Günümüzde öğrenciler, yaşamlarının hemen hemen her alanında teknolojiyi kullanmaktadır. Özellikle öğrenciler; dünyayı keşfetmek, bilgilerini güncel tutmak ve çalışmalarını desteklemek üzere teknolojiyi ve medyayı etkin kullanmaktadır (Krismiyati, 2013: 2). Teknolojinin eğitim ortamlarında farklı yöntem ve tekniklerle birlikte kullanılması, çeşitli olanaklar sunmaktadır. Bu olanaklardan bir tanesi de
geleneksel bir hikâyeyi, çoklu medya araçlarını kullanarak dijital ortama aktarıp dijital hikâye yapmaktır.
Dijital hikâye anlatımı, eğitim sürecinde öğrencilerin ilgisini canlı tutacak, öğrencileri konuya karşı güdüleyecek ve dersi daha eğlenceli hale getirecek özellikleri içinde barındırmaktadır. Sürekli aynı ya da benzer yöntem ve tekniklerin kullanıldığı bir ders ortamında, öğrencilerin derse karşı ilgilerinin azaldığı bilinmektedir. Bu nedenden dolayı öğretim ortamında öğrencileri daha aktif hale getirebilecek teknolojik bir yöntem olan dijital hikâye anlatımı; bilgisayar, akıllı tahta, tablet, akıllı telefon vb. araçları kullanarak öğretim sürecini daha verimli hale getirebilmektedir.
Dijital hikâyeler, öğretmenler ve öğrenciler için etkili bir eğitim aracı olarak görülmektedir (Robin, 2006). Dijital hikâyeler, kullanıcı tarafından sağlanan içeriğin avantajlarından yararlanmak, öğretmenlerin sınıflarında teknolojiyi verimli kullanmak, bazı engellerin üstesinden gelmelerine yardımcı olmak için iyi konumlandırılmış bir teknoloji uygulamasıdır. Dijital hikâye anlatımı, özünde bilgisayar kullanıcılarının bir konuyu seçme, çeşitli araştırmalar yapma, senaryo yazma ve ilginç bir hikâye geliştirme süreçleri aracılığıyla yaratıcı hikâye anlatıcıları olmalarını sağlar (Robin, 2008).
Dijital hikâye anlatımı, okulöncesi eğitimden tutun da lisansüstü eğitime kadar birçok farklı yaş ve okul kademelerindeki bireylerin eğitimi için kullanılmaktadır. Aynı zamanda dijital hikâye anlatımı; tıp, psikoloji, matematik, sanat, teknoloji, tarih, sosyal bilimler gibi alanlardan tutun da öğretmen yetiştirme, dil öğretimi, yaratıcı yazma, çeşitli beceri alanlarına kadar farklı disiplin ve konularda bilgi sunmak için kullanılmaktadır.
Dijital hikâye, birden fazla zekâya ve duyguya hitap eden işitsel ve görsel ögeleri içinde barındıran bir eğitim aracıdır. Bu eğitim anlayışında öğretmen öğrencileri yönlendiren rehber konumundadır. Dijital hikâye hazırlama süreçleri dikkate alındığında öğrenciler sürekli aktiftir. Öğrencilerin kendi hikâyelerini dijital ortama aktarırken araştırma yapmak, yeni bir şeyleri keşfetmek, dijital olanakları kullanmak ve ortaya yeni bir ürün koymak için düşünsel, duygusal ve fiziksel olarak sürekli aktif olduğu gözlenir. Eğitim ortamında dijital hikâye anlatımın birçok değişkeni ve özelliği bulunmaktadır. Bu bağlamda, Robin (2008) dijital hikâye anlatımının eğitim ortamına ilişkin yansımalarını Şekil 3’te şöyle göstermektedir:
Şekil 3. Eğitimde Dijital Hikâye Anlatımının Yansımaları (Robin, 2008)
Alanyazın taramasına bakıldığında, öğretim ortamında kullanılan dijital hikâyelerin öğrencilerin araştırma, inceleme, örgütleme, dinleme, konuşma, okuma ve yazma, iş birliğe dayalı çalışma, sunum yapma, problem çözme, eleştirel düşünme, yaratıcılık, özdeğerlendirme ve görev bilinci oluşturma gibi birçok becerisini geliştirdiği ifade edilmektedir. (Abdel-Hack ve Helwa, 2014; Abou Shaaban, 2015; Amelia ve Abidin, 2018; Baki, 2015: Banaszewski, 2002; Barrett, 2006; Butler, 2004; Ciğerci, 2015; Çıralı, 2014; Göçen, 2014; Haşlaman, 2017; Foley, 2013; Jakes ve Brennan, 2005; Kahraman, 2013; Yavuz Konokman, 2015; Lambert, 2006; Robin, 2008; Yamaç, 2015; Yang ve Wu, 2012; James, Yong ve Yunus, 2019). Bu gelişmelerin yanında, dijital hikâyelerin öğretim ortamında kullanılması; öğrencilerin ders başarısını, derse karşı tutumunu ve motivasyonunu arttırdığı gözlemlenmiştir (Baki, 2015: Banaszewski, 2002; Barrett, 2006; Butler, 2004; Ciğerci, 2015; Çıralı, 2014; Göçen, 2014; Haşlaman, 2017; Jakes ve Brennan, 2005; Lambert, 2006; Robin, 2008; Yamaç, 2015).
