Yalova Belediyesi yönetime katılımı çeşitli vasıtalarla sağlamaya çalışmaktadır. Yalova Belediyesi resmi web sayfası üzerinden bilgi edinme formu ve hizmet masaları aracılığıyla vatandaş şikâyetleri, ilgili müdürlüklere aktarılıp katılım mekanizması güçlendirilmeye çalışılmaktadır. Ayrıca telefon vasıtasıyla Alo 153 hattı üzerinden şikayet değerlendirmesi yapılmaktadır.
Zabıta Müdürlüğünde görevli işçi, memur ve sözleşmeli personel sayısı 35’dir. Bunlardan 22 tanesi memur, 12 tanesi işçi, 1 tanesi sözleşmeli personel kadrosunda görev almaktadır.
2016 yılı itibariyle faaliyete geçmiş bulunan Whatsapp uygulaması üzerinden istek ve şikayetler iletilebilmektedir. 2017 yılında yapılan whatsapp başvuru sayısı 1157 adet olarak gerçekleşmiştir, 2018 yılında bu sayı 1385 adet olarak gerçekleşmiştir.
Yalova Belediyesi Evrak Kayıt Şefliği ile bilgi edinme hakkı kapsamında yapılan başvuruları ilgili birimlere belediye veritabanı üzerinden yönlendirmektedir. Bilgi edinme hakkı kapsamında 2016 yılında 107 adet, 2017 yılında 75 adet, 2018 yılında 105 adet başvuru cevaplandırılmıştır. Bilgi edinmek isteyen vatandaşlar, aktif olarak yönetime katılım faaliyeti sergilememiş olsa da, bilgi ve belgeye erişim bakımından belediyenin muhattap görülmesi, yönetime katılım olarak değerlendirilebilecek bir husustur. Bilgi edinme başvuru sayıları yıllar itibariyle düzenli bir seyirde devam etmiştir.
Grafik 3: 2017 Yılında Bilgi Edinme Hakkı Kapsamında Cevaplanan Başvuru Sayıları (Aylık)
Kaynak: Yalova Belediyesi 2017 Faaliyet Raporu, http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2017.pdf
(Erişim: 23.07.2019)
Tablo 4’den anlaşılacağı üzere bilgi edinme hakkı kapsamında yapılan başvuruların sayısı düşüktür. Ayrıca aylar itibariyle düzenli bir artış veya azalıştan bahsetmek mümkün değildir.
0 2 4 6 8 10 12 14 Baş vu ru S ayı lar ı Aylar
Grafik 4: 2018 Yılında Bilgi Edinme Hakkı Kapsamında Cevaplanan Başvuru Sayıları (Aylık)
Kaynak: Yalova Belediyesi 2018 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2018.pdf (Erişim: 23.07.2019)
2017 ve 2018 yılları arasında Bilgi Edinme Hakkı Kapsamında yapılan başvuru sayısında 30 adet başvuru artışı gözlemlenmektedir. Aylar itibariyle başvurular değerlendirildiğinde 2017 ve 2018 yılı için düzensiz bir durum gözlenmektedir. 2017 yılında en çok başvuru Kasım ayı içerisinde gerçekleşirken, 2018 yılında Ocak ayında gerçekleşmiştir. 0 5 10 15 20 25 Ba şv uru S ay ıla rı Aylar
Grafik 5: 2016 Yılında BİMER Kapsamında Cevaplanan Başvuru Sayıları (Aylık)
Kaynak: Yalova Belediyesi 2016 Yılı Faaliyet Raporu.
2016 yılında BİMER uygulaması kapsamında Yalova Belediyesi tarafından toplam 237 başvuru yanıtlanmıştır. BİMER kapsamında yapılan başvurularda; aylar itibariyle başvuru sayılarında düzenli bir değişim görülmemektedir. 0 5 10 15 20 25 30 Ba şv uru S ay ıla rı Aylar
Grafik 6: 2017 Yılında BİMER Kapsamında Cevaplanan Başvuru Sayıları (Aylık)
Kaynak: Yalova Belediyesi 2017 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2017.pdf (Erişim: 23.07.2019)
2017 yılı içerisinde Yalova Belediyesi tarafından BİMER uygulaması üzerinden toplam 335 başvuru cevaplanmıştır. Grafik 6’dan anlaşılacağı üzere; yaz aylarında şehrin nüfusundaki artışa bağlı olarak şikayet sayılarında yükselme olmuştur.
