkt ekim, Fusarium üyelerinin izolasyonunda ise dilüsyon ekim yöntemi daha etkili olmuştur.

Kuru incir örneklerinin % 93,9’undan A. section Nigri, % 76,5’inden Fusarium spp., % 41,7’sinden A. section Flavi, % 8,7’sinden Penicillium spp. ve % 43,5’inden

Rhizopus spp. izole edilmiştir. Önceki araştırmalardan farklı olarak yüksek oranda Fusarium spp. ve düşük oranda Penicillium spp. kontaminasyonu belirlenmiştir. Fusarium üyelerinin yüksek sayı ve sıklıkta bulunmasının nedenlerinin incir

Kuru incir örneklerinde A. section Nigri üyelerinden A. aculeatus (% 1,7), A.

awamori (% 8,7), A. carbonarius (% 21,7), A. foetidus (% 39) ve A. niger agg. (%

65,2); Fusarium üyelerinden F. verticilloides (% 72,2) , F. sporotrichioides (% 1,7);

A. section Flavi üyelerinden A. flavus (% 40,9), A. parasiticus (% 3,5) ve A. tamarii

(% 0,9); Penicillium üyelerinden P. chrysogenum (% 4,3), P. citrinum (% 1,7), P.

commune (% 1,7), P. solitum (% 0,9), P. funiculosum (% 0,9), P. purpurogenum (%

0,9) ve diğer Aspergillus üyelerinden ise A. ustus (% 0,9) ve A. terreus (% 5,2) izole edilmiştir. Kuru incirden P. citrinum ve P. solitum ilk defa izole edilmiştir. A.

tamarii’ye ise ülkemizde gerçekleştirilen çalışmalarda ilk kez rastlanmıştır. Ayrıca

kuru incir örneklerinde gerçekleştirilen çalışmalarda A. section Nigri üyelerinin tamamı A. niger olarak tanımlanırken bu çalışma ile ülkemizde kurutma aşamasından temin edilen kuru incirlerde A. section Nigri üyelerinin dağılımı belirlenmiştir. Kuru incirde potansiyel aflatoksin, CPA, OTA ve sitrinin ve fumonisin üreticisi küflerin bulunması örneklerde bu mikotoksinlerin bulunma riskini ortaya çıkarmıştır. Doktora tezi kapsamında başlangıçta literatür araştırması bulgularına göre OTA ve sitrinin varlığının incelenmesi planlanmıştır. Ancak mikoflora bulguları sonucunda sitrinin üreticisi küflerin (P.citrinum, A. terreus) incirde düşük oranda bulunması, bununla beraber potansiyel fumonisin üreticisi küflerin (F. verticilloides) yüksek oranda saptanması sonucunda çalışmada OTA ve fumonisin B1 oluşumunun

incelenmesinin daha yararlı olacağı düşünülmüş ve çalışma bu yöne kaydırılmıştır. Her iki yılda da siyah Aspergillus üyeleri içinde, A. niger agg. en sık olarak izole edilmiştir. Örneklerden ayrılan A. section Nigri üyelerinin % 49,4’ü A. niger agg., % 29,5’i A. foetidus, % 5,7’si A. awamori, % 14,2’si A. carbonarius, % 1,1’i A.

aculeatus,’tur.

Mikoflora çalışmalarında A. niger aggregate içindeki alt türlerin identifikasyonu zor olduğundan siyah Aspergillus türleri mikroskobik özelliklerine göre A. niger aggregate, A. carbonarius, tek sıralı Aspergillus spp. olmak üzere üç grupta toplanmaktadır. Bu çalışmada A. niger aggregate üyeleri içinde A. foetidus ve A.

awamori ayrıca tanımlanmıştır. Sonuçlarımız literatüre göre değerlendirildiğinde

izolatların % 84,6’sı A. niger aggregate, % 14,2’si A. carbonarius, % 1,1’i A.

aculeatus’tur.

