İnsanın sosyal bir varlık olması, insan davranışlarının nedensel olarak çok boyutluluğu, sosyal dünyayı algılama şekli ve tepkilerini nasıl örgütlediği sorusu, davranış bilimlerinin en ilgi çekici araştırma konuları arasındadır. Bu nedenle bilişsel süreçlerin ve bireysel özelliklerinin davranış ile ilişkisinin anlaşılmasını kolaylaştıran çalışmaların fazlalaştırılmasına gereksinim olduğu değerlendirilmektedir.
Yapılan bu araştırmanın merkezinde konumlandırılan lider yöneticilerin karar verme stilinin belirlenmesi ve anlaşılması birçok açıdan önemli görülmektedir. Bunlardan en önemlisi bireysel olarak lider yöneticinin kendisini daha iyi tanımasını, anlamasını sağlayabilecek çevresiyle ve diğer çalışanlarla doğru iletişime geçmesini kolaylaştırabilecektir. Ayrıca, karar verme stilinin bilinmesi, lider yöneticinin hangi konuma uygun olduğunun belirlenmesi aşamasında da önemlidir. Çünkü yönetici konumunda bulunanların, konumlarına ve beklenen işlere uygunluğuna yönelik olarak da bilgiler sunmaktadır. Araştırma seviyesi grup olarak ele alındığında, grup üyelerinin birbiri ile benzer ve farklı yönlerinin gözlemlenmesi, organizasyon içinde iletişim ve koordinasyon konularında da gizli kalmış ipuçlarının yakalanmasını sağlayabilmektedir (Yaşar, 2011). Böylece karar verme stilinin bilinmesi yönetsel ve örgütsel anlamda da örgütün ve yönetsel ihtiyaçların daha iyi anlaşılmasına ve dış etkenlerle daha iyi mücadele edebilecek bir örgütün oluşturulmasına katkı sağlayabilecektir.
Günümüzde tüm sektörlerde yöneticilerin ve çalışanların öğrenme biçimi ile karar verme stilleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi önem arz etmektedir. Çünkü bu ilişkinin sonucu beraberinde başarı veya başarısızlığı getirmektedir. Araştırma sonucunda elde edilecek bulguların, farklı öğrenme biçimine sahip lider yöneticilerin öğrenme biçimleri hakkında farkındalık kazanmalarına da yardımcı olacağı değerlendirilmektedir. Bu durum lider yöneticilerin daha etkili ve verimli bir şekilde öğrenmesine katkı sağlayacak ve daha başarılı sonuçlar elde edilmesine yardımcı
13
olacaktır. Ayrıca öğretim tasarımcıları da öğrenme çevresini düzenlerken bu sonuçları pekiştirecek etkinliklere yer verebileceklerdir.
Karar verme ile ilgili çalışmaların büyük bir bölümü seçim ve seçimin hangi teknik ve araçlarla yapılması gerektiği konusuna odaklanmıştır (Yaşar, 2011). Bireysel özelliklerden kontrol odağı az sayıda araştırmada bağımsız değişken olarak kullanılmıştır. Alan yazın incelendiğinde kontrol odağı ile karar verme stillerine yönelik araştırmaların sayısının yetersiz olduğu değerlendirilmektedir. Araştırma bu açığı kapatmaya yardımcı olması açısından da önemli görülmektedir.
Öğrenme biçimi araştırmaları genellikle eğitim öğretim alanında öğrenciler üzerinde yapılmıştır. Yöneticilerin öğrenme biçimleri üzerinde ve öğrenme biçimleri ile kontrol odağı ilişkisine yönelik olarak az sayıda araştırmaya rastlanmıştır (Pekdoğan, 2015:326). Bu nedenle, bu çalışma lider yöneticilerin öğrenme biçimlerinin ve kontrol odakları düzeyinin belirlenmesi ve iki değişken arasındaki ilişkilerin ortaya konulması açısından da önemli görülmektedir.
Kontrol odağı, öğrenme biçimleri ve karar verme araştırmaları incelendiğinde, söz konusu değişkenler arasında bir ilişki olduğu açıkça görülmektedir. Ulusal yazında son on yıl içinde birçok araştırmanın yapıldığı ancak sayısının yeterli olmadığı görülmektedir. Ayrıca öğrenme stilleri, kontrol odağı ve karar verme stilleri araştırmalarının daha çok yüksek lisans seviyesinde yoğunlaştığı (Gürgen, 2009; Ataseven ve Oğuz, 2015; Pekdoğan, 2015:326), söz konusu değişkenleri daha kapsamlı inceleyebilecek ve bu konuda yeni bilgiler ortaya koyabilecek daha üst seviyelerde çalışmaların yapılmasına ihtiyaç olduğu açıkça görülmektedir.
Araştırma kapsamında, bireylerin öğrenme biçimleri ile kontrol odağının karar verme stilleri üzerinde etkili olduğu hipotezleri geliştirilmiştir. Bu kapsamda bu araştırma, lider yönetici olarak okul müdürlerinin ve müdür yardımcılarının öğrenme biçimlerinin ve kontrol odağının karar verme stilleri üzerindeki etkisine yönelik olarak yapılmıştır. Bütüncül olarak yönetici liderlerin öğrenme biçimleri, kontrol odakları ve karar verme stilleri arasındaki ilişkiyi ve etkileri inceleyen bir araştırmaya rastlanmamıştır. Araştırma, lider yöneticilerin kişisel özelliklerinden olan öğrenme biçimleri ve kontrol odakları ile sahip oldukları karar verme stillerinin bütüncül olarak ortaya konulması bakımından önemli görülmektedir. Bu nedenle,
14
araştırmanın bu açıdan bakıldığında alan yazına önemli bir katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir.
Öğrenme biçimleri ve kontrol odakları ile karar verme stilleri hakkında bilgi sahibi olunması ve aralarındaki ilişkilerin belirlenmesi, liderler yöneticilerin seçiminde ve eğitimlerinde nelere dikkat edilmesi gerektiği açısından önem taşımaktadır. Farklı öğrenme biçimlerine sahip lider yöneticilere eşit düzeyde hitap edebilecek etkinliklerin belirlenmesi, öğretim tasarımcılarının bunları dikkate alarak tasarımlarını gerçekleştirmelerini sağlayabilecektir. Araştırma, kullanılan ölçme araçları hangi öğrenme biçimine sahip lider yöneticilerin daha çok hangi karar stillerini seçtiklerini ya da kullandıklarına yönelik somut bulgular sunulması açısından da önemli görülmektedir.
Ayrıca çalışmanın multi-disipliner yaklaşımı çalışmanın önemini artırmaktadır. Zira ortaöğretim kurumlarındaki lider yöneticilere yönelik tasarlanan bu çalışma öğrenme biçimleri açısından eğitim bilimine, karar verme stilleri açısından işletme ve kontrol odağı açısından psikoloji bilimine katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Bu nedenle araştırma disiplinler arası bir çalışma olarak bütüncül bir bakış açısı getirmesi açısından da önemli görülmektedir.
Lider yöneticilerin öğrenme biçimleri ve kontrol odaklarının, karar verme stilleri ile olan ilişkisinin ortaya konulması, diğer araştırmacılara, yöneticilere, işverenlere, eğitimcilere ve lider/yönetici eğitimi yapan kurumlara yol gösterici bilgiler sağlaması açısından da önemli görülmektedir. Böylece öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarınca ve üst makamlarca müfredat gözden geçirilerek yöneticilerin liderlik özelliklerini geliştirici programların düzenlenmesine de yardımcı olacağı değerlendirilmektedir.