Facebook

kurmalarını sağlamak için kurulmuĢtur. MySpace ve Friendster gibi sitelere benzer ancak

Facebook genelde üniversite öğrencileri arasında önde gelen sosyal ağ sitesi olarak kabul

edilir. Facebook, bireylerin resim ve bağlantıları ile kendi profillerini oluĢturmasına olanak sağlar (Educase, 2006). Facebook, insanların arkadaĢlarıyla internet üzerinden iletiĢim kurmasını; fotoğraf, video, bilgi ve diğer içerikleri paylaĢmasını mümkün kılan bir sosyal ağ sitesidir. 4 ġubat 2004‟te Harward Üniversitesi‟nde Mark Zuckerberg‟in öncülüğünde Eduardo Saverin, Dustin Moskovitz ve Chris Hughes tarafından kurulan Facebook‟un bugün 1,2 milyarı aĢkın aktif kullanıcısı vardır. Facebook, önceleri sadece Harward öğrencilerinin kullanımına açıktı. Daha sonra ağ içine liseler ve bazı büyük Ģirketler de katıldı. 11 Eylül 2006 tarihinde ise bazı yaĢ sınırlandırmaları olmakla birlikte, herkese açıldı. Ücretsiz olan Facebook‟u kullanmak için sadece geçerli bir e-posta adresine sahip olmak yeterlidir. Bugün Facebook 50 dilde hizmet vermektedir (Özutku, Küçükyılmaz, Çopur, Sığın, Ġlter ve Arı, 2014, s. 116-117).

57% 56% 45% 44% 40% 36% 34% 25% 23% 19% 19% 19% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% Sosyal Ağ

63

Şekil 2.20. Facebook ana sayfa görüntüsü

Facebook kullanıcısının çok olması nedeniyle eğitimde kullanılması için akla ilk

gelen sosyal ağ olsa da kısıtlı imkânları, sınıf ortamında yapılması istenen (yazılı, ödev takibi, öğrenci ilerleme durumu gibi) uygulamaların yapılmasını engeller. KarĢılaĢmanız muhtemel bu kısıtlara karĢı geliĢmiĢ özellikleri nedeniyle Edmodo ya da Schoologygibi ortamların kullanılması tavsiye edilir. Ancak öğrencilerinizin ve sizin birden Edmodo ve

Schoology gibi ortamlara geçmesi sorunları da beraberinde getirir. Bu nedenle Facebook,

bu ortamlara geçiĢ öncesi bir basamak olarak kullanılabilir; haberleĢme, dosya paylaĢımı, bunlara dönüt verilmesi ve diğer yazılımlarla desteklenmesi bu geçiĢ aĢamasında kullanabileceğiniz örneklerdendir (Kazancı ve Dönmez, 2013, s. 41).

Facebook öğretmenler açısından incelendiğinde birçok yararı olduğu

görülmektedir. Öğretmenler isterse sadece kendi derslerine yönelik grup oluĢturabilir, bu gruba istedikleri kiĢileri ekleyebilir ve paylaĢımları kontrol edebilir. Öğrenciler bu sayede siteyi ders amaçlı kontrollü bir Ģekilde kullanabilir, diğer üyelere ulaĢabilir ve onlarla olan iletiĢimini geliĢtirebilir, eğitsel bilgi ve materyalleri paylaĢabilir ve derse yönelik duyurular yapabilirler. Ayrıca öğretmenler baĢka eğitim yazılımlarından faydalanmak için link vererek öğrencilerin o programa hızlı eriĢimini sağlayabilirler (ĠĢman ve Albayrak, 2014, s. 3). Facebook kullanan öğretmenlerin çoğu, herkese açık ancak genellikle sınıf öğrencilerinin bilgi alıĢveriĢi yapabileceği, birbirlerinin duvarlarına yorumlar bırakabileceği, sorular sorabileceği ve ders ile ilgili materyallerin paylaĢılabileceği özel gruplar oluĢturmaktadır (Richardson, 2010, s. 137).

Facebook eğitim-öğretimde özellikle grup ödevleri, ders kaynakların paylaĢımı ve

ders duyuruları baĢta olmak üzere benzeri birçok noktada destekleyici olarak kullanılabilmektedir. Öğrenci ve öğretmenler Facebook‟u ders materyallerinin, ders için

64 önemli olabilecek web linklerinin, dersle ilgili videoların gönderilmesi için kullanabilir. Ayrıca Google docs ve benzeri ortamlarla bağlantı kurarak ödev, sunu ve diğer belgeleri paylaĢabilirler (Büyükaslan ve Kırık, 2015, s. 201-202). Farklı eğitim alanları için (Fen ve Teknoloji, Müzik, Resim, Ġngilizce, Tarih, Bilgisayar, Sosyal Bilgiler, Matematik, Coğrafya vb.) sosyal ağ sitesi olabilen Facebook, daha önce bahsedilen çok sayıda hizmeti ile birlikte eğitim ortamı olarak öğretmenlere sunulmaktadır. Öğretmenler, kuracakları

Facebook grupları ile farklı iĢbirliği konularını sağlama veya iĢbirliğine dayalı öğrenme

ortamı sunma noktasında Facebook‟tan yararlanabilirler. Teknolojinin eğitimde kullanılması çerçevesinde Facebook, belirli bir alandaki içeriğin öğretimini desteklemede teknolojiden yararlanarak öğrenci öğrenmesini güçlendirebilecek bir potansiyele sahiptir (Çoklar, 2013, s. 200).