A. section Nigri üyelerinin toksin oluşturma özelliklerinin tek bir sıcaklıkta değil 25

yüzdelerinin çok daha yüksek olduğu görülmüştür. Diğer araştırıcıların daha önce yaptığı çalışmalarda A. section Nigri üyelerinin OTA oluşturma özellikleri çoğunlukla tek bir sıcaklıkta incelenmiştir ve A. niger aggregate (A. foetidus ve A.

awamori dahil) izolatlarının toksin oluşturma oranı % 0,6-30 arasında olduğu

belirlenmiştir. Bu çalışmada ise A. foetidus ve A. awamori dahil olmak üzere A. niger aggregate izolatlarının % 45,6’sı OTA üreticisidir. Çalışmada A. carbonarius izolatlarının % 88’i, , A. niger agg.’in % 47’si, A. foetidus’un % 46’sı, A.

awamori’nin % 3’ü 25ºC veya 30ºC’de OTA oluşturmaktadır. A. aculeatus

izolatları ise OTA üreticisi değildir.

Kuru incir örneklerinin 2003 yılında % 64,8’inin, 2004 yılında ise % 65,9’unun OTA üreticisi siyah Aspergillus spp. içermesi örneklerde OTA varlığı olasılığına işaret etmektedir. Nitekim örneklerin % 47,8’inde 0,12-15,31 µg/kg arasında değişen düzeylerde OTA varlığı belirlenmiştir. Ortalama okratoksin A konsantrasyonu 2003 yılında 0,48 µg/kg ve 2004 yılında 0,59 µg/kg’dur. Her iki yılda da OTA varlığı en fazla 0,12-1,00 µg/kg arasında belirlenmiştir. Kurutma aşamasından temin edilen incir örneklerinin sadece % 3,5’i Almanya tarafından belirlenen limit değerin üzerinde OTA içermektedir.

Çalışmada iki yılda 88 incir örneğinden elde edilen 103 Fusarium izolatının % 90,3’ü F. verticilloides, % 7,8’i Fusarium spp., % 1,9’u F. sporotrichioides’dir.

Fusarium spp. ve F. sporotrichioides izolatları fumonisin üreticisi değildir. F. verticilloides izolatlarının % 95,6’sı fumonisin oluşturmaktadır. Örneklerin % 70,4’ü

fumonisin üreticisi F. verticilloides içermektedir. Elde edilen Fusarium izolatlarının yüksek oranda FB1 üreticisi olması ve örneklerin yüksek oranda toksik Fusarium

içermesi incirde fumonisin riskini ortaya çıkarmıştır. Bu çalışma ile incirde FB1

varlığı ilk kez belirlenmiş, örneklerin % 74,8’inde 0,052 – 3,649 µg/g arasında değişen düzeylerde FB1 varlığı dikkat çekici olarak değerlendirilmiştir. Ortalama FB1

konsantrasyonu 2003 yılında 0,368 µg/g ve 2004 yılında 0,223 µg/g’dır. Birinci yılda örneklerin % 36,6’sı 0,046-0,100 µg/g arasında, ikinci yılda ise örneklerin % 52,3’ü 0,100-0,500 µg/g arasında değişen miktarlarda FB1 içermektedir. Örneklerin % 9,6’sı

1 µg/g’ın üzerinde FB1 içermektedir. Çalışmada örneklerin temin edildiği bölgeler

arasında OTA ve FB1 varlığı açısından istatiksel bir fark (p>0,05) mevcut değildir.

ve FB1 içeren örneklerin % 74,8’inde fumonisin üreticisi F. verticilloides birlikte

bulunması kuru incirde OTA varlığından siyah Aspergillus üyelerinin, FB1

varlığından da F. verticilloides’in sorumlu olduğunu göstermektedir.