Vatandaşların yaz aylarında Yalova’ya ilgi göstermesi ve Yalova nüfusunun artmasına bağlı olarak BİMER başvuru sayılarının da artış gösterdiğini söylemek mümkündür. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Ba şv uru S ay ıla rı Aylar
Grafik 7: 2018 Yılında CİMER Kapsamında Cevaplanan Başvuru Sayıları (Aylık)
Kaynak: Yalova Belediyesi 2018 Yılı Faaliyet Raporu, http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2018.pdf (Erişim: 23.07.2019)
2018 yılı içerisinde Yalova Belediyesi, CİMER uygulaması üzerinden toplam 401 adet başvuru cevaplamıştır. Bu başvuruların aylık sayısında; Mart ayı başvuru sayısı indirgendiğinde önceki yıl BİMER başvurularına benzer bir profil gözlenmektedir.
2016 yılında 3689, 2017 yılında 4110 şikâyet Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’ne çeşitli kanallar vasıtasıyla iletilmiştir. 2018 yılında bu sayı 4075’e gerilemiştir. Söz konusu şikâyetler değerlendirildiğinde özellikle yaz aylarında şikayetlerin arttığı gözlenmektedir. 0 10 20 30 40 50 60 Ba şv uru S ay ıla rı Aylar
2016 yılında 937, 2017 yılında toplam 844 dilekçe (BİMER/CİMER dahil) Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü tarafından değerlendirilip yanıtlanmıştır. 2018 yılıyla ilgili veri paylaşımı yapılmamıştır (Yalova Belediyesi, 2018, s. 100; Yalova Belediyesi, 2019, s. 89; Yalova Belediyesi, 2017, s. 114).
Zabıta müdürlüğü, BİMER/CİMER kanalıyla son iki yıl içerisinde iletilen şikayetleri tarafımızla paylaşmıştır2. 29.11.2017 ile 12.12.2017 tarihleri arasında 1 adet CİMER başvurusu Zabıta Müdürlüğü’ne iletilmiştir.
01.01.2018 ile 31.12.2019 tarihleri arasında 69 adet CİMER başvurusu Zabıta Müdürlüğü’ne iletilmiştir.
01.01.2019 ile 09.07.2019 tarihleri arasında 87 adet CİMER başvurusu Zabıta Müdürlüğü’ne iletilmiştir.
Yaklaşık 2 yıl içerisinde toplam 157 CİMER başvurusu değerlendirmeye alınmıştır. Zabıta Müdürlüğü ilgili başvuruları değerlendirip sonuca bağlamış ve vatandaşlara konu hakkında bilgi iletmiştir.
Ayrıca son üç yıllık zaman dilimi içerisinde toplam 157 adet CİMER başvurusu değerlendirilmeye alınmıştır. BİMER kapatılmadan önce ulaşılan verilere göre; 30.11.2017 ile 20.06.2018 tarihleri arasında yaklaşık 6 aylık süreçte 55 adet BİMER başvurusu değerlendirilmiştir. Zabıta Müdürlüğü’ne gelen CİMER ve BİMER başvurularının tamamı Zabıta Müdürlüğü tarafından değerlendirmeye alınmış ve sonuçlandırılmıştır. İlgili müdürlüğe yapılan BİMER ve CİMER
2 18.07.2019 tarihinde yapılan yazılı başvuruya cevaben 47993009-165.99-E9190 sayılı yazıyla iletilen bilgiler kaynak olarak kullanılmıştır.
başvurularına göre başvuruların içeriği genellikle seyyar satıcı, temizlik (çöp, moloz), gürültü, hayvan şikayetleri vb. şeklinde olmaktadır. Şikâyetlerin değerlendirme süresi konusuna bağlı olarak değişmektedir. Anında sonuçlandırılan talepler olduğu gibi genel itibariyle 7 ile 15 gün arasında başvurular sonuçlandırılmaktadır. Gelen başvuruların içeriğine bağlı olarak bazı başvurular ilgili müdürlükle yapılan müşterek çalışma neticesinde sonuçlandırılmaktadır. Örneğin; sokak hayvanları ile ilgili gelen başvurular Veteriner İşleri Müdürlüğü ve Zabıta Müdürlüğü ekiplerinin müşterek çalışmasıyla şekillenmektedir.
