Üçüncü Delphi Paneli Bulguları

Üçüncü Delphi anketine gelen uzman görüşlerinin analiz edilmesiyle kısmi ve güçlü uzlaşının sağlandığı DMF kaynakları belirlenmiştir. Cinsiyete ve okul türüne göre DMF gösterdiği belirlenen maddelere ilişkin uzlaşı sağlanan DMF kaynakları verilmeden önce Tablo 26’da birinci Delphi paneliyle elde edilen ve son durumda üçüncü Delphi paneliyle uzlaşma sağlanan DMF kaynaklarının sayıları verilmiştir.

Tablo 26. Delphi Uygulamalarına İlişkin DMF Kaynaklarının Sayıları DMF gösteren maddeler Birinci Delphi

Paneli Üçüncü Delphi Paneli Cinsiyete göre 4.Madde 5 3 19.Madde 7 4

Okul türüne göre

5.Madde 11 4 9.Madde 6 3 10.Madde 7 1 16.Madde 7 3 17.Madde 11 4 Toplam 54 22

Tablo 26’ya bakıldığında birinci Delphi paneli sonucunda elde edilen 54 DMF kaynağının 22’sinde ikinci ve üçüncü Delphi paneli uygulamalarıyla uzlaşma sağlanmıştır. Güçlü ve kısmi uzlaşmanın sağlanamadığı 32 DMF kaynağı ise elenmiştir.

Üçüncü Delphi anketi analizleri sonucunda, cinsiyete göre DMF gösterdiği belirlenen 4. ve 19. maddeler için uzlaşma sağlanan DMF kaynakları ve uzlaşma kriterleri Tablo 27’de verilmiştir.

Tablo 27. Cinsiyete Göre Uzlaşma Sağlanan DMF Kaynakları ve Uzlaşma Kriterleri

M

a

dd

eler _{Cinsiyete göre Uzlaşma Sağlanan DMF Kaynakları} Uzlaşma

Kriterleri % Ort IQR 4 .M a dd e

 Kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha önce soyut döneme geçmesi

100 3 1

 Kız öğrencilerin kullandıkları ev eşyaları ve oynadıkları oyunların maddede kullanılan koni şeklinin algılanmasını kolaylaştırması

87,6 3 1

 Kız öğrencilerin ayrıntıları görmede ve detaylı düşünmede erkek öğrencilere göre daha iyi olması

86,7 3 1 1 9 .M a dd e

 Maddede yer alan +3 puan ile futbol maçlarındaki puan hesabının benzer olması (erkek öğrencilerin takımların

oynadığı maç sayısı ve aldığı toplam puan belli olduğunda takımın kaç maç kazandığını bulabilmesi/tahmin edebilmesi )

93,3 4 0

 Erkek öğrencilerin oynadıkları oyunların dört işlem becerileri gibi hesaplama becerilerini geliştirmiş olması(bilye,52 kart vb.)

86,6 3 1

 Erkek öğrencilerin “yarışma programlarına” daha ilgili olmaları 80 3 0

 Erkek öğrencilerin futbol, basketbol gibi puan hesaplarının yapıldığı sporlara ve oyunlara kız öğrencilere göre daha meraklı olmaları ve günlük hayatta bunları kullanmaları

100 4 1

Not: Güçlü Uzlaşı: Katılma Düzeyi%80 ,Ortanca3 ve IQR1, Kısmi Uzlaşı: Katılma Düzeyi %80 ve Ortanca 3