Kurutma aşamasından temin edilen kuru incirlerde HPLC yöntemiyle FB1 varlığı

belirlendikten sonra daha hızlı bir yöntem olan ELISA ile fumonisin tayininin uygulanabilirliği araştırılmıştır. ELISA yöntemi ile HPLC yöntemine göre kuru incirde çok daha yüksek fumonisin değerleri elde edilmiştir. HPLC yöntemiyle 1 µg/g değerinin üzerindeki FB1 değerleri dikkate alındığında iki yöntem arasında

ilişki belirlenmesine rağmen 1 µg/g altındaki değerler için korelasyon belirlenmemiştir. Elde edilen bulgulara göre kuru incirde fumonisin tayini için ELISA yönteminin ekstraktların doğrudan değil seyreltildikten sonra analizlenmesi ile kullanılabileceği düşünülmektedir. Yanlış pozitif sonuçların bulunma olasılığı dikkate alınarak sonuçların HPLC gibi bir yöntemle doğrulanması gerekmektedir. Bu çalışmada A. section Nigri ve Fusarium üyeleri dışında incirde aflatoksin varlığından sorumlu A. section Flavi üyeleri izole edilmiştir ve mikotoksin oluşturma özellikleri incelenmiştir. Kuru incir örneklerinden iki yılda 48 örnekten elde edilen 57 A. section Flavi üyesi izolatının % 91,4’ü A. flavus, % 7,0’si A. parasiticus ve %1,7’si A. tamarii’dir. A. section Flavi izolatlarından A. flavus izolatlarının % 63,1’i aflatoksin, % 70’i CPA, A. parasiticus izolatlarının tamamı aflatoksin ve A. tamarii izolatı CPA üreticisidir. Örneklerin % 32’sinde toksik A. flavus, % 3,5’inde A.

parasiticus, % 0,9’unda A. tamarii bulunmaktadır.

Kuru incirde aflatoksin varlığına büyük oranda A. flavus’un neden olduğu daha az sıklıkta izole edilen A. parasiticus izolatlarının ise tamamının aflatoksin oluşturma özellikleri nedeniyle önem taşıdığı düşünülmektedir.

Kuru incirde A. section Flavi izolatlarının % 72’sinin CPA üreticisi olması kuru incirde aflatoksin yanında CPA bulunma ihtimalini de ortaya çıkarmıştır. Bu bulgudan yola çıkılarak örneklerde CPA bulunma olasılığı diğer bir çalışma kapsamında araştırılmış ve kuru incirde CPA varlığı ilk kez ortaya konmuştur (Somuncuoğlu, 2007). Benzer şekilde A. flavus belirlenen örneklerde aflatoksin varlığı da incelenmiştir (Meçik, 2007).

Gerçekleştirilen çalışma kapsamında iki yıl üst üste kurutma aşamasından alınan örneklerde mikoflora, mikotoksijenik küfler ve OTA ve FB1 varlığının

belirlenmesinin, önümüzdeki yıllarda yapılacak çalışmalara öncülük edeceği, olası mikotoksin varlığına ışık tutacağı düşünülmektedir. Nitekim mikoflorada FB1 ve

CPA üreticisi küflerin belirlenmesi nedeniyle incirde bu mikotoksinlerin var olabileceği düşünülmüş ve kuru incirde CPA ve FB1 varlığı ilk kez belirlenmiştir.

Bu çalışma kapsamında mikotoksin oluşturduğu belirlenen küflerin mikotoksin oluşturma koşulları (sıcaklık, bağıl nem, vb…) ve OTA ve FB1’in işletme, depolama,

taşıma ve satış aşamalarındaki değişimleri araştırılmalıdır. Planlanan bir diğer doktora tez çalışması kapsamında izole edilen küflerin oluşum koşullarının araştırılmasına başlanmıştır. Bu çalışma kapsamında izole edilen küfler kullanılarak yerel suşların mikotoksin oluşumunda etkisinin belirlenmesi sonucunda Türk kuru incirlerinde OTA, FB1, aflatoksin ve CPA oluşum koşullarının belirlenmesi mümkün

olacaktır.

