Ailelerin Okul Yönetiminden Beklentileri

Yönetici, bir örgütün amaçlarını gerçekleştirmek için var olan örgüt yapısını ve prosedürü kullanan kişidir (Aydın, 1994, s. 272). Okuldaki tüm etkinliklerin başarıya ulaşmasında anahtar kişidir (Güçlü, 1997, s. 50). Örgütsel etkinliği sağlamak için insan ve diğer kaynakları amaçları gerçekleştirecek biçimde düzenlemek, yöneticinin görevidir (Çalık, 1997, s. 55). Eğitim yöneticisi; öğretmen, personel, öğrenci, veli, çevre liderleri, yerel yöneticiler ve politikacılar gibi farklı eğitim ve kültür düzeyinde bulunan, farklı beklentileri olan öğelerle ilişki kurmak, onların beklentilerini bağdaştırarak yönetimi sürdürmek durumundadır (Kaya, 1986, s. 94).

Mclntyre ve Kenneth’den aktaran Balcı, 1993 etkili yöneticinin; çalışkan olması, kendini işe adaması, insana dönük olması, öğretmenleri karara katması, onları desteklemesi ve açık iletişime girmesi, öğrencilerle de çoğu zaman informal ilişkilere girmesi ve problem çözebilmesi en temel özellikleridir.

Yöneticilik ve liderlik birbirini destekleyen kavramlardır. Etkili yöneticilerin etkili liderler oldukları, bunun da öğretim liderliği ile gerçekleşebileceği kabul gören bir görüştür. Bazılarına göre yöneticilik gibi liderlik de bir maharettir, dolayısıyla öğrenilebilir bir niteliktir (Casse, 1994, s. 97).

Etkili yöneticilerin etkili öğretim liderleri oldukları yargısını şu işlevler desteklemektedir; etkili yöneticiler, öğretime çok önem verir, öğretime ilişkin amaç ve beklentilerini açıkça belirler ve bu amaç ve beklentilerin öğretmen ve yöneticilere ulaştırılmasını sağlarlar.

20

Zamanlarının çoğunu, öğretime ilgi ve destek verme, personele dönük olma gibi çabalarla öğretim sorunları ile ilgilenerek geçirirler (Balcı, 1993, s. 29).

Okul müdürü okuldaki tüm etkinliklerin başarıya ulaşmasında anahtar kişidir (Güçlü, 1997, s. 50). Örgütsel etkinliği sağlamak için insan ve diğer kaynakları amaçları gerçekleştirecek biçimde düzenlemek, yöneticinin görevidir (Çalık, 1997, s. 55).

Türü ve kademesi ne olursa olsun, bir okulun başarısında en büyük pay okul müdürünündür (Arnn & Mangieri, 1988; Balcı, 1993; Buluç, 2009).

Yöneticilerin insanı tanımak, yeteneklerini keşfetmek, kişiliğine saygı duymak, onu başarılı olacağı en uygun alana yöneltmek, o alan içinde çalıştırıp başarısını değerlendirmek ve geliştirmek görevleri vardır. Bireyi anlama ve değerlendirme, insan denen varlığı keşfetme girişimidir. Bu, çetin bilgi ve cesaret isteyen bir girişimdir, insanı değerlendirme konusunda serbest cesur hareket edenlerin bu cesaretlerinin her zaman sağlam bir insan bilgisine dayandığını söylemek zordur (Açıkalın, 1994, s. 5).

Okul müdürleri okullarında sürekli farklı kişiliklerle karşı karşıya bulunmalarından dolayı; bunların yol açtığı sorunları çözümlemek, istek ve beklentilerine cevap vermek, farklı kişilikleri okulun etkililiği ve verimliliği yönünde bir bütün olarak harekete geçirmek, ortak hedefler etrafında birleştirmek; kısaca bütün öğretmenleri okulun amaçları etrafında toplamak durumundadırlar. Okul müdürleri, bunu çok boyutlu etkileme yollarından en rasyonel biçimde yararlanarak sağlayabilir (Sarıtaş, 1991, s. 174).

