Denetimin Etkinliğinin Artırılması İçin Yapılan Çalışmalar

Bağımsız denetim firmaları, çalışmalarının etkinliğini artırmaları için bir takım çalışmalar yapmaktadırlar. Bunların önem sırasını görebilmek için aşağıdaki tabloda görülen analiz yapılmıştır.

160

Tablo 18: Denetim Etkinliğinin Artırılması İçin Yapılan Çalışmalar

Kullanılan Araçlar Faktör Önem Sırası Ağırlıklı* Önem Sırası

Tablo 18’de bağımsız denetim kurumlarının denetimin etkinliğini artırmak için yaptıkları çalışmalardan muhasebe standartlarına olan bağlılık % 15,12 oranı ile ilk sırada yer almaktadır. % 14,76 oranı ile denetçi rotasyonu, % 14,06 oranı ile müşteri işletmenin ayrıntılı incelenmesi, % 13,72 oranı ile müşteri işletmenin önceki denetçisinden bilgi edinilmesi, % 12,12 oranı ile hile önleme programları, % 11,72 oranı ile hileye duyarlılık analizi, % 9,71 oranı ile meslektaş incelemesi ve % 8,79 ile zarar gören müşterinin kusurunun incelenmesi birinci sıradaki çalışmayı izleyen diğer çalışmalar olarak yer almaktadır.

Ulaşılan bu sonuca göre, muhasebe standartlarına şirketlerin çok önem verdiği, bu standartlara bağlı olarak çalışmanın gerekliliğine inandıkları ortaya çıkmıştır. Bunun dışında, şirketi denetleyen firmaların belli aralıklarla rotasyona tabii tutulmaları gerekliliğine inandıkları ortaya çıkmaktadır. Bu şekilde firma çalışanları ile denetçiler arasında arkadaşlık ilişkisi oluşmadan denetimler daha tarafsız yapılarak daha objektif sonuçlara ulaşılabilmektedir.

161 3.15. Araştırma Hipotezleri Analizinin Sonuçları

Araştırma hipotezlerini test etmek için SPSS’de Pearson korelasyon analizi yapılmıştır. Bu analizin sonuçları ise aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir.

Tablo 19: Faaliyette Bulunulan Süre İle Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

Faaliyette Bulunulan Süre r= ,070

(p=,406)

Yapılan analize göre bağımsız denetimin etkinliği ile faaliyette bulunulan süre arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Dolayısıyla oluşturulan 1.

hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 20: Meslek Ünvanı İle Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

Meslek Ünvanı r=,044

(p=,605)

Analiz sonuçlarına göre, bağımsız denetimin etkinliği ile meslek unvanı arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Dolayısıyla oluşturulan 2. hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 21:Firmaların Hata ve Hilelerden Aldığı Cezalar ile Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

Firmaların Hata ve Hilelerde Aldığı Cezalar

r=,022 (p=,794)

162

Yapılan analize göre, bağımsız denetimin etkinliği ile firmaların hata ve hilelerde aldığı cezalar arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Dolayısıyla oluşturulan 3. hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 22: Halka Açıklık Oranı ile Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

Halka Açıklık Oranı r= -,045

(p=,592)

Analize göre, bağımsız denetimin etkinliği ile halka açıklık oranı arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Dolayısıyla oluşturulan 4. hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 23: İşletmede Çalışan Sayısı ile Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

İşletmede Çalışan Sayısı r= -,022

(p=,794)

Analiz sonuçlarına göre, işletmede çalışan sayısı ile bağımsız denetim kuruluşlarının etkinliği arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Dolayısıyla oluşturulan 5. Hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 24: İşletmelerin Bağımsız Denetim Hizmeti Alması ile Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliği

Değişkenler Pearson Korelasyon

İşletmelerin Bağımsız Denetim Hizmeti Alması

r= -,016 (p=,848)

163

Yapılan analize göre, bağımsız denetimin etkinliği ile işletmelerin bağımsız denetim hizmeti alması arasında istatistikî olarak anlamlı bir ilişki bulunamamıştır.

Dolayısıyla, oluşturulan 6. Hipotez kabul edilmiştir.

Tablo 25: İşletmenin İç Denetim Fonksiyonu ile Bağımsız Denetim Fonksiyonu Arasındaki İlişki

Değişkenler Pearson Korelasyon

İşletmenin İç Denetim Fonksiyonu İle Bağımsız Denetim Fonksiyonu Arasındaki

İlişki

r=,698**

(p=,000)

Bu analize göre, işletmenin iç denetim fonksiyonu ile bağımsız denetim fonksiyonu arasındaki pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. İlişkinin gücü orta düzeyde belirlenmiştir. Dolayısıyla oluşturulan 7. Hipotez reddedilmiştir.

Tablo 26: Müşteri İşletmenin Hukuki Sorumluluğu İle Bağımsız Denetim Kurumlarının Hukuki Sorumlulukları

Değişkenler Pearson Korelasyon

Müşteri İşletmenin Hukuki Sorumluluğu Ortalaması

r=,467**

(p=,000)

Yapılan analizine göre, müşteri işletmenin hukuki sorumluluğu ile bağımsız denetim kuruluşunun hukuki sorumluluğu arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. İlişkinin gücü orta düzeyde belirlenmiştir. Dolayısıyla oluşturulan 8. Hipotez reddedilmiştir.

Tablo 27: Müşteri İşletmelerin Aldıkları Cezalar İle Bağımsız Denetim Kurumlarının Aldıkları Cezalar

Değişkenler Pearson Korelasyon

Müşteri İşletmelerin Aldıkları Cezalar Ortalaması

r=,515**

(p=,000)

164

Yapılan Pearson Korelasyon analizine göre müşteri işletmenin aldığı cezalar ile bağımsız denetim kurumlarının aldığı cezalar arasında pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. İlişkinin gücü orta düzeyde belirlenmiştir. Dolayısıyla oluşturulan 9. Hipotez reddedilmiştir.

Tablo 28: Müşteri İşletmelerin Talep Ettiği Denetçi Rotasyonu İle Bağımsız Denetim Kurumlarının Uyguladıkları Rotasyon Arasındaki İlişki

Değişkenler Pearson Korelasyon

Müşteri İşletmelerin Talep Ettiği Denetçi Rotasyonu ile Bağımsız Denetim

Kuruluşlarının Uyguladıkları Rotasyon

r=,469**

(p=,000)

Yapılan analizine göre, müşteri işletmenin talep ettiği denetçi rotasyonu ile bağımsız denetim kuruluşunun uyguladığı rotasyon arasında istatistikî olarak pozitif ve anlamlı bir ilişkinin varlığı tespit edilmiştir. İlişkinin gücü orta düzeyde belirlenmiştir.

Dolayısıyla oluşturulan 10. Hipotez reddedilmiştir.

Çalışmada işletmelerin demografik özelliklerinin bağımsız denetim kurumlarının etkinliğini artırmada hiçbir ilişkisi bulunamamıştır. Yani bulunan sonuçlara göre, işletmelerin kaç yıldan beri faaliyet halinde oldukları, mesleki ünvanlarının dağılımı, işletmedeki çalışan sayısı, halka açıklık oranları denetim kurumlarının etkinliğini değiştirmemektedir. Bu nedenle çalışmanın geçerliliğini ve güvenilirliğini test edip eğer sonuç yüksek çıkar ise faktör analizi yapılması uygun bulunmuştur. Bu şekilde de çalışmaya ayrıcalık katılması hedeflenmektedir.

3.16. Bağımsız Denetim Kurumlarının Etkinliğinin ve Sorumluluğunun Artırılması