Bağımsız Çalışanlarla İlgili Bilgiler

Avusturya İstatistik Kurumu, bağımsız çalışanların milliyetleri ve faaliyet gösterdikleri sektörlere göre dağılımına ilişkin istatistik tutmadığı gibi, bunların istihdam ettiği işçi sayısı hakkında da bilgi ve doküman mevcut değildir.

Federal İstatistik Kurumu tarafından çıkartılan “Göç ve Entegrasyon Yıllığı 2014” adlı kitapçık, 2013 yılı verileri ışığında çalışma hayatındaki 277.000 Türk ve Türk asıllı göçmen nüfusun 6.580’nin bağımsız çalıştığına işaret etmektedir.

Viyana Ticaret Odası yetkililerinin yaptığı açıklamalara göre, sadece Viyana bölgesindeki Türk ve Türk asıllı müteşebbislerin sayısı 3.000’i geçmektedir ve bunlardan 1.000 kadarının halen Türk vatandaşı olduğu anlaşılmaktadır. Müteşebbislerimizin faaliyet alanı, % 45 ile ticari sektörlerde yoğunlaşmaktadır. Zanaatkâr olarak serbest meslek icra edenlerin oranı ise % 29 olup, bu sektörü % 26 ile hizmetler takip etmektedir.

Vatandaşlarımızın veya Türk kökenli müteşebbislerin kurmuş oldukları şirketlerin türleri ve büyüklüklerine ilişkin ayrı bir istatistik tutulmamaktadır. Bununla birlikte, bunların ağırlıklı olarak perakende ticaret sektöründe (2.000) ve gastronomi (500) alanında faaliyet gösterdiği, keza 100 kadar şirketin ithalatçı-toptancı olarak ticari faaliyet yürüttüğü tahmin edilmektedir. Türk veya Türk kökenli işletmelerde toplam 15.000 kişinin istihdam imkânı bulduğu ve bu sayının çok büyük oranda yine Türk kökenli göçmenlerden oluştuğu düşünülmektedir.

Avusturya Ticaret Odası yetkilileri, Türk veya Türk kökenli şirketlerin toplam 300 milyon Avro tutarında bir ciroya sahip olduğunu tahminen belirtmektedirler. Bu ciroların yaklaşık % 30’unun, Türkiye’den mal ithal eden firmalara ait olduğu hususunda ortak görüş bulunmaktadır.

Avusturya’da faaliyet gösteren Türk girişimciler, çoğunluğu küçük ve orta ölçekli Türk işletme sahiplerini bir araya getiren ATİS, TÜMSİAD, MÜSİAD ve Viyana Türk İş Adamları Derneği adı altındaki teşkilatlarla örgütlenmiş bulunmaktadır.

G. Asgari ve Ortalama Aylık Ücretler

01.01.2012 tarihi itibarıyla

İşkolları Ortalama Aylık Ücretler (€)

İmalat Sanayi 2.113

İnşaat 1.889

Ticaret, Oto Bakım ve Tamiri 1.608

Ulaştırma ve Depolama 2.002

Gastronomi 1.143

Bankacılık ve Sigortacılık 2.712

Diğer Ekonomik Faaliyetler 1.353

Kamu Hizmetleri, Savunma, Sosyal Sigortalar 2.204

Eğitim, Öğretim 2.250

Sağlık ve Sosyal İşler 1.764

Tüm Faaliyet Alanları Ortalaması 1.906

Kaynak: Federal Çalışma Bakanlığı

Avusturya’da yasal asgari ücret uygulaması bulunmamaktadır. Bununla birlikte Federal Çalışma Bakanlığı sadece ev hizmetlerinde istihdam edilenlere uygulanmak üzere aylık asgari ücret sınırlarını belirlemektedir. Bu kapsamda ödenecek asgari ücretlerde istihdam edilen kişinin mesleki eğitimi ve çalışma süresi esas alınmaktadır. Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkeden 20’sinde Asgari ücret/Saat belirlenmiştir. Avusturya, Almanya, Danimarka, İsveç, İtalya, Kıbrıs Rum Kesimi ve Finlandiya’da asgari ücret uygulaması bulunmamaktadır. En düşük asgari ücret Bulgaristan’da 0,95 Avro/saat, en yüksek ise Lüksemburg’da 11,10 Avro/Saat olarak belirlenmiştir. 2013 yılında 20 Avrupa ülkesinden 12’sinde asgari ücrete zam uygulanmıştır. Ancak zamlar çok cüzi miktarda uygulanabilmiştir. Bununla birlikte Yunanistan’da % 23 oranında, Portekiz, İrlanda, Romanya ve Çek Cumhuriyeti’nde ise cüzi miktarlarda asgari ücretlerde kesintiye gidilmiştir.