Üçüncü Delphi anketi verilerinin analizi sonucunda uzlaşı sağlanarak DMF kaynağı olarak belirlenen görüşlerin tamamında güçlü uzlaşma sağlanmıştır. Matematik alt testinde yer alan kızlar lehine DMF gösterdiği belirlenen 4.maddeye ait uzlaşmanın sağlandığı üç farklı DMF kaynağı belirlenmiştir. Diğer iki DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. Dördüncü maddede en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı, “Kız öğrencilerin erkek öğrencilerden daha önce soyut döneme geçmesi” olup katılma düzeylerine ait istatistikler; katılma yüzdesi=100, Ortanca=3 ve IQR=1 şeklindedir. İkinci Delphi anketi cinsiyete yönelik analiz sonuçlarının verildiği Tablo 24 ve üçüncü Delphi Anketi cinsiyete yönelik analiz sonuçlarının verildiği Tablo 27 incelendiğinde 4. maddeye ilişkin en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağında, katılma yüzdesinin (93,8’den 100’e) 6,2’lik bir artışla görüş birliğine yönelik bir ilerlemenin olduğu görülmektedir. Dördüncü maddede en düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise, “Kız öğrencilerin ayrıntıları görmede ve detaylı düşünmede erkek öğrencilere göre daha iyi olması” olup katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=86,7 ,Ortanca=3 ve IQR=1 şeklindedir. Erkekler lehine DMF gösterdiği belirlenen 19. maddede ise uzlaşma sağlanan dört farklı DMF kaynağı belirlenmiştir. Diğer üç DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. On dokuzuncu maddede en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı “Maddede yer alan +3 puan ile futbol maçlarındaki puan hesabının benzer olması (erkek öğrencilerin takımların oynadığı maç sayısı ve aldığı toplam puan belli olduğunda takımın kaç maç kazandığını bulabilmesi/tahmin edebilmesi ” olup katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir. Tablo 24 ve Tablo 27 incelendiğinde aynı DMF kaynağının İkinci Delphi paneli sonuçlarına göre, katılma yüzdesindeki (93,8’den 93,3’e) 0,5’lik azalmaya rağmen, çeyrekler arası genişlik değerinde (4’ten 3’e) 1’lik bir azalmanın olduğu yani uzlaşma yönünde bir hareketlilik olduğu görülmektedir. On dokuzuncu maddede en düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise, “Erkek öğrencilerin ‘yarışma programlarına’ daha ilgili olmaları ” olup katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3; Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir. Üçüncü Delphi anketi analiz sonuçlarında, okul türüne göre DMF gösterdiği belirlenen 5, 9, 10, 16 ve 17 inci maddeler için uzlaşma sağlanan DMF kaynakları ve uzlaşma kriterleri Tablo 28’de verilmiştir.

Tablo 28. Okul Türüne Göre Uzlaşma Sağlanan DMF Kaynakları ve Uzlaşma Kriterleri

M

a

dd

eler

Okul Türüne göre Uzlaşma Sağlanan DMF Kaynakları

Uzlaşma Kriterleri % Ort IQR 5 .Ma d d e

 Özel okullarda görsel materyallerin (simetri aynası vb), teknolojik araçların (projeksiyon, akıllı tahta vb.) ve dinamik geometri

programlarının (geogebra vb.) daha fazla ve etkili kullanılması

93,3 4 0

 Özel okullarda okuduğunu anlamaya yönelik uygulamalara daha fazla yer verilmesi

100 3 1

 Özel okullarda benzer konularda daha fazla uygulamanın yapılması,

öğrencilerin bu soruya benzer sorularla daha çok karşılaşması

86,7 3 1

 Maddenin günlük yaşam problemi olarak ifade edilmesi ve Özel okullarda problemlerin daha çok günlük yaşam ile ilişkilendirilerek sunulması 93,4 3 1 9 .Ma d d e

 Özel okullarda görsel materyallerin (simetri aynası vb), teknolojik araçların (projeksiyon, akıllı tahta vb.) ve dinamik geometri

programlarının (geogebra vb.) daha fazla ve etkili kullanılması

100 4 0

 Özel okullarda öğrencilerin “tangram” materyalini derslerinde kullanmış olmaları (devlet okullarındaki öğrencilerin ise bu

materyali tanımamaları/bilmemeler)

100 4 0

 Özel okullarda öteleme, yansıma ve döndürme konularında daha fazla uygulamanın yapılması, öğrencilerin bu soruya benzer sorularla daha çok karşılaşması

86,7 3 1 1 0 .Ma d d e

 Devlet okullarında kullanılan ana kaynak kitapta bu tür sorulara yer verilmemesi özel okullarda kullanılan yardımcı kaynaklarda ise bu tür soruların fazlasıyla yer alması

