Faktör Analizleri

Bu bölümde kullanılan ölçeklerin geçerliliğini test etmek amacıyla SPSS 15 programıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıĢtır. Ölçeklerin geçerliliklerinin testi için bağlanma yüklerinin ve güvenirlik analizi sonucu modifikasyonlar yapılmıĢtır. Modifikasyonlar sonucunda ölçekte yapılan değiĢiklikler aĢağıdaki tablo 3.4‟de gösterilmiĢtir.

Tablo 3. 4 Ölçekte Yapılan DeğiĢiklikler

Ölçekler Boyutlar Ġfade

Sayısı

Çıkarılan Ġfade Sayısı Örgütsel Bağlılık Ölçeği

Duygusal 6 3

Devam 6 -

Normatif 6 3

Kurumsal Ġtibar Ölçeği

Kurum Hakkında Bilgi 4 1

Yönetim Kalitesi 4 - Ürün ve Hizmetler 4 - Liderlik 4 - Farklılık 4 - Güvenilirlik 4 - Sosyal Sorumluluk 4 -

3.8.3.1.Kurumsal Ġtibar için Faktör Analizi

Kurumsal itibar Ölçeği faktör analizine tabi tutulmadan evvel verilerin faktör analizine uygun olup olmadığını test edebilmek amacıyla Kaiser-Meyer-Olkin ve Barlett testine tabi tutulmuĢtur. Kurumsal itibar alt boyutları olan Kurum hakkında bilgi sahibi olmak, yönetimin kalitesi, ürün ve hizmetler, liderlik ve vizyon, farklılık, güvenilirlik ve sosyal sorumluluk boyutları 28 ifadeden oluĢan kurumsal itibar ölçeğine asal bileĢenler analizi varimax rotasyonu kullanılarak uygulanmıĢtır. Faktörleri düzenlemek için, faktör dağılımını olumsuz etkileyen 1 ifade ölçekten çıkarılmak zorunda kalınmıĢtır. Çıkarılan ifade Tablo 3.5‟de verilmiĢtir.

Tablo 3. 5 Kurumsal Ġtibar Ölçeği Faktör Analizinden Sonra Çıkarılan Ġfadeler Ölçekten Çıkarılan Ġfade

2 Son zamanlarda Ģirketle ilgili hiçbir Ģey görmedim ve duymadım.

Yukarıdaki Tablo 3.5‟ de yer alan ifadeler ölçekten çıkarıldıktan sonra ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin değeri hesaplanmıĢ ve söz konusu analizlere iliĢkin değerler Tablo 3.6‟da verilmiĢtir.

Tablo 3. 6 Kurumsal Ġtibar Ölçeği Kaiser-Meyer-Olkin Ve Barlett Testi. Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. 0,926

Barlett‟s Test of Sphericity Df 74,848

Sig. 0,000

Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,926 > 0,5 olduğundan kurumsal itibar ölçeğine ait verilerin faktör analizi yapmaya uygun olduğu görülmektedir. Kaiser-Meyer- Olkin değerinin yanında Bartlett‟s testinde Sigma değerinin, 05‟ten küçük olması verilerin faktör analizine uygun olduğunu da doğrulamaktadır.

Faktör analizi sonrasında faktör dağılımını olumsuz yönde etkileyen ifadelerin ölçekten çıkarılması ile yeniden güvenilirlik analizine tabi tutulan kurumsal itibar ölçeğinin Cronbach‟s Alpha değeri tablo 3.7 de gösterilmektedir.

Tablo 3. 7 Faktör Analizi Sonrasında Kurumsal Ġtibar Ölçeği Faktörlerin Güvenilirlik Analizi

