Demokratik Düzen

Çetin, geçmişteki hadiselere rağmen, ülkede yaratılmak istenen suni fırtınalara rağmen ülkenin büyük Türkiye olmak yoluna girdiği görüşündedir. Dünyanın sevdiği, nüfusu ile işlenmiş toprakları ile kurulmuş sanayi ile müreffeh halkı ile dünyaya yeni bir iktisadi nizamı, tecrübeyi göstereceğine inandığı bir Türkiye olarak iyi yolda olunduğunu savunmuştur. Bu sebeple, asırlardır ıstırap çeken, maddi ve manevi istismara, ihmale uğrayan asil milletin dertlerinin bu kürsüde ciddiyet ve soğukkanlılıkla müzakere edilmesi gerektiğine her zamankinden daha çok lüzum gördüğünü ifade etmiştir. Beş senedir senatoda birçok heyecanlı konuşmalar yaptığını, yerli yersiz ataklar yaptığını, bunların ihtilaldan sonraki rejimin oturma çabalarının zaruri belirtisi olarak kabul edilebileceğini belirtmiştir. Artık 27 Mayıs’ı yapanların da istedikleri nizamı kurduğunu, Türk milletine en güzel demokratik tecrübeyi, imtihanı verdiğini, hükümetin, siyasi partilerin istenilen şekilde değerlendirildiğini ve bir partinin iktidara getirildiğini söylemiştir. İktidar baskı yapar, hak ve hürriyetleri çiğner, zümre tahakkümü yaratır diye düşünmeye ve şikâyet etmeye imkân kalmadığı görüşündedir.

Ona göre artık hükümet etmek; milleti soymak, istismar etmek, zorla ona tahakküm etmek şeklinden çıkmıştır. Demokratik nizamlarda milletçe yapılan kontrollerin buna imkân bırakmayacağını, yolsuzluk yapanların eninde sonunda tecziye edileceği için oturdukları koltukların manevi şeref koltuğu haline geldiğini ifade etmiştir. Milletin

216 TBMM Kanunlar Dergisi, C.47, s. 2.

istediklerinin iktidara geleceğini, istemediklerinin gideceğini belirtmiştir. Kendilerinin lüzumsuz hissi konuşmalarla memleketin tek müdafileriymiş gibi hareket edilmemesini, birbirlerini incitilmemeleri gerektiği görüşündedir. ²¹⁷

Ahmet Yıldız’ı²¹⁸ beş senedir dinlediğini, kendini anlamaya çalıştığını, endişelerinde de samimiyet göremediği söylemiştir. Ahmet Yıldız’ın ve kendisinin gerçek hak sahibi olmadığını, gerçek hak sahibinin Türk Milleti olduğunu dile getirmiştir. Şahsi endişelerden kurtularak, anayasanın ışığı altında, hep beraber, birbirlerini tenkit etmeden, halkı gereksiz heyecanlara düşürmeden kalkınmanın başarılması gerektiğini savunmuştur. Kendi içlerindeki sıkıntıların, millete sevk edilmemesini, kürsüde söz dalaşı yapılmamasını, ülkede garip hadiseler olacakmış gibi Türk ekonomisini ürkütecek söz dalaşı içine girilmemesi gerektiğini söylemiştir.²¹⁹

Türk milletinin bu güne kadar idarecilerinden iki şikâyetinin olduğunu;

bunlardan birinin, onun manevi tarafının ihmal, istismar eden idareciler tarafından iyi kanun adamlarının yetiştirilemediğini, idarecilerin ilgisizliği ve kaygısızlığı yüzünden Müslümanlığın gerici bir din gibi aktarıldığını, bunun da Müslüman kütleleri incittiğini savunmuştur. İkinci noktanın; manevi sahada toprak istismar edilmesi olduğunu söylemiştir. Anadolu toprağının bütün imkânlarının idareciler tarafından kullanıldığını, halkın istismar edildiğini, halka ve toprağa bir şey verilmediğini halkın fakir toprağın da çorak bir bünye içine girdiğini belirtmiştir. Halkın huzurunu temin için manevi hususlardaki politikaların partiler üstü halledilmesi gerektiği görüşündedir. AP’nin bu husustaki tutumlarının neticesinde halkın vicdanında bir ferahlık duymaya başladığını savunmuştur. Yapılacak şeyin laikliği benimsemek, dini siyasete karıştırmamak, politikacıların da karışmasına engel olunması olduğunu ifade etmiştir. İdarenin ıslah edilmedikçe kalkınmanın gerçekleşmesine imkân olmadığı görüşündedir. İdarenin yalnız bütçe tatbikatını yapan, iktisadi kalkınmada bütçe uygulaması ile görevli olmadığını söylemiştir. Türkiye’nin idari durumunun sistem olarak bir feodalite manzarası arz ettiğini, kim kimin amiri, kimin sorumluluğunun belli olmadığını, bazı

217C.S.T.D., C. 38, 2 Şubat 1967, T. 6, B. 27, s. 413-415.