86,6 3 1 1 6 .Ma d d e

 Maddenin günlük yaşam problemi olarak ifade edilmesi ve Özel okullarda problemlerin daha çok günlük yaşam ile ilişkilendirilerek sunulması

100 4 1

 Özel okullarda kitap okuma saatlerinin olması, özel okuldaki öğrencilerin kitap okuma alışkanlıklarının devlet okulu öğrencilerinden daha iyi olması

93,3 3 1

 Özel okullarda günlük hayat problemlerinin kullanıldığı proje tabanlı çalışmalara devlet okullarından daha fazla yer verilmesi

100 3 1 1 7 .Ma d d e

 Özel okul öğrencilerinin bilgisayar ve cep telefonu oyunlarına aşinalığı, maddenin oyun tarzında kurgulanmasından dolayı

maddenin içeriğinin algılanmasını kolaylaştırması

93,3 3 1

 Maddenin günlük yaşam problemi olarak ifade edilmesi ve özel okullarda problemlerin daha çok günlük yaşam ile ilişkilendirilerek

sunulması

100 3 1

 Özel okullarda olasılık konusunun görsel materyal, bilgisayar, internet ve video desteği ile hayal gücünü geliştirmeye yönelik etkinliklerin daha fazla yapılması

93,3 4 1

 Özel okullarda ders içi ve ders dışı etkinlikler kapsamında “fabl” veya “öykünce” olarak hikayeleştirilen farklı soru türlerine yönelik daha çok uygulama yapılması

93,4 3 1

Tablo 28 incelendiğinde okul türüne göre DMF gösterdiği belirlenen ve uzlaşma sağlanan DMF kaynaklarının tamamında güçlü uzlaşma sağlanmıştır. DMF gösterdiği belirlenen maddelerin tamamı özel okulda okuyan öğrenciler lehine olup, 5. maddeye ilişkin uzlaşmanın sağlandığı dört farklı DMF kaynağı belirlenmiştir. Diğer yedi DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. Beşinci maddede en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı, “Özel okullarda görsel materyallerin (simetri aynası vb.), teknolojik araçların (projeksiyon, akıllı tahta vb.) ve dinamik geometri programlarının (geogebra vb.) daha fazla ve etkili kullanılması” olup, katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir. Tablo 25 ve Tablo 28 de 5.madde için en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı incelendiğinde, İkinci Delphi anketi analiz sonuçlarına göre, katılma yüzdesindeki (93,8’den 93,3’e) 0,5’lik azalmaya rağmen, güçlü uzlaşma sağlanmıştır. Beşinci maddede en düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise, “Özel okullarda benzer konularda daha fazla uygulamanın yapılması, öğrencilerin bu soruya benzer sorularla daha çok karşılaşması” olup, katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir.

Dokuzuncu maddeye ilişkin uzlaşmanın sağlandığı üç farklı DMF kaynağı belirlenmiş olup, en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynakları, “Özel okullarda görsel materyallerin (simetri aynası vb.),teknolojik araçların (projeksiyon, akıllı tahta vb.) ve dinamik geometri programlarının (geogebra vb.) daha fazla ve etkili kullanılması” ve “Özel okullarda öğrencilerin “tangram” materyalini derslerinde kullanmış olmaları (devlet okullarındaki öğrencilerin ise bu materyali tanımamaları/bilmemeler)” dır. Diğer üç DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. Bu iki DMF kaynağı da 9.madde için üzerinde en yüksek uzlaşının sağlandığı kaynakları olup katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=100, Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir.

Tablo 25 ve Tablo 28 incelendiğinde uzlaşma değerlerinin üçüncü Delphi anketinde korunduğu görülmektedir. Dokuzuncu maddeye ilişkin en düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise, “Özel okullarda öteleme, yansıma ve döndürme konularında daha fazla uygulamanın yapılması, öğrencilerin bu soruya benzer sorularla daha çok karşılaşması” olup, katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir.

