Eğer bir köle bir evi ateşe verirse, sahibi onun için tazminat ödeyecektir ve kölenin burnunu ve kulaklarının şeklini

bozacaklar (kesecekler) ve sahibine geri verilecek. Fakat kölenin sahibi tazminat ödemeyi reddederse köleyi kaybedecek.

Hitit kanunlarında bir başkasının tohumu üzerine kendi tohumunu ekmenin cezasında ilginç bir yönteme başvurulmuştur. İki koşum öküzüne bağlanan suçlu, öküzlerin farklı yöne hareket ettirilmesiyle yerde sürüklenmekte ve öldürülmektedir. Burada dikkat çekici olan öküzlerin de cezalıyla birlikte öldürülmesidir.

166. Eğer birisi, bir başkasının tohumu üzerine kendi tohumunu ekerse, boynu bir sabanın üzerine konulacak. İki koşum öküzünü bağlayacaklar: birinin yüzünü bir yöne, diğerinin yüzünü diğer yöne çevirecekler (suçlunun vücudu farklı yönlere çekilecek). Hem suçlu hem de öküzlerin infazı gerçekleşecek. İlk ekimi gerçekleştiren kişi ürünü biçecek.

SONUÇ

Asya kökenli Sümerler, cezaların daha çok maddi şekilde tazmin edilmesinden yana olmuşlardır. Sert ve muhafazakâr karakterleriyle ön plana çıkan Sami kökenli Babil ve Asurlar ise suçluların cezalandırılmasında daha sert yaptırımlar uygulamışlardır. Bu nedenle Babil ve Asur kanunlarında mutilasyon cezalarına daha çok yer verilmiştir. Hammurabi Kanunları ile yoğunluk kazanmaya başlayan mutilasyon cezalarının Orta Asur Kanunları ile birlikte doruk noktasına ulaştığı söylenebilir. Eski Anadolu’da hüküm süren Hititler’in yasalarında ise cezaların genellikle maddi olarak tazmin edildiği ve mutilasyon işlemlerine oldukça nadir başvurulduğu görülmektedir. Mutilasyon kanunları üzerine yapılan incelemeler neticesinde hırsızlık, çalınan malı kabul etme, hakaret, babaya vurma, ebeveynleri reddetme, güvene dayalı ilişkileri suiistimal etme, yasadışı iş yapma, bir kölenin hür bir insanın yanağına vurması, kölenin efendisini reddetmesi, tarım arazisini ihlal etme, erkeğin genital organına zarar verme, evli kadına taciz, zina, eşcinsel ilişki, kadının kocasından uzaklaşması, fahişelerin toplumda başı açık gezmesi, borçtan dolayı rehin alma gibi pek çok sebeple insanların bedenlerine geçici ya da kalıcı hasarlar verildiği görülmektedir. Özellikle hırsızlıkla ilgili kanun maddelerinde mutilasyon cezalarına sıklıkla başvurulmuştur. Yukarıda sayılan pek çok suçun cezasını el, dil, göz, kulak, göğüs, burun, parmak, dudak, ayak ya da cinsel organın kaybıyla ödeyen insanların vücut bütünlüklerine kalıcı şekilde zarar verilmiştir. Bununla birlikte kanun maddelerinde yerde sürükleme, sopa atma, dövme, saç yolma, yüzü parçalama, başa kızgın

yağ ya da zift dökme gibi geçici hasarları içeren cezalara da yer verilmiştir. Kölelikle ilişkilendirilen kulak kesme cezası diğerlerine nazaran daha ön plandadır. Hammurabi Kanunlarında sadece kölelere verilen bu cezanın Orta Asur Dönemi’nde hem kölelere, hem hür kadınlara hem de sarayın iş akışını bozan görevlilere verildiği görülmektedir. Suçluyu teşhir ederek, işlenen suçun toplumda görünür kılınması bu kanunların oluşturulmasındaki temel hedef olmalıdır. Cezalardan ibret alan insanların yeni bir suç işleme konusunda daha dikkatli davrandığı aşikârdır. Genel olarak bakıldığında suçlular bu cezalarla estetik görüntülerini kaybetmekle birlikte aynı zamanda duyu ve işlev kaybı da yaşamışlardır. Günümüzde bu tür kayıplara maruz kalan kişilerin travma ve yas tepkileri verdikleri bilinmektedir. Ancak antik dönem insanlarının bu tepkilerini aydınlatacak herhangi bir kaynak bulunmamaktadır.

