5. BULGULAR ve YORUM
5.5. Akademisyenlerin Maruz Kaldıkları Psikolojik Şiddet ve Örgütsel Bağlılık
H1.1: “Araştırmaya katılan akademisyenlerin psikolojik şiddete maruz kalma
durumları yaş dağılımına göre farklılık göstermektedir” hipotezine ait veriler bu bölümde yer almaktadır.
Tablo 10:Akademisyenlerin Psikolojik Şiddete Maruz Kalmalarının Yaş Değişkenine Göre Farklılaşmasının Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma
Değerleri
Psikolojik Şiddet Boyutları Yaş n S F p
21-30 132 1,6955 ,67687 31-40 140 1,6300 ,73833 41-50 82 1,7683 ,85849 51-60 38 1,5737 ,68168 61 ve üzeri 16 1,1250 ,23523 Mağdurun Kendini Göstermesine ve İletişim Oluşumuna Saldırılar Toplam 408 1,6539 ,73457 2,879 ,023 21-30 132 1,3333 ,55258 31-40 140 1,4333 ,81228 41-50 82 1,7642 1,24885 51-60 38 1,4386 ,69362 61 ve üzeri 16 1,0417 ,11386 Sosyal İlişkilere Saldırılar
Toplam 408 1,4526 ,84213 4,600 ,001 21-30 132 1,3084 ,40080 31-40 140 1,3265 ,49806 41-50 82 1,3780 ,66064 51-60 38 1,2331 ,30426 61 ve üzeri 16 1,0625 ,14493 İtibara Saldırılar Toplam 408 1,3120 ,48627 1,727 ,143 21-30 132 1,6818 ,73604 31-40 140 1,5262 ,80000 41-50 82 1,7236 ,98452 51-60 38 1,4386 ,62291 61 ve üzeri 16 1,1458 ,33816 Yaşam Kalitesi ve Mesleki
Duruma Saldırılar Toplam 408 1,5931 ,80185 2,838 ,024 21-30 132 1,1212 ,31430 31-40 140 1,0886 ,18779 41-50 82 1,0878 ,32675 51-60 38 1,0737 ,17658 61 ve üzeri 16 1,0000 ,00000 Kişinin Sağlığına Doğrudan Saldırılar Toplam 408 1,0941 ,26185 ,955 ,432 21-30 132 1,9307 1,03204 31-40 140 1,8673 ,92576 41-50 82 1,9895 1,10720 51-60 38 1,6917 ,67623 61 ve üzeri 16 1,0714 ,14754 Akademik Yaşama Saldırılar Toplam 408 1,8648 ,97671 3,507 ,008
Tablo-10 incelendiğinde araştırmaya katılan akademisyenlerin, psikolojik şiddet boyutları ile yaş değişkeni arasında istatistiksel bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmış, 0,05 anlamlılık düzeyinde psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan sosyal ilişkilere saldırılar (F=4,600 ve p=,001) ile yaş değişkeni arasında (p<0,05) anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Buna göre H1.1 hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiştir.
Yaş değişkeni ile psikolojik şiddetin diğer boyutları arasındaki ilişkiye bakıldığında ise; mağdurun kendini göstermesine ve iletişim oluşumuna saldırılar ile (F=2,879 ve p=,023>0,05), itibara saldırılar ile (F=1,727 ve p=,143>0,05), yaşam
kalitesi ve mesleki duruma saldırılar ile (F=2,838 ve p=,024>0,05), kişinin sağlığına doğrudan saldırılar ile (F=,955 ve p=,432>0,05), akademik yaşama saldırılar ile
(F=3,507 ve p=,008>0,05) anlamlılık düzeyinde ilişki olduğu görülmüştür.
Psikolojik şiddet boyutlarının yaş ortalamalarına bakıldığında 21-30 yaş ortalamasının en yüksek, 61 ve üzeri yaş ortalamasının ise en düşük ortalama ile psikolojik şiddete maruz kaldıkları görülmüştür. Verilerden de anlaşılacağı üzere, özellikle sosyal ilişkilere saldırılar şeklindeki davranışlara bakıldığında 61 ve üzeri yaş grubundaki kişiler kurumun büyükleri olarak görüldükleri, kimseyle rekabet etme gereği duymadıkları için en az saldırılara maruz kalan kişilerdir. 21-30 yaş ortalamasına bakıldığında ise bu kişilerin genel olarak Araştırma Görevlisi olarak görev yapmaları, yüksek lisans veya doktora aşamasında olmaları ve kadro almak için birbirleriyle rekabet etmeleri, üst pozisyondaki kişiler için tehdit oluşturmaları psikolojik şiddete maruz kalmalarına neden olarak gösterilebilir.
