ÖRNEK VAKALAR

Şekil 6. Buzlu cam görünümü ve konsolidasyon

Şekil 7. Halo ve ters Halo işareti

Şekil 8. Kaldırım taşı görünümü

Şekil 9. Subplevral çizgi işareti

Şekil 10. Hava bronkogram – bronşıal kalınlaşma

Örnek Vaka : 1. ve 5. Gün BT görüntüsü

5. SONUÇ

Covid-19 pnömoni radyolojik bulguları diğer solunum yolu enfeksiyonu ile benzerlik gösterebilir.

Direkt grafi , BT ve USG gibi radyolojik yöntemler Covid-19 viral pnömoni için tanı testi değildir.

Özellikle BT tanı ve ayrıcı tanıya yardımcı olmakla birlikte RT-PCR ile beraber kullanılması önerilmektedir.

Covid-19 pnömoni BT raporlandırılmasında kesin tanı yerine ön tanılarda bulunmak daha doğru olacaktır. Bizim klinikte “BT bulgular COVİD-19 viral pnömoni ile uyumlar olabileceği düşünülmekle birlikte hastanın klinik ve laboratuar bulguları ile korele edilmesi önerilir”

raporlandırma metni kullanılmaktadır.

KAYNAKLAR

Uşak Özel Öztan Hastanesi Radyoloji Kliniği Vaka Değerlendirmeleri, 2020.

Savaş.R., 2020. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji A.D. İzmir.

Chest CT Manifestations of New Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): a pictorial review.

Zheng y et al. European Radiology 2020.

2nd International Congress of Medical Sciences and Biotechnology, Uşak, 2020

SÖZLÜ BİLDİRİ TAM METİN

1-3 Ekim 2020

Uşak Üniversitesi

Endometrium küretajı kime ne zaman?: 409 olgunun retrospektif analizi Aslıhan ALPASLAN DUMAN1, Ferah TUNCEL2

1Giresun Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilimdalı 2Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Patoloji Anabilimdalı ÖZET

Bu çalışmada 2011- 2013 yılları arasında bölgemizde anormal uterin kanama nedeniyle yapılmış küretaj materyallerine ait histopatolojik tanılar ve yaş gruplarında endometrium küretajının klinik gerekliliği ve sonuçları araştırıldı.Bu amaçla gebelik ile ilgili tanılar dışlanarak geriye dönük histopatolojik tanılar tarandı.409 olgu 3 patolog tarafından yeniden incelendi ve değerlendirildi.10 ayrı tanı grubu oluşturuldu. Buna göre 409 olgunun 100’ü(%24,4) endometriyal polip, 72’si(%17,6) sekretuar endometriyum, 59’u(%14,4) proliferatif endometriyum, 51’i(%12,5) stromal/glandüler yıkım, 32’si(%7,8) düzensiz proliferasyon, 26’sı(%6,4) yetersiz, 22’si(%5,6) kronik endometrit, 18’i(%4,4) desidualizasyon, 17’si(%4,2) endometriyal hiperplazi(kompleks atipili)/adenokarsinom, 12’si(%2,9) diğer(inaktif, atrofik, bazal ve menstrüel endometriyum) olarak tanımlandı. 409 olguya ait ortalama yaş 44,8±7,8 idi. Bölgemizde yaklaşık 3 yılda anormal uterin kanama nedeniyle yapılan küretajlar yaş dağılımları da gözönüne alınarak değerlendirildiğinde özellikle endometriyal polipli ve prekanseröz lezyonlu hastalarda kinik ön tanıları ile histopatolojik

tanıları arasında uyum olduğu görüldü.

Anahtar Kelimeler: endometrium, küretaj, histopatolojik tanı, yaş

GİRİŞ

Anormal uterin kanama(AUK), vajinal enfeksiyonlardan sonra jinekoloji kliniklerine en sık başvuru nedenlerindendir. Genellikle kronik endometrit, endometriyal polip, endometriyal hiperplazi veya adenokarsinom AUK sebepleri arasında sayılır(3). Malign veya premalign endometriyal lezyonlar ise en sık AUK ile tespit edilir(3). Doğru histopatolojik tanı için endometriyal örnekleme önemlidir. Endometriyal örnek patoloji laboratuvarlarında ilk kabul anından başlayarak seri bir tanımlama sürecinden geçer. Makroskopik ve mikroskopik tarif histopatolojik tanı için bir bütün olarak değer taşır(1-13).

Yetersiz terimi: Materyal bazen sadece kan ve mukustan oluşabilir ya da sadece endometrium yüzey epiteli fragmanlarını içerebilir. Menopozal ya da post menopozal endometrium küretajları herhangi bir doku içermeyebilir.

Desidualizasyon terimi: Proliferatif dönem stromal hücrelerinin sınırları belirsiz stoplazmalı, büyük oval yuvarlak vezüküle nukleuslu, eozinofilik ya da berrak stoplazmalı hücrelere geçiş göstermesidir.

Bu geçiş daha az belirgin olduğunda predesidua olarak adlandırılır ve normal menstrüel siklusun geç sekretuar döneminin göstergesidir.

Sekretuar endometriyum: Ovulasyonu doğrulamanın en uygun zamanının siklusun 22. günü veya sonrası olduğu belirtilmektedir. Ovulasyona spesifik olarak kabul edilen güvenilir ilk histolojik değişiklik, siklusun 17. gününde görülür.

