DİL BİLGİSİ ÇALIŞMALARI
KİTAP DEĞERLENDİRME
C) Aşağıda verilenleri doğru biçimde eşleştiriniz. a) millî–dinî duyarlılık
b) hikâye c) Tüneldeki Çocuk ç) Ekmek Kavgası d) kesit hikâyesi e) Olağan İşler f) özetleme g) Rus edebiyatı ğ) karakter h) İtalyan edebiyatı ( ) Boccaccio ( ) Orhan Kemal ( ) kişi
( ) Sait Faik Abasıyanık ( ) durum hikâyesi ( ) Reşat Nuri Güntekin ( ) öykü
( ) Bahaeddin Özkişi ( ) anlatım tekniği ( ) Anton Pavloviç Çehov ( ) Refik Halit Karay Ç) Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında durum hikâyesi türünde eser veren sanatçılardan adlarını bildiklerinizi defterinize yazınız.
2. Durum hikâyesi ile olay hikâyesi arasındaki belirgin farkları yazınız. 3. Hikâyenin yapı unsurları nelerdir? Açıklayınız.
4. Olay hikâyesinde mekân, zaman, olay ve kişi unsurlarının bir bütünlük içinde önemsenmesinin nedenlerini kısaca açıklayınız.
5. Sesli kitapların yararları hakkında bir paragraf yazınız.
6. Dinleme türleri nelerdir? İstediğiniz bir dinleme türü hakkında bilgi veriniz.
7. Kültür ve Turizm Bakanlığının okuma kültürüne yönelik 2011’de yaptığı araştırmanın sonucunu yansıtan aşağıdaki haritayı inceleyiniz. Çıkarımlarınızı maddeler hâlinde defterinize yazınız.
* Kitap okuma ile ilgili oranları içeren en son araştırmadır.
Adet 0,0-1,0 1,1-2,0 2,1-3,0 3,1-4,0 4,1-5,0 5,1-6,0 6,1-7,0 7,1-8,0 8,1-9,0 9,1-10,0 10,1-11,0 11,1-12,0 12,1-13,0 TEKİRDAĞ EDİRNE KIRKLARELİ İSTANBUL KOCAELİ YALOVA SAKARYA DÜZCE BOLU ANKARA ZONGULDAKBARTIN KARABÜK KASTAMONU ÇANKIRI KIRIKKALE KIRŞEHİR NEVŞEHİR AKSARAY SİNOP SAMSUN ÇORUM AMASYA TOKAT
ORDU GİRESUN TRABZON GÜMÜŞHANE BAYBURT RİZE ARTVİN ARDAHAN KARS AĞRI ERZURUM ERZİNCAN VAN IĞDIR TUNCELİ BİNGÖL MUŞ BİTLİS SİİRT BATMAN MARDİN DİYARBAKIR ŞANLIURFA ADIYAMAN KİLİS GAZİANTEP ADANA KAYSERİ YOZGAT SİVAS MERSİN ANTALYA AFYONKARAHİSAR KÜTAHYA ESKİŞEHİR BİLECİK BURSA ÇANAKKALE BALIKESİR İZMİR AYDIN MUĞLA DENİZLİ UŞAK MANİSA KARAMAN KONYA MALATYA KAHRAMANMARAŞ ŞIRNAK HAKKÂRİ ELAZIĞ OSMANİYE HATAY NİĞDE BURDURISPARTA
D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları çözünüz.
1. Yol boyu kavak ağaçları, köprü, yokuş yukarı dar sokak... Sokağın bitiminde kediyi gördüm. Yıkık bahçe duvarından duta tırmandı, oradan da çatıya. Baktım baca tütüyor. Rüzgârla savrulan kül rengi, yoğun bir duman. Kedi dumana girdi çıktı. Kiremitlerin arasında kayboldu sonra. Bahçe kapısının önünde durdum. Girsem yol bitecek. Ömür biter, yol bitmez... Kentlerin, otellerin duvarlarında yazılıydı. Bir geminin beyazında, trenlerin, uçakların alnında. Bekleme odalarında, gar saatlerinde, kamyonların, otobüslerin ön camlarında yazılıydı. Ya da tanıdık bir ses hep bu cümleyi fısıldadı kulağıma: Ömür biter, yol bitmez. Girsem Paris’te Figuier Sokağı’ndaki odamın kapısı çalınmayacak bir daha. Ne telefon çalacak ne de Notre Dame’ın çanları. Gece lambamın ışığına üşüşmeyecek Türkçe sözcükler. Bu sürgün bitecek. Girsem sofada sedirin üzerinde bula-cağım seni. Saçların ağarmış, yuvarlak beyaz yüzünde sabır.
Bir hikâyeden alınan bu parçada aşağıdaki anlatım tekniklerinin hangisinden yararlanılmıştır?
