Ġnfaz Kurumuna Yasak EĢya Sokma Veya Bulundurma Suçunda Etkin PiĢmanlık

a) Genel Açıklama

Kanunumuz 297/4. maddesinde infaz kurumuna yasak eĢya sokma ve bulundurma suçu açısından etkin piĢmanlığa yer vermiĢtir. Bu maddeye göre;

―(4) Bir ve ikinci fıkralarda tanımlanan suçların konusunu oluĢturan eĢyayı yanında bulunduran veya kullanan hükümlü veya tutuklu, bunu kimden ve ne suretle elde ettiği hususunda bilgi verirse, verilecek ceza yarı oranında indirilir.‖

Ceza Kanunumuzun 297. maddesinde ceza infaz kurumlarına silah, uyuĢturucu ve uyarıcı madde, elektronik haberleĢme cihazı ve idarece belirlenecek yasaklanmıĢ eĢyaları bulundurmayı, kullanmayı ve kuruma sokmayı yasaklamıĢ ve yaptırıma bağlamıĢtır. Bu yasak eĢyaları ceza infaz kurumuna sokan kiĢiler hakkında kanunumuz etkin piĢmanlık hükmüne yer vermemiĢtir. Ayrıca bu nitelikteki yasak eĢyaları infaz memurları bulundursalar da etkin piĢmanlıktan yararlanamayacaklardır. Ancak bu yasak eĢyaları ceza infaz kurumunda bulunduran hükümlü ve tutukluların söz konusu yasak eĢyaları kimden ne Ģekilde temin ettiklerini bildirmeleri hususunda etkin piĢmanlık hükümleri düzenlenmiĢtir. Bu suçta etkin piĢmanlık cezasızlık nedenleri olarak değil cezadan indirim sebebi olarak düzenlenmiĢtir. Söz konusu eĢyayı ceza infaz kurumunda bulunduran faillerin piĢmanlıktan yararlanabilmeleri için herhangi bir süre kanunumuz öngörmemiĢtir.

Ünver ise; TCK‘nın 297/4. maddesinde düzenlenen hali bir etkin piĢmanlık

düzenlemesi olmayıp suç iĢlenmesinden sonra gerçekleĢse dahi suçun maddi konusunu elde ettiği kiĢi veya ne suretle elde ettiğini açıklanması cezayı hafifletici sebep olarak sayıldığı, failin suçtan dönmesi, suç faillerini ele vermesi ve zararı gidermesinin söz konusu olmadığı, suçun maddi konusu hakkında bilgi vermesi cezanın hafifletici neden olduğunu, bu yönüyle TCK‘nın 38/3 maddesine benzediği görüĢündedir.210

Biz ise bu görüĢün doğru olmadığı kanaatindeyiz, zira etkin piĢmanlık hükmüne yer verilen ceza kanunumuzun çeĢitli maddelerinde suçun konusunu temin eden eĢyaların kimden temin edildiğinin suç tamamlandıktan sonra bildirilmesi hali etkin piĢmanlık hali olarak düzenlenmiĢtir. TCK‘nın 297. maddesindeki düzenlemede bu yöndeki bir düzenlemedir. Suça etki eden nedenlerin suç iĢlenmesi anında ve öncesinde failde bulunması gereken nedenler olup, TCK‘nın 297/4. maddesinde ise suç tamamlandıktan sonraki bir hal düzenlenmiĢtir, kanaatimizce bu düzenleme etkin piĢmanlık halini düzenlemektedir. Yargıtay da vermiĢ olduğu kararlarında TCK‘nın 297/4 maddesindeki düzenlemeyi etkin piĢmanlık hükmü olarak kabul etmektedir.211

b) KoĢulları

Yasak eĢyayı ceza infaz kurumunda bulunduran tutuklu ve hükümlü söz konusu eĢyanın ne Ģekilde ve nereden temin ettiği hususunda bilgi verilmesi etkin piĢmanlıktan yararlanması için Ģarttır. Hükümlü ve tutuklunun söz konusu eĢyayı kimden temin ettiğini bildirmesi etkin piĢmanlık için yeterlidir. Yani eĢyayı bulunduran hükümlü ve tutuklu eĢyayı kendisine gönderen kiĢinin kimliğini bildirmesi etkin piĢmanlıktan yararlanması için kâfidir.212

Söz konusu yasak eĢyanın kuruma ne Ģekilde ve ne suretle sokulduğunun da bildirilmesi etkin piĢmanlıktan yararlanmayı gerektirir, illa eĢyanın

210 ÜNVER, a.g.e., s.475.

