3.1.1.6. Barak Bozlak ĠliĢkisine Ait Nitel Bulgular
Barak odasında Barak Bozlak iliĢkisine yönelik tespitlerle ilgili olarak, dört Barak odası katılımcısından çeĢitli ifadeler elde edilmiĢtir. Söz konusu ifadeler aĢağıdaki gibidir:
1. Salman Ġnal‟ın (Orta KuĢak) Ġfadeleri: “KırĢehir, Abdal bozlakları bizim Ġskan bozlağına uyar; Kendilerine hastır; ÇığrıĢım (Tavır - Gırtlak) aynıdır; Muharrem ErtaĢ bozlakları ile barak bozlakları uyar; Özellikle AvĢar elleri (oğulları) Türküsü” Ģeklindedir.
28%
29% 29%
14%
Dede DEMİR (Yaşlı Kuşak)
2. Dede Demir‟in (YaĢlı KuĢak) Ġfadeleri: “Muharrem ErtaĢ‟ ın tavrı Barak Havaları‟ na çok yakın / tamamen uyar; ġive farkı var (gırtlak- hançere farkı); Barak ovasında da Abdallar mevcut” Ģeklindedir.
3. Mehmet Korkmaz‟ın (YaĢlı KuĢak) Ġfadeleri: “Halay çekmek için davul zurna olmalı; Abdal davulu vursa halay çekilir; Abdal davul zurnacılara ihtiyaç vardır” Ģeklindedir.
4. Fahri Ġnal‟ ın(Genç KuĢak) Ġfadeleri: “Zurna düğünlerde Abdallar tarafından para karĢılığı çalınır” Ģeklindedir.
Oda sohbetleri sırasında Salman ĠNAL ve Dede DEMĠR ortak bir görüĢ bildirerek KırĢehir Abdal Bozlakları ile Barak ĠskanTürkülerinin birbirine çok yakın / tamamen uyduğunu, her ikisinde de ÇığrıĢım‟ ın (Tavır-Gırtlak) aynı olduğunu, sadece Ģive farkının (gırtlak- hançere farkı) olduğunu belirtmiĢlerdir. Buna örnek olarak; Muharrem ErtaĢ bozlaklarını (özellikle de AvĢar elleri (oğulları) Türküsü‟nü) göstermiĢlerdir. Ayrıca; Barak ovasında Abdallar‟ ın varlığından bahsederek bunların özellikle düğünlerde para karĢılığı davul zurna çaldıklarını söylemiĢlerdir. Fahri ĠNAL ise aynı Ģekilde zurnanın düğünlerde Abdallar tarafından para karĢılığı çalındığını belirtmiĢtir. YaĢlı kuĢak Mehmet KORKMAZ ise halay çekmek için davul zurnanın gerekliliğinden bahsetmiĢ, halayın ancak Abdal‟ ın davula vurmasıyla çekilebileceğini ve bunun için Abdal davul zurnacılara ihtiyaç olduğunu belirtmiĢtir.
3.1.1.7. Barak Ekinindeki Göç ve Coğrafya Ġfadelerine
Yönelik Nitel Bulgular
Barak odasında, Barak Ekininin Göç ve Coğrafya Ġfadelerine yönelik tespitlerle ilgili olarak, üç Barak odası katılımcısından çeĢitli ifadeler elde edilmiĢtir. Söz konusu ifadeler aĢağıdaki gibidir:
1. Salman Ġnal‟ ın (Orta KuĢak) Ġfadeleri: “Dönemin (1600'lü yıllar) padiĢahı, paĢası, Türkmen‟leri, Yozgat‟taki yerleĢik ahali ve imamdan oluĢan bir din ve dil birliğine yönelik hikaye; Dilleri bey dili, dinleri de Müslüman dini; Göç; Orta Asya; Yozgat‟taki yöre halkı Ģikayetçi; Din ve dil farklılığı (Mezhep ve
Ģive farkı); 84.000 çadır; 4.000 çadır Abdal; Göçe zorlama; Üç temel göç: Yozgat-Rakka (Suriye), Rakka –Barak Ovası (Gaziantep); Mezopotamia (Kenger); Urfa-Akçakale; Dicle – Fırat; Göç öncesi yöre adı: RiĢvanlar; RiĢvanların göçü: Nizip'in Kuzeyi; Barak Ovası: KarkamıĢ, Nizip, Oğuzeli, Elbeyli; KarkamıĢ – KılkamıĢ; UĢak, Afyon (Bolvadin), Yozgat, KırĢehir, Sivas; Hatay, Urfa.” Ģeklindedir.