H2.1: “Araştırmaya katılan akademisyenlerin örgütsel bağlılık durumları yaş dağılımına göre farklılık göstermektedir” hipotezine ait veriler bu bölümde yer almaktadır.
Tablo 11: Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Yaş Değişkenine Göre Farklılaşmasının Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Örgütsel Bağlılık Boyutları Yaş n S F p
21-30 132 2,8359 1,09958 31-40 140 3,3452 ,86513 41-50 82 3,2846 1,23019 51-60 38 3,5877 1,04172 61 ve üzeri 16 4,0000 ,50918 Duygusal Bağlılık Toplam 408 3,2165 1,06995 8,661 ,000 21-30 132 2,9495 ,77873 31-40 140 3,0690 ,77351 41-50 82 3,0447 ,85187 51-60 38 2,8772 ,97081 61 ve üzeri 16 2,4167 ,56437 Devamlılık Bağlılığı Toplam 408 2,9820 ,81160 2,723 ,029 21-30 132 2,6919 1,08159 31-40 140 2,9952 ,75015 41-50 82 2,8699 1,02273 51-60 38 3,2105 ,82535 61 ve üzeri 16 3,5000 ,77936 Normatif Bağlılık Toplam 408 2,9118 ,94950 4,722 ,001
Tablo-11 incelendiğinde araştırmaya katılan akademisyenlerin, örgütsel bağlılık düzeyleri ile yaş değişkeni arasında istatistiksel bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmış, 0,05 anlamlılık düzeyinde “duygusal bağlılık”(F=8,661 ve p=,000) ve ”normatif bağlılık”(F=4,722 ve p=,001) düzeyleri ile yaş değişkeni arasında (p<0,05) anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Buna göre H2.1 hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiştir.
Ortalamalara bakıldığında; en çok duygusal ve normatif bağlılık gösteren akademisyenlerin yaşları 61 ve üzeri olan kişiler olduğu (sırasıyla 4,0000 ve 3,5000) ve bu yaş aralığındaki kişilerin psikolojik şiddete en az maruz kaldıkları, en az duygusal ve normatif bağlılık gösteren akademisyenlerin ise 21-30 yaş aralığında olan kişiler olduğu (sırasıyla 2,8359 ve 2,6919) ve bu kişilerin psikolojik şiddete en fazla maruz kaldıkları görülmektedir.
Verilerden de anlaşılacağı üzere, 21-30 yaş aralığındaki kişilerin hizmet sürelerinin az olması ve iş değiştirme konusunda daha rahat olmaları örgüte olan duygusal ve normatif bağlılıklarının düşük olmasına neden olarak gösterilebilir. Aynı şekilde 61 ve üzeri yaş aralığındaki kişiler kuruma uzun yıllar emek verdikleri için örgüte bağlılık göstermenin bir vefa borcu olarak görülmesi ve iş değiştirme konusunda
artık istekli olmamaları, bağılılık düzeylerinin yüksek çıkmasına neden olarak gösterilebilir.
Sonuç olarak yaş değişkeninin psikolojik şiddet ve örgütsel bağlılık ile olan ilişkisine bakıldığında; yaş oranı küçüldükçe psikolojik şiddet oranının arttığı, kuruma olan bağlılık düzeyinin de düştüğü görülmektedir.
