Araştırmanın beşinci problemi ‘Sınıf öğretmenlerinin Ders İmecesi sürecinde öğretim becerileri nasıl bir gelişme göstermiştir?’ bulguları araştırmacı gözlemi ve öğretmen görüşlerine göre analiz edilmiştir. Ders İmecesi öncesi yaklaşık bir ay boyunca öğretmenlerin dersleri gözlenmiştir. Her öğretmenin altı saat dersi gözlenmiştir. Araştırmacı toplamda 24 saat ders gözlemi yapmıştır. Gözlem derslerinin farklı olmasına dikkat edilmiştir. Her öğretmenin bir Türkçe, bir matematik, bir hayat bilgisi ya da fen bilimleri dersi gözlenmiştir.
Analiz sonuçlarısınıf öğretmenlerinin Ders İmecesi sonrası öğretim becerilerinin nasıl bir gelişme gösterdiğiniortaya koymuştur. Bu bölümde Ders İmecesi uygulamalarından itibaren öğretmenlerde gözlenen gelişim, öğretmenlerin kendi okul ortamlarında ve sınıflarındaki rutin derslerinin gözlemlenmesiyle elde edilen bulguların öğretim becerileri bağlamında analiz edilmesiyle birlikte sunulmuştur. Bulgular öğretmen isimleri başlığı altında verilmiştir.
4.5.1.Gökçe Öğretmen
Ders gözlemleri sonucunda Gökçe öğretmenin, öğrenci merkezli etkinlikleri kullanmadığı, öğrencilerin işbirlikli çalışmalarına imkân vermediği, öğrencinin dikkatini derse çekerek aktif katılımı sağlamadığı, öğrencilerin konuyu analiz etmelerini ve çıkarım yapmalarını sağlamadığı görülmüştür. Bu beceriler ÖGF’de şöyle yer almaktadır: ‘Öğrencilerin öğrenme özelliklerini belirlemek için farklı yöntemler kullanırım.’, ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm.’, ‘Sınıf ortamı dışında her yeri eğitim ortamı olarak kullanabilirim (bahçe, laboratuvar, kütüphane, müze…)’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Bilgiyi sınıflandırarak kodlarım ve öğrencilerimin de aynısını yapmalarını isterim.’
Gökçe öğretmenle birinci Ders İmecesi çalışması yapılmıştır. Türkçe dersinde okuduğunu anlama konusu ile ilgili araştırma dersi yapılmıştır. Araştırma dersinin odağında gözlemler sonucu öğretmenin derslerinde kullanmadığı beceriler yer almaktadır. Bu becerilerden yola çıkarak öğretmenler, öğrencilerin çıkarım yapabileceği, işbirlikli çalışabileceği, bilgiyi yapılandırabilecekleri ve aktif katılım sağlayacakları öğrenci merkezli bir plan hazırlanmıştır. Gökçe öğretmen Ders İmecesinin uygulama dersinde planı sorunsuz yürütmüş, öğrencilerle eğlenceli ve verimli bir ders geçirmiştir. Gökçe
171
öğretmen dersin giriş kısmında öğrencilerin dikkati konuya çekmiş, planlanan etkinliklerde bir basamaktan diğerine pürüzsüz geçerek zaman kaybını engellemiş ve öğrencilerin dikkatini canlı tutmuştur. Ders İmecesi uygulama dersinde eksik olduğu becerileri başarıyla kullanmış, öğrencilerine istenilen kazanımları verebilmiştir. Gökçe öğretmen Ders İmecesi uygulaması ile öğrencilerinin özelliklerine göre etkinlikler hazırlamış, öğrencilerinin işbirlikli çalışmalarına imkân vermiş, öğrencilerinin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımda bulunmasını sağlamış, öğrencilerin alışılmışı eleştirmelerini sağlamıştır. Ders İmecesi uygulamasının Gökçe öğretmenin öğretim becerilerine farkındalık kazandırdığı ve bu becerilerinin gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.