Öğrenciler, dijital hikâye oluşturma sürecinde düşüncelerini organize etmeyi, soru sormayı, kendi görüşlerinin ortaya koymayı, hikâyeler oluşturmayı öğrenerek iletişim becerilerini geliştirir (Ciğerci 2015: 44). Dijital hikâye oluşturma süreci, yüksek
Dijital Hikâye Bilgisayarlar Multimeyda ve geniş depolama kapasitesi Görüntüleme Cihazları Video kamera, dijital kamera ve tarayıcı Ses Kayıt Cihazları Yüksek kaliteli mikrofonlar ve ses kayıt cihazları Çoklu Okuryazarlık Kapsamı Araştırma, yazma, organize etme, sunma, problem çözme ve değerlendirme Öğretmen ve Öğrenci Katılımı Kişisel yazarlık yoluyla, bireylerin kendi bilgilerini yapılandırması 21. yy Becerilerini İlerletme Medya okuryazarlığı, görsel okuryazarlık, kültürel bilgi Dijital Medya Yazılımları Dijital resim, fotoğraf, ses ve video düzenleme ve oluşturma
kaliteli bir öğrenme deneyimi sağlar. Özellikle teknolojinin sürece dâhil edilmesi, öğrenme deneyimine “katma değer” kazandırır (Jakes ve Brennan, 2005).
Araştırmacılar tarafından dijital hikâye anlatımının eğitim-öğretim ortamına sağladığı birçok yarardan söz edilmektedir. Bu yararlar alanyazın taramasına göre şunlardan oluşmaktadır (Baki, 2015; Banaszewski, 2002; Ciğerci ve Gültekin, 2017; Clarke ve Adam, 2011; Dogan ve Robin, 2008; Frazel, 2010; Jakes ve Brennan, 2005; Krismiyati, 2013; Morris, 2013; Ohler, 2006; Robin, 2006; Robin, 2008; Robin ve McNeil, 2012; Sadik, 2008; Tendero, 2006; Yamaç, 2015; Yang ve Wu, 2012; Yoon, 2013): Dijital hikâye anlatımı;
Farklı öğrenme stillerini öğrenme ortamına sunar. Görsel ve çoklu ortam okuryazarlığı geliştirir. Öğrenci farklılıklarına olumlu katkı sağlar.
Öğrencilerin eleştirel düşünme ve problem çözme becerilerini geliştirir
İletişim kurabilecekleri sınırları genişletir, bu iletişimin derinliğini ve gücünü artırır.
Öğrencilere rekabetçi ve zorlayıcı bir ses sunar.
Öğrencilerin teknik, sunum, araştırma ve örgütleme becerilerini geliştirir.
Öğrencilerin analiz, sentez, değerlendirme ve öz değerlendirme gibi farklı üst bilişsel becerilerini geliştirir.
Çoklu zekâya türlerinin gelişimine katkıda bulunur. Öğrencilerin karar verme süreçlerini geliştirir. Öğrencilere sorumluluk ve görev bilinci kazandırır.
Yaratıcılığı yeniden yakalamasına, geliştirmesine ve yoğunlaştırmasına, uygulamasına, genişletmesine izin verir.
Öğrencilerin yazımın görselleştirilmesine izin vererek daha etkili şekilde yazmalarına yardımcı olur.
Formal ve informal öğrenme süreçlerini bir araya getirir. Özgün bir kişisel öğrenme deneyimi sağlar.
Öğrencilerin dikkatini çekerek yeni fikirleri keşfetme konusundaki ilgilerini artırır.
Teknoloji öğelerini öğretir ve bilgi okuryazarlığı geliştirerek öğrencilerin birçok farklı bilgisayar uygulamasını kullanmasına imkân sağlar.
Olumlu ve eğlenceli bir sınıf atmosferi oluşturur.
Öğrencilere akran işbirliği, yardımlaşma, kitle iletişimini kullanma gibi iletişimsel süreçlere sokar.
Müzik, resim, video ve ses gibi çoklu medya ögelerini dijital ortama nasıl aktarılacağı konusunda öğrencilere bilişim becerileri kazandırır.
Amaç belirleme, planlama, strateji değiştirme, öngörüde bulunma gibi öz düzenleme becerilerini geliştirir.
Öğrencilerin sosyal medyayı etkili kullanmasına, İnternet üzerinden yayın paylaşmasına, bilgisayar, tablet gibi teknolojik araçların yazılımlarından yararlanmasına olanak sağlar.
Öğrenciler, dijital hikâyeler oluştururken gerçek olayları konu alarak farklı tecrübeler edinir. Öğretmenler, öğrencilerini işbirlikçi öğrenmeye yönlendirir ve öğrenciler, bu sayede sınıf içindeki ve sınıf dışındaki insanlarla dijital hikâyeleri aracılığıyla iletişim kurarlar (Kocaman Karoğlu, 2015: 99). Bu nedenden dolayı dijital hikâye anlatımını kullanan öğrencilerin iletişim becerileri, yaparak ve yaşayarak öğrenme becerileri ile çeşitli sosyal becerileri gelişir.