DeğiĢken Sorular Faktör Yükü Cronbach Alfa

Kurum Hakkında Bilgi

ġirketin ürün ve hizmetlerini biliyorum 0,799

0,814

ġirketin finansal (mali) performansı

hakkında çok Ģey biliyorum. 0,862

Bu Ģirket için çalıĢan çok insan tanıyorum. 0,900

Yönetim Kalitesi

Bu Ģirket iyi yönetiliyor. 0,833

0,778 Bu Ģirket son derece yetenekli çalıĢanlara

sahip. 0,821

Bu Ģirket genel olarak yetersiz ve

verimsizdir. 0,750

Bu Ģirket zeki ve yetenekli yöneticiler

tarafından yönetilmektedir. 0,707

Ürün ve Hizmetler

Bu Ģirket yüksek kalitede ürün ve hizmetler

sunmaktadır. 0,862

0,793

ġirket yenilikçidir. 0,839

Bu Ģirketin ürün ve hizmetleri adaletsiz bir

Ģekilde ücretlendiriliyor. 0,698

Bu Ģirket müĢterilere üstün değer

sağlamaktadır. 0,786

Liderlik

Bu Ģirket dikkat çekici boyutta kaynaklara

sahiptir. 0,890

0,861

Bu Ģirket çok güçlüdür. 0,935

Bu Ģirket endüstride liderdir. 0,781

Bu Ģirket bana göre çok zayıf bir Ģirket

olarak görünüyor. 0,773

Bu Ģirketin kendine özgü, ayırt edici

yöntemleri bulunmaktadır. 0,759

Bu Ģirketi gerçekten tanıyorum. 0,822

Bu Ģirket hakkında olumlu duygulara

sahibim. 0,854

Güvenilirlik

Bu Ģirketin açıklamalarına genellikle

inanırım. 0,853

0,855 Tecrübelerime göre bu Ģirket hiçbir zaman

verdiği sözleri tutmaz. 0,798

Burası güvenebileceğim bir Ģirkettir. 0,844

Bu Ģirket halkla kurduğu iletiĢimde

güvenilir ve dürüsttür. 0,852

Sosyal Sorumluluk

Bu Ģirket çalıĢanlarına gerçekten önem

veren bir kurumdur. 0,905

0,826 Bu Ģirket faaliyet gösterdiği topluluklara çok

katkıda bulunmaktadır. 0,946

Bu Ģirket çevreye karĢı sorumlu bir

kurumdur. 0,842

Bu Ģirket müĢteri ve çalıĢanlarının

güvenliğine çok önem vermemektedir. 0,575

Kurumsal Ġtibar Ölçeği 0,968 Kaiser-Meyer-Olkin =0,926, P değeri=0,000, Varyans Açıklama Yüzdesi=74,848

Kurumsal Ġtibar Algısı güvenilirlik katsayısı (α) 0,968 olarak hesaplanmıĢtır. Bu değer ölçeği oluĢturan 27 maddenin iç tutarlılık güvenilirliğini göstermektedir. Ölçekteki maddeler arasında iç tutarlılık değeri kabul edilebilir değer olan 0.60‟dan yüksektir. Ayrıca Kurumsal Ġtibar Algısı ölçeğinin alt boyutlarının Cronbach‟s Alpha değerleri sırasıyla; kurum hakkında bilginin 0,814, yönetim kalitesinin 0,778, ürün ve hizmetlerin 0,793, liderliğin 0,861, farklılığın 0,811, güvenirliliğin 0,855 ve sosyal sorumluluğun 0,826 Ģeklinde olduğu ve her birinin kabul edilebilir değer olan 0,60‟ın üzerinde olması nedeniyle güvenilir olduğu ifade edilebilir.

3.8.3.2. Örgütsel Bağlılık Ġçin Faktör Analizi

Örgütsel Bağlılık Ölçeği faktör analizine tabi tutulmadan evvel verilerin faktör analizine uygun olup olmadığını test edebilmek amacıyla Kaiser-Meyer-Olkin ve Barlett testine tabi tutulmuĢtur. Örgütsel bağlılık alt boyutları olan duygusal, devam ve normatif bağlılık boyutları 18 ifadeden oluĢan örgütsel bağlılık ölçeğine asal bileĢenler analizi varimax rotasyonu kullanılarak uygulanmıĢtır. Faktörleri düzenlemek için, faktör dağılımını olumsuz etkileyen 6 ifade ölçekten çıkarılmak zorunda kalınmıĢtır. Çıkarılan ifade Tablo 3.8.‟de verilmiĢtir.

Tablo 3. 8 Örgütsel Bağlılık Ölçeği Faktör Analizinden Sonra Çıkarılan Ġfadeler Ölçekten Çıkarılan Ġfade

13 ġu an iĢletmede çalıĢmaya devam etmeyi istemesem bile buna mecburum.