Hasattan sonra incir meyvesinin su aktivitesi değerleri fumonisin oluşumu için uygundur. Kurutma sırasında da fumonisin üretimi devam edebilir. Ancak kurutma sonunda su aktivitesindeki azalmayla birlikte taşıma ve depolama aşamalarında artma olasılığı azdır. Bununla beraber kserofilik küf olan A. section Nigri üyelerinin örneklerde yüksek sıklıkta bulunması sonucu daha sonraki aşamalarda OTA kontaminasyonunun artması olasılığı beklenebilir.

Ülkemizde yaygın olarak UV altında floresan veren incirler işletme girişinde veya ihracattan önce ayıklamaktadır. Bu işlemin özellikle aflatoksinli incirlerin ayrımında etkili olduğu bilinmektedir. Aflatoksin ile OTA’nın incirde birlikte bulunabildiği belirlenmiştir. Bu durumda ayırma işlemi OTA içeren incirlerin bir kısmının da ayrılmasında etkili olacaktır. Ancak tek başına OTA ve fumonisin içeren incirlerin ayrılmasında etkili olmayacaktır. Bu nedenle OTA ve fumonisin B1 bulunan incir

meyveleri mikotoksinsiz meyvelerden ayrılamayacağından kuru incirin sağlık açısından büyük bir tehlike oluşturmaya devam edeceği düşünülmektedir.

KAYNAKLAR

Abarca, M.L. Accensi, F., Bragulat, M.R. and Cabanes, F.J. 2001. Current importance of ochratoxin A-producing Aspergillus spp. Journal of Food

Protection, 64, 903-906.

Abarca, M.L., Accensi, F., Bragulat, M.R., Castella, G. and Cabañes, F.J., 2003.

Aspergillus carbonarius as the main source of ochratoxin A contamination

in dried vine fruits from the Spanish market, Journal of Food Protection,

66, 504–506.

Abarca, M.L., Accensi, F., Cano, J. and Cabañes, F.J., 2004. Taxonomy and

significance of black aspergilli, Antonie van Leeuwenhoek, 86, 33–49.

Abarca, M.L., Bragulat, M.R., Castella, G. and Cabanes, F.J. 1994. Ochratoxin A production by strains of Aspergillus niger var niger, Applied and

Environmental Microbiology, 60, 250-2652.

Abid, S., Hassen, W., Achour, A., Skhri, H., Maaurifi, K., Ellouz, F., Creppy, E. and Bacha, H., 2003. Ochratoxin a and human chronic nephropathy in Tunisia: is the situation endemic?, Human and Experimental Toxicology,

22, 77-84.

Abozouid, M. M., Horvath, A.D., Podlenskz, P.M., Regina, N.P., Metodiev, V.D., Kamenova-Tozeva, R.M., Niagolava, N.D., Stein, A,D., Petropoulos, E.A. and Ganev, V. S., 2002. Alınmıştır. Aish, J.L., Rippon, E.H., Barlow, T. and Hattersley, S.J., 2004. Ochratoxin A, in Mycotoxins in food:

detection and control, pp. 307-338, Eds. Magan, N., Olsen, M., Woodhead

Publishing Ltd, Cambridge, England.

Abramson, D., 2000. Mycotoxins: Toxicology, in Encyclopedia of Food

Microbiology, pp. 1539-1547, Eds. Robinson, R., Batt, C.A. and Patel, P.D.,

Academic Press, U.K.

Adanalı, N., 2006. Turkiye nin kuru incir ihracati, Izmir Ticaret Odası Yayınları, İzmir.

Ahmed, A., 2000. Mycotoxins: Detection and Analysis by Classical Techniques. In Encyclopedia of Food Microbiology. Vol 2. pp.1526. (Robinson, R., Batt, C.A. and Patel, P.D. eds) Academic Press, U.K.

Aish, J.L., Rippon, E.H., Barlow, T. and Hattersley, S.J., 2004. Ochratoxin A, in

Mycotoxins in food: detection and control, pp. 307-338, Eds. Magan, N.,

Olsen, M., Woodhead Publishing Ltd, Cambridge, England.

