Algılanan örgütsel destek ile ilgili yurtiçinde yapılan araştırmalar

Börü ve Güneşer (2006) tarafından çalışanların örgütsel destek algısı ve lider- üye etkileşiminin örgütsel vatandaşlık davranışı ile ilişkisi üzerinde örgütsel güven faktörünün rolünü incelendiği çalışmaya 141 kişi katılmıştır. Araştırma sonucu olarak, lider-üye etkileşiminin ve örgütsel destek algı düzeyinin, örgütsel güvenin alt boyutlarından olan çalışan katılımına destek ve örgüt politikalarında adalet arasında ilişki olduğu, söz konusu alt boyutların örgütsel vatandaşlığın alt boyutlarından katılım ve sadakat ile ilişkisinin olduğu rapor edilmiştir.

Yüksel (2006)’in çalışmasında üst desteği ve arkadaş desteğinin örgütsel destek algısı üzerine olan etkisini ortaya koymaya çalışırken aynı zamanda örgütsel destek algısı ile işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Çalışmanın sonucunda üst ve arkadaş desteği algılanan örgütsel destek düzeyini artırırken; işten ayrılma eğilimi olan bireylerde örgütsel destek algı düzeyinin düşük olduğu rapor edilmiştir.

Yıldız (2008)’ın örgüt kültürünün, çalışan verimliliği ve işten ayrılma eğilimi üzerine etkisini ve algılanan örgütsel destek algısının bu etkinin ortaya çıkarılmasında

rol alıp almadığını belirlemeye yönelik olan çalışmasına Düzce ilinde faaliyet gösteren bir tekstil fabrikasında çalışan 256 kişi katılmıştır. Çalışma sonucuna göre örgüt kültürünün, örgütsel destek algısı üzerinde pozitif yönde anlamlı ilişkisinin olduğu, örgütsel destek algısı yüksek olan çalışanların verimliliği artarken işten ayrılma eğilimlerinin düşük olduğu belirtilmiştir.

Kalağan (2009), algılanan örgütsel destek ile örgütsel sinizm davranışları arasındaki ilişkiyi incelemiştir. Akdeniz Üniversitesi’nde 2007-2008 akademik yılında görev yapan 214 araştırma görevlilerinin katıldığı çalışmanın bulgularına göre araştırma görevlilerinin örgütsel destek algı düzeylerinin örgütsel sinizm düzeylerinin önemli yordayıcısı olduğu tespit edilmiştir.

Türkmen (2009), örgütsel destek algısı, iş karakteristiği ve iş görenin öz yeterlik inancı arasındaki ilişkiyi araştırmış ve çalışmasına İstanbul’da bir deniz taşıma şirketinde çalışan 71 kişi katılmıştır. Bulgular iş karakteristikleri alt boyutlarından işin önemi, beceri çeşitliliği, işin anlamlılığı, içsel geri bildirim ile iş görenin öz yeterlik inanç düzeyi arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüş ancak iş görenin örgütsel destek algısı ve öz yeterlik inanç düzeyi arasında anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.

Erdaş (2010)’ın lider-üye etkileşimi, algılanan örgütsel destek ve öz denetimin örgütsel vatandaşlık üzerine olan etkilerini incelediği çalışmaya, Ankara, Gaziantep ve Adana’da bulunan 6 adet 4 ve 5 yıldızlı otelde çalışan 334 kişi katılmıştır. Çalışmanın sonucunda, lider-üye etkileşimi, örgütsel destek algısı ve öz denetimin örgütsel vatandaşlık davranışı üzerine olumlu etki ettiği tespit edilmiş; ayrıca öz denetim faktörünün lider-üye etkileşimi ve örgütsel destek algısının örgütsel vatandaşlık ile ilişkileri üzerinde düzenleyici etkisinin olduğu tespit edilmiştir.

Gül (2010), lise öğretmenlerinin örgütsel destek algı düzeylerini araştırdığı çalışmasında Eisenberger ve arkadaşları tarafından 1986 yılında geliştirilen algılanan örgütsel destek anketini kullanmıştır. Ankara ili Çankaya, Altındağ, Keçiören, Yenimahalle ve Gölbaşı ilçelerinde görev yapan 462 öğretmenin katıldığı çalışmanın sonuçlarına göre özel liselerde çalışan öğretmenlerin örgütsel destek algı düzeyleri devlet liselerinde çalışan öğretmenlerden fazla olduğu görülmüş, lise türü ve hizmet süresi değişkenlerine göre örgütsel destek algı düzeyleri arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Yalnız devlet liselerinde görev yapan erkek öğretmenlerin örgütsel destek algı düzeylerinin kadın öğretmenlerden yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Önderoğlu (2010)’nun örgütsel destek algısı, örgütsel adalet ve iş-aile çatışması arasındaki ilişkiyi araştırdığı çalışmasına Ankara’da 14 bankanın 24 farklı şubesinde çalışan 360 kişi katılmıştır. Çalışmanın sonucunda örgütsel destek algısı ile örgütsel adalet boyutlarından işlemsel adalet algısı, dağıtımsal adalet algısı, kişilerarası adalet algısı ve bilgisel adalet algısı arasında pozitif yönde anlamlı ilişki; iş-aile çatışması ve örgütsel destek algısı arasında ters yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir.