Eğitim yöneticilerinin, kendi alanlarındaki değişimleri izlemeleri, diğer yandan da, hızlı değişim sonucu toplumun eğitim örgütlerinden beklentilerini karşılamaları gerekir. Geleceği kestirebilme gücü (vizyon) ve misyonu (kritik görevler oluşturma) olan yöneticiler, kurumlarının gerçeğinden işe başlarlar. Bu tür eğitim yöneticileri, vizyonun güçlü bir okul kültürü ortamında ve liderlik özelliklerini sergileyerek gerçekleştirilebileceğini de kabul ederler. Eğitim yöneticilerinin çalıştıkları kurumda, herkes tarafından paylaşılan ortak değerler ve inançlar oluşturması da gerekir. Bir eğitim örgütü, tüm politika ve eylemlerini yönlendiren sağlam bir misyonla hayatiyetini sürdürebilir. Eğitim yöneticisinin artık, sadece koltuğunda oturarak bir mevzuat bekçisi gibi katı bürokrasi kurallarının arkasına sıkışıp kalma dönemi gerilerde kalmıştır. Okul dinamik bir çevredir. Toplumun okul örgütlerinden beklentileri her geçen gün değişmektedir (Çelik, 1995, s. 51).

Okul müdürü, öğretmen ve öğrencilerin okula bağlanmasını sağlayarak okul kültürünün oluşumunda önemli rol oynar (Busher & Barker, 2003).

Ayrıca etkili okul müdürlerinin, gösterdikleri çaba, sergiledikleri girişimci ruh ve etik değerleri ile öğrencilerin en üst düzeyde öğrenmelerini sağlamaları, okul içindeki ve dışındaki kişi ve kuruluşlarla okulun vizyonunu paylaşmaları gerekmektedir (Hallinger & Murphy, 1986).

21

Ailelerin okul müdürlerinden beklentileri incelendiğinde; şu sonuçlar açısından beklentiler oluşmaktadır. Öğretmen ve diğer personelin görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirebilmelerini sağlamalı (Taymaz, 1986). Okulda sağlıklı iletişimler kurarak, okul kültürünü şekillendirmeli ve etkili bir öğrenme ortamı sağlamalıdır (Fırat, 2010; Peterson & Deal, 1998). Sadece öğrenci başarısını arttırmaya çalışmakla kalmayıp, etkili bir eğitim- öğretim ortamının sağlanması için kaynak sağlama (O’Connor, 2002), ders planlama sürecinde öğretmene destek olma (Canbazoğlu, Eroğlu ve Demirelli, 2010), öğrencilerde öğrenme kültürünün gelişmesi yönünde çaba sarf etme (Fullan, 2002) gibi önemli görevleri üstlenmesi gerekir.

Okul eğitiminin çocuk üzerinde etkili olması, bir ölçüde okul-aile ilişkisine bağlıdır. Ailelerin okuldan beklentilerinin tespit edilmesi bu nedenle önemli olacaktır. Velilerin okul müdüründen beklentilerini belirlemek amacıyla velilere açık uçlu bir soruyla beklentileri sorulmuş, soruya verilen yanıtlar aşağıdaki gibi şekillenmiştir;

 Yapılan işlerin takipçisi olma,

 Okulda eğitim-öğretim adına bir rekabet ortamının oluşturulmasını sağlama,  Disiplini kaba kuvvetle değil; farklı yaklaşımlarla sağlama,

 Öğrenci ve velileri arasında ayırım yapmama,

 Kendisine iletilen okula ait sorunlara duyarsız kalmama,

 Öğrenci sorunlarını velilere bildirmede kaygı duymama, okul çevresindeki yabancı kişilere karşı duyarlı olma,

 Okulda sosyal faaliyetlere önem verme,

 Sınıf içi öğretmen davranışlarının takipçisi olma,

 Personel ile aynı amaçla olduğunu veliye ve çevreye hissettirme (Yıldırım, 2004).

Nural (1987)’a göre, aileler yöneticilerden bazı davranışları gerçekleştirilmesi konusunda yüksek beklenti içindedir. Bu beklentiler; çocuklara karşı ilgisiz ailenin okul yöneticisi tarafından uyarılması, okul yöneticilerinin ailelerden isteklerini açıkça söylemesi, okulda rahat konuşabileceği ortam sağlama, ailelerin özürlerine karşı hoş görülü davranma olarak ifade edilebilir.