Federal Çalışma Bakanlığı, ev hizmetlerinde çalıştırılan meslek eğitimli personele 1-5 hizmet yılı için 1.162,00 € tutarında asgari ücret ödenmesini kararlaştırmıştır. Aynı hizmet süresi için ev hizmetlerinde çalıştırılan eğitimli aşçılara 1.535,00 €, keza çocuk ve bebek bakıcılarına, yine aynı koşullarda 1.265,00 € asgari ücret ödenmesi zorunludur. Ev hizmetlerinde hasta veya yaşlı bakımı için istihdam edilen kişiler 1.332.00 € ( 1-5 hizmet yılı için) asgari ücret almaktadır. Bu personelin eğitimli olması halinde ödenecek asgari ücret sınırı 1.594.00 € olarak tespit edilmiştir.

Ğ. Toplu İş Uyuşmazlıkları ve Toplu İş Sözleşmeleri

Avusturya Sendikalar Birliği (ÖGB) çatısı altında faaliyet gösteren toplam 7 sendika ile işverenleri temsilen Ticaret Odaları arasında her yıl toplam 450 den fazla toplu iş sözleşmesi imzalanmaktadır.

Bu sözleşmeler yıllık ücret artışları yanında tatil ödeneği ve yılsonu ikramiyesi gibi ücret dışı yapılan yardımları da içermektedir.

H. İşsiz Sayısı ve İşsizlik Oranları

31.12.2014 tarihi itibarıyla

Kaynak: Federal İş Piyasası Servisi – 2014 Raporu

*Meslek eğitimine devam eden vatandaşlarımız dâhildir. İşsizlik kaydı bulunan bu grubun çıkması halinde, vatandaşlarımız arasındaki işsizlik oranı % 13,8 şeklinde ifade edilecektir.

Uyarı: 5901 Sayılı Kanun kapsamında izinle Türk vatandaşlığından ayrılan “Mavi Kart” hamili Türk uyruklular ile çifte vatandaşlık hakkı olup, bulunduğu ülke kimlik kartı ile işlemlerini yaptıran vatandaşlarımız bu gruba dâhil değildir.

I. İşsiz Vatandaşlarımızın Çalışma Dairelerine / Bölgelere / İdari Yapılanmaya Göre Dağılımı 2014 Yılı Ortalaması

Kaynak: AMS 2014 Ortalama Istatistik Dökümü

3.6.3. SOSYAL GÜVENLİK VE SOSYAL YARDIMLAR

3.6.3.1. Önemli Olaylar ve Gelişmeler Sosyal Güvenlik Kurumları

Avusturya sosyal güvenlik sistemi hastalık, kaza ve emeklilik sigortalarını kapsamaktadır. Her üç sigorta da çalışanlar için zorunlu tutulan sigorta kollarıdır. Bir istihdam kurumu tarafından yürütülen işsizlik sigortası da zorunlu sigorta kolu olup, ülke genelinde faaliyet gösteren Federal Çalışma Kurumu/İş Piyasası Servisi (AMS-Arbeitsmarktservice) tarafından sevk ve idare edilmektedir.

Hastalık sigortası, her Federal eyaletlerin tümünde bulunan 9 Bölge, 6 İşletme ve 4 Kurumsal olmak üzere toplam 19 hastalık kasası tarafından yürütülmektedir. 2013 yılı itibarıyla toplam 6.366.794 kişi hastalık sigortalarına aylık prim ödemektedir. Gelirlerin % 82,9’unu prim kesintilerinden sağlayan hastalık sigortası, 8,5 Milyonluk toplam nüfusun % 99,9’ unu (6.366.794 Prim Ödeyen, 1.976.081Aile Ferdi) kapsamında bulundurmaktadır. Sigorta kapsamında yapılan ve toplam bedeli 15,6 Milyar Avro olan yardım ve harcamaların tutarı, ulusal gelirin yaklaşık % 5’ine karşılık gelmektedir. Sağlık tesislerine (% 29) ve doktorlara (%24) yapılan ödemeler, gider kaleminin 53’ünü (8,3 Milyar Avro) oluşturmaktadır.