14 Bu iĢletmeden ayrılmak istesem bile, Ģu anda bunu yapmak benim için çok zor olurdu 15 Eğer bu iĢletmeye bu kadar emek vermemiĢ olsaydım, baĢka bir yerde çalıĢmayı

düĢünebilirdim.

16 Bu iĢletmeden ayrılmanın yol açacağı olumsuz sonuçlardan biri de alternatif iĢ olanaklarının az olmasıdır.

17 Buradan ayrılmaya karar vermem halinde, hayatımdaki pek çok Ģey bundan olumsuz etkilenecektir.

18 Buradan ayrılmak konusunda çok az seçeneğimin olduğunu düĢünüyorum

Yukarıdaki Tablo 3.8‟ de yer alan ifadeler ölçekten çıkarıldıktan sonra ölçeğin Kaiser-Meyer-Olkin değeri hesaplanmıĢ ve söz konusu analizlere iliĢkin değerler Tablo 3.9‟da verilmiĢtir.

Tablo 3. 9 Örgütsel Bağlılık Ölçeği Kaiser-Meyer-Olkin ve Barlett Testi.

Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy. 0,918

Barlett‟s Test of Sphericity Df 68,922

Sig. 0,000

Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,918 > 0,5 olduğundan örgütsel bağlılık ölçeğine ait verilerin faktör analizi yapmaya uygun olduğu görülmektedir. Kaiser-Meyer- Olkin değerinin yanında Bartlett‟s testinde Sigma değerinin, 05‟ten küçük olması verilerin faktör analizine uygun olduğunu da doğrulamaktadır.

Faktör analizi sonrasında faktör dağılımını olumsuz yönde etkileyen ifadelerin ölçekten çıkarılması ile yeniden güvenilirlik analizine tabi tutulan örgütsel bağlılık ölçeğinin Cronbach‟s Alpha değeri tablo 3.10 da gösterilmektedir.

Tablo 3. 10 Faktör Analizi Sonrasında Örgütsel Bağlılık Ölçeği Faktörlerin Güvenilirlik Analizi

DeğiĢken Sorular Faktör _Yükü Cronbach

Alfa

Duygusal

Bu iĢletmede kendimi ailenin bir parçası gibi hissetmiyorum.

0,856

0,747 Bu iĢletmenin sorunlarını, kendi sorunlarım gibi

görürüm. 0,835

Bu iĢletmenin benim için özel bir anlamı var. 0,792

Devam

Kendimi, iĢletmeye karĢı duygusal olarak bağlı hissetmiyorum.

0,869

0,897 Meslek hayatımın kalan kısmını bu iĢletmede

geçirmekten büyük mutluluk duyarım. 0,838

Bu iĢletmeye karĢı güçlü bir aidiyet (ait olma) duygusu hissetmiyorum.

0,829 Bu iĢletmeye karĢı büyük minnettarlık hissediyorum. 0,809 Bu iĢletme, benim sadakatimi hak ediyor. 0,788 ĠĢletmeden Ģu anda asla ayrılmam. Çünkü buradaki

insanlara karĢı bir yükümlülük hissediyorum. 0,763

Normatif

Burada çalıĢmaya devam etmem konusunda herhangi bir

manevi yükümlülük hissetmiyorum. 0,744

0,701 Benim için avantajlı sonuçları olsa bile, iĢten ayrılmamın

uygun bir davranıĢ olmayacağını düĢünüyorum. 0,863 Buradan Ģu anda ayrılırsam kendimi suçlu hissederim. 0,642

Örgütsel Bağlılık Ölçeği 0,924

Kaiser-Meyer-Olkin =0,918, P değeri=0,000, Varyans Açıklama Yüzdesi=68,922 Örgütsel bağlılık ölçeğinin güvenilirlik katsayısı 0,924‟dür. Bu değer ölçeği oluĢturan 12 maddenin iç tutarlılık güvenilirliğini göstermektedir. Ayrıca Örgütsel Bağlılık ölçeğinin alt boyutlarının Cronbach‟s Alpha değerleri sırasıyla; duygusal bağlılık için; 0,747; devam bağlılığı için 0,897; normatif bağlılık için 0,701 olduğundan, ölçekteki maddeler arasında iç tutarlılık değeri kabul edilebilir değer olan 0.70‟ın üzerinde olması nedeniyle güvenilir olduğu ifade edilebilir.