Adliye Personelinin Seçilmesi ve Atamaları

Adli ve idari yargıda görev yapmakta olan hâkim ve Cumhuriyet savcıları, hâkim adayları, icra müdürleri ile icra müdür yardımcıları, ceza infaz kurumları,

120

tutukevleri kontrolör ve stajyer kontrolörleri hariç olmak üzere Adalet Bakanlığı merkez ve taĢra teĢkilatı ile bağlı kuruluĢlarına ilk defa devlet memuru olarak atanacakların sınavlarında, atanmalarında ve görevde bulunan memurların nakillerinde Adalet Bakanlığı Memur Sınav-Atama ve Nakil Yönetmeliği uygulanır.500

Adalet Bakanlığında memur olabilmek için;

 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin birinci fıkrasının (A) bendinin (1), (5) ve (6) numaralı alt bentlerindeki Ģartları taĢımak,

 Ġlk defa Devlet memurluğuna atanacaklar için yapılacak sınavın son baĢvuru tarihinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 40 ıncı maddesindeki yaĢ Ģartını taĢımak ve 2802 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanununun 114 üncü maddesi kapsamı dıĢında kalan veya merkezi yerleĢtirme sonucu atanacak personel hariç olmak üzere merkezi sınav tarihi itibariyle 35 yaĢını bitirmemiĢ olmak,

 En az ilköğretim (ortaokul) mezunu olmak,

 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 53 üncü maddesi hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı ile özürlü bulunmamak,

 Hizmet göreceği sınıfla ilgili özel kanun veya diğer mevzuatta aranan Ģartları taĢımak gerekir.501

Genel Ģartlara ilaveten mevcut kadroların özelliğine bağlı olarak aĢağıdaki Ģartlar aranır:

Memur, sekreter, satın alma memuru, ambar memuru, emanet memuru, veznedar, tebligat memuru, tahsildar, santral memuru ve silah muayene memuru kadrolarına ancak az lise ya da dengi okul mezunu olunması gerekmektedir.502

Mütercim olarak atanmak için dört yıllık fakülte mezunu olmak gerekmektedir. Ayrıca yapılacak merkezi YDS sınavından en az (B) seviyesinde baĢarı yakalamak veya bu puana denk bir not sahibi olmak gerekmektedir. Avukat kadrosunda görev alabilmek için avukatlık ruhsatı almıĢ olmak gerekmektedir. Sosyal hizmet uzmanı, sosyolog, uzman tabip, biyolog, rehberlik uzmanı, mühendis, istatistikçi, mimar, antropolog, pedagog, çocuk geliĢimcisi, kimyager, fizikçi, psikolog, öğretmen, eczacı, doktor, daire tabibi, diĢ tabibi, cezaevi tabibi, tekniker, veteriner, çocuk eğitimcisi, diyetisyen

500 _{10/07/2003 tarihli ve Resmi Gazete Sayısı: 25164, Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil}

Yönetmeliği, madde 2.

501 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 5.} 502

121

eğitim uzmanı, diyetisyen, tekniker, kütüphaneci, çocuk eğitimcisi, eğitim uzmanı, kadrosuna atanabilmek için, fakülte veya yüksek okulların bu bölümlerinden mezun olmak gerekmektedir.503

Programcı yardımcısı kadrosu için ise, dört yılık fakülte veya bilgisayar Programcı yardımcısı kadrosuna atanabilmek için; Fakülte veya bilgisayar ağırlıklı eğitim veren önlisans mezunu olmak, program dillerinden en az bir tanesini bilmek ve mesleki Ġngilizceyi orta düzeyde bilmek gerekmektedir.504 _{Çözümleyici yardımcısı}

olabilmek için fakülte düzeyinde elektrik, bilgisayar, elektronik, endüstri, matematik, haberleĢme mühendislikleri, fizik, bilgisayar teknolojisi ve bilgisayar bilimleri gibi bölümlerden birinden mezun olmak gerekmektedir. Yine en az bir programlama dili bilmek ve mesleki yabancı dili orta düzeyde bilmek Ģartı aranmaktadır. 505 _Koruma

güvenlik görevlisi ve infaz ve koruma memuru adaylarının lise ve dengi mezunu olması, baĢvuru tarihi itibariyle 18 yaĢını tamamlamıĢ ve 30 yaĢını geçmemiĢ olması gerekmektedir. Güvenlik soruĢturmasının yapılmıĢ ve mesleğini devamlı icra etmeye mani bir halinin bulunmaması gerekmektedir.506 _{Zabıt kâtibi, daktilograf ve cezaevi}

