Her ülkenin eğitim sistemi başka ülkelere kısmen benzerlikte gösterebilir. Farklı olduğu noktalar ülkenin tarihi, yapısı, kültürü gibi birçok faktörle doğrudan ilgilidir.
2.6.1.Türk Eğitim Sistemi
Türkiye'de eğitim; adalet, güvenlik ve sağlık gibi devletin esas görevlerinden birisi olup devletin denetimi ve gözetimiyle gerçekleştirilmektedir. Eğitim sisteminin biçimlendirmesi, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, ilgili kanunlar, yönetmelikler ve diğer hukuki metinler, hükümet programları, kalkınma planları, milli eğitim şuraları ve ulusal programlar doğrultusunda oluşturulur (Çelik, 2010:2).
Türkiye'de eğitim sisteminin yönetim ve uygulama ilkelerini düzenleyen bir yasa bulunmaktadır. Türk vatandaşlarının eğitim hakkı ve devletin eğitim yükümlülüğünü düzenleyen Anayasanın 42. maddesi gereğince "Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir." (Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, 1982).
Milli Eğitim Temel Kanunu, Türk eğitim sistemini bir bütünlük içinde ele alan bir yasadır ve eğitim sistemini okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim, yükseköğretim ve yaygın eğitim olarak kademelendirmektedir. Bu yasa, hem eğitimin amaçlarını hem de ilkelerini belirlemektedir (Milli Eğitim Temel Kanunu, 1973). İlköğretim ve Eğitim Kanunu, ilköğretimi diğer bir değişle zorunlu eğitimi düzenleyen temel yasadır. Zorunlu eğitim çağı, ilköğretim kurumları, ilköğretim görevlileri, öğretimin planlanması, kayıt ve kabuller, okula devam, ilköğretim gelir ve giderleri vb. temel konuları düzenlemektedir (İlköğretim ve Eğitim Kanunu,
1961). Yükseköğretim Kanunu, Yükseköğretimin amaç ve ilkeleri, yönetim organları, eğitim-öğretim, araştırma, yayın, mali konular ve vakıfların yükseköğretim kurumları açmaları vb. konular düzenlenmektedir. İlgili kanun yüksek öğretim ile ilgili net bir çerçeve çizmekte, yasal mevzuata uyulmasını bir zorunluluk haline getirmektedir (Yükseköğretim Kanunu, 1981).
Okul öncesi eğitimi, ilköğretime gitme yaşını doldurmayan çocukların eğitimini kapsamaktadır. Bu eğitim isteğe bağlı olarak verilmektedir. Zorunlu ilköğretime gitme 6-13 yaş aralığındaki çocukları kapsamaktadır. İlköğretime gitme çağı çocuğun 5 yaşını tamamladığı yılın eylül ayı sonunda başlayarak 13 yaşını bitirip 14 yaşına girdiği yılın öğretim yılı sonunu kapsadığı ilgili kanunun 19 ve 21. maddelerinde açıkça belirtilmiştir (Milli Eğitim Temel Kanunu, 1973). 1997 yılından sonra ilkokul ve ortaokullar tek çatı altında toplanarak ilköğretimin süresi sekiz yıla çıkarılmıştır (Ada ve Baysal, 2010:12).
Türkiye’de ortaöğretim, ilköğretime dayalı, en az dört yıllık öğretim veren özel ve devlet destekli, genel, mesleki ve teknik öğretim kurumlarının tümünü kapsamaktadır. Ortaöğretim kurumlarının öğrenim süresi Talim ve Terbiye Kurulunun 184 sayılı kararıyla en az dört yıla çıkarılmıştır. Okul öncesi eğitimden başlayarak yüksek öğrenime kadar olan öğrencileri bedenî, zihnî, ahlakî, manevî, sosyal ve kültürel özellikler açısından geliştiren ve insan haklarına dayalı toplum yapısının ve uluslararası düzeyde rekabet gücüne sahip ekonomik sistemin gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatarak geleceğe hazırlayan eğitim ve öğretim programlarının tasarlanması, uygulaması, güncellemesinin MEB tarafından yürütüldüğü ve denetlendiği ilgili kanunun 2. maddesinde belirtilmiştir. (Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, 2011).