Günümüzde hemen hemen her öğrencinin Facebook hesabı bulunmaktadır.

Facebook hesaplarına masaüstü, dizüstü bilgisayarlarından veya mobil cihazlarından

girebilmektedirler. Facebook artık, öğrenenlerin gündelik hayatının bir parçası olduğundan öğretmenlerin Facebook‟u eğitim amaçlı kullanmaları belki de öğrencileri Facebook kullanımının zararlı etkilerinden biraz olsun kurtarabilir.

Tüm bu sosyal ağları gözden geçirdiğimizde Facebook‟un bu ağlar içinde en çok kullanılanı olduğunu göz ardı etmek mümkün değildir. Özellikle Türkiye‟ye baktığımızda her yaĢtan insanın Facebook‟u aktif olarak kullandığı görülmektedir. Bu kadar çok kullanıcı sayısı Facebook‟un Türkiye ve diğer ülkelerde ne kadar kabul gördüğünü gösterir. Bu açıdan Facebook, insanların “gönüllü” olarak girdiği ve kullandığı bir yer olmaktadır. Eğitimde de en önemli unsurlardan bir tanesi öğrenenin derse olan isteği vegüdülenmesidir. Bu yönüyle Facebook eğitimcilere önemli katkı sağlayacaktır. Özellikle okul ortamı dıĢında ev ödevlerini yapmak, tartıĢmak, paylaĢmak gibi etkinliklerde

Facebook kullanımı oldukça yararlı olabilir (Alper, 2012, s. 233).

2.6.5.2. MySpace. Chris DeWolfe ve Tom Anderson tarafından 2003 yılında

Amerika‟da kurulmuĢtur. MySpace, sanal ortamda kullanıcı denetiminde iletiĢim ve arkadaĢlık kurulabilen; kiĢisel profillerin, blogların, grupların, resimlerin, müzik ve videoların barındırılabileceği bir sosyal iletiĢim web sayfasıdır (Sanlav, 2014, s. 83). Daha çok müzik ve eğlenceye hitap eden MySpace‟in eğitimde kullanılması düĢüncesi derslerin de eğlenceli geçebileceği beklentisini getirir. Video ve müzik paylaĢımları sayesinde ders içerikleri zenginleĢtirilebilir, farklı öğrenme özelliklerine sahip bireylere ulaĢma olanağı sağlanabilir. Ayrıca öğrencilere sanal ortamlarda farklı çalıĢmalarda, etkinliklerde, paylaĢımlarda bulunabilecekleri gösterilmiĢ olur. Sanal ortamlarda ne yapacağını

65 bilemeden dolaĢmak yerine neler yapılabileceği konusunda fikir sahibi olması da sağlanmıĢ olur (Alper ve diğ. 2012, s. 261).

Şekil 2.21. MySpace ana sayfa görüntüsü

2.6.5.3. Ning. Marc Andreessen ve Gina Bianchini tarafından 2004 yılında

kurulmuĢ en büyük SaaS platformudur. 2011‟in aralık ayında Mod Media Corporation tarafından satın alınmıĢtır. “Sizin üyeleriniz, sizin markanız, sizin iletiĢiminiz” sloganına sahiptir. Kullanıcıların kendi sosyal medya sitelerini kurması temeline dayanan NING; arkadaĢlık sitesi, video sitesi ya da fotoğraf sitesi Ģeklinde kurulabilir ve bu siteler kolay bir Ģekilde birkaç dakika içinde yayımlanabilir. Aynı zamanda var olan bir siteyi bir topluluk ile bütünleĢtirme ve mevcut siteyi yeniden oluĢturma gibi olanaklara sahiptir. 2 milyona yakın topluluğu barındıran site, dünyada en sık kullanılan beĢ yüz altmıĢ beĢinci sitedir. Sitede günlük geçirilen zaman 4.09 dakikadır. ABD, Rusya, Hindistan, Yunanistan ve Ġngiltere‟de yaygın olarak kullanılmaktadır (Eraslan ve Eser, 2015, s. 198).

