1 . Tüm ürünlerin ve hammaddelerin depolama, alım ve satımında geçerli olmak üzere işçi denetimi en az beş işçi ve büro memuru (ikisi birlikte) çalıştıran ya da yıllık cirosu 10 bin ruble
den fazla olan tüm sınai, ticari işyerlerini, bankaları, tarımsal ve diğer nitelikli girişimleri kapsayacak biçimde uygulamaya kona
caktır.
2. İşçi denetimi, işyeri yeterince küçük olup tüm çalışanların ve büro me m urlarının katılımına elverişli ise, doğrudan bir bi
çimde, böyle değilse, seçim sonuçlarının tutanak haline getirilip h ükümete ve yerel İşçi, Asker ve Köylü Ve killeri Sovyeti'ne bildi
rildiği ve hemen yapılacak bir genel toplantı sonucunda seçilen temsilciler aracılığı ile uygulanacaktır.
3. İşçi ve büro memurları temsilcilerinin izni alınmadığı sü-rece, herhangi bir işyerinde ya da devlet açısından önem taşıyan işletmelerde iş ertelemesi ya da işleyiş biçiminin değiştirilmesi kesinlikle yasaklanmıştır (7. maddeye bakınız) .
4. Seçimle gelen temsilciler, istisnasız olarak, tüm kayıt ve defterleri gözden geçirme; hammaddelere , aletiere ve marnuHere ilişkin tüm depolara girme hakkına sahiptir.
5. İşçi ve büro memurlarının seçimle gelen temsilcilerince verilen kararlar, bu işyerlerinin sahipleri için de bağlayıcı nitelik
te olup, ancak sendikalar ve sendika kongreleri tarafınca geçersiz kılına bilir.
6. Devlet açısından önem taşıyan tüm işletmelerde gerek bu işletmelerin sahiplerinin, gerekse işçi denetimini uygulamak üze
re seçilen işçi ve memur temsilcilerinin tümü bu işyerlerinde dü
zen ve disiplinin sağlanmasından ve demirbaşların korunmasın
dan devlete sorumludurlar. Görevde ihmalden, stok kayıt vb. giz
lemekten suçlu bulunan şahıslar, tümüyle mülksüzleştirilme ve 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaklardır.
7. Devlet açısından önem taşıyan işletmelerden kasıt, sa-vunma hizmetlerine ilişkin tüm birimler ile geniş halk
yığınları-' 1 9 1 7 Ekim Devr i m i ' n i n zaferi nden hem en sonra, sanayi kuruluşlarında ve demiryolla
rında işg denetimi başlatıldı. Lenin tarafından hazırlanan taslak. Rusya Merkezi Yürütme Komite'since 14 (27) Kasım 1 9 1 Tde kabul edilen işçilerin Denetimi Hakkmda Kararna
me'nin teme l i n i ol uşturd u .
işçi Denetimi için Tüzük Taslağı
nın zorunlu ihtiyaç maddelerini üreten işyerleridir.
İşçi denetimine ilişkin daha ayrıntılı kaideler, yerel işçi vekilieri Sovyetleri, fabrika komiteleri kongreleri ve bunların yanı sıra bü
ro memurları komiteleri tarafından ve bunların temsilcilerinin genel toplantılarında saptanacaktır.
Yazı/ış Tarihi:
26 ya da 27 Ekim (8ya da 9 Kasım) 191 7
Toplu Eser/er, c. 26, s. 264- 65
54
Yurttaslarımıza
,Yoldaşlar,
İşçiler, askerler, köylüler ve tüm çalışan halk,
İşçi ve köylü devrimi Kerenkski tarafından kandırılmış bir avuç Kazak askerinin son kalıntılarını da bozguna uğratarak ya da tu
tuklayarak Petrograd'da kesin bir zafere ulaşmıştır. Devrim, Mos
kova'da da muzaffer olmuştur. Petrograd'dan yola çıkanlan asker yüklü trenler daha Moskova'ya ulaşmadan bu kentteki Kadet su
baylar ve öteki Kornilovcular, Kadetlerin silahsızlan dırılınasını ve Kurtuluş Komitesi'nin1 dağıtılınasını da kabul eden bir barış im
zalamışlardır.
Her gün, her saat başı, cepheden ve köylerden, gerek sİperler
deki askerlerin gerekse ilçelerdeki (uzeyd) köylülerin büyük ço
ğunluğunun yeni hükümeti ve bu hükümetin banşa ve toprağın ivedililikle köylülere verilmesine ilişkin kararnamelerini destek
lediğine ilişkin raporlar yağıyor. İşçi ve Köylü devriminin zaferi güvenceye alınmıştır; çünkü halkın büyük çoğunluğu onun ya
nında saf tutmuştur.