2. Dede Demir‟in (YaĢlı KuĢak) Ġfadeleri: “RiĢvan göçü: Harp nedenli; Barak Ovası: Oğuzeli KarkamıĢ; Birecik'e uzanır; KarkamıĢ-KılkamıĢ; Sivas.” Ģeklindedir.
3. AyĢegül Parim Ġnal‟ ın (Genç KuĢak) Ġfadeleri: “KarkamıĢ – KılkamıĢ.” Ģeklindedir.
Tüm bu ifadelere göre Barak Odasında ki; Barak Ekinini temsil yeteneği yüksek olan kiĢilerin, kendi öz benliklerine, coğrafi olarak nerelerden geldiklerine ve göç tarihlerine, göç hikayelerine hakim oldukları ve bunu gelecek nesillere aktarabilecek bilinçte kiĢiler oldukları anlaĢılmaktadır.
3.1.1.8. Barak Ekinindeki Tarihsel Ġfadelere Yönelik Nitel
Bulgular
Barak odasında, Barak Ekininin Tarihsel Ġfadelerine yönelik tespitlerle ilgili olarak, üç Barak odası katılımcısından çeĢitli ifadeler elde edilmiĢtir. Söz konusu ifadeler aĢağıdaki gibidir:
1. Salman Ġnal‟ ın (Orta KuĢak) Ġfadeleri: “Tarihi dibek, 120 senelik; 300-400 yıllık göç; 1600' lerin sonu; Son göç; Orta Asya‟dan Anadolu‟ya; 50-60 sene evvel çay yoktu; 3-4 senedir düğünlerde halaylara yer verilmiyor; Düğün salonunda uygulanamaz” Ģeklindedir.
2. Dede Demir‟in (YaĢlı KuĢak) Ġfadeleri: “Eskiden kahve, iĢ ve sivil hayatın temel içeceğidir.” Ģeklindedir.
3. Mehmet Korkmaz‟ ın (YaĢlı KuĢak) Ġfadeleri: “Halaylara düğün salonlarında 5-6 yıldır yer verilmiyor; Düğün salonunda uygulanamaz” Ģeklindedir.
Tüm bu ifadelere göre, Barak Odasında konuĢulan konu ne olursa olsun Barak Ekinini temsil yeteneği yüksek olan kiĢiler tarafından her konu mutlaka geçmiĢle bağdaĢlaĢtırılarak anlatılabilmektedir. Bu da bu kiĢilerin kendi öz benliklerine ve tarihlerine hakim olduklarını ve bunu gelecek nesillere aktarabilecek bilinçte kiĢiler olduklarını göstermektedir.
3.1.1.9. Barak Ekininde Dil, Soy ve Dinsel Ġfadelere Yönelik
Nitel Bulgular
Barak odasında, Barak Ekininin Dil, Soy ve Dinsel Ġfadelerine yönelik tespitlerle ilgili olarak, aĢağıdaki ifadeler elde edilmiĢtir.
1. Salman Ġnal‟ ın (Orta KuĢak) Dil Ġfadeleri: “Azerbaycan Türkçesi, Öz Türkçe, Dilleri Bey dili; Soy Ġfadeleri: Türkmen, Barak ve Beydili Ģeklinde olup Dinsel Ġfadeleri: Çok güzel bir ezan sesi; Dinleri Müslüman dini” Ģeklindedir.
