Öğrencinin Ailesine İlişkin Demografik Özellikler

Bu bölümde öğrencinin annesine ilişkin demografik özellikler, öğrencinin babasına ilişkin demografik özellikler, öğrencinin kardeş sayısı ve ailedeki birey sayısına ilişkin betimsel yapı, öğrencinin ailesinin türü, öğrencinin ailesinin aylık ortalama gelir miktarı, öğrencinin ailesinin sosyal güvencesi olma durumu ve anket formu uygulanan birey değişkenlerine ilişkin dağılımları yer almaktadır.

37

Öğrencinin annesine ilişkin demografik özelliklerin dağılımı Tablo 2’de verilmiştir. Tablo 2

Öğrencinin Annesine İlişkin Demografik Özellikler

Anneye ilişkin demografik özellikler Gruplar Sayı %

Yaş grubu

37 yaşında ve daha genç 151 33,9

38-42 yaş 155 34,8

43 yaşında ve daha büyük 140 31,3

Toplam 446 100,0

Eğitim durumu

İlkokul mezunu ve altı 367 82,3

Ortaokul 54 12,1 Lise ve Üstü 25 5,6 Toplam 446 100,0 Çalışma durumu Çalışıyor 28 6,3 Çalışmıyor 418 93,7 Toplam 446 100,0 Mesleği Memur 12 42,9 İşçi 4 14,2 Serbest meslek 12 42,9 Toplam 28 100,0

Tablo 2’de görüldüğü gibi; öğrenci annelerinin %33,9’u 37 yaşında ve daha genç, %34,8’i 38-42 yaş ve %31,4’ü 43 yaşında ve daha büyük yaş grubunda yer almaktadır. Öğrenci annelerinin yaş dağılımları incelendiğinde; araştırmaya katılan öğrenci annelerinin yaş dağılımlarının birbirine yakın olduğu anlaşılmaktadır.

Araştırma kapsamına alınan öğrenci annelerinin %82,3’ünün ilkokul mezunu ve altı, %12,1’inin ortaokul mezunu, %5,6’sının ise lise mezunu ve üstü eğitim duruma sahip olduğu belirlenmiştir. Ortaokul öğrenci annelerinin eğitim durumu incelendiğinde; büyük çoğunluğunun ilkokul mezunu ve altı eğitim durumuna sahip olduğu görülmektedir.

Araştırmaya alınan öğrenci annelerin %6,3’ünün çalıştığı ve çalışan grubunu oluşturan 28 annenin; 12’sinin memur, 4’ünün işçi ve 12’sinin serbest meslek sahibi olduğu görülmektedir.

Kılıçarslan (2010) tarafından yapılan araştırmada öğrencilerin annelerinin %11’i ilkokul mezunu, %16’sı ortaokul mezunu, %49’u lise mezunu, %18’i üniversite mezunu ve %7’si yüksek lisans mezunu olduğu bulunmuştur.

38

Öğrencinin babasına ilişkin demografik özelliklerin dağılımı Tablo 3’te verilmiştir. Tablo 3

Öğrencinin Babasına İlişkin Demografik Özellikler

Babaya ilişkin demografik özellikler Gruplar Sayı %

Yaş grubu

37 yaşında ve daha genç 145 32,5

38-42 yaş 157 35,2

43 yaşında ve daha büyük 144 32,3

Toplam 446 100,0

Eğitim durumu

İlkokul mezunu ve altı 287 64,4

Ortaokul 87 19,5 Lise ve üstü 72 16,1 Toplam 446 100,0 Çalışma durumu Çalışıyor 367 82,3 Çalışmıyor 62 13,9 Emekli 17 3,8 Toplam 446 100,0 Mesleği Serbest meslek 84 22,9 Çiftçi 186 50,7 Memur 41 11,2 Esnaf 10 2,7 İşçi 46 12,5 Toplam 367 100,0

Araştırma kapsamına alınan öğrenci babalarının; %32,5’i 41 yaşında ve daha genç, %35,2’si 42-46 yaş ve %32,3’ünün 47 yaşında ve daha büyük grubunda yer almaktadır. Araştırma kapsamına alınan öğrenci babalarının; %64,4’ünün ilkokul mezunu ve altı, %19,5’inin ortaokul mezunu, %16,2’sinin ise lise ve üstü eğitim durumuna sahip olduğu görülmektedir. Öğrenci babalarının eğitim durumu incelendiğinde; yarıdan çoğunun ilkokul mezunu ve altı eğitim durumuna sahip olduğu tespit edilmiştir.