kâtibi olabilmek için; fakültelerin bilgisayar, adalet yüksek okulu, diğer meslek yüksekokullarının adalet bölümü ve adalet meslek liseleri ile diğer liselerin ticaret veya bilgisayar bölümü mezunu olmak gerekmektedir. Ayrıca lise mezunu olup fakülte veya yüksekokulların bilgisayar bölümü, adalet yüksekokulu, meslek yüksekokullarının adalet bölümü, adalet ön lisans programı, adalet meslek lisesi veya diğer lise mezunlarından Milli Eğitim Bakanlığınca düzenlenen kurslar sonucunda daktilo ve bilgisayar sertifikası olanlarda atanabilmektedir. Adaylar meslek liselerinde ders olarak verilen daktilo ders kitabından üç dakikada yanlıĢsız 90 kelime yazmaları gereken bir uygulama sınavına tabi tutulurlar. Adayların metne bağlı kalması, yanlıĢ kelime sayısı, cümle tekrarları ve anlam bütünlüğü kontrol edilir.507 _{Veri Hazırlama Kontrol ĠĢletmeni ve Bilgisayar iĢletmeni olabilmek için,}

fakülte ve yüksekokulların bilgisayar bölümü mezunu olmak, diğer eğitim seviyeleri için zabıt kâtiplerinde aranan eğitim Ģartları aranmaktadır. 508 _{ġoför kadroları için en}

az lise mezunu olmak gerekmektedir. Hizmetin türüne görev asgari B düzeyi sürücü belgesine sahip olunmalıdır. Kaloriferci kadrosu, halk eğitim merkezi kurslarından alınmıĢ kalorifer ateĢçi belgesi sahibi olmayı ve en az lise mezunu olmayı

503 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 2.} 504 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 3.} 505 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 4.} 506 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 5.} 507 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 6.} 508

122

gerektirmektedir.509 Laborant, sağlık memuru, sağlık teknisyeni ve teknikeri, hayvan sağlığı, hemĢire ve hayvan sağlığı memuru kadrolarına atanmak için bu ünvanların alındığı okullardan mezun olmak gerekmektedir. 510 _{Mühendis kadrosu, dört yıllık bir}

fakültelerin ilgili bölümlerinden mezun olmayı, tekniker olabilmek için ise, önlisans programlarının ilgili bölümlerinden mezun olmak gerekmektedir. Teknik ressam ve teknisyen kadroları meslek liselerinin ya da teknik liselerin iliĢkili bölümlerinden mezun olmayı gerektirir. Otopsi teknisyen yardımcısı, sağlık teknisyen yardımcısı, teknisyen yardımcısı, laborant yardımcısı kadrolarına atanmak için asgari lise mezunu olmak ve kadronun gerektirdiği niteliğe göre ilgili kurslardan mezun olmak ya da sertifika Ģartı aranmaktadır. Gemi adamı kadrosu için lise mezunu olmak ve gemi adamı ya da kaptan olduğuna dair belgeyi ibraz etmek gerekir. MübaĢirler en zan lise mezunu olmalıdır. MübaĢir kadrosuna atanabilmek için, en az lise veya dengi okul mezunu olmak gerekir. Hizmetliler en az ortaokul, bekçiler lise ve dengi okul mezunu, olmalıdırlar. Ġdare memurluğu kadrosu lisans düzeyinde eğitim veren okullardan mezun olmayı gerektirmektedir. Ayrıca 35 yaĢını bitirmemiĢ Ģartı da aranırken, bu bölüm mezunlarının yurtdıĢında almıĢ oldukları diplomalarının denkliği olan okullarda baĢvurularda kabul edilmektedir. Cezaevi öğretmenliği kadrosu için, Milli Eğitim Bakanlığınca, bakanlığa bağlı eğitim veren kurumlara öğretmen olarak atananların atamalarında esas alınanlar ve mezun oldukları bölümler ile aylık karĢılığı verecekleri derslere ait ilan tarihindeki listede belirtilen programları bitirenlerden, eğitim fakültesi haricindeki için sınıf öğretmenliği sertifikası ya da pedagojik formasyon bulunması ya da kendi alanına ait ilgili ortaöğretim tezsiz yüksek lisans mezunu olması gerekmektedir. Tutukevleri ve Ceza infaz kurumları ile denetimli serbestlik müdürlüklerinde görev yapacak tüm ünvanlar için aranılan hususlar Ģu Ģekilde sıralanabilir. Adayların, güvenlik soruĢturmasının müspet olması, görevini yapmasına mani, körlük, ĢaĢılık, akıl hastalığı gibi bir sağlık sorunun olmadığına dair belirlenen tam teĢekküllü hastanelerden alınacak sağlık raporunun bulunması gerekmektedir. 511