H1.1 ve H2.1 hipotezlerini desteklemek amacıyla yaş değişkeni dağılımına göre;
psikolojik şiddet ile örgütsel bağlılık boyutları arasındaki ilişki ayrıca incelenerek bu iki kavramın birbirini nasıl etkilediği aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 12:Yaş Değişkeni Dağılımına Göre Psikolojik Şiddet ile Örgütsel Bağlılık Boyutları Arasındaki Korelâsyon Analizi
Örgütsel Bağlılık Boyutları Duygusal
Bağlılık
Devamlılık Bağlılığı
Normatif Bağlılık
Psikolojik Şiddet Boyutları Yaş n r p r p r p 21-30 132 -,512 ,000 -,309 ,000 -,450 ,000 31-40 140 -,415 ,000 ,349 ,000 -,177 ,036 41-50 82 -,618 ,000 ,132 ,237 -,533 ,000 51-60 38 -,706 ,000 ,132 ,428 -,562 ,000 Mağdurun Kendini Göstermesine ve İletişim Oluşumuna Saldırılar 61 ve üzeri 16 -,297 ,264 -,117 ,666 -,073 ,789 21-30 132 -,254 ,003 -,355 ,000 -,221 ,011 31-40 140 -,253 ,003 ,292 ,000 -,103 ,227 41-50 82 -,542 ,000 ,036 ,749 -,417 ,000 51-60 38 -,387 ,016 ,265 ,108 -,307 ,061 Sosyal İlişkilere Saldırılar
61 ve üzeri 16 -,511 ,043 -,288 ,279 -,083 ,759 21-30 132 -,273 ,002 -,342 ,000 -,283 ,001 31-40 140 -,317 ,000 ,317 ,000 -,177 ,036 41-50 82 -,412 ,000 ,171 ,125 -,337 ,002 51-60 38 -,365 ,024 ,391 ,015 -,165 ,323 İtibara Saldırılar 61 ve üzeri 16 -,516 ,041 -,262 ,327 -,014 ,959 21-30 132 -,500 ,000 -,258 ,003 -,572 ,000 31-40 140 -,380 ,000 ,460 ,000 -,140 ,100 41-50 82 -,619 ,000 ,129 ,247 -,527 ,000 51-60 38 -,477 ,002 ,222 ,180 -,282 ,086 Yaşam Kalitesi ve Mesleki
Duruma Saldırılar
Tablo-12’nin Devamı
Tablo-12 incelendiğinde yaş değişkeni dağılımına göre psikolojik şiddet ile örgütsel bağlılık boyutları arasındaki ilişki aşağıda özetlenmiştir:
Duygusal bağlılık ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar arasında 51-60 yaş grubunda r= -,706 oranında ters
yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek, 61 ve üzeri yaş grubunda r=- ,297 oranında ters yönde, p= ,264 anlamlılık düzeyinde ise en düşük seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında 41- 50 yaş grubunda r= -,542 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek, 31-40 yaş grubunda r=-,253 oranında ters yönde, p= ,003 anlamlılık düzeyinde ise en düşük seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında 51-60 yaş grubunda r= -,706 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek, 61 ve üzeri yaş grubunda r=-,297 oranında ters yönde, p= ,264 anlamlılık düzeyinde ise en düşük seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında 41-50 yaş grubunda r= -,619 oranında ters yönde, p=,000
anlamlılık düzeyinde en yüksek, 31-40 yaş grubunda r=-,380 oranında ters yönde, p= ,000 anlamlılık düzeyinde ise en düşük seviyede ilişki bulunmaktadır. Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında 51-60 yaş grubunda r= -,538 oranında ters yönde, p=,001 anlamlılık
21-30 132 ,030 ,732 -,160 ,067 ,076 ,385 31-40 140 -,343 ,000 ,400 ,000 -,167 ,048 41-50 82 -,284 ,010 ,207 ,061 -,249 ,024 51-60 38 -,538 ,001 ,352 ,030 -,307 ,061 Kişinin Sağlığına Doğrudan Saldırılar 61 ve üzeri 16 21-30 132 -,520 ,000 -.280 ,001 -,470 ,000 31-40 140 -,403 ,000 ,345 ,000 -,115 ,175 41-50 82 -,611 ,000 ,135 ,226 -,522 ,000 51-60 38 -,733 ,000 -,044 ,795 -,455 ,004 Akademik Yaşama Saldırılar 61 ve üzeri 16 -,507 ,045 -,229 ,394 ,055 ,839
düzeyinde en yüksek ilişki bulunmaktadır. 61 ve üzeri yaş grubunda ise bu tür şiddete maruz kalan olmamıştır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında 51- 60 yaş grubunda r= -,733 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Veriler incelendiğinde 1, 3, 5 ve 6. boyutlardaki saldırılara en fazla 51-60 yaş grubunun maruz kaldığında duygusal bağlılıklarının düştüğü görülmektedir. Bu yaş grubundaki kişiler için duygusal bağlılığın kuruma karşı gösterilen bir vefa duygusu olduğu düşünüldüğünde bu tür saldırıların daha fazla gurur kırıcı olduğu, neticede bu duygunun daha fazla etkilendiği düşünülmektedir.