4.5.2.Tuğba Öğretmen
Tuğba öğretmenin Ders İmecesi öncesi gözlemlenen dersleri sonucu: ‘Öğrencilerin becerilerini geliştiren (eleştirel düşünme, problem çözme…) etkinlikler hazırlarım.’, ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm.’, ‘Sınıf ortamı dışında her yeri eğitim ortamı olarak kullanabilirim (bahçe, laboratuvar, kütüphane, müze…).’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Bir basamaktan diğerine pürüzsüz geçerek zaman kaybını engellerim.’, ‘Bilgiyi sınıflandırarak kodlarım ve öğrencilerimin de aynısını yapmalarını isterim.’ becerilerini derslerinde kullanmadığı görülmüştür.
Tuğba öğretmenle ikinci Ders İmecesi çalışması yapılmıştır. Matematik dersinde problem çözme becerisini konu alan bir ders planı hazırlanmıştır. Zümre öğretmenler ve araştırmacı ile birlikte hazırlanan planda kullanılmayan becerilerin kullanılması amaçlanmıştır. Öğrenciler için yaşam becerileri arasında olan problem çözme becerisinin gelişmesi hedeflenmiştir. Ayrıca öğrenci merkezli hazırlanan dersin işbirlikli çalışmaların yer aldığı, öğrencinin aktif katıldığı, öğrencilerin konuyu analiz etmeleri ve çıkarım yapmalarını sağladığı, dikkati çekmek ve canlı tutmak için sözlü ve sözsüz yönergelerin kullanıldığı, basamaklar arası geçişin pürüzsüz olduğu, öğrencilerin problem çözme becerilerini kullanmaları için eski bilgilerinden yaralandıkları bir ders planlandı. Tuğba öğretmen planda istenilenleri sorunsuz yerine getirmiş, öğrencilerin eğlenerek öğrendikleri, işbirlikli çalıştıkları başarılı bir ders olmuştur. Tuğba öğretmen gözlem derslerinde kullanmadığı becerileri uygulama dersinde başarı ile uygulamıştır. Tuğba öğretmenin Ders İmecesi uygulaması ile: ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm.’, ‘Öğrencilerimin
172
konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Bir basamaktan diğerine pürüzsüz geçerek zaman kaybını engellerim.’, ‘Bilgiyi sınıflandırarak kodlarım ve öğrencilerimin de aynısını yapmalarını isterim.’ becerilerini dersinde kullanabilmiştir. Ders İmecesi uygulamasının Tuğba öğretmenin bu becerilerine farkındalık kazandırdığı ve bu becerilerinin gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.
4.5.3. Latife Öğretmen
Ders İmecesi öncesi araştırmacı Latife öğretmenin Türkçe, matematik ve hayat bilgisi derslerini gözlemlemiştir. Yapılan gözlemler sonucu öğretmenin, öğretmen merkezli ders işlediği görülmüştür. Ders öncesi zümre öğretmenler ile yapılan toplantılarda o hafta hangi konuların işleneceği ve hangi kaynaklardan ödevler verileceği kararlaştırılmış, öğrencilerin özelliklerine göre ve aktif katılım sağlayacakları ders planları hazırlanmamıştır. Ders gözlemleri sonucunda: ‘Öğrencilerin becerilerini geliştiren (eleştirel düşünme, problem çözme…) etkinlikler hazırlarım.’, ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm.’, ‘Sınıf ortamı dışında her yeri eğitim ortamı olarak kullanabilirim (bahçe, laboratuvar, kütüphane, müze…).’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Bir basamaktan diğerine pürüzsüz geçerek zaman kaybını engellerim.’, ‘Bilgiyi sınıflandırarak kodlarım ve öğrencilerimin de aynısını yapmalarını isterim.’, ‘Öğrencilerimin esnek düşünmelerini ve yeni şeyleri kabul etmelerini sağlarım.’ becerilerini derslerinde kullanmadığı, bu becerilerin kullanımının yetersiz olduğu görülmüştür.