2. Hacı Hüseyin Ġnal (Orta KuĢak) Ġfadeleri: “Namazdan sonra” Ģeklindedir. Salman ĠNAL‟ ın dil, soy ve dinsel kavramlara yönelik olarak tespit edilen ifadeleri, kendi anlattığı Barak Türkmenlerinin tarihi göçü hikayesinde yer almaktadır: Türkistan‟ dan Orta Anadolu‟ ya göç eden Barak Türkmenlerinin Ģivelerinin, Azeri Türkçe‟ si yani esas Öz Türkçe olması nedeniyle Orta Anadolu‟ daki yöre halkı bunları yabancı zanneder ve padiĢaha Ģikayet eder. Bu durumu tespite giden paĢa, Türkmen çadırlarından bir tanesinden çok güzel bir ezan sesi duyar. Çadırdaki göçmenlerin Türk olduklarını anlar ve “Dilleri bey dili, dinleri de Müslüman dini, padiĢahım” der.
Bu hikaye ile Salman Ġnal‟ ın Barak‟ ların kökeni, öz dilleri, soyları ve dinleri ile ilgili olarak geçmiĢe yönelik bilgilere sahip olduğu anlaĢılmaktadır. Ayrıca; bu hikaye ileHacı Hüseyin Ġnal‟ ın (Orta KuĢak) “Namazdan sonra” ifadesi, eskiden Alevi olan Barak Türkmenlerinin asimile olarak Alevilik ekinini artık yaĢamadıklarını hatta Sünni‟ ler gibi namaz kıldıklarınıgöstermektedir.
3.1.2. 30 Mart 2013 Tarihli GörüĢme Bulguları:
Gaziantep/KarkamıĢ/Akçaköy - Salman ĠNAL Barak Odası
Salman ĠNAL‟ ın 24 Ocak 2013 tarihli Barak Köy Odasında Toplu Oturma ve Söyleme Geleneği ile gerçekleĢtirilen oda sohbetinde; zamanın da kısıtlı olmasından dolayı musiki yönünden fakir ancak tarihi açıdan zengin bir sohbet yapılmıĢ olup Barak Havası Türküleri‟ ne çok fazla yer verilemediği tespit edilmiĢtir. Bunun için, 30 Nisan 2013 tarihinde yine Salman ĠNAL‟ ın odasında ikinci bir Toplu Oturma Geleneği olan Sazlı Sözlü Barak Köy Odası Sohbet oturumu gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu yüzden bu bölümde, Barak Köy Odası‟ na Yönelik Nitel Bulgular (Bkz.: 3.1.1.1) ile Barak Oda Geleneği‟ ne Yönelik Nitel ve Nicel Bulgulara (Bkz.: 3.1.1.2) daha önceden yer verildiği için tekrar değinilmemiĢtir. Sadece musiki ağırlıklı bulgulara yer verilmiĢtir.
3.1.2.1. Barak Ekininde Musiki Alt BaĢlığına Ait Nitel ve
Nicel Bulgular
Barak Ekininde Musiki alt baĢlığına ait nitel bulgulardan elde edilen veriler; dört ana baĢlık altında incelenmiĢ olup bunlar; Barak Ekininde Müzik Ġfadeleri, Barak Ekininde Müzik Faaliyetleri, Barak Müziği Sözlü Ġcrası ve Barak Müziği Sazlı Ġcrası‟ dır. Her konu baĢlığı ile ilgili olarak, odada bulunan kiĢilerden yalnızca Salman ĠNAL (Orta KuĢak) ve Dede DEMĠR (YaĢlı KuĢak) geleneği temsil edici faaliyetlerde bulunarak kültür aktarımına katkıda bulunmuĢlardır. Diğer katılımcılar pasif dinleyici olarak sessiz kalmıĢlardır.
Çizge 20. Barak Ekininde Musiki Alt BaĢlığına Ait Nicel Bulgular
3.1.2.2. Barak Ekininde Müzik Ġfadelerine Yönelik Nitel ve
Nicel Bulgular
Barak ekininde müzik ifadelerine yönelik bulgular dört ana baĢlık altında incelenmiĢ olup bunlar; Müzik Kuramı Ġfadeleri, Enstrüman Ġfadeleri, Tonlama Ġfadeleri ve Barak Ağzı Müzik Ġfadeleridir.
0 5 10 15 20 25 30 Barak Ekininde Müzik İfadeleri Barak Ekininde Müzik Faaliyetleri Barak Müziği Sözlü İcrası Barak Müziği Sazlı İcrası
Salman İNAL (Orta Kuşak)
Dede DEMİR (Yaşlı Kuşak)