Drama ve Oyun İlişkisi

Çocukluk döneminde oynanan oyunlar çocuğun yaşam biçimidir. Çocukluk döneminin diğer bir ismi oyun çağıdır. Çocuklar, sosyal ortama oyunla girmeye başlar. Oyun ortamında oyuna alınmayan bir çocuk üzülür ve ağlar. Bu olaya anne babalar tanıktır. Arkadaşı olmak, ikinci bir kişiyle bir araya gelmek anlamındadır. Oynanan oyun ne olursa olsun, iki kişi arasında kendilerinin oluşturduğu doğaçlamalar süreci başlar. Zevk alarak geçirdikleri zamanı en mutlu anı olarak zihinlerine kaydederler (Morgül, 2003, s.13-14). Çocukların oynadıkları evcilik, doktorculuk ve bakkalcılık gibi oyunlarda rol yapma, kişileri canlandırma ve kılık değiştirme gibi etkinliklerin olması oyunların dramatik özellik taşımasını sağlar ve dramanın özünde oyun bulunmaktadır. Drama ve oyun iç içedir. Drama faaliyetleri çocuklar için oyun olarak algılanmaktadır bu nedenle çocuk var olan tüm performansını drama faaliyeti esnasında sergilemektedir. Çocuk drama faaliyetleri sırasında hem oyun oynamış, hem de çoğu kavram, konu ve sosyal davranışları daha kalıcı olarak öğrenme fırsatını bulur. Çocuklar dramatik oyunda kendi hayatlarındaki durumları oynar, bir başkasını dramatize ederek rol yapar, kılık değiştirir, taklit eder, bir objenin yerine diğer bir objeyi koyar ve buna uygun şekilde tepkide bulunur (Ömeroğlu, Ersoy, Tezel Şahin, Kandır ve Turla, 2003, s.16).

Çocuğun kişiliğin gelişmesinde oyun çok önemli bir yeri işgal etmektedir. Oyun; bilişsel, duyuşsal ve bedensel uygulamaların ilişki içinde olduğu tüm beceri ve deneyimlerin bütünleştirildiği, geliştirildiği ve yaşama uygun davranışların geliştiği önemli bir uğraştır. Düşünme ve tecrübe kazanma faaliyeti oyun aracılığıyla gelişir. Maddelerin özelliklerini öğrenir, kendi gücünü kavrar ve insan ilişkilerini de oyun sayesinde öğrenir. Arkadaşları ile paylaşmayı, onların isteklerini kabul etmeyi veya arkadaşlarına kendi isteklerini nasıl kabul ettireceğini oyun esnasında kavrar ve öğrenir. Çocuk düşüncelerini geliştirip, bu düşüncelerini uygun bir şekilde ifade etmeyi de oyun sırasındaki tecrübelerden öğrenir (Ömeroğlu, Ersoy, Tezel Şahin, Kandır ve Turla, 2003, s.11).

Oyun çocukların gelişimsel özelliklerinin tamamının yansıtıldığı bir faaliyettir. Oyun oynayarak çocuklar potansiyellerinin artmasını gelişmesini sağlarlar. Eğitim faaliyetlerinde çocukların öz bakım yeteneklerini öğrenmesi nitelikli drama etkinlikleri

ile sağlanabilir. Dramanın öz bakım gelişim alanına faydaları şöyle sıralayabiliriz (Gönen ve Dalkılıç, 2000, s.31-32);

 Kendisine ve vücudunun parçalarını en doğal yolla tanımasını sağlamak.  Vücut parçalarının işlevlerini en doğal yolla öğrenmesini

sağlamak(bunun gerçekleşmesi için en doğal yol pandomim ve rol yapmadır).

 Vücut parçalarının başka fonksiyonlar için de kullanabilmesine olanak sağlamak.

 Günlük hayatı içinde kullanacağı çeşitli davranışları en doğru olarak kazanmasını sağlamak.