Aksoy, U., 2001. Kuru incir üretiminde verim ve kaliteyi arttırmaya yönelik uygulamalar, Ege Universitesi Tarımsal Uygulama ve Araştırma Merkezi

Aksoy, U., Eltem, R., Meyvaci, K. B., Altindisli, A. and Karabat, S., 2007. Five- year survey of ochratoxin A in processed sultanas from Turkey, Food

Additives and Contaminants, 24, 292 – 296.

Aksoy, U., Sabır, E., Eltem, R., Kıraç, S., Sarıgül, N., Meyvacı, B., Ateş, M. ve Çakır, M., 2003. Kuru incirlerde Okratoksin A’nın potansiyel kontaminasyon riskinin araştırılması, Ulusal Mikotoksin Sempozyumu, İstanbul, 18-19 Eylül, 41-46.

Alghalibi, S.M.S.W. and Shater, A.M., 2004. Mycoflora and mycotoxin contamination of some dried fruits in Yemen Republic, Assiut University

Bulletin for Environmental Researches, 7, 19-27.

Amézqueta, S., González-Peñas, E., Murillo, M. and López de Cerain, A., 2005. Occurrence of ochratoxin A in cocoa beans: Effect of shelling, Food

Additives and Contaminants, 22, 590 – 596.

Anaç, H., 2003. Kuru incir, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Bakış, Sayı:3 Nüsha:10, Ankara.

Anonymous, 1982. Alınmıştır, Karapınar, M. ve Gönül, Ş., 1989. Kuru incirlerin küf florasında aflatoksijenik küfler. Gıdalarda Küfler ve Mikotoksinler

Sempozyumu, İstanbul, 12-13 Aralık.

Anonymous, 1986. Alınmıştır, Karapınar, M. ve Gönül, Ş., 1989. Kuru incirlerin küf florasında aflatoksijenik küfler. Gıdalarda Küfler ve Mikotoksinler

Sempozyumu, İstanbul, 12-13 Aralık.

Anonymous, 2004a. AgraQuant Total Fumonisin Assay, Romer Labs Singapore Pte Ltd., Singapur.

Anonymous, 2004b. Rapid Quantitation of Fumonisin B1, B2 and B3 in Cereals by

HPLC-FLD, Romer Labs, Inc, USA.

Anonymous, 2007a. TARİŞ, İncir, Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri, http://www.taris.com.tr, Erisim tarihi: Ekim 2007.

Anonymous, 2007b. Erbeyli İncir Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, İncir Şubesi, www.erbeyliincir.gov.tr, Erisim tarihi: Ekim 2007.

AOAC, 2000a. Natural poisons: Method 995.15 Fumonisin B1, B2 and B3 in Corn,

in Official Methods of Analysis, Association of Official Analytical Chemists, Inc., Virginia, USA.

AOAC, 2000b. Natural poisons: Method 970.44 Preparation of Standards for Aflatoxins, in Official Methods of Analysis, Association of Official Analytical Chemists, Inc., Virginia, USA.

Arıcı, M., 2001. Isolation and determination of mould fungi of figs, peanuts and olives from Turkey, and screening of these mycotoxins, Ernahrung, 25, 157-160.

Arranz, I., Baeyens, W. Weken, G., Saeger, S. and Van Peteghem, C., 2004. Review: HPLC determination of fumonisin mycotoxins, Critical Reviews in

Aşkın, O. ve Köşker, Ö., 1980. Alınmıştır, Heperkan, D., 2006. The Impportance of Mycotoxins and a Brief History of Mycotoxin Studies in Turkey, ARI

Bulletin of Istanbul Technical University, Special issue “Mycotoxins:

hidden hazards in food”, Ed. D. Heperkan, 54,18-27.

Ayalew, A., Fehrman, H., Lepschy, B. and Abate, D., 2006. Natural occurrence of mycotoxins in staple cereals from Ethiopia, Mycopathologia, 162, 57–63.

Aziz, N.H. and Moussa, L.A.A., 2002. Influence of gamma-radiation on mycotoxin producing moulds and mycotoxins in fruits, Food Control, 13, 281-288.

