Birinci Görü şme Sorusunun Analiz

Öğrencilere sorulan 1. soru “Ders sürecinde okuduğunuz tarih dergilerinin eleştirel düşünme becerilerinize katkıda bulunduğunu düşünüyor musun? Nasıl? (Eleştirel düşünme: Elde edilen bilgiyi olduğu gibi kabul etmek yerine bunları sürekli inceleyerek, sorgulayarak ölçütlere göre değerlendirerek açıklama ve yargıya varmak)” şeklindedir. Öğrencilerin bu sorunun birinci bölümüne verdikleri evet - hayır şeklindeki cevapları tablo 1’de verilmiştir.

Tablo 1: Öğrencilerin tarih dergilerinin eleştirel düşünme becerilerine katkısına yönelik görüşleri

Cevaplar / Temalar Frekans (f) Yüzde (%)

Evet Hayır Toplam 34 1 35 97,14 2,86 100

İlgili sorunun birinci bölümünü hayır şeklinde cevaplayan bir öğrenci (%2,86) ders sürecinde konuşma olanağı bulamadığı için eleştirel düşünme becerilerine katkı sağlamadığını vurgulamıştır. Öğrencinin görüşü şu şekildedir:

Hayır. Hiç söz alamadığım için konuşma olanağım olmadı (Selin).

İlgili sorunun birinci bölümünü evet şeklinde cevaplayan öğrencilere ilişkin elde edilen veriler analiz edilerek sonuçlar tablo 2’de verilmiştir.

Tablo 2: Tarih dergilerinin eleştirel düşünme becerilerine katkısı olduğunu düşünen öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin türlerine ilişkin görüşleri

Cevaplar / Temalar Frekans (f) Yüzde (%)

Tartışma Yorum Bilgi Eleştiri Araştırma Yargılama Sorgulama Karşılaştırma Toplam 9 7 6 6 3 1 1 1 34 26,47 20,59 17,65 17,65 8,82 2,94 2,94 2,94 97,14

Tablo 2 incelendiğinde Öğrencilerin “Ders sürecinde okuduğunuz tarih dergilerinin eleştirel düşünme becerilerinize katkıda bulunduğunu düşünüyor musun? Nasıl?” Sorusunun birinci bölümünü evet katkıda bulunduğunu düşünüyorum şeklinde cevaplayan öğrencilerin ilgili sorunun ikinci bölümünü ise:

Öğrencilerin %25,71’i (9öğrenci) ders sürecinde yapmış oldukları tartışmaların eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamışlardır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden bazılarının görüşleri şu şekildedir:

Evet, katkıda bulunduğunu düşünüyorum. Sonuçta herkesin düşünceleri, görüşleri tartışma sayesinde ortaya konuldu. Bu da benim işlenen konuya farklı bakış açılarından bakmama yardımcı oldu. Eleştirel düşünme becerilerim daha da gelişti (Ayşe), Bir tarih dersi işliyormuş gibi değil de sohbet havası içinde yaptık dersimizi. Bu

görüşmelerimiz ve dersin ders işleme amacıyla olmaması,

tartışıyormuşçasına düşüncelerden bahsedilmesi eleştirel düşünmeme katkıda bulundu(Mehmet), Bu uygulama gerçekten çok yararlı oldu. Makalelerden de tarih hakkında birçok bilgi örgenmiş oldum. Sınıf ortamında karşılıklı olarak verilen makalelerdeki konular hakkında tartıştık, düşündük bir anlamda tarihi bir tarihçi gibi yorumladık (Mine).

Öğrencilerden %20’si (7 öğrenci) ders sürecinde yapmış oldukları yorumların eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamışlardır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden bazılarının görüşleri şu şekildedir:

Bulunduğunu düşünüyorum. Çünkü yorumlarımızı yaparken (eleştirilerimizi) sorgulanma korkusu yaşamadan yaptık. Eleştiri gücümün bir parça daha geliştiğini düşünüyorum(Ali),Evet düşünüyorum. Derste konulara farklı yorumlar yaptık. Bazı arkadaşlarımın yorumları gerçekten güzeldi. Ben de bunlardan yararlandım… Eleştirel düşünme becerilerimin geliştiğini düşünüyorum (Sibel).