Araştırma kapsamına alınan öğrenci babalarının; %82,3’ünün çalıştığı, %13,9’unun çalışmadığı, %3,8’inin babasının da emekli olduğu görülmektedir. Çalışan öğrenci babalarının; %22,9’unun serbest meslek sahibi, %50,7’sinin çiftçi, %11,2’sinin memur, %2,7’sinin esnaf, %12,5’inin işçi olduğu görülmektedir.

Kılıçarslan (2010) tarafından yapılan araştırmada öğrencilerin babalarının %9’u ilkokul mezunu, %7’si ortaokul mezunu, %40’ı lise mezunu, %36’sı üniversite mezunu ve %9’u yüksek lisans mezunu olduğu bulunmuştur.

39

Keskin ve Sezgin (1999) tarafından yapılan araştırmada öğrencilerin babalarının; %41,4’ü ilköğretim mezunu ve altı, %32,6’sı lise mezunu, %26’sı üniversite mezunu olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin babalarının; %29,4’ü işçi olduğu, %26,8’i serbest meslekte çalıştığı, %23,2’si memur olduğu ve %20,6’sı emekli olduğu saptanmıştır.

Öğrencinin kardeş sayısı ve ailedeki birey sayısına ilişkin betimsel istatistik sonuçları Tablo 4’te yer almaktadır.

Tablo 4

Öğrencinin Kardeş Sayısı ve Ailedeki Birey Sayılarına İlişkin Betimsel İstatistik Sonuçları Kardeş sayısı ve ailedeki

birey sayısı Sayı

En düşük En yüksek Ortalama Standart sapma

Kardeş sayısı 446 0,00 12,00 3,96 1,62

Ailedeki birey sayısı 446 2,00 16,00 5,86 1,67

Araştırmaya katılan öğrencilerin kardeş sayısının 0 ile 12 kardeş arasında değiştiği, kardeş sayısının ortalama olarak 3,961,62 olduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin ailesindeki birey sayısının 2 ile 16 kişi arasında değiştiği, ailedeki birey sayısının ortalama olarak 5,861,67 olduğu belirlenmiştir (Tablo 4).

Keskin ve Sezgin (1999) tarafından yapılan bir grup ergende akademik başarı durumuna etki eden etmenlerin belirlenmesi çalışmasında ailelerin en fazla 8 çocuğu olduğu ve ailelerin %19,5’inin ise tek çocuğa sahip olduğu belirlenmiştir.

2014 TÜİK verilerine bakıldığında ülkemizin ailedeki birey sayısının ortalama olarak 3,6 olduğu, TÜİK 2015 verilerinde ise ailedeki birey sayısının ortalama olarak azalarak 3,52 olduğu belirlenmiştir (TUİK, 2014; TUİK, 2015).

Öğrencinin ailesinin türüne ilişkin dağılım Tablo 5’te yer almaktadır. Tablo 5

Öğrencinin Ailesinin Türüne İlişkin Dağılım

Aile türü Sayı %

Çekirdek aile 370 83,0

Geniş aile 61 13,6

Parçalanmış aile 15 3,4

40

Araştırma kapsamına alınan öğrenci ailelerinin %83’ünün çekirdek aile, %13,6’sinin geniş aile, %3,4’ünün parçalanmış aile olduğu görülmektedir. Aile türleri genel olarak incelendiğinde; büyük çoğunluğunun çekirdek aile olduğu anlaşılmaktadır (Tablo 5). Keskin ve Sezgin (1999) tarafından yapılan çalışmada öğrenci ailelerinin % 89,1’i çekirdek aile ve %10,9’u geniş aile yapısında olduğu belirlenmiştir.