Bakker, M. and Pieters, M.N., 2002. Risk Assessment of Ochratoxin A in the Netherlands, Rijkinstituut Voor Volksgezondheid en Milieu report

388802025/2002, Bilthoven, Hollanda.

Balachandran, C. and Parthasarathy, K.R., 1996. Occurrence of cyclopiazonic acid in feeds and feedstuffs in Tamil Nadu, India, Mycopathologia 133, 159–162.

Battilani, P., Giorni, P., Bertuzzi, T., Formenti, S. and Pietri, A., 2006. Black aspergilli and ochratoxin A in grapes in Italy, International Journal of Food

Microbiology , 111, S53-S60.

Bau, M., Bragulat, M.R., Abarca, M.L. Minguez, S. and Cabañes, F.J., 2006. Ochratoxin A producing fungi from Spanish vineyards, Advances in

Experimental Medicine and Biology, 571, 173-180.

Bayman, P. and Baker, J.L., 2006. Ochratoxins: A global perspective,

Mycopathologia, 162, 215-223.

Bayman, P., Baker, J.L., Doster, M.A., Michailides, T.J. and Mahoney, N.E.,

2002. Ochratoxin Production by the Aspergillus ochraceus Group and

Aspergillus alliaceus, Applied and Environmental Microbiology, 68, 2326-

2329.

Bejaoui, H., Mathieu, F., Taillandier, P. and Lebrihi, A., 2006. Black aspergilli and ochratoxin A production in French vineyards, International Journal of

Food Microbiology, 111, S46–S52.

Beretta, B., De Domenico, R., Gaiaschi, A., Ballabio, C., Galli, C. L., Gigliotti, C. and Restani, P., 2002. Ochratoxin A in cereal-based baby foods: occurrence and safety evaluation, Food Additives and Contaminants, 19, 70 – 75.

Blesa, J., Soriano, J. M., Moltó, J.C. and Mañes, J., 2006. Factors Affecting the Presence of Ochratoxin A in Wines, Critical Reviews in Food Science and

Nutrition, 46, 473 – 478.

BML, 2004. The German Federal Ministry of Nutrition, Agriculture and Forestry, Verordnung zur Änderung der Mykotoxin-Höchstmengenverordnung und der Diätverordnung. Bundesgesetzblatt, 1, 151–152.

Bonhevi, J.S. 2004. Occurrence of ochratoxin A in cocoa products and chocolate,

Journal of Agricultural and Food Chemistry, 52, 6347-6352.

Boyacıoğlu, D. and Gönül, M., 1990. Survey of aflatoxin contamination of dried figs grown in Turkey in 1986, Food Additives and Contaminants, 7, 235- 237.

Breitholtz-Emanuelsson, A., Olsen, M., Oskarsson, A., Palminger, I. and Hult,

K., 1993. Ochratoxin A in cow's milk and in human milk with corresponding human blood samples. Journal of AOAC international, 76, 842-846.

Brera, C., Minardi, V., De Santis, B., Debegnach, F., Pannunzi, E. and Miraglia, M., 2006. Exposure assesment to ochratoxin A from the consumption of Italian wines, 4rd World Mycotoxin Forum, Ohio, USA, 6- 7 Kasım, p.99.

Buchanan, J.R., Sommer, N.F. and Fortlage, R.J., 1975. Aspergillus flavus infection and aflatoxin production in fig fruits, Applied Microbiology, 30, 238-241.

Bucheli, P. and Taniwaki, M.H., 2002. Research on the origin and on the impact of post-harvest handling and manuacturing on the presence of ochratoxin A in coffe. Food Additives and Contaminants, 19, 655-665.

Bullerman, L.B. 2000. Mycotoxins: Classification In Encyclopedia of Food

Microbiology. Vol 2. p.1512. Eds. Robinson, R., Batt, C.A. and Patel, P.D.,

Academic Press, U.K..

