Atletik Performans Ölçümleri

Çalışmada tenisçilerde kuvvet, sürat, çeviklik ve denge özellikleri incelenmiştir. Sporcuların sürat ve ivmelenme özelliklerini değerlendirmek için 20m ve 30m sürat, çeviklik özelliklerini değerlendirmek için Pro-agility çeviklik testi uygulanmıştır. Sporcuların alt ekstremite kuvvet ve güç becerileri durarak uzun atlama, squat sıçrama ve aktif sıçrama testleri ile değerlendirilmiştir. Kuvvet için seçilen bu testlerde kinetik zincirin baskınlığı testlerin tercih sebebidir. Denge ölçümü için postür salınım analizinde Body Sway modülünde protokol oluşturulmuştur. Testlerin ölçümü yapılmadan deneklerin ısınmaları (warm up) yapılmıştır. Testler için denemeler arasında gerekli toparlanma süreleri sağlanmıştır.

3.3.1. Sürat ölçümü

Deneklerin sürat ölçümleri, düz bir zeminde ve koşu alanının uzunlukları 20 m. ve 30m. olarak belirlenen iki farklı alanda ölçülmüştür. Durma mesafesi olarak bitiş çizgisinden ileriye yeterli bir mesafe ayrılmıştır. Parkur uzunluğu ve zemin özelliği tüm denekler için aynı olmuştur. Zemin başlangıç ve bitiş çizgileri düz bir hatla belirlenmiştir. Ayrıca başlangıç ve bitiş noktaları işaretlerle (koni vs.) belirlenmiştir.

Denek bir ayağının ucu başlangıç çizgisinin 100 cm. gerisinde (fotoselin başlangıcına yakın olmamak için) yüksek çıkış pozisyonunda beklemiştir. Denek hazır olduğunda tüm gücüyle çıkış yapmış ve bitiş çizgisini mümkün olan en kısa sürede, süratli bir şekilde geçmeye çalışmıştır. Sporculara her iki test için ikişer kez deneme hakkı verilmiş, sonrasında en iyi dereceleri değerlendirmeye alınmıştır [258-259].

3.3.2. Çeviklik ölçümü (ProAgility testi)

Denek başlangıç çizgisinin gerisinde nötral duruşta hazır bir şekilde bekler. Çık komutuyla beraber denek 4,55 m sağında koniye sağ eliyle dokunur. Ardından 9,10 m uzaklıkta solundaki koniye sol eliyle dokunur, son olarakta 4,55m uzaklıktaki bitiş çizgisine doğru koşarak testi bitirir [260].

3.3.3. Kuvvet ölçümleri

Bu bölümde araştırmaya uygun kuvvet ölçümleri açıklanmıştır. Durarak uzun atlama testi

Amaç, deneğin bacak ekstensor kaslarının patlayıcı kuvvetinin ölçülmesidir. Maksimal anaerobik güce dayalı testlerdendir.

Denekler kaygan olmayan uygun bir zeminde, işaretlenmiş bir çizginin gerisinde ayakta durup, ayaklarını omuz genişliğinde açarak beklemiş, hazır olduğunda her iki elini geriye doğru alırken dizlerini de aynı anda bükmüştür. Kolların ileri hareketi ile birlikte düz bir zemin üzerine mümkün olduğunca ileriye, en uzak mesafeye, doğru sıçrayıp düşmüştür. Başlangıç çizgisi ile deneğin çizgiye bıraktığı en yakın iz ölçümü esas alınmış, her denek için iki deneme alınarak en iyi derece not edilmiştir [261].

Dikey sıçrama ve reaksiyon zamanı ölçümlerinde FusionSport tarafından geliştirilen kontak mat kullanılmıştır (SmartJump, FusionSport, Avustralya). Sürat ve çeviklik ölçümleri için fotosel cihazından yararlanılmıştır (SmartSpeed, FusionSport, Avustralya).

Squat sıçrama testi

Bacak kaslarının maksimal kuvvete bağlı olarak sergilediği patlayıcı kuvvet özelliğinin ölçüldüğü squat sıçrama testinde, dizler 90o fleksiyonda squat pozisyonunda ve eller belde iken yukarı doğru olarak tam bir sıçrama gerçekleştirme şeklinde uygulanmıştır [262]. Aktif sıçrama testi

Bu testte de bacak kaslarının patlayıcı kuvvet özelliği ölçülmesinin yanı sıra sıçramada patlayıcı kuvveti etkileyen elastik kuvvet özelliği de devreye girmektedir. Aktif sıçrama testi, dizler tam olarak ekstansiyonda ve dik pozisyonda iken dizlerden hızla çöküp dikey olarak sıçramasıyla uygulanmıştır [262].