A) Özetleme B) Bilinç akışı C) Gösterme
D) Diyalog E) İç çözümleme
2. Bahçe kapısının önünde durdum. Girdiğimde ardımdan sımsıkı kapanacak kapı. Merdivenden sofaya çıktığımda yol bitecek. Işıklı kalabalık bulvarlar, kahveler, her şey bitecek. Burada, bu ahşap evde seninle yaşamanın, sakin bir hayat sürmenin zamanı çoktan geldi bile. Evi onarır, bahçeyi düzenleriz. Toprak canlanır, dallara su yürür yeniden. Bakarsın yapraklar da yeşerir.
Bu parçada altı çizili sözler cümlelerin hangi ögesidir?
A) Özne B) Dolaylı tümleç C) Belirtisiz nesne
D) Belirtili nesne E) Zarf tümleci
3. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Cumhuriyet Dönemi hikâye yazarlarından değildir?
A) Sadri Ertem B) Reşat Nuri Güntekin C) Muallim Naci
D) Samim Kocagöz E) Orhan Kemal
4. Bu yazarlar, insanı farklı bir bakışla anlatırlar. Modern yaşamın etkilerini tespit etmek için psi-kolojiden yararlanırlar. Eserlerinde çağrışımlara dayalı sanatsal bir üslupla ruh tahlillerine yönel-mişlerdir. Peyami Safa, Tarık Buğra gibi sanatçılar bu anlayışta hikâyeler yazmıştır.
Bu parçada sözü edilen anlayış aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bireyin iç dünyasını esas alan anlayış B) Toplumcu–gerçekçi anlayış
C) Millî–dinî duyarlılığı benimseyen anlayış D) Klasik anlayış
E) Gelenekçi anlayış
5. (I) Yazarlığa çok geç başladım. (II) İlk kitabım ise kırk yaşındayken yayımlandı. (III) Yirmi yıldır yazıyorum. (IV) Bu süreçte sanat görüşümde de bir değişiklik olmadı. (V) Edebî türlerin içerisinde tek seçeneğim ise romandı.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisi, özne ve yüklemden oluşmaktadır?
6. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ayraçla belirtilen yere farklı bir noktalama işareti getirilebilir? A) Çekilen acılar, yaşanan sıkıntılar ( ) umutsuzluklar insanın peşini hiç bırakmıyor.
B) Kimi romancılar ( ) anlatmak istediklerini okurla olayın arasına girmeden söylerler. C) Şiir ( ) roman, hikâye gibi türlerden farklı olarak mecazlı anlatıma daha uygun bir türdür. D) Zamanla hikâye türünü benimsedim ( ) derdi ünlü yazarımız.
E) Güçlü yazar okurla köprü kurmaya çalışır ( ) eleştirmen ise yazarla köprü kurar. 7. I. En büyük sevgi, birdostun sana duyduğu sevgidir.
II. Anasütü gibi temiz olan dilimizi de korumamız gerekir.
III. Ünlü yazar ödül verilen kuruma bir hafta içinde baş vuracakmış. IV. Yaşamım boyunca kimsenin kalbini kırmamaya çalıştım. V. Başarılıda olmak istiyorsak çok çalışmalıyız.
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
E) Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Klasik hikâye türünün dünya edebiyatında öncüsü olan sanatçı. 2. Dünya edebiyatında hikâye türünde eser veren ilk sanatçının eseri. 3. Halikarnas Balıkçısı’nın bir hikâye
kitabı.
4. Cumhuriyet’in ilk yıllarında millî– dinî duyarlılığı yansıtan hikâyelerle tanınan, Dikmen Yıldızı adlı romanı olan yazar.
5. Cumhuriyet’in ilk yıllarında hikâye türünde eser vermiş, Tanrı Misafiri kitabının yazarı.
6. Hikâyede kahramanın iç dünyasını, duygu ve düşüncelerini anlatıcının aktarmasıyla oluşan anlatım tekniği. 7. Durum hikâyesinin dünya
edebiya-tında ilk ürünlerini veren Rus hikâye yazarı.
8. Uzun zaman diliminde yaşanmış olayların ayrıntıya inilmeden birkaç cümleyle dile getirildiği anlatım tekniği.
9. Hikâyede kişinin zihninden geçenlerin düzensiz, birbirinden bağımsız, tamamlanmamış cümlelerle âde-ta bir sayıklamayı andırır biçimde sergilenmesiyle oluşan anlatım tekniği.
10. Sait Faik Abasıyanık’ın bir hikâyesi.
1 3 2 4 5 8 6 7 9 10
3. ÜNİTE
ŞİİR
BU ÜNİTEDE NELER ÖĞRENECEĞİZ?
• Şiir yazma 2. YAZMA ÇALIŞMALARI
• Belirlenen bir şiir anlayışı ile ilgili kısa konuşma yapma 3. SÖZLÜ İLETİŞİM ÇALIŞMALARI
• Tanzimat Dönemi şiiri • Servetifünun Dönemi şiiri • Saf şiir anlayışı
• Millî Edebiyat Dönemi şiiri
• Cumhuriyet Dönemi’nde hece ölçüsüyle yazılan şiir • Türk Dünyası edebiyatında şiir
• Manzum hikâye
• Cümlenin ögeleri, yazım ve noktalama 1. OKUMA ÇALIŞMALARI