Özdemir (2010), örgütsel özdeşleşme ve algılanan örgütsel destek düzeylerinin cinsiyet ve kıdem değişkenlerine göre incelemiştir. Öğretmenlerin kişiler arası öz yeterlik inançları öğretmen kişiler arası öz yeterlik inancı ölçeği ile okulların örgütsel destek düzeyleri ise algılanan örgütsel destek ölçeği ile belirlenmiştir. Çalışmaya 2008- 2009 eğitim öğretim yılında Ankara’da bulunan 8 ilköğretim okulunda görevli 247 öğretmen katılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre örgütsel destek algısı ve örgütsel özdeşleşme arasında orta seviyede pozitif yönlü anlamlı ilişki vardır.

Özyurt (2010), örgütsel vatandaşlık davranışları, örgütsel destek algısı ve örgütsel adalet arasındaki ilişkinin çalışanın örgüt içindeki pozisyonuna göre değişip değişmediğini araştırmıştır. Çalışmaya bir telekomünikasyon firması bünyesinde farklı pozisyonlarda görev yapan 215 çalışan katılmıştır. Çalışmaya göre, örgütsel destek algısı ve örgütsel adalet düzeylerinin ofis ortamında çalışan iş görenlerin sahada çalışan iş görenlere kıyasla anlamlı düzeyde daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır.

Derinbay (2011), ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin sahip olduğu örgütsel destek algısının belirlenme amaçladığı çalışmasında kendi geliştirdiği algılanan örgütsel destek ölçeğini Denizli ili merkez ilçelerde görev yapan 494 öğretmene uygulamıştır. Araştırmanın sonucuna göre, öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek düzeyleri alt boyutlar açısından değerlendirildiğinde öğretimsel destek boyutunda en yüksek, yönetsel destek boyutunda en düşük algı düzeyine sahip oldukları görülmüştür. Öğretmenlerin algılanan örgütsel destek düzeyleri cinsiyet, branş, eğitim durumu, alınan ödül sayısı değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermezken; yaş ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermektedir.

Eser (2011), ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere yaptığı araştırmaya Bolu il merkezinde bulunan ortaöğretim okullarında görev yapan 72 yönetici ve 529 öğretmen olmak üzere toplam 601 eğitimci katılmıştır. Araştırma

sonucuna göre öğretmenlerin, örgütlerinin kendilerine destekçi olduğunu hissettiklerinde, güvenlerinin daha güçlü olduğu tespit edilmiştir.

Fındık (2011), algılanan örgütsel desteğin, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyeti üzerine etkisini incelemeyi amaçlamıştır. Konya ilinde görev yapan 131 aile hekimin katılımıyla gerçekleştirilen çalışmanın bulgularına bakıldığında örgütsel destek algısı ile örgütsel özdeşleşme arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu; örgütsel destek algısı ile işten ayrılma niyeti arasında negatif yönlü ilişki olduğu belirlenmiştir.

Tokgöz (2011), Afyon, Bilecik, Eskişehir, Kütahya, Uşak illerinde elektrik dağıtım kurumlarında 6 ay üzeri süreyle çalışmış olan 162 kişinin katılımıyla gerçekleştirdiği çalışmasında örgütsel sinizm, örgütsel destek ve örgütsel adalet ilişkisini araştırmıştır. Araştırma sonucu örgütsel sinizm ile algılanan örgütsel destek arasında orta düzeyde negatif; örgütsel sinizm ile örgütsel adalet arasında yüksek düzeyde negatif ilişki olduğu yönündedir.

Akkoç, Çalışkan ve Turunç (2012), örgütün gelişim kültürü ve iş görenlerin algıladıkları örgütsel desteğin, iş tatmini ve performansına katkısında örgütsel güvenin aracılık faktörünü araştırmışlardır. Çalışmaya Ankara ilinde faaliyette olan bir yazılım firmasında çalışan 346 kişi katılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre; algılanan örgütsel destek ve örgütsel gelişim kültürünün iş görenlerin iş tatminlerini ve iş performanslarını olumlu yönde etki ettiği görülmüştür. Algılanan örgütsel destek ve gelişim kültürünün iş tatmini ve performansına katkısında örgütsel güven faktörünün kısmı aracılık rolü oynadığı sonucuna varılmıştır.

Kaya (2012)’nın algılanan örgütsel desteğin, kariyer tatmini ve işten ayrılma eğilimi üzerine olan etkisini araştırdığı çalışmasına, Kundu bölgesinde bulunan 5 yıldızlı 6 otelde çalışan 211 kişi katılmıştır. Araştırma sonucunda, çalışanların algılanan örgütsel destek düzeyleri ile kariyer tatmin düzeyleri arasında olumlu yönde anlamlı ilişki olduğu; örgütsel destek algısının ve kariyer tatmininin, çalışanın işten ayrılma eğiliminde anlamlı bir yordayıcı olduğu tespit edilmiştir.