66

Şekil 2.22. Ning ana sayfa görüntüsü

2.6.5.4. LinkedIn. Reid Hoffman tarafından 2003 yılında ABD‟de kurulan

profesyonel sanal iletiĢim ağıdır. ĠĢ dünyasındaki profesyonellerin kendi iĢleri ile ilgili verileri paylaĢtığı bir platformdur. Profesyonel fırsatları, iĢ anlaĢmalarını ve yeni giriĢimleri keĢfetme, CV paylaĢma ve iĢ haberleri edinme olanakları sağlar (Eraslan ve Eser, 2015, s. 142). Dünya çapındaki 200 ülke ve bölgede, 300 milyonu aĢan üyesiyle dünyanın en büyük profesyonel sosyal iletiĢim ağıdır (Sanlav, 2014, s. 77). Halka açık olan Ģirket, farklı alanlara yönlendirilmiĢ iĢ modeli ile abonelikler, reklam satıĢları ve iĢe alma çözümlerinden gelir elde etmektedir. 2014 yılı en değerli küresel 100 Ģirket arasında 78. sıradaydı. Dünyada en sık kullanılan 12. sitedir. Sitede günlük geçirilen zaman 7.29 dakikadır. ABD, Hindistan, Ġngiltere, Ġspanya ve Kanada‟da yaygın kullanılmaktadır (Eraslan ve Eser, 2015, s. 142).

67

Şekil 2.23. LinkedIn ana sayfa görüntüsü

2.6.5.5. Pinterest. Pinterest; Paul Sciarra, Evan Sharp ve Ben Silbermann

tarafından 2010 yılında ABD‟de kurulan bir sosyal ağ sitesidir. Site 2015 yılında yayınladığı videoda kendisini “Ġnternetin kaydetme butonu” olarak tanımlamıĢtır (Ayan, 2016, s. 314). Sınırsız alana sahip bir depo olarak tanımlanan Pinterest, sanal ortamda hoĢunuza giden görselleri paylaĢmak ve düzenlemek içinkullanılan bir uygulamadır. Kelime olarak açıklandığından iğnelemek anlamına gelen “pin” ve ilgi alanı olan

“interest”ten oluĢtuğunu görüyoruz. Bilgilerinizi girerek ya da “Facebook” ve “Twitter”

hesaplarınızı kullanarak da giriĢ yapabilirsiniz. Twitter‟dan farklı olarak, paylaĢmak istediklerini sadece yazılı olarak değil, resimleri ön plana çıkararak paylaĢabilirsiniz. PaylaĢtığınız resimlerin altına 500 karakterlik bir açıklama da yapabilir ve bağlantı ekleyebilirsiniz (Sanlav, 2014, s. 82). Pinterest, mantar pano görünüme sahip çevrimiçi bir fotoğraf paylaĢım sitesidir. Pinterest‟le kullanıcılar etkinlik, ilgi alanı ve hobi gibi belli temalar etrafında görsel imgeleri toplayıp organize edebildikleri bir sosyal medya aracıdır.

Pinterest kullanıcıları baĢka görselleri beğenebildikleri gibi, onları kendi takipçilerine “re- pin” (yeniden paylaĢma” yapabilirler (Özutku ve diğ. 2014, s. 143).

68

Şekil 2.24. Pinterest ana sayfa görüntüsü

2.6.5.6. Google+. 2011 yılında kurulan Google+; Google‟ın yeni sosyal ağ

sitesidir. Takip ettiğiniz ya da sizi takip eden kiĢilerle görüntülü konuĢma, fotoğraf, video, link paylaĢımı olanağı mevcuttur. Bireyler Google+ profillerine direkt bağlanmasa bile diğer Google ürünleri ile eĢleĢtirdikleri hesapları sayesinde aktif kullanıcı kapsamında ele alınmaktadır. Bu servis; Google Buzz, Google Friend Connect ve Orkut‟un ardından Google‟ın dördüncü sosyal ağ giriĢimidir. Google Plusüyesi olabilmek için öncelikle Gmail hesabı gereklidir. Bu Gmail üyeliği ile otomatik olarak Google Plus özelliği aktif olmaktadır. Facebook‟un önemli bir rakibi olan sitenin yaklaĢık 750 milyona yakın kullanıcısı bulunmaktadır. ABD, Ġngiltere ve Hindistan‟da yaygın kullanılmaktadır (Eraslan ve Eser, 2015, s. 143). Bunun yanında Google Plus, Google servislerinden faydalanır. Örneğin, Gtalk ile konuĢma yapılabiliyor, Google Hangout ile on kiĢiye kadar görüntülü sohbet edebiliyorsunuz. Ayrıca Google Plus, Google Drive eklentisi ile kullanıcıların bir doküman üzerinde ortak çalıĢabilmelerine fırsat veriyor (Ayan, 2016, s. 171).

Beklenenin çok üzerinde gerçekleĢen talep üzerine test aĢamasında Google+ kısa süreliğine yeni kullanıcıya kapatılmıĢ ve 20 Eylül 2011‟de kamu lansmanı yapılmıĢtır. Ġlk etapta 18 yaĢ üzeri olma kuralı bulunurken, 2012 yılı baĢında bu kural daha genç yaĢlara düĢürülmüĢtür. Google+‟ta olduğu gibi, Facebook veya bazı içerik paylaĢım topluluklarında da yaĢ limiti tartıĢılan bir konu olurken, içeriğin serbest paylaĢımını engellemekten ziyade sosyal ağ temsilcileri bu sorumluluğu ebeveynlere yüklemektedirler (ÖzkaĢıkçı, 2012, s. 72).

69

Şekil 2.25. Google+ ana sayfa görüntüsü