Yükseköğretim, ortaöğretime dayalı en az iki yıllık yükseköğrenim veren özel ve devlet destekli eğitim kurumlarının tümünü kapsar. Yükseköğretim basamakları ön lisans, lisans ve lisansüstü olmak üzere üç basamaktan oluşmaktadır. Yükseköğretim kurumlarının amaçları, açılış, kuruluş ve işleyişleri ile öğretim elemanlarına ilişkin esaslar ilgili kanunun 36.maddesinde geçmektedir (Milli Eğitim Temel Kanunu, 1973).
2.6.2.Kanada Eğitim Sistemi
Kanada eğitim sistemi üç ilke üzerine kurulmuştur. Bu üç ilke tüm eyaletler ve bölgelerde aynıdır. Bunlardan ilki fırsat eşitliğidir. Kanada dünyanın ikinci büyük ülkesi konumundadır. Bu nedenle kırsal nüfus çok dağınık şekilde yerleşmiştir. Bu prensip, eğitim hizmetinin ülkenin her bir bölgesine; dil, din, cinsiyet, fiziksel ya da zihinsel bir engel gibi farklılıkları gözetmeksizin ülkede yaşan tüm bireylere eğitim hizmetinin sunulmasını amaçlamaktadır. İkinci prensip, insanların oturdukları bölgelerin, alacakları eğitimi ve gidecekleri eğitim kurumlarını olumsuz etkilememesini amaçlayan eğitim kaynaklarının eşitliği prensibidir. Üçüncü prensip ise kültürel birlikteliktir. 1867 yılında eğitim ırk, dil ve din esasına dayanmaktaydı. 1970'ten sonraki yıllarda Kanada’nın benimsediği çok kültürlülük politikasıyla tüm devlet kurumlarında toplumdaki çoklu kültüre saygı duyulmaya başlanmış ve eğitim kurumları için büyük bir engel oluşturan bu durum için önemler alınmaya başlanmıştır (Schweitzer, 1995:17-19).
Kanada eğitim sisteminde eğitim sorumluluğunu on eyalet ve üç bölge üstlenmektedir. Eğitim yapılanması ve kuruluşların birbirine benzemesiyle birlikte, her eyalet ya da bölge eğitimsel yapılanmasını sorumlu olduğu toplumun kendine özgü durumunu, kültürel ve tarihi özelliklerini göz önünde bulundurarak yapılandırmıştır. Kanada okul sisteminde eğitim, okulöncesi kademeden, ortaöğretim sonuna kadar, kamu okullarında ücretsiz olarak verilmektedir. Okul öncesi eğitimden başlayarak altıncı ya da sekizinci sınıfa kadar süren ilköğretim, dokuzuncu ve on ikinci sınıfları kapsayan ortaöğretim, üniversite ve kolejleri kapsayan yükseköğretim olmak üzere üç ana bölümden meydana gelmektedir. Zorunlu eğitim yaş aralığı eyaletler arasında kısmi farklılıklar olmasıyla birlikte genel olarak 5-7 yaşları ile 16- 18 yaşları arasını kapsamaktadır. Ontario eyaletinde birinci ve sekizinci sınıflarını kapsayan ilköğretimi dokuzuncu ve on ikinci sınıflarını kapsayan ortaöğretim takip eder. Diğer yapılanma ise, birinci ve altıncı sınıfları arasındaki ilköğretim ve onu izleyen yedinci ve dokuzuncu sınıflarını kapsayan ortaokul ve onuncu ve on ikinci sınıfları arasında olan lise şeklindedir (Campbell, 2004:190).
Okul öncesi programlara genelde 5 yaşında başlamaktadır, okul öncesi eğitimler öğrencileri ilköğretime uyum sağlamalarına yönelik hazırlanmıştır. Bu süreçte öğrencilerin, sosyal, duygusal, fiziksel ve entelektüel gelişimini geliştirmek amacıyla oyuna dayalı programlar verilmektedir. Okul öncesi eğitim zorunlu olmamasına karşın, eyaletlerin eğitim sistemi içinde temel başlangıç olarak görüldüğünden bu programa katılma oranı birçok eyalette % 90’dan fazladır. Ontario gibi bazı eyaletlerde öğrencinin okul öncesi eğitime 4 yaşında başladığı bilinmektedir (Marlow-Ferguson, 2002:205-206).