211 ― … Sanığın, koğuĢtaki ĢiĢi ve kama haline getirilmiĢ demirden yapılmıĢ kesici aleti cezaevi idaresine kendisi ihbar edip gizlediği yeri belirterek ele geçirilmesini sağladığı ve soruĢturma sırasındaki savunmasında suça konu silah niteliğindeki aletleri buzdolabı raflarını ve ranzadan parça sökmek suretiyle imal ettiğini belirtmesi karĢısında, 5237 sayılı TCY.nın 297/4. madde ve fıkrasında öngörülen etkin piĢmanlık hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının tartıĢılmadan karar verilmesi…‖ Yargıtay 4.C.D. 2008/20548 E. 2010/19060 K. ve 11/11/2010 tarihli kararı

212EROL, Haydar, Türk Ceza Kanunu, C.3, s.4244. ―…Sanığın soruĢturma ve kovuĢturma evrelerindeki ifadelerinde suça konu eĢyaları Naci Çeteci isimli hükümlüden aldığını açıklayıp temyiz dilekçesinde bu hususu bildiğini belirttiği Ali Rıza Kılıç isimli hükümlünün de dinlenmesini talep etmesi karĢısında Naci Çeteci Ve Ali Rıza Kılıç isimli kiĢiler tanık olarak dinlenerek sonucuna göre 5237 sayılı TCK‘nın 297/4 madde ve fıkrasının uygulanması gerekip gerekmediği tartıĢılmadan…‖ Yargıtay 4 C.D. 2009/12467-10931 E.K. ve 02/06/2009 tarihli kararı.

kim tarafından getirildiğinin bildirilmesi Ģart değildir. Etkin piĢmanlıktan faydalanabilmek için failin vermiĢ olduğu bilgilerin sağlıklı olması gerekir. Suçlama amaçlı ve soyut ve asılsız bilgiler verilmesi durumunda fail bu etkin piĢmanlık halinden yararlanamayacaktır.

19. Suç ĠĢlemek Ġçin AnlaĢma Suçunda Etkin PiĢmanlık

a) Genel Açıklamalar

Kanunumuz 316. maddesinde suç için anlaĢma suçu açısından etkin piĢmanlığa yer vermiĢtir. Bu maddeye göre;

―(1)Bu kısmın dördüncü ve beĢinci bölümlerinde yer alan suçlardan herhangi birini elveriĢli vasıtalarla iĢlemek üzere iki veya daha fazla kiĢi, maddi olgularla belirlenen bir biçimde anlaĢırlarsa, suçların ağırlık derecesine göre üç yıldan on iki yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Amaçlanan suç iĢlenmeden veya anlaĢma dolayısıyla soruĢturmaya baĢlanmadan önce bu ittifaktan çekilenlere ceza verilmez.‖

Kanunumuz 316. maddesinde; devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak, düĢmanla iĢbirliği yapmak, devlete karĢı savaĢa tahrik, temel milli yararlara karĢı faaliyette bulunmak için yarar sağlamak, yabancı devlet aleyhine asker toplamak, askeri tesisleri tahrip ve düĢman askeri hareketleri yararına anlaĢma, düĢman devlete maddi ve mali yardım, anayasayı ihlal, CumhurbaĢkanına suikast ve fiili saldırı, yasama organına karĢı cebir ve Ģiddetle görevini yapmayı engelleme, hükümete karĢı cebir ve Ģiddet kullanarak görevini yapmayı engellemeye teĢebbüs, Türkiye Cumhuriyeti hükümetine karĢı silahlı isyan, silahlı örgüt ve silah sağlama suçları hususunda anlaĢma yapmanın dahi suç olduğu düzenlenmiĢtir. Bu suç tehlike suçudur, bu suçta etkin piĢmanlığa cezasızlık nedeni olarak yer verilmiĢtir.

Kanunumuzun 316. maddesinin 2. fıkrasında her ne kadar madde baĢlığında etkin piĢmanlık hükmüne yer verilmemiĢse de düzenleme Ģekli ve içeriği açısından etkin piĢmanlık hükmü yer almaktadır.

b) KoĢulları

Bu etkin piĢmanlıktan yararlanabilmek için amaçlanan suçun iĢlenmemiĢ olması ya da anlaĢılan suç nedeniyle soruĢturmaya baĢlanmamıĢ olması ve bu soruĢturma baĢlamadan failin anlaĢmadan çekilmiĢ olması gerekir. Amaçlanan suç iĢlenmeden ittifaktan çekilen fail hakkında cezaya hükmedilmeyecektir. Amaçlanan suç yani kanunumuzun ikinci kitabının dördüncü kısmının dördüncü ve beĢinci bölümünde yer alan ve üzerinde anlaĢılan suçların icrasına baĢlanmadan ve bu suç (suç için anlaĢma suçu) nedeniyle soruĢturmaya baĢlanmadan önce failin ittifaktan çekilmesi gerekir. Ġttifaktan çekilmenin failin özgür iradesi ile olması gerekir, ittifaktan çekilme anı söz konusu suçlar üzerinde anlaĢma yapma suçu nedeniyle soruĢturma baĢlamadan önceki zaman diliminde gerçekleĢmiĢ olması gerekir.