Bakım ölçümleri normalde kayma direnci için Stradografı ve sürüĢ kalitesi için tümsek ölçer kullanılır. Bu ekipman Ulusal Danimarka Yol Laboratuarındır. Otoyollarda (yaklaĢık 500km) her yıl her iki yönden ölçüm yapılır. Diğer ulusal yollarda (yaklaĢık 4200km) ölçümler her yıl yalnız bir yönde yapılır. Bölgesel ve belediye yollarında yönetimin talebine göre yapılır. Ölçümler normalde nisan ve aralık aylarının ortasında yapılır. Otoyol ve diğer ulusal yollar devlet tarafından idare edilir ve sorumluluk alanları Ģunlardır;
— önemli projelerde kullanılması için kaynak yönetimi — ana yol sistemini standart hale getirmek
— yolları fonksiyonel hale getirmek yani yol standartlarını gerçekleĢtirmek
Ana yollardaki önemli asfalt çalıĢmalarının seçimi yol data bankasına dayanan entegreli EDP sistemi yardımı ile yapılır.
80
Düzgünlük verileri, taĢıma kapasitesi ve kayma direnci kümülâtif toplam kontrol çizelgelerinin (CSCC) hazırlanmasında kullanılır. Eğer ölçüm sonuçları sadece kayma dirençlerinin yol standart taleplerini karĢılamadığını gösterirse normal geçici bir çözüm uygulanır ve mümkün olan en kısa zamanda yüzey tamirat veya yenilemesi yapılarak kayma direnci iyileĢtirilir.
FRANSA
Ulusal yol ağının önleyici bakımı için teknik kılavuzdaki kurallara göre periyodik olarak yapılması gereken iĢler veya ilave çalıĢmalar belirlenir ve önceliklere karar verilir.
Periyodik rutin dolaylı test
Yüzeyin adezyon kuvvet özellikleri her yıl ıslak zeminde enine sürtünme kuvvet katsayısının SCRIM aparatı ile ölçüm sonucuna göre belirlenir. Geometrik boyuna yol düzgünlüğü her dört yılda bir APL 72 tip çift hat boyuna profil analizatörü ile belirlenir.
Kusma veya kabarma ve tekerlek izi tip kusurları görsel gözlemle en az yılda bir tespit edilir. Yüksek trafik hacimli ve otoyol tipi yollarda GERPHO aparatı ile kayıt alınır. Ġz derinliği ayrı noktalarda mastar veya yanal Profılograf ile ölçülür. Ġz ölçer 60 km/sa hızda sürekli yanal profil deformasyonunu ölçebilir. Bu ölçüm sonuçları tüm yol bilgilerini içeren bir data bankasında saklanır.
Karar verme
Yüzey özelliklerinin değerlendirmesi dört göstergeye dayanarak yapılır: adezyon kuvvet, düzgünlük, iz oluĢması, kusma ve kabarma. Karar bir parametrenin Ģiddetine bağlı olarak yapılacak çalıĢmalar (iĢ, ilave araĢtırma, takip) belirlenir ve ayrıca yolun ilk durumu (sıfır noktası ile verilen) ve ikincil parametreler (uygunsuz geometrik Ģartlar ve kara noktalar) de dikkate alınır.
Ġlave araĢtırmalar
Kaza sayısındaki ve yolu kullananlardan Ģikayetlerdeki artıĢ bu bölgelerde ilave araĢtırma yapmayı gerektirir ve yalnız kısa kısımları ilgilenen daha ayrıntılı çalıĢmalar için LCP kayma direnç treyleri, SRT sarkacı, kum yama yöntemi veya drainoroute gibi baĢka yöntemlerden faydalanılır.
81 ALMANYA
Almanya‘da kayma direnci normalde SRM treyleri(Stuttgarter ReibungsMesser) ile ölçülür. Bakım düzeyleri yoktur ama kayma direnci ile bakım çalıĢması arasında bir iliĢkiyi veren tavsiye vardır. 200 yoldan oluĢan ağ en az yılda bir PSI değerlerini bulmak için gözlem altındadır.
PSI ölçümleri boyuna ve iz derinlik ölçümünü ve ayrıca yama ve çatlakların gözlemini içerir. Bölgesel otoriteler kayma direnci için SRT sarkacını ve iz derinliği ölçmek için 4m.lik cetvelleri kullanır.
ĠNGĠLTERE
Yüzey özelliklerinin yenilenmesi için zorunlu bakım standartları yoktur fakat bakım programlarının belirlenmesinde özellikle UlaĢım ve Yol AraĢtırma laboratuarı tarafından yapılan araĢtırma sonuçları karayolu otoriterlerine tavsiye olarak sunulur. Kamunun otoyol ve ana arter yol ağında yüzey agrega özellikleri, doku derinliği ve kısa mastarla ölçülen (3m boyda) düzgünlük ile ilgili zorunlu standartlar yeni yolların inĢasında kullanılır.
Yakın gelecekte bu standartlar bakım çalıĢmalarında da kullanılacaktır.Benzer standartlar en önemli karayolu otoriterlerinin kendi kontrolleri altındaki yolların önemli kısımlarına uygulanır.
Kayma direnç ölçümü
Islak kayma direncinin mevcut düzeylerini ve farklı yol bölgelerindeki kaza geçmiĢini belirlemek için iki yıllık iĢ programı SCRIM ekipmanı ile UlaĢım Departmanı tarafından hazırlanır.