Onuncu maddeye ilişkin uzlaşının sağlandığı tekbir DMF kaynağı belirlenmiş olup bu kaynak, “Devlet okullarında kullanılan ana kaynak kitapta bu tür sorulara yer verilmemesi özel okullarda kullanılan yardımcı kaynaklarda ise bu tür soruların fazlasıyla yer alması”

dır. Katılma düzeylerine ait istatistikler Katılma yüzdesi=86,6 ,Ortanca=3 ve IQR=1 şeklindedir. Diğer altı DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. Tablo 25 ve Tablo 28 incelendiğinde aynı DMF kaynağının İkinci Delphi paneli sonuçlarına göre, katılma yüzdesindeki (75,1’den 86,6’e) 11,5’lik artışla uzlaşma yönünde hareketlilik sağlanmıştır.

On altıncı maddeye ilişkin uzlaşma sağlanan üç farklı DMF kaynağı belirlenmiştir. Diğer dört DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. Bu maddeye ait en yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise “Maddenin günlük yaşam problemi olarak ifade edilmesi ve özel okullarda problemlerin daha çok günlük yaşam ile ilişkilendirilerek sunulması” dır. Katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir. Tablo 25 ve Tablo 28 göre aynı DMF kaynağının ikinci Delphi anketi analizi sonuçlarına göre, katılma yüzdesindeki (93,8’den 93,3’e) 0,5’lik düşüşe rağmen, ortanca değerinde (3,5’ten 4’e) 0,5’lik bir artış ve IQR değerinde ise (1’den 0’a) 1’lik azalma ile uzlaşma yönünde hareketlilik sağlanmıştır. On altıncı maddeye ait en düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise “Özel okullarda kitap okuma saatlerinin olması, özel okuldaki öğrencilerin kitap okuma alışkanlıklarının devlet okulu öğrencilerinden daha iyi olması” dır. DMF kaynağının katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=93,3 ,Ortanca=4 ve IQR=0 şeklindedir.

Son olarak on yedinci maddeye ilişkin dört farklı DMF kaynağı belirlenmiştir. Diğer yedi DMF kaynağında ise güçlü ve kısmi uzlaşma sağlanamamıştır. En yüksek uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise “Maddenin günlük yaşam problemi olarak ifade edilmesi ve özel okullarda problemlerin daha çok günlük yaşam ile ilişkilendirilerek sunulması” olup, katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=100,Ortanca=3 ve IQR=1 şeklindedir. Tablo 25 ve Tablo 28 incelendiğinde göre aynı DMF kaynağının ikinci Delphi anketi analiz sonuçlarına göre, ortanca değerinde (3,5’ten 3’e) 0,5’lik azalmaya rağmen, katılma yüzdesindeki (93,8’den 100’e) 6,2’lik artış ile uzlaşma yönünde hareketlilik sağlanmıştır. En düşük uzlaşının sağlandığı DMF kaynağı ise“ Özel okul öğrencilerinin bilgisayar ve cep telefonu oyunlarına aşinalığı, maddenin oyun tarzında kurgulanmasından dolayı maddenin içeriğinin algılanmasını kolaylaştırması ” olup, katılma düzeylerine ait istatistikler; Katılma yüzdesi=100, Ortanca=3 ve IQR=1 şeklindedir.

İlgili alanyazın incelendiğinde DMF ve olası kaynaklarının incelendiği çeşitli çalışmalarla karşılaşılmıştır (Berberoğlu, 1995; Stage, 1997; Yurdugül, 2003; Zenisky, Hambleton ve

Robin, 2003; Li, Cohen ve Ibarra, 2004; Kurnaz, 2006; Kalaycıoğlu, 2008; Karakaya ve Kutlu, 2012).