Çocuklar iç dünyalarını oyun ve resim sayesinde ifade ederken, iç dünyalarındaki sevinçleri ve hüzünleri ifade ettikleri için rahatlama fırsatı bulurlar. Çocuklar oyun sayesinde hayallerini gerçekleştirirler (Çağdaş, Albayrak ve Cantekinler, 2003, s.6).

Eğitim faaliyetleri gerçekleştirilirken ciddiyetin olması önemli bir unsurdur fakat ciddiyet unsuru öğrenme öğretme süreci devam ederken zorlayıcı, asık suratlı, can sıkıcı ve aşırı disiplinli bir biçimde yürütülmesi anlamına gelmez. Eğitim faaliyetlerinin eğlenceli olması ve öğrenmede zevk alma fikri, özellikle hümanist felsefenin eğitime uygulanması ve öğrenci ve yaşantı merkezli eğitim programlarının geliştirilmesi birlikte temel alınmaya başlanmıştır. Eğlenerek öğrenme faaliyetinin gerçekleşmesi için (Erden, tarihsiz, s.138 );

 Süreçte öğrencinin aktif katılımını sağlamak,

 Öğrencilerin kendilerinin yaparak öğrenmesini sağlayacak fırsatları sunmak,  Öğrenme işini oyun gibi doğal bir şekilde sağlamak.

Okul içerisinde oynanan oyunlar sayesinde öğrenciler birbirileriyle etkileşim sağlar ve oyun, drama etkinliği ile okullarda yer alır. Okulda oynan oyunlar ile öğrenciler kendilerini sınıf ile bir bütün gibi hisseder ve sınıftaki diğer öğrencilerden bir şeyler öğrenmek için istekli bulunur. Drama etkinliklerinde kullanılan oyunlar sayesinde çocuklar kendilerinin farkına varır ve kendini özgürce ifade edebileceği ortam ve zaman bulurlar. Drama etkinliklerinde çocukluk dönemine ait oyunlar tercih edilir. Oyun esnasında oyuncuların etkileşimde bulunabilmeleri için oyunculuların bildiği ve basit oyunlar tercih edilmelidir. Bir oyun yapmak için oyuncuların bildiği oyunlar

anımsatma yapılarak oynanır ve böylece giden yol sürecin kısalması sağlanır (Morgül, 2003, s.15).

Modern öğretim metotlarından biri oyunlarla eğitim olarak adlandırılmaktadır. Oyun yoluyla öğretim ilk ve ortaokulda yeni öğrenme yaklaşımları olan aktif öğrenme ve okul zeka teorisine dayalı öğrenme anlayışlarında da yer aldığı görülmektedir. Soyut konuların bulunduğu Sosyal Bilgiler dersi için çoklu öğrenme ortamlarının oluşturulmasında eğitsel oyunlar önemli bir yere sahiptir. Uygulamaların doğru yapılması durumunda gerek sınıf ve salon, gerekse bahçe ve bilgisayar oyunları sosyal bilgiler öğretiminde öğrencilerin derse olan bakış açılarını olumlu yönde geliştirmelerine ve öğrenmelerin artmasında etkili olacaktır. Doğru oyunların doğru konular için doğru mekânlarda düzenlenmesi ve öğrenciler için uygun bir biçimde hazırlanmasıdır (Mindivanlı Akdoğan ve Bilgili, 2016, s.174). Eğitici oyunların çoğu öğrencilerin öğrendikleri bildikleri eğlenceli bir şekilde tekrarlanmalarına olanak sağlayarak Sosyal Bilgiler öğretiminde olguların öğrenilmesinde önemli görev üstlenmektedir. Eğitici ve eğlendirici yöntem ve teknikler sınıf ortamında etkili bir şekilde kullanılması birçok fayda sağlar. Ancak seçilen tekniğin dersin amaçlarına uygun olmaması, öğretmenin ve öğrencilerin oyunun kurallarını iyi bilmemesi bu teknikler uygulanırken sınıfta birçok olumsuz durumun ortaya çıkmasına sebep olabilir (Erden, tarihsiz, s.154).