218 1921 Trabzon doğumludur. İlk ve orta öğrenimini tamamladıktan sonra 23 Mayıs 1939’da Harp Okulu’na girmiştir. 27 Mayıs 1960’da TSK’nin ülke yönetimine el koymasında yasama ve yürütme gücünü üstlenen MBK içinde yer almıştır. 1961 anayasasının 70. Maddesine göre 157 sayılı kanunun altında imzası bulunan MBK üyeleri tabi üyesi sayılmakla 26 Ekim 1961 tarihinde çalışmalarına başlayan Cumhuriyet Senatosu’na katılmıştır.31 Ekim 1961 tarihinde ordudan emekliye ayrılmıştır. 12 Eylül 1980’de TSK’nin ülke yönetimine el koymasında yasama meclisleri kapatılmakla üyelik görevi sona ermiştir. ( Fahri Çoker, a.g.e., C.I, s. 53-54. )

219C.S.T.D., C. 38, 2 Şubat 1967, T. 6, B. 27, s. 413-415.

bakanlıkların bile hangi göreve sahip olduğunu bilmekte bazen senatör ve milletvekillerinin de sıkıntı çektiğini savunmuştur. Hangi rejim olursa olsun, disiplin olmadan, vazife şuuru olmadan idareyi muayyen gayelere sevk edecek kudrette devlet bulunmadan kalkınmanın vaki olmadığını belirtmiştir. Demokratik bir bünyede olunduğuna göre kanunları, demokratik usuller içinde devlet otoritesinin, idareye hâkim olması gerektiği görüşündedir. Bunun da devlet kuvvetlerinin hükümete karşı mesul olan valinin şahsında toplanmasıyla mümkün olduğunu, idare hukukundaki anlayışın değiştirilmesi gerektiğini söylemiştir. Vatandaşın hakkını arayacak, kendini zarara uğratan şahsı teşhis ve tespit edecek imkândan mahrum olduğunu, bunların AP’ne kalan iyi olmayan miras olduğunu savunmuştur.²²⁰

Çetin’in bu konuşmayı yaptığı oturumda görüşülen 1967 Yılı Başbakanlık Bütçesi Cumhuriyet Senatosunda kabul edilmiştir.²²¹ Buna göre:

Başbakanlık Bütçesi:

Personel Giderleri :45.464.052 Lira Cari Harcamalar :23.842.753 Lira Yatırımlar :22.790.000 Lira Transferler :856.587 Lira

Toplam :92.953.392 Lira ödenek ayrılmıştır.

a) Devlet Plânlama Teşkilâtı

Personel Giderleri : 7.505.422 Lira Cari Harcamalar : 1.751.503 Lira Transferler : 25.101 Lira

Toplam :9.282.026 Lira ödenek ayrılmıştır.

b) Danıştay

Personel Giderleri : 11.721.136 Lira Cari Harcamalar : 1.560.831 Lira Transferler : 60.001 Lira

Toplam : 13.341.968 Lira ödenek ayrılmıştır.

220C.S.T.D., C. 38, 2 Şubat 1967, T. 6, B. 27, s. 413-415.

221C.S.T.D., C. 38, 2 Şubat 1967, T. 6, B. 27, s. 431-432.

c ) Devlet İstatistik Enstitüsü

Personel Giderleri : 12.262.524 Lira Cari Harcamalar : 6.714.007 Lira Yatırımlar :500.000 Lira Transferler : 92.701 Lira

Toplam :19.569.232 Lira ödenek ayrılmıştır.

ç) Diyanet İşleri Başkanlığı

Personel Giderleri : 163.265.294 Lira Cari Harcamalar : 4.296.003 Lira Transferler : 914.800 Lira

Toplam : 168.476.097 Lira ödenek ayrılmıştır.

d) Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Personel Giderleri : 70.882.012 Lira Cari Harcamalar : 20.815.506 Lira Yatırımlar : 13.000.001 Lira Transferler : 165.000 Lira

Toplam :104.862.519 Lira ödenek ayrılmıştır.²²²