Öğrencilerden %17,14’ü (6 öğrenci) ders sürecinde tarihi olaylar hakkında bilgilenerek eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamışlardır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden birinin görüşü şu şekildedir:

Düşünüyorum. Zaten kitap okumak, yazı yazmak, düşüncelerimi ifade ederek insanlarla iletim sağlamak iyi olduğum konulardır. Bu ders süreci sayesinde bilgilenmiş, eksiklerimi düzeltmiş oldum (Seniha).

Öğrencilerden %17,14’ü (6 öğrenci) ders sürecinde tarihi olayları eleştirerek eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamışlardır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden birinin görüşü şu şekildedir:

Evet, düşünüyorum. Hem daha çok şey öğrendiğimi hem de insanlarla konuşurken onların söylediklerini hemen kabul etmek; doğru kabul etmek yerine, düşünüp, eleştirip, süzgeçten geçirmeyi öğrendiğimi düşünüyorum (Alper).

Öğrencilerden %8,57’si (3 öğrenci) ders sürecinde tarihi olayları araştırarak eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamışlardır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencilerden birinin görüşü şu şekildedir:

Evet. Tarihi olayları araştırmak gerektiğini, her yorumun ve yazılanın doğru olmadığını düşünüyorum. Bu da eleştirel düşünme becerilerimin gelişmesini sağladı (Hicran).

Öğrencilerden %2,86’sı (1 öğrenci) ders sürecinde tarihi olayları yargılayarak eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamıştır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencinin görüşü şu şekildedir:

Katkıda bulunduğunu düşünüyorum. Çünkü bilgiyi direk kabul etmeden yargılayıp, düşünüp daha sonra doğrusuna karar veriyoruz. Uygulama sürecinde olayları yargıladık, her yazılanı doğru kabul etmedik (Semih).

Öğrencilerden %2,86’sı (1 öğrenci) ders sürecinde tarihi olayları sorgulayarak eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamıştır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencinin görüşü şu şekildedir:

Katkıda bulunduğunu düşünüyorum. Farklı düşüncelerle daha çok bilgiyi sorgulayarak dersimizi işledik (Berrin).

Öğrencilerden %2,86’sı (1 öğrenci) ders sürecinde farklı düşünceleri karşılaştırarak eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını vurgulamıştır. Eleştirel düşünme becerilerinin bu yönüne vurgu yapan öğrencinin görüşü şu şekildedir:

Evet düşünüyorum. Farklı düşüncelerle kendi düşüncelerimi karşılaştırmayı öğrendim (Şeyma).

Birinci soruyla ilgili öğrencilerin verdiği cevapların genel bir değerlendirmesini yapmak gerekirse, öğrencilerin %97,14’ü tarih dergileriyle işlediğimiz dersin eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığını dile getirmişlerdir. Görüşme sorularına verilen yanıtlar incelendiğinde öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine ilişkin olarak “tartışma”, “yorum”, “bilgi”, “eleştiri”, “araştırma” gibi becerileri sıklıkla ifade ettikleri ve ifade edilen becerilerin tarih dersi için öngörülen temel beceriler olduğu görülmektedir. Chance’e (1986) göre, eleştirel düşünme, olguları analiz etme, düşünce üretme ve onu örgütleme, görüşleri savunma, karşılaştırmalar yapma, çıkarımlarda bulunma, tartışmaları değerlendirme ve problemleri çözme yeteneğidir (akt. Kaloç, 2005:52). Görüldüğü gibi öğrenciler Chance’in de ifade ettiği eleştirel düşünme becerilerini dile getirmişlerdir. Öğrenci görüşlerine göre tarih dergileri ile işlenilen dersin öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine katkı sağladığı görülmektedir. Bir öğrenci ise tarih dergileri ile işlediğimiz dersin eleştirel düşünme becerilerine katkısı olmadığı düşüncesindedir. Bunun sebebi olarak da derste söz hakkı alamadığını belirtmiştir.