3.3.4. Denge ölçümü

Sporcu omuz genişliğine paralel, sağ ve sol ayak yerde olacak şekilde yerleştirdiği ayakları ile denge platformunda durması beklenir. Ayaklar, parmakların öne doğru baktığı (+Y), anterior-posterior (ön-arka) yönde (kuvvet plakasının Y ekseni boyunca) ve medial-lateral (yanlara) (kuvvet plakasının Y ekseni boyunca) yönlendirilir. Ölçüm boyunca sporcu 30 sn sabit durmaya çalışır. Sporcuların Postural Salınım analizi için Body Sway modülünde protokol oluşturulmuştur. Isınma evresi için sporculardan yaklaşık 3 dk’lık ısınma ve esnetme yapmaları istenmiştir. Hazır olan sporcular çıplak ayak ile öncelikle 30 sn çift ayak üzerinde dengede durmaları istenmiştir. İlk aşamayı bitiren sporcular 30 sn dinlenmeden sonra, sağ ayak üzerinde 30 sn ve tekrar dinlenmeden (30 sn) sonra sol ayak üzerinde sabit durmaları istenmiştir. Bu ölçüm sonucunda program bize milimetre (mm) cinsinden Postural salınım değerleri verilmektedir [263].

3.3.5. Kor performans ölçümleri

Kor performans testleri, mekik, plank, şınav ve sağlık topu fırlatma testlerinden oluşturmaktadır.

Mekik

Deneklerin dizleri dik açıyla bükülü vaziyette sırt üstü pozisyonda yere uzanmaları istenmiştir [264]. Ayak tabanları zemine yerleştirilmiş ve deneklerin kolları yana doğru uzatılmıştır (hareket esnasında eller topukların yanına doğru uzatılmıştır). Pozisyon araştırmacı ekibi tarafından denetlenmiştir. Başla komutuyla beraber test ve kronometre başlatılmış ve denekler yapabildikleri kadar tekrarı 60 sn’lik süre içerisinde tekrarlamışlardır. En yüksek skor kaydedilmiştir.

Şınav

Deneklerden 60 sn içerisinde mümkün olduğunca çok sayıda şınav çekmeleri istenmiştir [257]. Eller omuz genişliğinden yaklaşık olarak 0,10-0,20m genişlikte, dizler yere değmeden, bacaklar düz olacak şekilde, omurganın doğal konumunu koruyarak katılımcılar pozisyon almışlardır. Deneklerden göğüsleri yere yaklaşık 12 cm yakınlaşana kadar, dirseklerini bükmeleri istenmiştir.

Tüm deneklerin sırtları ile öngörülen konumu korurken göğüs hasırdan yaklaşık 12 cm olana kadar vücutlarını indirmek için dirseklerini bükmeleri istenmiştir. 60 içerisinde kurallara uygun şekilde yapılan en yüksek skor kaydedilmiştir.

Plank

Denekler yüzüstü pozisyonda, dirsekler ve önkol omuz genişliğinde, ayak parmaklarının kökleri yere temas ederek yeri iter pozisyonda, pelvis yerden yüksekte kalça ve abdominal kaslar aktif, omurga doğal pozisyonunda, baş omurgayı takip ederek yine doğal pozisyonunda olacak şekilde vücut paralele yakın bir hat oluşturmuştur. Sürenin başlamasının ardından denek stabilizasyon kurallarını bozmadan, yorulana kadar geçen süre saniye olarak kaydedilmiştir [265].

Sağlık topu fırlatma

Bu testte de amaç kol kaslarının patlayıcı gücünün belirlenmesidir. Test, 2 kg. ağırlığındaki sağlık topu ile yapılmıştır. Önü açık bir alan belirlenmiş ve atış çizgisi çizilmiştir. Denek ölçümün yapılacağı başlangıç çizgisinin hemen gerisine dizlerinin üzerinde, dizler omuz genişliğinde açarak sabitlenmiştir. Her iki diz birbirine paralel durumdadır. Sağlık topu her iki el ile tutularak başın gerisine götürülmüştür. Gövdeyi hafif geriye büktükten sonra kollar hızla öne savrularak top baş üstünden en uzak noktada elden çıkmıştır (modifiye taç atışı). Birkaç dakika ara ile iki deneme alınmış ve en iyi değer kaydedilmiştir.