KAYNAKÇA

Akkayan, T. (2010). Bedenin Kültürel Gerekçelerle Sakatlanması ve Söğüt’te Sünnet. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Antropoloji Dergisi(24), s. 37-68.

Bahrani, Z. (2018). “Mezopotamya’da Toplumsal Cinsiyet ve Temsil” Babil’in Kadınları. Çev. Sercan Çalcı, Kolektif Kitap, İstanbul. Bilgiç, E. (1963). “Eski Mezopotamya Kavimlerinde Kanun Anlayışı

ve An’anesi”. A.Ü. D.T.C.F. Dergisi, XXI/3-4, Ankara, s. 103-119.

Çığ, M. İ. (2009). Bereket Kültü ve Mabet Fahişeliği. Kaynak Yayınları, İstanbul.

Dinçol, B. (2003). Eski Önasya Toplumlarında Suç Kavramı ve Ceza. İstanbul: Eskiçağ Enstitüsü Yayınları.

Duymuş, F., Demirci, G. (2013). “ Çivi Yazılı Kanun Metinlerinde İlginç Bir Suç Tespit ve Cezalandırma Yöntemi: Suya Atılma”. Tarih Aaraştırmaları Dergisi, C. 32 (54), s. 26-40.

Finkelstein, J.J. (1968-1969). ‘’The Laws of Ur-Nammu’’. Journal of Cuneiform Studies,The American Schools of Oriental Research, Cambridge Massachusetts, s. 65-73.

Friedmann, L. W. (1972, Spring). Amputations and Prostheses in Primitive Cultures. Bulletin of Prosthetics Research, s. 105-138. Hallevy, G. (2013). The Right to Be Punished – Modern Doctrinal

Sentencing. London: Springer.

Herodotos. (2007). Tarih (Historiai). (F. Akderin, Çev.) İstanbul: Alfa. Hoffner, H. A. (2009). Letters from the Hittite Kingdom. Atlanta:

Imparati, F. (1992). Hitit Yasaları. (E. Özbayoğlu, Çev.) Ankara: İtalyan Kültür Heyeti Arkeoloji Araştırmaları.

Kılıç, Y.&Erdem, F. (2015). “Eski Mezopotamya Hukuku’nda Mesleki Suçlara Verilen Cezalar”. Akademik Tarih ve Düşünce Dergisi, C. (2) 7, s. 1-30.

Mendires, B. (2010). Mezopotamya Kavimlerinde Sosyal ve Ekonomik Hayat (Sumer, Babil ve Asur). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans Programı, Ankara, s. 54-55.

Roth, M. T., A.Hoffner, H., & Michalowski, P. (1997). Law Collections from Mesopotamia and Asia Minor. Atlanta: Scholars Press, 2nd Edition.

Sellegren, K. R. (1982). An Early History Of Lower Limb Amputations And Prostheses. Iowa Orthop J.(2), s. 13–27.

Sever, H. (1987). Asur Siyasi Tarihinin Ana Devreleri. Ankara, D.T.C.F. Dergisi, Ankara, s. 421-428.

Sperati, G. (2009). Amputation of the Nose Throughout History. Acta Otorhınolaryngol (29), s. 44-50.

Sünbül, N. (2014). Eski Mezopotamya Kavimlerinin Hukukunda Kadının Toplumsal Statüsü (Sumer, Akad, Babil ve Asur). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eskiçağ Bilim Dalı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Tetlow, E. M. (2004). Women, Crime and Punishment in Ancient Law and SocietyVolume 1: The Ancient Near East. A&C Black.

Tosun, M., & Yalvaç, K. (2002). Sumer, Babil, Assur Kanunları ve Ammi-Şaduqa Fermanı. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. Veenhof, R.& Eidem, J. (2003). Mesopotamia (The Old Assyrian

Period). Orbis Biblicus et Orientalis 160/5.

Webb, W. J. (2011). Corporal Punishment in the Bible - A

Redemptive-Movement Hermeneutic for Troubling Texts. USA: IVP Academic.

BÖLÜM 7:

ÖRTÜK BİLGİ PAYLAŞIMI, İNOVASYON VE SOSYAL

SERMAYE ARASINDAKİ İLİŞKİLER: TURİZM SEKTÖRÜ