UYGULAMALARI
1. DR. ALĠ KEMAL BELVĠRANLI KADIN DOĞUM VE ÇOCUK
HASTANESĠ KADIN DOĞUM BÖLÜMÜNDE MANEVĠ
DANIġMANLIK
AraĢtırmamızı yürüttüğümüz hastane 1941 Yılında “Konya Doğum ve Çocuk Bakımevi” adıyla bugün Ġl Sağlık Müdürlüğü olarak kullanılan binada hizmet vermeye baĢlamıĢtır. 1980 yılında Konya Hastaneleri Yaptırma ve YaĢatma Derneği tarafından, Trafik Hastanesi olarak yapımına baĢlanılan binaya taĢınmıĢtır. Hastane 2000 yılında “Dr. Faruk Sükan Doğum ve Çocuk Hastanesi” adını almıĢtır. Bu bina, sağlıkta dönüĢüm projesi kapsamında yapılacak yeni hastane binasının inĢaat alanı içerisinde bulunduğu için 2012 tarihinde, Numune Hastanesi‟nin boĢaltmıĢ olduğu tarihi bina ve eski çocuk servisinin bulunduğu binaya taĢınmıĢtır. 2017 yılında ise halen hizmet vermekte olan yeni binaya geçilmiĢ ve hastane “Dr. Ali Kemal Belviranlı Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi” adını almıĢtır. Hastane 400 yatak kapasitesine sahiptir. Doğum yoğun bakım ünitesi, çocuk yoğun bakım ünitesi, üç basamaklı, 30 kuvöz kapasiteli yenidoğan yoğun bakım ünitesi, tüp bebek merkezi ve anne misafirhanesini bünyesinde barındırmaktadır. Hastane 17 katlı olup, çocuk ve kadın sağlığına dair birçok branĢta poliklinik ve yataklı sağlık hizmetleri verilmektedir.
Sağlık alanında ülkemizde son yıllarda yaĢanan dönüĢümle birlikte holistik sağlık anlayıĢının bir gereği olarak Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı ile yapılan protokol gereği Dr. Ali Kemal Belviranlı Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi‟nde 2016 yılının aralık ayında “Manevi Destek Birimi” açılmıĢtır. Böylelikle Türkiye„de ilk defa bir kadın doğum hastanesinde manevi danıĢmanlık hizmetleri yürütülmeye baĢlanmıĢtır Birime ait oda tefriĢi ise 2017 yılında, hastanenin yeni binaya taĢınmasından sonra yapılabilmiĢtir. 2018 yılının ortalarına kadar Sağlık Bakanlığı tarafından manevi destek görevlisi olarak Diyanet ĠĢleri BaĢkanlığı‟ndan iki personel talep edilmiĢ ve bu iki kiĢi tarafından “Manevi Destek Uzmanı” unvanıyla bu hizmet yürütülmüĢtür. 2018 yılının ortalarından sonra Sağlık Bakanlığı‟nın hastanelerin yatak kapasitelerini
göz önünde bulundurarak yaptığı değiĢiklikle, görevli sayısı bire düĢürülmüĢtür. Halen bir manevi destek personeliyle çalıĢmalar devam etmektedir.
Dr. Ali Kemal Belviranlı Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi‟nde verilen manevi danıĢmanlık hizmetleri kadın doğum servisleri, çocuk servisleri ve hastane personeli olmak üzere üç kategoride verilmektedir. 2017 yılı içerisinde toplamda 1000 manevi destek görüĢmesi yapılmıĢ ve bu görüĢmelerden 570 tanesi kadın doğum birimlerinin yataklı servislerinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Hizmetin ilk yılı olması sebebiyle sağlık personeli manevi desteğin hizmet alanları ve konularına hakim olamadığı için görüĢmelerin az bir kısmı hemĢirelerin yönlendirmesiyle, büyük bir kısmı da rutin hasta ziyaretleri sırasında yapılmıĢtır. Manevi destek görevlileri bu süreçte ve sonraki yıllarda mevcut servislere haftada bir defa, anne oteline ise haftada iki defa ziyaretler gerçekleĢtirerek manevi danıĢma ihtiyacı olan hastalara ulaĢmaya çalıĢmıĢtır. Bu ziyaretlerde hastalara manevi destek biriminin tanıtımı yapılmıĢ, verilen hizmetlerden ve bu hizmeti sunan personelin yeterliliklerinden bahsedilmiĢtir. GörüĢmelerde gönüllülük esas olduğu için talep eden hasta veya hasta yakını ile manevi danıĢma yapılmıĢtır. Her danıĢmadan sonra “Manevi Destek GörüĢme Formu”135
doldurulmuĢtur. DanıĢma sürecini değerlendirebilmek, verileri kayıt altına almak, çalıĢmaları sayısal olarak ifade edebilmek ve tekrarlayan görüĢmelerde hatırlamaya yardımcı olmak için bu formların doldurulması oldukça önemlidir.