SONUÇ
Belediye hizmetlerine etkin katılımın sağlanması, kentin hizmetlerin nitelikli sürdürülebilirliği açısından önem arz etmektedir. Belediyeler, yönetime katılımı kendi geliştirdiği uygulamalarla teşvik edebildiği gibi merkezi yönetim tarafından geliştirilen uygulamalarla da vatandaşların yönetime katılımını sağlayabilmektedir. Bu anlamda BİMER ve CİMER uygulamaları yerel katılım açısından, belediye zabıta hizmetlerini yönlendirme noktasında önemlidir. BİMER ve CİMER uygulamaları ile vatandaşlar belediye zabıta hizmetlerini dışarıdan denetlemek, ilgili konu hakkında bilgi edinmek, ilgili makamlara başvuruda bulunup politika ve uygulama değişiklik taleplerini iletmek gibi amaçlarla yönetime katılım sağlamaktadır.
BİMER ve CİMER uygulamaları ulusal çapta uygulamalar gibi gözükse de mahalli hizmetler açısından sunulan şikayet sayıları ikinci sırada yer almaktadır. Merkezi yönetimin hizmet kapsamının oldukça geniş olması, BİMER ve CİMER kanalıyla iletilen şikayetlerde merkezi yönetimi ön plana çıkartmıştır. Veriler, CİMER uygulamasının yerel yönetimlerin denetimi ve yönetime katılımı açısından önemini ortaya koymaktadır.
BİMER ve CİMER uygulamaları ile ilgili Yalova Belediyesi’nde sağlıklı veritabanı oluşturulamamıştır. Elde edilen veriler nicel veriler olduğundan, başvuru yapan kitlenin demografik özelliklerine, başvuruda bulundukları şehirlere yönelik veri elde edilememektedir. Sorunun çözümüne yönelik, merkezi veritabanı oluşturulup, ilgili kurumlara düzenli veri toplama noktasında talimat verilmelidir veya CİMER bu verileri kendisi tasnif edip, paylaşıma açmalıdır. Verilere
erişim talebi, Türkiye Cumhuriyeti Büyük Millet Meclisi’nde soru önergesi yoluyla gerçekleşmektedir. Oysa bu verilerin düzenli olarak raporlandırılarak kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.
CİMER gibi geniş çaplı bir uygulamada merkezde çalışan personel sayısı 25 olarak belirtilmiştir. Bu sayı şikayetlerin etkin yönlendirilmesi için yetersiz olarak görülmektedir. Personel sayısı artırılıp şikayetlerin hatalı yönlendirilmesinin önüne geçilip, etkinlik sağlanmalıdır.
Vatandaşların yaptıkları başvuruların içeriğine yönelik olarak tasnif yöntemi geliştirilmelidir. Türkiye’nin hem yerel hem de ulusal anlamda problemli noktaları bu şikayetler vasıtasıyla ele alınmalıdır. Vatandaşların bu konu hakkında bilinçlendirmeleri sağlanmalıdır. Talep edilen bilgi ve belgeler, uzman personeller tarafından iletilmeli, bilgi edinme hakkındaki mevzuat hükümlerine riayet edilmelidir.
Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’ne iletilen başvuruların kaydı düzenli tutulmamaktadır. İlgili birim arşivinden elde edilen veriler tasnif edilmemekte, faaliyet raporlarında bu verilere önemi derecesinde yer verilmemektedir. CİMER uygulaması kanalıyla iletilen başvuruların ayrıntı bilgilerinin kurumlarla paylaşılmıyor oluşuna bağlı olarak veri elde etmek zorlaşmaktadır. CİMER yetkilileri ilgili şikayetlerin tasnifini yapmalı, kurumlarla ve kamuoyu ile paylaşmalıdır. CİMER uygulaması veri paylaşımı konusunda kendini revize ederek halka açık veri paylaşımını, erişebilir kanallar içerisinden düzenli olarak gerçekleştirmelidir.
Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’nde görevli belediye personeli sayısı 35’tir. Bu sayı nüfusa oranla oldukça düşük seviyedir.
Norm kadro planlamasına göre personel atama talepleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Yalova Belediyesi CİMER uygulamasına yapılan başvuruların tamamını zamanı içinde yanıtlamaktadır. 15 günden önce yanıtlanan başvurular da bulunmaktadır. Bu durum Yalova Belediyesi’nin CİMER uygulamasına verdiği önemi göstermektedir.
CİMER şikayetleri yaz aylarında yoğunluk göstermektedir. Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü ekipleri yazın farklı vardiya düzenine geçmektedir. Ayrıca sahil bölgesinde görevlendirme sayısı artmaktadır. Ancak personel sayısında yaz aylarında artış yaşanmadığı için yazın nüfus artışı yaşayan Yalova’da şikayet sayılarında da yükseliş gözlenmektedir. Yalova Belediyesi yaz aylarında artan nüfusu göz önünde bulundurup zabıta müdürlüğüne daha fazla personel görevlendirmesi yapmalıdır.