Bunlar iyi gelişmiş, tüm hücrelerde ve tüm glandlarda subnükleer vakuolizasyon ile nükleer palizatlanmadır.Siklusun 18.gününde supranükleer vakuolizasyon görülmeye başlar.

19-Siklusun 20.gününden sonra endometriyal günlendirmede glandlardan çok stroma değerlendirilir. Bu değişiklikler ödem, spiral arteriyollerin kıvrımlanması, stromanın predesidualizasyonudur.Maksimal stromal ödem 22.günde olur.

Endotelyal proliferasyon endometriyumun arteriyel sisteminde kıvrımlanmaya yol açar.Histolojik kesitlerde üst fonksiyonel tabakada vasküler gruplar görülür.

Stromal predesidualizasyon 22-23.günlerde başlar.Fonksiyonel tabakada spiral arteriyol ve kapiller çevresindedir.Yüzeyel epitelin altındaki stromal hücrelerin predesidual transformasyonu 25.günde gerçekleşir.Siklusun 25.gününde östrojen ve progesteronun birlikte düşüşü, lizozomal enzimlerin bütünlüğünü daha fazla sağlayamaz. Sonuçta, hücre içine ve hücreler arası boşluğa lizozomal enzimler salınır.

Proliferatif endometriyum: Glandüler ve stromal hücreler ile vasküler endotelyal hücrelerde proliferasyonla karekterizedirler. Bu proliferasyon uterus mukazasında artışa yol açar.Çok sayıda mitoz içerir.Endometriumun normal proliferatif glandları nükleer psödostratifikasyon, ve mitoz içeren, erken orta geç döneme göre bezlerin çaplarında ve kıvrımlarında değişiklik gösteren oval-yuvarlak biçimli glandlardan oluşurlar.Erken proliferatif fazdaki glandlar orta ve ileri proliferatif faza ilerledikçe düz tübüllerden daha volümlü ve kıvrımlı hal alırlar.Ayrıca yüzey epitelinde ve özellikle gland lümenlerinde epitel hücreleri silya ve mikrovillus kazanırlar.Endometrial stromada, özellikle proliferatif faz boyunca follikülleri andıran lenfoid agregatlar görülebilir.

Endometritler: Endometrial inflamasyon genellikle doğurganlık dönemine ait patolojiler olup enfeksiyöz ya da nonenfeksiyöz durumlarda ortaya çıkabilir ve bu nedenle aslında histopatolojik bir antitedir. Klinik korelasyon herzaman mümkün değildir.Endometrium inflamasyonlarını spesifik ve nonspesifik olarak ikiye ayırmak mümkündür.Sıklıkla görülen nonspesifik endometritlerdir.Endometrium stromasında normal koşullarda da bazı iltihap elemanları bulunabildiğinden, endometriumdaki iltihabi hücreleri herzaman endometritin komponenti olarak değerlendirmemek gerekir. Özellikle de sekresyon fazındaki granülositler, menstrüel fazdaki polimorf nüveli lokositler inflamasyon bulgusu olarak kabul edilmemelidir.

Akut inflamasyonda polimorf nüveli lokositlerden oluşan bir infiltrasyon vardır ve bunlar gland lümenlerinde birikerek mikroapseler oluştururlar ve yüzey epitelinde de bulunurlar.Sadece PNL varlığı, inflamasyon anlamına gelmez zira bunlar menstrüel fazda da bulunur.

Kronik endometritte; plazma hücreleri, lenfositler, makrofajların ağırlıkta olduğu inflamasyon mevcuttur.Az miktarda polimorf nüveli lokositler ve eozinofiller görülebilir.

Endometrial polipler: Küretaj materyalinde genellikle parçalar halinde görüldüğünden kimi zaman normal endometrium ve hiperplazik endometriumdan ayırdedilmesinde zorluk çekilir.

Polipler normal endometriuma göre daha büyük parçacıklar halinde görülür, çevreleri yüzey epiteli ile döşeli yuvarlak şekilli parçacıklar halindedir.Stroma genellikle yoğun olup kalın duvarlı damar kesitleri içerir. Glandların, normal endometriumdaki uniform oryantasyonu bozulmuş olup çok değişken şekil ve boyuta sahiptirler. Kimi zaman normal tipik olarak sekretuar veya proliferatif aktivite gösterirler.Bunlara ‘fonksiyonel polip’denir.

Polipler; glandüler ve stromal elemanların görünüm ve oranlarına göre patoloji raporlarında - adenomatöz

- adenofibromatöz - adenofibromyomatöz

- adenomyomatöz polip şeklinde adlandırılır.

Bazen alt segment ve proksimal endoserviks lokalizasyonlu poliplerde gerek yüzeyde gerek glandlarda hem endometrial hem endoservikal tip epitel bulunur: Buna “endoserviko-endometrial polip”denir.

Endometriyal Hiperplazi: Uterus genellikle büyüktür. Küretaj materyali 3 veya daha fazla kaseti doldurur.Hiperplazi genellikle diffüz bir anormalliktir; endometriyumun çoğunu tutar, sıklıkla polipoid oluşumludur.Gland ve stroma birlikte artış gösterebilir.Bazen, özellikle atipik