İlköğretimden sonra öğrenciler on ikinci sınıfın sonuna kadar olan ortaöğretime devam etmektedir. Ortaöğretim sisteminde eğitim kurumları çok farklı programlar vermektedir. Bunlar zorunlu, akademik ve uygulamalı yani mesleki hazırlık derslerini içermektedir. Kanada eğitim sistemi içerisinde mesleki veya iş koluyla ilgili eğitim veren, akademik ve üniversite hazırlık programları sunan ayrı ortaöğretim kurumları bulunmaktadır. Mesleki dersler, ortaöğretim programında son iki yılda verilmektedir. Bazı uzmanlık alanıyla ilgili dersler daha önceden de alınabilmektedir. Uzmanlık alanıyla ilgili herhangi bir mesleki programa katılmak istemeyen ve eğitim süresini kısa tutmak öğrenciler için çeşitli iş kollarına yönelik kısa süreli programlar bulunmaktadır (Simon ve Banks, 2003:26-27).
Ortaöğretimin ilk yılı zorunlu derslerle birlikte bazı seçmeli derslerden oluşmaktadır. İlk yıldan sonra ise, zorunlu derslerin sayısı indirilerek öğrencilerin seçtikleri iki yıllık meslek yüksek okulu olan kolej veya fakülte bazında üniversiteye giriş koşullarını yerine getirebilmeleri ve iş hayatına hazırlanmaları için almaları gereken seçmeli derslere ağırlık verilmektedir. Öğrencilerin ortaöğretim diploması kazanabilmeleri için seçtikleri programlarla ilgili zorunlu ve seçmeli dersleri başarmaları gerekmektedir. Programlarda yer alan zorunlu dersler eyaletten eyalete değişlik göstermektedir. Quebec, Alberta ve British Columbia gibi bazı eyaletlerde öğrencilerin ortaöğretim diploması kazanabilmesi için dersleri tamamlamasının yanında eğitim bakanlıkları tarafından uygulanan ve öğrencilerin neyi ne kadar bildiklerini değerlendirmeye yönelik eyalet çapında genel sınavlar yapılmaktadır (Marlow-Ferguson, 2002:207).
Yüksek öğrenim üniversitelerde, üniversite kolejlerinde, kolejlerde, enstitülerde ve özel eğitim kurumlarında verilmekle beraber temelde Üniversite ve halk kolejleri olarak ikiye ayrılır. Halk Kolejleri, Türk eğitim sistemindeki meslek yüksek okullarına denk gelmektedir. Kanada’da kolejler, ileri teknoloji konusunda iş dünyası ve piyasa ile birlikte profesyonel gelişim hizmetleri, uzmanlık dalları ve uygulamalı sanatlarla ilgili programlar sunmaktadır. Kolejlerde verilen teknik eğitim ve teknoloji programları öğrencileri ticaret, endüstri, tarım sektöründe istihdam edilmek üzere ya da uzman teknisyen ve tekniker olarak istihdama hazırlar. Kolejlerdeki programlar bir, iki, üç ve dört yıl süreli olarak verilmektedir (Simon ve Banks, 2003:27).
Mezunlar yeni bilgi, iletişim ve küreselleşme çağına uyum sağlayacak şekilde tekrar gözden geçirilmiştir. Yakın zamanda, yabancı diller ve matematik dersleriyle birlikte bilim ve teknolojinin de daha fazla üzerine düşülmeye başlanmıştır. Küreselleşme, rekabet ve üretkenlik birçok eğitim kurumunun yönetimini bu amaçla şekillendirmiştir (Wilson ve Lam, 2004:29). Kanada, 20. yüzyılda eğitimli toplum oluşturma, hesap verilebilirlik, kaliteli eğitim, eğitimde fırsat eşitliği ve öğrenci ihtiyaçlarının karşılanmasında eğitim alanında önemli yeniliklere öncü olmuştur (Bourgeous ve Johnson, 2007:142).
Kanada, ülkedeki tüm eğitim kurumlarının internet bağlantısına sahip olması için çalışmalar başlatmıştır. Bu hedef, 1999 yılında amacına ulaşmıştır. Bu konudaki yeni hedef, yüksek hızlı ve tüm öğrencilerin istediği an kullanabildiği internet servisini bilgiye ulaşmakta kolaylığı sağlamaktır, böylelikle yeni eğitim teknolojilerinin kullanımı artacaktır. İlköğretim basamağından yükseköğretime kadar tüm öğrencilerin bilgi ve iletişim çağının gerektirdiği bilgi ve beceriyi kazanması önemli bir faktördür. Bu amaçla, öğretici kadrosuna kurum içi eğitim verilmesi, yazılım ve donanım araçlarına önemli yatırımların yapılmasını sağlamıştır (Mooney vd., 2008:439).