Yalova Belediyesi Zabıta Müdürlüğü’ne yapılan ve son üç yılı kapsayan BİMER ve CİMER başvurularının sayısı düşük seviyededir. Bu durum zabıta hizmetleri açısından önleyici olarak nitelendirilebilecek faaliyetlerin gerçekleştirildiği sonucunu ortaya koyabileceği gibi vatandaşların belediyeye ait başvuru kanalıyla şikayetleri iletmenin daha etkin olduğu düşüncesinde olabileceğini de göstermektedir.
BİMER ve CİMER gibi merkezi yönetim araçlarından ziyade telefon, whatsapp uygulaması, web şikayet modülü uygulamalarına yapılan başvuruların sayısının fazla oluşunda yerel katılımın, yerel boyutta önemli olduğu düşüncesiyle hemşehrilerin hareket ettiği kanaatine varılabilmektedir.
KAYNAKÇA
Arslaner, H., Karaca, Y. (2017). Türkiye Kamu Yönetiminde Yönetişim Algısı: Aydın İli Vergi Dairelerinde Bir Uygulama.
Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (4), 128-151.
Belediye Zabıta Yönetmeliği. (11.04.2007). Resmi Gazete. (26490). http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.1124 4&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=zab%C4%B1ta (ET: 26.07.2019).
Bulduklu, Y., Türkmenoğlu, A. T. (2015). Bilgi Toplumunda Kamu Kurumlarının Bilgi Edinme Birimleri ve Halkla İlişkiler.
Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 22 (22),
47-64.
Bulut, T. (2013). Şeffaf Katılımcı ve Etkin Kent Yönetimi İçin Kent Konseyleri. Bursa: Ekin Yayınevi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı. Cumhurbaşkanlığı İletişim
Merkezi. 07 16, 2019 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı: https://www.cimer.gov.tr/sorular adresinden alındı
Çevikbaş, R. (2008). Yerel Yönetimlerde Siyasal Katılım. Türk İdare
Dergisi (461), 71-95.
Dalgıç, D. (2007). Kentsel Karar Alma Süreçlerinde Katılım. A. Sabutkay (Der.) içinde, Yerel Yönetimlerde İşbirliği ve Katılım (s.
57-74). Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü. Eryılmaz, B. (2013). Kamu Yönetimi. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Karkın, N., Zor, A. (2017). Vatandaş - İdare Etkileşimi Bağlamında Bilgi Edinme Hakkı: BİMER Örneği ve İdarede İnovasyon.
Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 5 (1), 25-44.
Şahin, Y. (2018). Yerel Yönetimler. Bursa: Ekin Yayınevi.
Şengül, R. (2010). Yerel Yönetimler. Kocaeli: Umuttepe Yayınları. Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H., & Özer, M. (2006). Mahalli
İdareler. Ankara: Nobel Basımevi.
Turan, E., Aydilek, E., Şen, A. T. (2015). "Bimer" Uygulaması ve Türk Kamu Yönetimi Sistemine Etkileri. Kastamonu Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi , 215-225.
Türk Dil Kurumu. (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&kelime=KA TILMAK adresinden erişildi. (ET:06.06.2019)
Ulusoy, A., Akdemir, T. (2009). Mahalli İdareler. Ankara: Seçkin
Yayıncılık.
Yalova Belediyesi. (2017). 2016 Faaliyet Raporu. Yalova: Yalova Belediyesi.
Yalova Belediyesi. (2018). 2017 Faaliyet Raporu. Yalova: Yalova Belediyesi. http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2018.pdf (ET: 11.07.2019).
Yalova Belediyesi. (2019). 2018 Faaliyet Raporu. Yalova: Yalova Belediyesi. http://www.yalova.bel.tr/Content/images/faaliyet-raporu-2017.pdf (ET: 11.07.2019).
Yaman, M., Küçükşen, M. (2018). Yerel Demokrasinin Gelişim Sürecinde Kent Konseylerinin Rolü ve İşlevselliği: Bursa ve Yalova Kent Konseyi Örneği. İşletme Ekonomi ve Yönetim
5393 sayılı Belediye Kanunu. (03.07.2005). Resmi Gazete. (25874). https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf (ET: 11.07.2019).
BÖLÜM 4:
AVRUPA BİRLİĞİ’NİN BİR DIŞ POLİTİKA ENSTRÜMANI