Devamlılık bağlılığı ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar” arasında 21-30 yaş grubunda r= -,309 oranında ters
yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında 21- 30 yaş grubunda r= -,355 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında 21-30 yaş grubunda r= -,342 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında 61 ve üzeri yaş grubunda r= -,301 oranında ters yönde,
p=,258 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında 21-30 yaş grubunda r= -,160 oranında ters yönde, p=,067 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında 21- 30 yaş grubunda r= -,280 oranında ters yönde, p=,001 anlamlılık düzeyinde ilişki bulunmaktadır.
Veriler incelendiğinde 1, 2, 3, 5 ve 6. boyutlardaki saldırılara en fazla 21-30 yaş grubunun maruz kaldığında devamlılık bağlılıklarının düştüğü görülmektedir. Bu yaş
grubundaki kişiler için devamlılık bağlılığı; bir ekonomik faydadan ve alternatiflerin azlığından ibaret olduğu düşünüldüğünde bu tür saldırıların gelecek için daha çok endişe yaratıcı olması devamlılık bağlılığını olumsuz yönde etkilediği düşünülmektedir.
Normatif bağlılık ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar” arasında 51-60 yaş grubunda r= -,562 oranında ters
yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır. Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında 41-
50 yaş grubunda r= -,417 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında 41-50 yaş grubunda r= -,337 oranında ters yönde, p=,002 anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında 21-30 yaş grubunda r= -,572 oranında ters yönde, p=,000
anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında 51-60 yaş grubunda r= -,307 oranında ters yönde, p=,061 anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında 41- 50 yaş grubunda r= -,522 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde en yüksek seviyede ilişki bulunmaktadır.
Veriler incelendiğinde 2, 3 ve 6. boyutlara maruz kalan 41-50 yaş aralığındaki akademisyenlerin normatif bağlılıklarının düştüğü görülmektedir. Kişilerin akademik kariyerlerinde yükselmenin en çok bu yaş aralığında olması ve bir minnettarlık duygusu ile gösterilen normatif bağlılığın maruz kalınan saldırılar sonucunda olumsuz yönde etkilendiği düşünülmektedir.
5.6. Akademisyenlerin Maruz Kaldıkları Psikolojik Şiddet ve Örgütsel Bağlılık Ortalamalarının Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşması
H1.2: “Araştırmaya katılan akademisyenlerin psikolojik şiddete maruz kalma
durumları cinsiyet dağılımına göre farklılık göstermektedir” hipotezine ait veriler bu bölümde yer almaktadır.
Tablo 13: Akademisyenlerin Psikolojik Şiddete Maruz Kalmalarının Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşmasının Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma
Değerleri Psikolojik Şiddet Boyutları Cinsiyet n S t p Kadın 208 1,6183 ,69986 Mağdurun Kendini Göstermesine ve İletişim Oluşumuna Saldırılar Erkek 200 1,6910 ,76901 -1,000 ,318 Kadın 208 1,4103 ,78531 Sosyal İlişkilere Saldırılar Erkek 200 1,4967 ,89729 -1,036 ,301 Kadın 208 1,2782 ,46242 İtibara Saldırılar Erkek 200 1,3471 ,50867 -1,434 ,152 Kadın 208 1,5385 ,76709 Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Saldırılar Erkek 200 1,6500 ,83459 -1,406 ,160 Kadın 208 1,1077 ,29016 Kişinin Sağlığına
Doğrudan Saldırılar Erkek 200 1,0800 ,22861
1,068 ,286
Kadın 208 1,8393 ,92138 Akademik Yaşama
Saldırılar Erkek 200 1,8914 1,03277
-,539 ,590
Tablo-13 incelendiğinde araştırmaya katılan akademisyenlerin, psikolojik şiddet boyutları ile cinsiyet değişkeni arasında istatistiksel bir ilişki olup olmadığı araştırılmış, 0,05 anlamlılık düzeyinde böyle bir farklılık bulunamamıştır. Psikolojik şiddetin; mağdurun kendini göstermesini ve iletişim oluşumunu etkilemek, sosyal ilişkilere saldırılar, itibara saldırılar, yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırılar, kişinin sağlığına doğrudan saldırılar şeklindeki davranışlarda cinsiyete göre anlamlı bir farklılaşma söz konusu değildir ve p>0,05 olduğundan H1.2. hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiştir.