Şurası da çok açıktır ki, toprak sahipleri ve kapitalistler, büro per
sonelinin ve memurların burjuvaziye sımsıkı bağlı üst grupları, kısacası tek kelime ile tüm zenginler ve onların hempaları açık ya da kapalı biçimde devrime düşmanca bakacak, devrimin zaferini engellemeye çalışacak, bankaları kapatmakla, çeşitli işyerierini dağıtınakla ya da iş yapılamaz hale getirmekle tehdit edeceklerdir bizi. Politik bilince sahip her işçi, eninde sonunda böyle bir dire
nişle karşılaşacağımızın baştan beri bilincindeydi. Bolşevik Parti basını, hep bir ağızdan çeşitli vesilelerle buna işaret etmiştir. An
cak, bu direnişler karsısında işçi sımfı bir dakikalık bir kararsızlık içine dahi girmeyecektir. Burjuvazinin hempalarının tehdit ve gi
rişimleri karşısında hiçbir şekilde tereddüde düşmeyeceklerdiL Halkın çoğunluğu bizim yanımızdadır. Tüm dünyadaki çalışan
lar ve ezilenlerin çoğunluğu da bizim yanımızdadır. Davamız, a
dalet davasıdır. Zaferimiz güvence altındadır.
Kapitalistlerin ve üst düzeydeki memurların direnci kırılacaktır.
Bankaların ve sendikaların uysallaştırılmasını ilan eden özel bir
1 Kurtuluş Komitesi: Karşı devrimcilerin devrime karşı savaşmak için 25 Ekim (7 Kasım) 1 9 1 7' d e M oskova Kent M eelisı'nde kurdukları merkeze verdi kleri ad - yay.
işçi Denetimi için Tüzük Taslağı
devlet yasası çerçevesi dışında, tek bir kişi bile m ülkiyetinden yoksun bırakılmayacaktır. Bu yasa ise hazırlanmaktadır. Buna karşılık, emekçi halktan tek bir kişi bile bir kopeklik kayba dahi uğramayacak, tersine yardım görecektir. En sıkı bir denetim ve kayıt ile halihazırdaki mevcut vergileri tam olarak toplamak dı
şında, hükümetin hiçbir yeni önleme girişme niyeti yoktur.
Bu haklı talepleri desteklemek üzere halkın büyük bir çoğunlu
ğu Geçici İşçi ve Köylü Hükümeti yanında saf tutmuştur.
Yoldaşlar, emekçi halk,
Artık devletin başında sizler, kendiniz varsınız; bu n u bilin. Eğer sizler bir araya gelip devletin tüm işlerini kendi ellerinize almaz
sanız başka kimse sizlere yardım etmez. Bu andan itibaren sizin kendi Sovyetleriniz tam yetkili devlet otoritesi ve yasamacı organ
lardır.
Sovyetlerinizde toplanın. Onları güçlendirin, işe kendiniz dört elle sarılın; en tabandan başlayın, kimseyi beklemeyin. Devrimci yasallığı ve düzeni en sıkı biçimde kurun; sarhoşların, serserile
rin, karşı devrimci Kadet subayların, Kornilovcuların ve benzerle
rinin kargaşa yaratmaya yönelik girişimlerini acımasızca bastırın.
Üretim ve kayıt işleri üzerinde sıkı bir denetim kurun. Üretimi sabote etme (zarar verme, geciktirme ve suiistimal) , hububat yük
lü taşıtları durdurma, hububat stokçuluğu yapma, posta, telgraf ve telefon hizmetlerini ve demiryolu şebekelerini bozup aksatma
ya yönelme gibileri de dahil, büyük barış davamıza, toprakları köylülere verme, ürünlerin dağıtımı ve üretimi üzerinde işçi de
netimi kurma davamıza direnç gösteren, tüm halkın çıkarlarına zarar veren unsurları tutuklayıp devrimci mahkemelere teslim e
din.
Yoldaşlar,
İşçiler, askerler, köylüler ve tüm emekçi halk,
Tüm iktidarı, kendi Sovyetlerinizin eline alın. Dikkatli olun.
Bundan böyle tümüyle sizin malınız, kamu malı olacak olan top
rağı, hububatı, fabrikaları, teçhizatı, ürünleri ve nakliye araçlarını gözünüzün bebeği gibi koruyun. S onra, zamanla, köylülerin bü
yük ç oğunluğunun rıza ve onayı ile, onların ve işçilerin pratik deneyimleri ile uyum sağlayarak sağlam ve geri döndürülmez bir biçimde ileriye, sosyalizmin zaferine doğru yürüyeceğiz. Ki bu za
ferimiz, en uygar ülkelerin ileri işçilerinin katkılarının da damga
sım taşıyacak, halklara sonsuz bir barış getirerek onları her türlü
Halkın DevletYönetimine Katılımı Üzerine baskı ve sömürüden kurtaracaktır.
5 Kasım 191 7, Petrograd
Halk Komiserleri Konseyi Başkanı V. Ulyanov (Lenin)
Toplu Eserler, c. 26, s. 297-99