Zümre öğretmenler ve araştırmacının katılımıyla hazırlanan üçünçü ders planında bu becerilerin kullanılması amaçlanmıştır. Dersin giriş, öğrenme-öğretme süreci ve değerlendirme basamakları hazırlanırken bu beceriler temele alınmıştır. Latife öğretmenin hayat bilgisi dersi ‘Barınmanın canlılar için önemi’ konulu dersinde uygulama yapmak üzere plan hazırlanmıştır. Latife öğretmen Ders İmecesi ile hazırlanan planı sorunsuz yerine getirmiş, öğrencilerin aktif katıldığı, öğrenci merkezli, öğrencilerin birbirinden öğrenebilecekleri grup çalışmasının yer aldığı, öğrencilerin dikkatlerinin canlı olduğu ve öğrencilerin düşünme becerilerinin geliştiği bir ders olmuştur.
Öğretmen Ders İmecesi uygulaması ile: ‘Öğrencilerin becerilerini geliştiren (eleştirel düşünme, problem çözme…) etkinlikler hazırlarım.’, ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân
173
veririm.’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Bir basamaktan diğerine pürüzsüz geçerek zaman kaybını engellerim.’ becerilerini dersinde kullanabilmiştir. Ders İmecesi uygulamasının Latife öğretmenin bu becerilerine farkındalık kazandırdığı ve bu becerilerinin gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.
4.5.4. Esra Öğretmen
Araştırmacı Esra öğretmenin Türkçe, hayat bilgisi ve matematik derslerini gözlemlemiştir. Bu gözlemler sonucu öğretmenin: ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm. Sınıf ortamı dışında her yeri eğitim ortamı olarak kullanabilirim (bahçe, laboratuvar, kütüphane, müze…).’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Öğrencilerimin esnek düşünmelerini ve yeni şeyleri kabul etmelerini sağlarım.’ becerilerini derslerinde kullanmadığı, bu becerilerin kullanımının yetersiz olduğu görülmüştür.
Esra öğretmenle dördüncü Ders İmecesi çalışması yapılmıştır. Ders İmecesi uygulama dersi olarak fen bilimleri dersinde görme olayı ve ışığın hareketi konuları işlenmiştir. Konunun kazanımlarında deney tasarlama ve ispat etme becerileri yer almaktadır. Öğretmen bu becerilerde eksik olduğunu belirtmiş, Ders İmecesi ekibi bu becerilerin kullanılabileceği bir ders planlamıştır. Öğretmen uygulama öncesi yapılacak plan için önceden hazırlanmış, bilmediği konularda bilgi toplamıştır. Araştırmacının da yardımıyla öğretmenin bu becerilerinin geliştirileceği bir ders hazırlanmıştır. Öğrencilerin keşfederek ve aktif katılımının sağlanarak yapacağı etkinliklerde öğretmen, öğrenci merkezli bir ders işlemesi beklenmiştir. Bu ders ile öğretmen öğrencilerin, işbirlikli çalışmasını, konuyu analiz etmelerini ve çıkarım yapmalarını, mevcut bilgilerden yola çıkarak bilgiye ulaşmalarını sağlamıştır.
Esra öğretmenin başarılı bir şekilde sürdürdüğü uygulama dersi ile öğrenciler eğlenerek öğrenmiş, derse aktif katılmış, öğrencilerin deney ve ispat yoluyla bilgiye ulaşmalarını sağlamıştır. Öğretmen uygulama öncesi yapılan gözlemlerde kullanmadığı becerileri bu dersinde kullanmıştır.
Ders İmecesi uygulaması ile Esra öğretmenin: ‘Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımına uygun etkinlikler tasarlarım.’, ‘Öğrencilerimin işbirlikli çalışmalarına imkân veririm.’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını
174
sağlarım.’, ‘Sınıf ortamı dışında her yeri eğitim ortamı olarak kullanabilirim (bahçe, laboratuvar, kütüphane, müze…).’, ‘Öğrencilerimin konuyu analiz etmelerini ve çıkarımlarda bulunmalarını sağlarım.’, ‘Öğrencilerimin esnek düşünmelerini ve yeni şeyleri kabul etmelerini sağlarım.’ becerilerini dersinde başarılı bir şekilde kullandığı görülmüştür. Ders İmecesi uygulamasının, Esra öğretmenin bu becerilerine farkındalık kazandırdığı ve bu becerilerinin gelişimine katkı sağladığı söylenebilir.
4.6.Sınıf Öğretmenlerinin Ders İmecesi Uygulaması Görüşlerine İlişkin