Akademik Erteleme İle İlgili Yurt Dışında Yapılan Araştırmalar

Akademik erteleme ile ilgili yurt dışındaki literatür incelendiğinde yordayan değişkenler, ilişkili olduğu alanlar ve akademik ertelemenin etkisiyle ortaya çıkan diğer sonuçlar ele alınmıştır. Akademik ertelemenin yordayıcı değişkenlerinin araştırıldığı bir çalışmada 96 üniversitesi dâhil edilmiştir. Araştırma sonucunda iç motivasyon eksikliği, mükemmeliyetçilik, dışsal atfetme değişkenlerinin akademik ertelemeyi yordadığı belirlenmiştir. Yüksek düzeyde akademik erteleme gösteren öğrenciler isteksizlikten dolayı akademik erteleme yaparken, düşük düzeyde erteleme gösteren kişilerin iç ve dış kaynakları çok daha iyi kullandıkları belirlenmiştir. İç motivasyonu düşük kişiler, olayın bağlamına ve şansa atıf yaparken yüksek motivasyonlu kişiler için başarı veya başarısızlığın çabanın ürünü olduğuna yönelik atfetme eğilimini tercih ettiklerini belirtilmiştir (Reasinger ve Brownlow, 1996: 23-28). Spor alanında öğrenim gören 224

üniversite öğrencisi üzerinde yapılan araştırma sonucuna göre akademik tükenmişlik, akademik öz yeterlik ve akademik başarının akademik erteleme davranışlarını anlamlı derecede yordadığı belirtilmiştir (Ocal, 2016: 489). Başka bir araştırmada ise 275 üniversite öğrencisi dâhil edilmiş ve akademik erteleme davranışlarının temel yordayıcıları araştırılmıştır. Araştırma sonucunda bilişsel güven, bilişsel öz bilinç, kontrol kaybı ve tehlike, düşünceleri kontrol etme ihtiyacı, kaygı hakkındaki pozitif düşünce ve inanç gibi değişkenlerin akademik erteleme davranışlarını yordadığı bulgusu rapor edilmiştir (Sadeghi, 2011: 289).

Literatür incelendiğinde akademik erteleme ile ilgisi olan başka diğer değişkenlerde araştırma konusu olduğu görülmüştür. Hussain ve Sultan (2010: 1899–

1901), 500 üniversite öğrencisi ve 40 öğretmen üzerinde yaptıkları çalışmada en fazla görülen akademik erteleme alanlarının şu şekilde olduğunu belirtmişlerdir. Üniversite öğrencileri sırasıyla en fazla ödevler, sunumlar, sınavlar, grup ödevleri aktiviteler, kütüphane çalışmalarını ertelemektedirler. Ertelemenin sebepleri olarak; hastalık, sosyal problemler, motivasyon eksikliği, iş konusunda muktedir olamama, aşırı güven, tembellik, öğretmen tutumları, yönlendirmenin olmayışı, koordinasyon ve geri bildirimlerin azlığı, stres, iş yükü şeklinde sıralamışlardır. Erteleme sonucu en fazla yaşanan problemleri ise sırasıyla; düşük başarı, sınavlardan kalma, sınav korkusu, depresyon, kaygı ve moralin düşmesi, başarıda duraksamalar, becerilerin zayıflaması, aşağılık duygusunun oluşması şeklinde sıralamışlardır. Sınıf ortamının akademik erteleme üzerindeki yordayıcı özelliğinin incelendiği araştırmada 248 üniversite öğrencisi dahil edilmiştir. Araştırma bulgularına göre eğitici/örgütsel destek, durumsal ilgi, akademik baskı ve öz yeterlik değişkenleri akademik erteleme davranışları toplam varyansının %22’sini yordamaktadır (Corkin, Lu, Wolters ve Wiesner, 2014: 299).

Howell ve Watson (2007: 171–174) erteleme davranışları, öğrenme stratejileri ve amaç oryantasyonlarının birbirleriyle olan ilişkisini incelemek için 170 üniversite öğrencisine ulaşmışlardır. Çoklu regresyon analizi sonuçlarına göre öğrenme amaç oryantasyonu, bilişsel stratejiler ve biliş üstü stratejiler değişkenlerinin akademik ertelemeyi negatif düzeyde yordadıkları görülmüştür. Bunun yanında öğrenme kaçınma, performans yaklaşma, dağınıklık gibi boyutların akademik ertelemeyi pozitif yönde anlamlı düzeyde yordadıkları görülmüştür. Yaş grubu olarak 18-70 yaş aralığındaki katılımcıların dahil olduğu geniş kapsamlı (N=9351) örneklem grubu üzerinde yapılan başka bir araştırmada ise bireyin bir alanda ilgisini geliştirmesi akademik ertelemeyi

negatif düzeyde yordarken, bireyin herhangi bir iş için kendinde yeterli enerjiyi bulamaması ise ertelemeyi pozitif düzeyde yordadığı bulgusu rapor edilmiştir.