Cinsiyete göre DMF gösterdiği belirlenen 4. ve 19. maddeler için uzlaşma sağlanan DMF kaynaklarının genel olarak, cinsiyet grupları arasındaki bilişsel beceri ve gelişimsel farklılıklar, yaşantısal farklılıklar ve ilgiler, madde içeriğine ve madde içeriğinde yer alan kavramlara olan aşinalık başlıkları altında toplandığı görülmektedir. Bu çalışmada elde edilen bulgulara benzer olarak Kalaycıoğlu (2008), Li, Cohen ve Ibarra (2004) çalışmalarında üç boyutlu düşünme becerisi gerektiren konularda erkek öğrencilerin daha iyi olduklarını belirterek DMF kaynağı olarak belirlemişlerdir. Kurnaz (2006) çalışmasında, madde içeriğinde yer alan “örümcek adam” kelime grubunun o dönemde popüler örümcek adam filmine giden grubun yaşantısal farklılarının bir sonucu olarak madde içeriğinin algılanması kolaylaştırdığını ifade ederek bir DMF kaynağı olarak belirlemiştir.

Bu çalışmaya benzer olarak cinsiyete ilişkin DMF kaynaklarının belirlendiği çok sayıda çalışmada madde içeriğinin ve madde içeriğinde yer alan kavramların cinsiyet grupları arasında madde performansında etkili olduğuna ilişkin bulgulara ulaşılmıştır(Zenisky, Hambleton ve Robin, 2003; Yurdugül, 2003; Kalaycıoğlu, 2008; Karakaya, 2012). Kalaycıoğlu (2008), çalışmasında madde içeriğinde yer alan “binici” kavramının kullanılmasını DMF kaynağı olarak belirlemiş olup, aynı çalışmada madde içeriğinde hız konusuna yer verilmesi bu konuyla daha ilgili olan erkek öğrenciler lehine işlemesine neden olması gerekçesiyle DMF kaynağı olarak belirtmiştir. Yurdugül (2003), 2001 yılı OÖK- ÖSYS’de yer alan matematik maddesinin cinsiyete göre DMF göstermesinin nedeni olarak madde kökünde nesne olarak “futbol topu” teriminin kullanılmasının etkili olduğunu belirlemiştir. Ayrıca Karakaya ve Kutlu (2012), Türkçe alt testinin madde yanlılığının incelenmesini konu aldıkları çalışmada, madde içeriğinde “akvaryumda balık yetiştirme” ile ilgili bir içerikte verilmesine erkek öğrencilerin daha aşina olması sebebiyle DMF kaynağı olarak belirtilmiştir.

Okul türüne göre DMF gösterdiği belirlenen maddelerde uzlaşı sağlanan DMF kaynaklarına bakıldığında; görsel materyallerin, teknolojik araçların ve dinamik geometri programlarının etkili ve sık kullanımı, madde içeriğine ve madde içeriğinde yer alan kavramlara olan aşinalık, madde içeriğinin günlük hayatla ilişkilendirilerek günlük yaşam problemi olarak kurgulanması, ilgili konulara ve benzer soru türlerine yönelik yapılan uygulamaların fazlalığı, okullarda okuduğunu anlamaya yönelik uygulama sürelerinin farklılığı olmak üzere beş genel başlık altında toplandığı görülmektedir. DMF’nin olası kaynaklarının

araştırıldığı birçok çalışmada maddenin günlük yaşam problemi olarak kurgulanmasının aynı yetenek düzeyindeki bireylerin madde performansını etkilediği belirtilmiştir (Berberoğlu, 1995; Kalaycıoğlu ve Berberoğlu, 2010; Li, Cohen ve Ibarra, 2004; Çepni, 2011; Abedalaziz, 2010). Bekçi (2007), çalışmasında, özel okulda okuyan öğrencilerin derslerde benzer türden sorulara yönelik daha fazla uygulama yapmalarını matematik alt testinde DMF kaynağı olarak belirlemiştir. Aynı çalışmasında özel okul öğrencilerin farklı fırsatlara (dershane vb.) sahip olmalarının madde performansını etkilediği belirtilerek DMF kaynağı olarak ifade edilmiştir. Karakaya ve Kutlu (2012), madde yanlılığını inceledikleri çalışmada, okuduğunu anlamaya yönelik yapılan çalışmaların özel okullarda devlet okullarına göre daha fazla ağırlık verilmesinin DMF’nin olası kaynağı olabileceği belirtilmiştir.