H2.2: “Araştırmaya katılan akademisyenlerin örgütsel bağlılık durumları cinsiyet dağılımına göre farklılık göstermektedir” hipotezine ait veriler bu bölümde yer almaktadır.
Tablo 14: Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılıklarının Cinsiyet Değişkenine Göre Farklılaşmasının Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri
Örgütsel Bağlılık Boyutları Cinsiyet n S t p
Kadın 208 3,1747 1,00492 Duygusal Bağlılık Erkek 200 3,2600 1,13453 -,805 ,421 Kadın 208 3,0545 ,76013 Devamlılık Bağlılığı Erkek 200 2,9067 ,85730 1,845 ,066 Kadın 208 2,9071 ,93073 Normatif Bağlılık Erkek 200 2,9167 ,97096 -,102 ,919
Tablo-14 incelendiğinde, araştırmaya katılan akademisyenlerin, örgütsel bağlılık boyutları ile cinsiyet değişkeni arasında istatistiksel bir ilişki olup olmadığı araştırılmış, 0,05 anlamlılık düzeyinde böyle bir farklılık bulunamamıştır. Buna göre H2.2 hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiştir.
H1.2 ve H2.2 hipotezlerini desteklemek amacıyla cinsiyet değişkeni dağılımına
göre; psikolojik şiddet ile örgütsel bağlılık boyutları arasındaki ilişki ayrıca incelenerek bu iki kavramın birbirini nasıl etkilediği aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Tablo 15:Cinsiyet Değişkeni Dağılımına Göre Psikolojik Şiddet ile Örgütsel Bağlılık Boyutları Arasındaki Korelâsyon Analizi
Tablo-15’te cinsiyet değişkenine göre psikolojik şiddet boyutları ile örgütsel bağlılık boyutları arasında istatistiksel bir farklılık olup olmadığı araştırılmış, Pearson Korelasyon testi sonucu, 0,05 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür.
Cinsiyet değişkenine göre psikolojik şiddet boyutları ile örgütsel bağlılık boyutları arasındaki ilişki tek tek incelendiğinde aşağıdaki sonuçlar ortaya çıkmıştır.
Duygusal bağlılık ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar” arasında kadınlarda r=-,473 oranında ters yönde, p=,000
anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-577 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında kadınlarda r=-,271 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde
Örgütsel Bağlılık Boyutları Duygusal
Bağlılık Devamlılık Bağlılığı Normatif Bağlılık Psikolojik Şiddet Boyutları Cinsiyet n r p r p r p Kadın 208 -,473 ,000 -,097 ,165 -,344 ,000 Mağdurun Kendini Göstermesine ve İletişim
Oluşumuna Saldırılar Erkek 200 -,577 ,000 ,260 ,000 -,458 ,000 Kadın 208 -,271 ,000 -,048 ,495 -,155 ,026 Sosyal İlişkilere Saldırılar
Erkek 200 -,383 ,000 ,181 ,010 -,314 ,000 Kadın 208 -,266 ,000 -,011 ,879 -,195 ,005 İtibara Saldırılar
Erkek 200 -,394 ,000 ,226 ,001 ,-317 ,000 Kadın 208 -,507 ,000 -,012 ,865 -,410 ,000 Yaşam Kalitesi ve Mesleki
Duruma Saldırılar
Erkek 200 -,517 ,000 ,304 ,000 -,433 ,000 Kadın 208 -,090 ,195 -,031 ,656 -,014 ,841 Kişinin Sağlığına
Doğrudan Saldırılar Erkek 200 -,313 ,000 ,276 ,000 -,210 ,003 Kadın 208 -,457 ,000 -,089 ,200 -,303 ,000 Akademik Yaşama
r=-,383 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında kadınlarda r=-,266 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,394 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır. Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında kadınlarda r=-,507 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık
düzeyinde, erkeklerde r=-,517 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında kadınlarda r=-,090 oranında ters yönde, p=,195 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,313 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında kadınlarda r=-,457 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,588 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Kadınların duygusal bağlılığını en çok etkileyen psikolojik şiddet davranışı yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırılar boyutudur. Erkeklerin ise duygusal bağlılığını en çok etkileyen psikolojik şiddet davranışı akademik yaşama saldırılar boyutudur. Erkeklerin duygusal bağlılıkları kadınlara oranla psikolojik şiddete maruz kalındığında daha fazla düşmektedir. Kadınların ailesel rollere daha çok önem vermeleri ve örgütsel değerleri ikinci planda tutmaları uğradıkları psikolojik şiddetin etkisinin erkeklere oranla daha az olmasına neden olarak gösterilebilir. Her iki cinsiyette de psikolojik şiddetin tüm boyutları ile duygusal bağlılık arasında ters yönlü bir ilişki olduğu görülmektedir.