1.1. Evren ve Örneklem
AraĢtırmamızın evreni tüm hastanelerdeki kadın doğum bölümlerinin yataklı servislerinde tedavi gören kadınlardır. Örneklem ise 2017 yılı içerisinde Dr. Ali Kemal Belviranlı Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi‟nin, Kadın Doğum Bölümün‟ nün yataklı servislerinde, farklı sebeplerle manevi destek almıĢ kiĢilerdir.
1.2. Uygulanan Program
Bu araĢtırma manevi destek hizmeti alan kiĢi sayılarının belirlenen nitel parametreler açısından analizlerini konu edinmektedir. AraĢtırma sırasında „manevi destek birimi‟ne ait olan yaklaĢık 1000 „manevi destek görüĢme formu‟ personel, çocuk sağlığı ve kadın doğum bölümü Ģeklinde tasnif edilmiĢtir. Yapılan tarama
sonucunda kadın doğum birimine ait 570 forma ulaĢılmıĢtır. Bu formlar belli parametreler belirlenerek tek tek incelenmiĢ, sonuçlar grafik Ģeklinde sunulmuĢtur. Grafikler hazırlanırken yığmalı grafik tercih edilmiĢtir. Çünkü bizim asıl amacımız sayı bakımından verileri kritik etmek değil, kadın doğum birimlerinde verilen manevi destek çalıĢmalarının bir portresini çizmektir
1.3. Uygulanan Yöntem
Veri toplama aracı olarak doküman incelemesi ve gözlem kullanılan araĢtırmada yöntem olarak nitel yaklaĢım benimsenmiĢtir. AraĢtırmamızda, manevi danıĢmanlık taleplerinin hangi birimlerden geldiğini, bu birimlerde manevi danıĢma ihtiyacını ortaya çıkaran nedenleri, danıĢma sırasında karĢılaĢılan manevi gereksinimleri tespit etmek için betimsel analiz tekniği kullanılmıĢtır.
Betimsel analizĠ elde edilen bulguları okuyucuya özet olarak sunmayı amaçlayan, görüĢtüğü ve gözlemlediği kiĢilerin görüĢlerini etkileyici bir Ģekilde yansıtmak için çokça direk alıntılara yer veren bir veri analizi türüdür. Betimsel analiz de öncelikle araĢtırmanın sorularından, görüĢme ve gözlemlerden yola çıkarak bir çerçeve oluĢturulur, bu çerçeveye göre veriler okunur, tanımlanır ve tanımlanırken de direk alıntılar yapılır, araĢtırmacı tanımladığı bulguları açıklar ve anlamlandırır.136
1.4. Veri Toplama Teknikleri
AraĢtırma sürecinde, manevi danıĢmanlık çalıĢmalarını çeĢitli parametreler açısından incelemek için gereken veriler; döküman analizi ve gözlem yoluyla elde edilmiĢtir. Doküman analizi, 2017 yılı içerisinde manevi destek biriminden yardım alan yaklaĢık 570 kiĢi için her görüĢme sonunda doldurulan “manevi destek formları” incelenerek yapılmıĢtır. Veriler hasta mahremiyetine tamamen dikkat edilerek, hiçbir Ģekilde isim, soyadı, tanıtıcı bilgi vb. kullanılmadan iĢlenmiĢtir.
Dört bölümden oluĢan bu formun birinci bölümünde görüĢülen kiĢinin kim olduğu (hasta, hasta yakını, hastane personeli), danıĢanın adı-soyadı, yaĢı, tedavi olduğu birim, baĢvuru-yatıĢ tarihi ve görüĢmenin yapıldığı yer gibi tanıtıcı bilgiler
136 Özdemir M., “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yönetim Bilim Sorunsalı Üzerine Bir
yer almaktadır. DanıĢan bu bilgileri vermek zorunda değildir. Ġkinci bölüm ise Manevi Destek Birimi‟ne „baĢvuru-havale-görüĢme nedeni‟ni bildirmektedir.
Üçüncü bölüm ise danıĢanın ve problemin tanımlandığı, varsa manevi gereksinimlerin belirlendiği „değerlendirme‟ bölümüdür. Bu bölümden sonra „sonuç ve öneriler‟ baĢlığı altında dördüncü bölüm yer almaktadır. sonra Dördüncü bölüm, çözüm önerilerini ve görüĢme sürecini tanımlayan bölümüdür. Kadın doğum hastanesinin kendine has yapısı gereği hasta sirkülasyonu oldukça hızlıdır. Hastaların anne oteli dıĢında hastanede yatıĢ süreleri 1-10 gün arasında değiĢmekle birlikte genellikle 2-3 gün içinde hastalar taburcu edilmektedir. Uzun süreli yatıĢların olduğu tek birim anne misafirhanesidir. Bu yüzden tekrarlayan görüĢme sayıları kayda değer değildir ve tekrarlayan görüĢmeler için ayrıca form düzenlenmemiĢtir.
Elde edilen verilerin değerlendirilmesi ve yorumlanması açısından ihtiyaç duyulan gözlem, ilgili yıl içerisinde, ilgili hastanede manevi destek çalıĢmalarını yürüten Ģahsım tarafından yapılmıĢtır.
2. KADIN DOĞUM BÖLÜMÜNDE MANEVĠ DANIġMA HĠZMETĠ