Sağlanan bilgiye göre kamunun elindeki yollara uygulamak üzere ıslak kayma direnç limit değerleri hazırlanabilir. SRT sarkacı da kullanılır ama dezavantajlarından dolayı SCRIM kullanımı daha çok artmaktadır.
Doku derinliği
Kum yama testi çok yaygın olarak kullanılmaktadır, ama TRRL tarafından geliĢtirilen iki makine doku derinliğini ölçmek için lazer kiriĢlerini kullanır. Bir tanesi araçla çekilir ve sistematik ölçümler için 100 km/sa hıza kadar kullanılır.
82
SürüĢ kalitesi, tekerlek izi ve diğer yüzey eksikleri
Bu özelliklerin ölçümleri ve deplasman ölçümleri kaplama değerlendirme planları mesela Chart ve March‘ın parçasını oluĢturur. Ölçümün yavaĢ olmasından dolayı Ģebekenin bir kısmı ölçülebilir.
Lazer sistemler gibi hızlı yöntemler geliĢtirildi ve günümüzde sadece deneysel ölçeklerde kullanılmaktadır.
JAPONYA
Yüzey özelliklerinin araĢtırmasının asıl amacı, kaplamanın yapısal ve fonksiyonel özelliklerini korumak ve çok yoğun bölgelerde çevresel etkilerini de incelemektir. Ulusal otoyol, kent otoyol ve tasarım edilmiĢ ulusal karayolları için data kayıtları vardır ve diğer yollar için de hazırlanmaktadır.
Bu data yol geometrisi, tipi, köprü, tünel, çevre, trafik, bakım çalıĢmaları, kazalar gibi bilgilerin yanında yol düzgünlüğü, kayma direnci, deplasman ve tekerlek izi gibi yüzey özelliklerini de içerir.
Ana yolları 1 km ara ile ayıran bir düğüm referans sistemi kullanılır. Ulusal otoyolların %70‘i için optik kart takip sistemi kullanılmaktadır. Diğerleri için manüel veri takibi yapılmaktadır.
Önemli bilgiler merkezde toplanır ve bölge büro ve yapım ofislerine kendi yolları ile ilgili gerekli bilgi verilir.
HOLLANDA
Bakım kararları kayma direnci, boyuna ve enine yöndeki düzgünlük, doku, çatlama, parçalanma, deformasyon, açılma ve kopma, trafik Ģartları ve drenaj sorunlarına göre verilir. Kurumlar bakımın planlandığı yol kısımlarının listesini Devlet Yol AraĢtırma laboratuarına gönderir.
Talep edilen kısımlarda ölçümler ve gözlemler yapılır ve değerlendirme raporu kuruma gönderilir ve bu rapora göre taslak plan hazırlanır.
Bakım tavsiyeleri iki test sonuç düzeysine göre yapılır: birinci düzeyde iyileĢtirme tavsiyesi direk olarak verilir, diğer düzey daha düĢüktür ve bakım kararından önce diğer test sonuçları ile birlikte değerlendirme yapılır.
83
Kaplama kalitesi ile ilgili son karar trafik hacmi, kaplama yapısı ve yaĢı ile birlikte gözlem ve ölçüm sonuçlarına göre verilir. Seçenekler gözden geçirilerek bu ölçütlere göre bakım kararı verilir.
NORVEÇ
Bakım kararları bölge yol kurumlarının değerlendirmelerine göre yapılır. Mevcut mali fon büyük ölçüde bakım çalıĢması ile sınırlıdır.
Kayma direnci
Mu-sayacı farklı test hızlarında kullanılır. Ölçümler talebe göre lokal olarak veya bir araĢtırma programının parçası olarak yapılır. Özel çalıĢmalar için SRT sarkacı kullanılır. Kum yama yüzey doku çalıĢmasında kullanılır.
SürüĢ kalitesi (düzgünlük)
Boyuna ve enine düzgünlük mastarlarla ölçülebilir. Kılavuzlar bunların kullanımına göre hazırlanır. Özel çalıĢmalar için ivme ölçerler kullanılır ve araĢtırma programı için büyük kapasiteli GM-profil ölçer kullanılır.
Tekerlek izi
ġimdiye kadar en çok mastarlar kullanılırdı. Yüksek kapasite ihtiyacında üç tekerlekli treyler data kayıt ekipmanı ile birlikte kullanılır. Bu sayede yüzey özelliklerini değerlendirmek için diğer kusurları da kayıt etme imkanı olmaktadır. KabaklaĢmıĢ tekerleklerin kullanımı bakım çalıĢmalarının ana nedenidir.
Yol yüzey durum değerlendirmesi
Bir aparat sayesinde izler, pürüzlülük, çatlaklar, aĢınma, çukurlar ve yamalar bir seferde kaydedilebilir. Ġlk iki parametre otomatik ve diğerleri manuel olarak bir klavye ile kayıt edilir. Her bir kusurun büyüklüğü belirlenir ve dataların iĢlenmesi bilgisayarla yapılır. Bu çalıĢma henüz sürekli yapılmamaktadır.
POLONYA
Yüzey düzgünlüğü tümsek ölçer ile 1975 yılından beri ölçülmektedir. Kayma direnci 1981 den beri Polonya izleyicisi ile ve yüzey bozuklukları ise görsel kontrolle belirlenir.
84
Uluslararası ve ulusal yolların toplam uzunluğu 11.000 km kadardır. Uluslar arası yollarda her iki yılda bir, ulusal yolda dört yılda bir düzgünlük ölçümü yapılır. Sonuçlar merkezi ve bölge idare kurumları tarafından yolların uzun süreli bakım planlarının hazırlanmasında kullanılır.
ĠSPANYA