Araştırmanın yapıldığı ilçede boşanma ve ölüm gibi sebeplerden sadece 15 tane parçalanmış ailenin olması bağlarının kuvvetli olduğunu göstermektedir.

Öğrencinin ailesinin aylık ortalama gelir miktarına ilişkin dağılım Tablo 6’da yer almaktadır.

Tablo 6

Öğrencinin Ailesinin Aylık Ortalama Gelir Miktarına İlişkin Dağılım

Aylık ortalama gelir miktarı Sayı %

500 TL ve daha az 159 35,6

501-1.000 TL 175 39,2

1.001 TL ve daha çok 112 25,2

Toplam 446 100,0

Araştırma kapsamına alınan öğrenci ailelerinin %35,6’sının aylık ortalama gelir miktarı 500 TL ve daha az, %39,2’sinin 501-1.000 TL arasında, %25,2’sinin 1.001 TL ve daha çok olduğu görülmektedir (Tablo 6).

Ailelerin ortalama gelir miktarı 2016 yılı asgari ücret şartlarında incelendiğinde (2016 yılı ocak ayı net asgari ücret 1.300 TL) %74,8’inin asgari ücret ve altı seviyesinde yaşadığı görülmektedir (CSGB, 2016).

Ertürk (2013) tarafından yapılan çalışmada ailelerin ortalama aylık gelirleri incelendiğinde; %68,5’inin gelirinin 1.500 TL’nin altında olduğu görülmektedir.

Araştırma sonucu elde edilen verilerde; ailelerin büyük çoğunluğunun çiftçi olması, aile bireylerinin çalışabileceği sanayi ve fabrikaların azlığı, aile tek bireyin aylık geliri olması gibi sebepler düzensiz ve yetersiz aylık gelirlerinin olduğu ve ailelerin 3/4’ünün asgari ücretin altında aylık gelir miktarına sahip olduğu tespit edilmiştir.

41

Öğrencinin ailesinin sosyal güvencesi olma durumuna ilişkin dağılım Tablo 7’de yer almaktadır.

Tablo 7

Öğrencinin Ailesinin Sosyal Güvencesi Olma Durumuna İlişkin Dağılım

Sosyal güvence* Sayı %

Var 228 51,1

Yok 218 48,9

Toplam 446 100,0

*Yeşil kart dâhil edilmemiştir.

Araştırma kapsamına alınan öğrenci ailelerinin; %51,1’inin sosyal güvencesinin olduğu, %48,9’unun sosyal güvencesinin olmadığı belirlenmiştir (Tablo 7).

Araştırma kapsamına alınan ailelerin yarısının herhangi bir sosyal güvencesinin olmadığı görülmektedir. Ailelerin büyük çoğunluğunun çiftçilikten geçimini sağladığı ve Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamı dışında, sosyal güvenceleri olmadan çalışmakta oldukları anlaşılmaktadır. Aileler çiftçi bağ-kuru ve sigortası yaptırmış olsalar hem kayıt dışı ekonomi azalacak hem de emeklilik vb. sosyal haklara sahip olabileceklerdir.

Anket formu uygulanan bireye ilişkin dağılım Tablo 8’de yer almaktadır. Tablo 8

Anket Formu Uygulanan Bireye İlişkin Dağılım

Anket formu uygulanan birey Sayı %

Anne 150 33,6

Baba 245 54,9

Diğer (abi, abla vb.) 51 11,5

Toplam 446 100,0

Araştırma kapsamına alınan öğrenci ailelerinden % 33,6’sında anket formu uygulanan birey anne olup, %54,9’unda babadır. Geriye kalan öğrenci ailelerinde anket formu uygulanan bireyin %11,5’i abi, abla vb. bireylerden oluşmaktadır (Tablo 8).

Öğrencilerin ailesine anket formu uygulanan bireylerin yarıdan fazlasının öğrenci babası olduğu belirlenmiştir.

42