Devamlılık bağlılığı ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar” arasında kadınlarda r= -,097 oranında ters yönde, p=,165
anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=,260 oranında aynı yönde, p= ,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında kadınlarda r= -,048 oranında ters yönde, p=,495 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=,181 oranında aynı yönde, p= ,010 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında kadınlarda r= -,011 oranında ters yönde, p=,879 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r= ,226 oranında aynı yönde, p= ,001 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır. Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında kadınlarda r= -,012 oranında ters yönde, p=,054 anlamlılık
düzeyinde, erkeklerde r=,304 oranında aynı yönde, p= ,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında kadınlarda r= -,031 oranında ters yönde, p=,656 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r= ,276 oranında aynı yönde, p= ,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında kadınlarda r=-,089 oranında ters yönde, p=,200 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=,203 oranında aynı yönde, p= ,004 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Veriler incelendiğinde kadınların karşılaştığı psikolojik şiddet davranışlarının tümünde devamlılık bağlılıklarının az da olsa düştüğü görülmektedir. Erkeklerde ise psikolojik şiddetin devamlılık bağlılığını olumsuz yönde etkilemediği görülmektedir.
Normatif bağlılık ile;
Psikolojik şiddetin ilk boyutu olan “mağdurun kendini göstermesine ve iletişim
oluşumuna saldırılar” arasında kadınlarda r=-,344 oranında ters yönde, p=,000
anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-458 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin ikinci boyutu olan “sosyal ilişkilere saldırılar” arasında kadınlarda r=-,155 oranında ters yönde, p=,026 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,314 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin üçüncü boyutu olan “itibara saldırılar” arasında kadınlarda r=-,195 oranında ters yönde, p=,005 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,317 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır. Psikolojik şiddetin dördüncü boyutu olan “yaşam kalitesi ve mesleki duruma
saldırılar” arasında kadınlarda r=-,410 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık
düzeyinde, erkeklerde r=-,433 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin beşinci boyutu olan “kişinin sağlığına doğrudan saldırılar” arasında kadınlarda r=-,014 oranında ters yönde, p=,841 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,210 oranında ters yönde, p=,003 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Psikolojik şiddetin son boyutu olan “akademik yaşama saldırılar” arasında kadınlarda r=-,303 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde, erkeklerde r=-,477 oranında ters yönde, p=,000 anlamlılık düzeyinde bir ilişki bulunmaktadır.
Kadınların normatif bağlılığını en çok etkileyen psikolojik şiddet davranışı yaşam kalitesi ve mesleki duruma saldırılar boyutudur. Erkeklerin ise normatif bağlılığını en çok etkileyen psikolojik şiddet davranışı akademik yaşama saldırılar boyutudur. Erkeklerin normatif bağlılıkları kadınlara oranla psikolojik şiddete maruz kalındığında daha fazla düşmekle birlikte her iki cinsiyet türünde de psikolojik şiddetin tüm boyutları ile normatif bağlılık arasında ters yönlü bir ilişki vardır.