Burdaspal, P. and Legarda, T., 2007.Occurrence of ochratoxin A in sweet wines produced in Spain and other countries', Food Additives and Contaminants,

24, 976 – 986.

Castellá, G, Bragulat, M.R. and Cabañes, F.J., 1999. Surveillance of fumonisins in maize-based and cereals from Spain, Journal of Agricultural and Food

Chemistry, 47, 4707-4710.

Castro, M. F. P. M. de, Shephard, G. S., Sewram, V., Vicente, E., Mendonça, T. A. and Jordan, A. C., 2004. Fumonisins in Brazilian corn-based foods for infant consumption, Food Additives and Contaminants, 21, 693-699

Chan, D., MacDonald, S.J., Boughtflower, V. and Brereton, P., 2004. Simultaneous determination of aflatoxins and ochratoxin A in food using a fully automated immunoaffinity column clean-up and liquid chromatography-fluorescence detection, Journal of Chromatography

A,1059, 13-16.

Chiavaro, E., Lepiani, A., Colla, F., Bettoni, P., Pari, E. and Spotti, E., 2002. Ochratoxin A determination in ham by immunoaffinity clean-up and a quick fluorometric method, Food Additives & Contaminants, 19, 575 - 581

Chu, F.S. and Li, G.Y., 1994. Simultaneous occurrence of fumonisin B1 and other mycotoxins in moldy corn collected from the People's Republic of China in regions with high incidences of esophageal cancer, Applied and

Environmental Microbiolology, 60, 847-852.

Chulze, S.N., Ramirez, M.L., Farnochi, M.C., Pascale, M., Visconti, A. and March, G., 1996. Fusarium and fumonisin occurence in Argentina corn at different ear maturity stages, Journal of Agriculture and Food Chemistry,

Czerwiecki, L., Czajkowska, D. and Witkowska-Gwiazdowska, A., 2002a. On ochratoxin A and fungal flora in Polish cereals from conventional and ecological farms, Part 1: Occurrence of ochratoxin A and fungi in cereals in 1997, Food Additives and Contaminants, 19, 470 – 477.

Czerwiecki, L., Czajkowska, D. and Witkowska-Gwiazdowska, A., 2002b. On ochratoxin A and fungal flora in Polish cereals from conventional and ecological farms- Part 2: Occurrence of ochratoxin A and fungi in cereals in 1998, Food Additives and Contaminants, 19, 1051 – 1057.

Da Rocha Rosa, C.A., Palacios, V., Combina, M., Fraga, M.E., Oliveira Rekson, A., Magnoli, C.E. and Dalcero, A.M. 2002. Potential ochratoxin A producers from wine grapes in Argentina and Brazil, Food Additives and

Contaminants, 19, 408-414.

De Almeida, A.P., Alaburda, J., Lamardo, L.C.A., Shundo, L., Navas, S.A., Ruvier, V. and Sabino, M., 2006. Survey of aflatoxins and ochratoxin a in Brazilian paprika, 4rd World Mycotoxin Forum, Ohio, USA, 6-7 Kasım, p.97.

Demir, C, Şimşek, O, ve Arıcı M., 2005. Samsun ve civarında yetiştirilen mısırlarda

Fusarium moniliforme, fumonisin B1 ve fumonisin B2 varlığı üzerine bir

araştırma. II. Ulusal Mikotoksin Sempozyumu Bildiri Kitabı, p. 67-72, Edts. Heperkan, D., Kaya, G.D., Güler, F.K., İstanbul Teknik Üniversitesi, Türkiye (23-24 Mayıs 2005).

Desai, U.T. and Kotecha, P.M., 1995. Fig. In Handbook of Fruit Science and

Technology, Eds.. Salunke, D.K., Kadam, S.S., Marcel Dekker, Inc. NY.

p.407-408.

Desjardins, A., 2006. Fusarium Mycotoxins: Chemistry, Genetics and Biology,

Belgede İncirde Okratoksin A Ve Fumonisin Oluşumunun İncelenmesi (sayfa 147-186)