Bakanlıkça atamasına ihtiyaç duyulan boĢ kadrolar, sayıları, derece ve sınıfları da belirtilerek Devlet Personel BaĢkanlığına bildirilir. BaĢkanlık, kadro durumunu ve aranan nitelikleri, genel ve özel Ģartları, son baĢvuru tarihini ve baĢvuru makamlarını, sınavlara ait yer ve tarihler ile diğer bilgileri baĢvurunun bitmesinden asgari 15 gün önce Resmi gazete, televizyon, yüksek satıĢ rakamlı gazete ve radyolardan en az bir tanesinde yayınlayarak duyurur. Sınavları baĢarıyla

509 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 8-9.} 510 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 6, fıkra 10.} 511

123

geçerek devlet memuru olmak isteyenler, ilan edilen baĢarılılar listesindeki sıraya göre ihtiyaç duyulan kadro sayısı kadar kurumlarınca memur adayı olarak atanmaktadırlar.512

2.3.9 2802 Sayılı Kanunun 114. Maddesi Kapsamı DıĢında Kalan Personelin Ġlk Defa Atanmaları

2802 sayılı Kanun‟un 114 üncü maddesi513 _{kapsamı dıĢında bulunan}

personelin ilk defa devlet memurluğuna atanmaları, merkezi sınava girmiĢ olanlar arasından sınav kurulu tarafından yapılacak sözlü ve gerektiğinde uygulamalı sınav sonucuna göre Bakanlık tarafından veya bağlı kuruluĢ tarafından doğrudan gerçekleĢtirilir. Atama yapılacak kadroların yeri, sınıfı, unvanı, derecesi ve sayısı ilgisine göre Bakanlık tarafından ya da bağlı kuruluĢ tarafından belirlenir.514

Sınavsız girilebilecek memuriyetler için müracaat gününden en az onbeĢ gün önce merkez ve bağlı kuruluĢta Türkiye genelinde yayınlanan günlük gazetelerden en az birinde bir defa, taĢra teĢkilatında ise Cumhuriyet baĢsavcılıklarınca uygun görülen yerlerde ve varsa mahalli gazetelerin en az birinde bir defa veya mutat vasıtalarla ilan yapılır. Bu ilan sonunda ihtiyaç sayısından fazla istekli çıkması halinde yarıĢma sınavı yapılabileceği gibi ilk defa Devlet memurluğuna girebilmek için merkezi sınavlarda alınan puanlar da esas alınabilir. Yapılacak ilanlarda bu husus belirtilir. YarıĢma sınavı yapılması kararlaĢtırılmıĢ ise bu sınav gerektiğinde konusunda uzman resmi kurum ve kuruluĢlara yaptırılabilir.515

2.3.10 2802 Sayılı Kanunun 114. Maddesi Kapsamındaki Personelin Ġlk Defa Atanmaları

Adalet komisyonlarının teklifi üzerine atama yapılacak kadroların; yeri, sınıfı, unvanı, derecesi ve sayısı Bakanlıkça belirlenir. Bu kadrolara ilk defa atanacaklar merkezi sınava girip en az yetmiĢ puan alanlar arasından, adalet komisyonlarınca sözlü veya gerektiğinde uygulamalı ve sözlü sınav sonucuna göre seçilirler. Emanet memuru, tebligat memuru, infaz ve koruma memuru, zabıt kâtibi ve cezaevi kâtibi kadroları için seçim yapılırken hukuk fakültesi, adalet meslek yüksek okulu, yüksekokulların adalet programı ile adalet ön lisans programı mezunlarına öncelik tanınır.516

512

DMK. Madde Madde 47.

513 _{Hâkimler ve Savcılar Kanunu}

514 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 7.} 515 _{Adalet Bakanlığı Memur Sınav, Atama Ve Nakil Yönetmeliği, madde 7.} 516

124

2.3.11 Ġzinler

Devlet memurları, bu kanunda gösterilen süre ve Ģartlarla izin hakkına sahiptirler.517 Adliye personelinin DMK kapsamında Yıllık Ġzin, Mazeret Ġzni, Hastalık izni, Sağlık Ġzni, Aylıksız Ġzin, Evlenme, Doğum, Ölüm Ġzni, Silah Altına Alma Halinde Ġzin, YurtdıĢında YetiĢtirilme Ġzin hakları vardır.518