Emeklilik sigortası 6 yetkili kurum tarafından yürütülmektedir. Bu kurumlar; Emeklilik Sigortası Kurumu (ücret karşılığı bağımlı çalışanlar için), Demiryolu ve Maden İşçileri Sigorta Kurumu, Kamu Çalışanları Sigorta Kurumu, Bağımsız Çalışanlar Sigorta Kurumu, Çiftçiler Sigorta Kurumu ve Noterler Sigorta Kurumu şeklinde sıralanmaktadır.

Emeklilik sigorta kurumlarına toplam 3.715.733 kişi sosyal güvenlik primi ödemiştir. Bu sayı içinde Çalışanların Emeklilik Sigortası Kurumu (PVA) 3.166.706 kişi ile açık ara ilk sırada gelmektedir. Bağımsız çalışan toplam 549.027 kişi sosyal güvenlik prim kesintilerini, bağlı oldukları sosyal güvenlik kurumlarına yatırmıştır.

Emeklilik sigortası kurumlarının 37,1 Milyar Avro olan toplam gelirinin 28,3 Milyar Avrosu prim kesintilerinden sağlanmaktadır. 2013 yılının toplam gideri olarak verilen 37,1 Milyar Avronun 32,7 Milyar Avrosu sigorta aylıklarına harcanmıştır.

2013 yılında Emeklilik sigorta kurumları toplam 2.299.114 hak sahibine sigorta aylığı ödemiştir. Bu sayının 1.586.640’sini yaşlılık aylığı, 204.096’unu maluliyet aylığı 508.378’ini de dul/yetim aylıkları oluşturmaktadır.

Her 1.000 çalışana düşen emekli sayısı 2013 yılı sonu itibarıyla 615 olarak tespit edilmiştir.

Ortalama emeklilik yaşı erkek sigortalılarda 59,6 iken bu yaş kadınlarda 57,5 olarak belirlenmiştir.

Rapor döneminde emeklilik sigorta kurumlarına 153.735 aylık başvurusu tespit edilmiştir. Bu başvurulardan 66.177’si yaşlılık aylığı, 52.326’sı maluliyet aylığı, 28.644’ü dul aylığı ve 6.588’i ise yetim aylığı talebiyle gerçekleşmiş olup, toplam 113.422 başvuru olumlu sonuçlanmıştır. Bu kapsamda 61.437 sigortalıya yaşlılık, 19.980 kişiye de maluliyet aylığı bağlanmış, 28.644 hak sahibine dul ve 5.376 hak sahibine yetim aylığı ödenmeye başlanmıştır. 33.879 başvuru henüz sonuçlandırılmamış olup, 41.053 başvuru reddedilmiştir.

Zorunlu kaza sigortası yürüten kurum sayısı 4 olup, bunlar; Genel Kaza Sigortası Kurumu, Demiryolu ve Maden İşçileri Kaza Sigortası Kurumu, Kamu Çalışanları Kaza Sigortası Kurumu ve Çiftçiler Kaza Sigortası Kurumu şeklinde sıralanmaktadır.

Toplam 6.195.225 sigortalının prim ödediği kaza sigortası kapsamında 101.209 hak sahibine aylık ödenmektedir. Bu aylıklar içinde kaza aylığı (85.918) ilk sırada gelirken, 12.657 dul ve 2.634 yetim aylığı verilmektedir. Kaza sigortasının 1,571 Milyar Avro tutan toplam gelirinin % 96,3’ü (1,513Milyar Avro) prim kesintilerinden elde edilmektedir. Toplam harcama tutarının (1.549 Milyar Avro) yaklaşık 609 Milyon Avroluk kısmı kaza aylıklarının finansmanı için kullanılmıştır.

Kaza Sigortası tarafından 2013 yılında 177.310 iş kazası kaydedilmiştir.

3.6.3.2. Mevzuat Değişiklikleri ve Önemli Yargı Kararları