Üniversiteye devam eden 150 öğrenci üzerinde yapılan bir çalışmada erteleme davranışlarıyla öz yeterlik, derinlemesine stratejiler, düzenleyici stratejiler, öğrenmede tekrar stratejileri, amaç oryantasyonları arasında negatif anlamlı düzeyde korelasyon saptanmıştır (Wäschle, Allgaier, Lachner, Fink ve Nücles, 2014: 409). Motivasyonel stratejilerin; akademik erteleme, akademik performans ve iyi oluş unsurlarıyla karşılaştırıldığı bir çalışmada iki kısımdan oluşan bir çalışma yapılmıştır. Araştırmada değişkenlerin korelasyon değerleri incelendiğinde akademik erteleme davranışlarıyla durumsal ilginin gelişmesi, bireysel değerin geliştirilmesi, öğrenme amacı belirlemede kendini motive etme, performans amaç için kendini motive etme,hedef belirleme, kişisinin kendine söz vermesi, çevresel kontrol ve performans değişkenleriyle negatif ilişki içinde olduğu görülmüştür (Grunschel, Schwinger, Steinmayr ve Fries, 2016:

165). Yaş grubu olarak 18-70 yaş aralığındaki katılımcıların dahil olduğu geniş kapsamlı (N=9351) örneklem grubu üzerinde yapılan başka bir araştırmada ise erteleme davranışıyla hedef belirleme, ilginin gelişmesi arasında negatif; herhangi bir iş için enerjinin olmayışıyla ise pozitif ve yüksek düzeyde bir korelasyon saptanmıştır (Gröpel ve Steel, 2008: 409).

Eğitim ve psikoloji bölümlerinde öğrenim gören 162 öğrenci üzerinde yapılan bir araştırma sonucunda akademik öz algı, öğretmenlere ve derslere karşı tutum, okula karşı tutum, motivasyon ve öz düzenleme değişkenleriyle amaçlı ve pasif erteleme davranışları arasında negatif yönde anlamlı düzeyde ilişkiler saptanmıştır. Son olarak amaçlı erteleme ve pasit erteleme arasında ise pozitif yönde anlamlı düzeyde bir ilişki belirlendiği görülmüştür (Kármena, Kingaa, Edit, Susana, Kinga ve Réka, 2015:

47).Milgram ve Marshevsky (1995) İsrail’de 115 erkek ve 85 kız öğrencideakademik ertelemeyle ilgili değişkenleri araştırdıkları çalışmalarında, erkeklerindaha çok ertelemeci olduklarını bulmuşlardır.

Akademik ertelemenin üniversite öğrencilerinde akademik performans üzerinde negatif rolünün olduğu, akademik erteleme düzeyi yüksek öğrencilerin akademik başarılarının düşük olduğu, ödevlerini ve sorumluluklarını daha çok erteledikleri, daha çok stres yaşadıkları belirtilen değişkenlerle ilişkili oldukları belirlenmiştir (Ferrari Johnson ve McCown, 1995, Solomon ve Rothblum, 1984: 503-509). Farklı bir çalışmada toplamda 428 lise öğrencisi üzerinde akademik başarı ve akademik erteleme değişkenlerinin birbirlerini etkileme durumları incelenmiştir. Öğrencilerin ingilizce ve matematik derslerinden aldıkları notlarla erteleme davranışları arasında negatif ilişki bulmuşlardır. Regresyon analizi sonucunda ise öğrencilerin akademik erteleme

davranışını yordayan en güçlü değişkenin genel ders not ortalaması, olduğu ortaya çıkmıştır (Owens ve Newbegin, 1997).

Derste aktif öznelliğe sahip bir öğrenci öğrenme, başarı, becerileri ve yetenekleri geliştirme, akademik öz yeterlik, motivasyon gibi unsurların aktif olduğu bir süreçten bahsetmektedir (Reeve, 2013: 580). Derse katılım düzeyi üst seviyelerde olan üniversite öğrencilerinin akademik görevleri derste öğrenme, ödevleri takip etme gibi akademik görevlerde aktif rol alma ihtimalleri yüksek olduğundan akademik erteleme düzeylerinin düşük olacağı, öğrenme amaç yönelimli bir yapı sergileyecekleri ve akademik olarak iç kontrol odaklı yönelim gösterecekleri şeklinde bir çıkarımda bulunulabilir.