Karakurt (2012) çalışmasında, öğretmenlerin iş yaşamında yalnızlık duyguları ile örgütsel destek düzeyleri arasındaki ilişkiyi ve öğretmenlerin iş yaşamındaki yalnızlık duygularının bazı değişkenler açısından incelenmesini amaçlamıştır. 2010- 2011 Eğitim-Öğretim yılında Konya İli Büyükşehir sınırları içinde görev yapan ilköğretim okullarında çalışan 493 öğretmenin katıldığı çalışmada iş yaşamında

yalnızlık ölçeği, algılanan örgütsel destek düzeylerini belirlemek için de algılanan örgütsel destek ölçeği kullanılmıştır. Öğretmenlerin iş yaşamında yalnızlık duyguları ile örgütsel destek düzeyleri arasında negatif yönde orta düzeyde bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Öğretimsel destek, yönetimsel destek ve adalet destek algı düzeyleri arttıkça öğretmenlerin yaşadığı yalnızlığın azaldığı tespit edilmiştir.

Demirel (2013), çalışmasında mesleki stres ve iş tatmini ilişkisi üzerine örgütsel destek algısının aracılık rolünü belirleyebilmeyi amaçlamıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen mesleki stres ve örgütsel destek ölçekleri ile Minnesota iş tatmini ölçeği internet ortamında yayınlanarak erişilebilen evrenden veri toplanmıştır. 393 anket formunun evreni temsil ettiği düşünülerek yapılan analiz sonuçlarına göre örgütsel desteğin, mesleki stres ve iş tatmini ilişkisi üzerinde anlamlı düzeyde aracı rolü olduğunu göstermiştir.

Karacaoğlu ve Arslan (2013)’ın örgütsel destek algısı ve tükenmişlik arasındaki ilişkiyi inceledikleri çalışmalarına Kayseri Organize Sanayii Bölgesinde çalışan 333 kişi katılmıştır. Bulgular algılanan örgütsel destek ile tükenmişlik arasında ters yönlü ve zayıf bir ilişki olduğunu göstermiştir.

Oktuğ (2013)’un algılanan örgütsel prestijin örgütsel destek algısı ile sergilenen duygusal emek davranışı arası ilişki üzerindeki biçimlendirici etkisini araştırdığı çalışmasına İstanbul Avrupa yakasında 20 hazır giyim mağazalarında satış sorumlusu olarak çalışan 210 kişi katılmıştır. Araştırmanın sonucu, örgütsel destek algısı ile yüzeysel rol yapma davranışları arasında ters yönde, derinlemesine rol yapma ve samimi duygu sergileme davranışları arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğunu göstermiştir. Algılanan örgütsel prestijin, örgütsel destek algısı ile sergilenen duygusal emek davranışı arası ilişkide rolünün olmadığı saptanmıştır.

Gökpınar (2014), özel sektörde çalışan 259 beyaz yakalı iş görenin katıldığı yüksek lisans tez çalışmasında içsel-dışsal denetimli A ve B tipi kişilik özellikleri ile örgütsel destek algısı ve iş stresi arasındaki ilişki üzerine araştırma yapmıştır. Bulgular içten-dıştan denetimli A ve B tipi kişilik özelliği gösteren çalışanların örgütsel destek algı düzeyi arttıkça iş streslerinde azalma olduğunu göstermektedir.

Hatipoğlu (2015), öğretmenlerin örgütsel destek algılarının örgütsel özdeşleşme seviyelerine etkisini araştırmıştır. Ankara Çankaya ilçesinde görev yapan öğretmenlerin katılımıyla gerçekleştirilen araştırma bulgularına göre, öğretmenlerin örgütsel destek

algıları orta seviyede, örgütsel ve mesleki özdeşleşme seviyeleri ise yüksek seviyededir. Öğretmenlerin, örgütsel destek algıları ile örgütsel ve mesleki özdeşleşme seviyesi arasında istatistiksel bakımdan anlamlı ve pozitif bir ilişki tespit edilmiştir.

Yakut Özek (2016), öğretmenlerin algıladıkları örgütsel destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkiyi belirlemeyi amaçladığı çalışmasına Ankara il merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan 513 öğretmen katılmıştır. Algılanan örgütsel desteğin alt boyutlarından yönetsel desteğin yöneticiye güven alt boyutu ile yüksek düzeyde, meslektaşlara güven ve paydaşlara güven boyutları ile orta düzeyde, pozitif yönde ve anlamlı bir ilişki vardır. Öğretimsel destek alt boyutunun ise yöneticiye güven alt boyutu ile yüksek düzeyde, anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişkisi varken; meslektaşlara güven ve paydaşlara güven alt boyutları ile orta düzeyde, olumlu ve anlamlı bir ilişki bulunmaktadır.