5.7. Akademisyenlerin Maruz Kaldıkları Psikolojik Şiddet ve Örgütsel Bağlılık Ortalamalarının Unvan Değişkenine Göre Farklılaşması
H1.3: “Araştırmaya katılan akademisyenlerin psikolojik şiddete maruz kalma
durumları unvan dağılımına göre farklılık göstermektedir” hipotezine ait veriler bu bölümde yer almaktadır.
Tablo 16: Akademisyenlerin Psikolojik Şiddete Maruz Kalmalarının Unvan Değişkenine Göre Farklılaşmasının Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma
Değerleri Psikolojik Şiddet Boyutları Unvan n S F P Araştırma Gör. 134 1,7687 ,74374 Okutman/Uzman 16 1,9250 ,78102 Öğretim Görevlisi 46 1,7043 ,73966 Doktor 32 1,9250 1,08628
Yrd. Doç. Doktor 96 1,5104 ,62450 Doçent Doktor 28 1,7286 ,80685
Profesör 56 1,3143 ,35850
Mağdurun Kendini Göstermesine ve İletişim Oluşumuna Saldırılar Sosyal İlişkilere Saldırılar
Toplam 408 1,6539 ,73457 4,551 ,000 Araştırma Gör. 134 1,4328 ,70803 Okutman/Uzman 16 1,3333 ,54433 Öğretim Görevlisi 46 1,4203 ,91742 Doktor 32 1,8958 1,37421
Yrd. Doç. Doktor 96 1,4028 ,80338 Doçent Doktor 28 1,7619 1,08433
Profesör 56 1,2381 ,53829
Sosyal İlişkilere Saldırılar
Toplam 408 1,4526 ,84213 2,926 ,008 Araştırma Gör. 134 1,3284 ,38121 Okutman/Uzman 16 1,4286 ,68313 Öğretim Görevlisi 46 1,4161 ,62801 Doktor 32 1,6563 ,98147
Yrd. Doç. Doktor 96 1,1964 ,30269 Doçent Doktor 28 1,3469 ,37982 Profesör 56 1,1378 ,19732 İtibara Saldırılar Toplam 408 1,3120 ,48627 5,699 ,000 Araştırma Gör. 134 1,7090 ,78219 Okutman/Uzman 16 1,7708 ,55067 Öğretim Görevlisi 46 1,7464 1,02424 Doktor 32 1,7500 1,06424
Yrd. Doç. Doktor 96 1,4444 ,67912 Doçent Doktor 28 1,7976 ,97326
Profesör 56 1,2024 ,38233
Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Saldırılar
Toplam 408 1,5931 ,80185
Tablo-16’nın Devamı Psikolojik Şiddet Boyutları Unvan n S F p Araştırma Gör. 134 1,1164 ,22249 Okutman/Uzman 16 1,2750 ,75144 Öğretim Görevlisi 46 1,0957 ,33662 Doktor 32 1,1625 ,36078
Yrd. Doç. Doktor 96 1,0583 ,12951 Doçent Doktor 28 1,0857 ,14836 Profesör 56 1,0143 ,07490 Kişinin Sağlığına Doğrudan Saldırılar Toplam 408 1,0941 ,26185 3,060 ,006 Araştırma Gör. 134 2,0618 1,11547 Okutman/Uzman 16 2,0000 1,06650 Öğretim Görevlisi 46 1,9130 1,08650 Doktor 32 2,0268 1,03554
Yrd. Doç. Doktor 96 1,7649 ,83762 Doçent Doktor 28 1,7857 ,73515 Profesör 56 1,4337 ,60484 Akademik Yaşama Saldırılar Toplam 408 1,8648 ,97671 3,246 ,004
Tablo-16 incelendiğinde araştırmaya katılan akademisyenlerin, psikolojik şiddet boyutları ile unvan değişkeni arasında istatistiksel bir farklılaşma olup olmadığı araştırılmış, 0,05 anlamlılık düzeyinde psikolojik şiddet ile unvan değişkeni arasında (p<0,05) anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Buna göre H1.3 hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiştir.
Verilerden de anlaşılacağı üzere unvan ortalamalarına bakıldığında Profesör