ÖRGÜTSEL DESTEK VE TAKIM BAŞARISI İLİŞKİSİ

Sundstorm ve diğer. (2000), örgütsel destek sistemlerinin takım performansı üzerindeki rolünün takım literatüründe en az çalışılan konulardan biri olduğunu ifade eder (Kennedy ve diğer., 2009, s. 88). Chung ve Lee (2005), örgütsel desteğin bir organizasyonun performansını iyileştirmek için önemli olduğunu belirtir. Lee ve diğer. (2006), örgütsel desteğin yeni bir sistemin başarılı bir şekilde benimsenmesi için kritik bir başarı faktörü olduğunu ifade eder. Ayrıca, Leung ve diğerlerine (2008) göre, örgütsel destek, organizasyonda çalışanların destek kaynağı olarak görülebilir, görev performansını artırabilir, çalışanların stresli durumların zararlarını yeniden tanımlamasına yardımcı olur ve çalışanların işlerini geliştirerek stresle baş edebilme becerilerine dair inançlarını güçlendirir. Fishbein ve Ajzen’e (1975) göre, özellikle, teknik sistem kullanan kuruluşlarda organizasyonel destek sistemi kullanmak çalışanların sistemi kullanma niyetlerini etkiler. House’a göre (1981), örgütsel destek resmi ve gayri resmi destek sistemleri olarak sınıflandırılabilir. Resmi sistemler bilgi ve araçsal destek içerir. Bilgilendirici destek talepleri veya problemleri yönetir ve araçsal destek bireysel çalışmayı doğrudan destekler. Quick ve Quick’e göre (1984), organizasyonda, çalışma arkadaşları ve yöneticilerin desteğini içeren gayrıresmi destek, bir örgütün resmi destek sistemleri için tamamlayıcı ve bütünleyici olmalıdır. Resmi destek sistemleri, gelişmiş iş süreci, yeni teknolojiler veya ERP sistemleri gibi yeni sistemler için çalışanların eğitimini ve eğitimini içerebilir. Gayri resmi destek sistemleri, bireylerin çalışma arkadaşları ve yöneticilerinden öğrenmesine olanak sağlayacak daha iyi bir iş ortamı, daha iyi

iletişim sağlamaya yönelik yöntemleri içerebilir (Lee, Lee, Olson, Chung (2010), 2010, s. 272).

Amabile & Conti (1999); Kaplan, Brady, Dritz ve diğer. (2010), yapılan araştırmalar, algılanan örgütsel ve yönetim desteğinin, kalite geliştirme takımlarının yenilikçi kültürünü geliştirme konusundaki başarısı ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Amabile, Schatzel, Moneta ve arkadaşları (2004) araştırması tarafından sunulan kanıtlar, organizasyondan alınan zaman, kaynak, eğitim, beceri vb. destek unsurlarının ve yönetimden alınan ilgi, koçluk, yararlı geri bildirim verme, eleştiriye açık olma vb. destek unsurlarının çalışanların yaratıcı özgürlüğünü etkilediği ve yaratıcı olmak için içsel motivasyonu teşvik ettiği ve her ikisinin de yenilikçi kültüre destek verdiğini gösterir. Alınan destek, hedeflerin netliğini sağlamayı ve yeniliği teşvik eden bir ortam oluşturmayı (örneğin, yeni fikirler geliştirmek için zaman vermek, takımların yeni yöntemleri denemelerine, problemlere yenilikçi çözümler geliştirmelerine izin vermek) içerir (Cramm, Strating, Bal ve Nieboer, 2013, s. 120).

Lyubovnikova, West, Dawson ve West (2018), örgütsel destek takım iklimi, takımın takım çalışması eğitimine yönelik algıladığı örgütsel destek ve bunun sağlık takımlarının verimliliği ve inovasyona etkilerini araştırmıştır. Örgütsel destek kuramı bağlamında, bu ilişkinin ortak hedeflerin aracılığıyla nasıl oluştuğu incelenmiştir. Birleşik Krallık'taki 13 sağlık kuruluşundan 88 ekipten elde edilen anket verilerini kullanarak yapılan regresyon analizi, takım çalışması eğitimine verilen desteğin, paylaşılan hedefler aracılığıyla takım verimliliği ve takım inovasyonuna dolaylı etkilerini desteklemiştir. Ancak, takım çalışması eğitimine yönelik algılanan desteğin, takım verimliliği ve inovasyon üzerinde doğrudan etkisi anlamlı bulunmamıştır. Yazarlara göre, takım üyelerinin saygınlık ve bağlılık ihtiyaçlarının karşılanmasıyla, takım çalışması eğitimine yönelik algılanan destek ortak amaçlar üretilmesi sürecine dahil olmaya zorlamış ve bu da takım verimliliği ve takım inovasyonunu olumlu anlamlı bir şekilde etkilemiştir.

Açıkgöz ve İlhan (2015), bilgi yoğun örgütlerde 139 farklı projeden topladıkları anketler çerçevesinde kurdukları yapısal eşitlik modelinde, takım

iklimini oluşturan örgütsel destek, inovasyon eğilimi, hedef yönelimi ve esnek yapı ile takımın sorun çözme kapasitesi arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. İnovasyon eğilimi ve hedef yöneliminin takımın sorun çözme kapasitesini doğrudan ve pozitif yönde etkilediğini tespit eden yazarlar, örgütsel destek ve esnek yapı ile takım sorun çözme kapasitesi arasında herhangi bir ilişki tespit edememiştir. Ancak, yazarlar, takım iklimi boyutlarının her birinin diğerleri kontrol edildiğinde takım sorun çözme kapasitesi üzerinde kısmi etkisi olduğunu, takım iklimi boyutlarının takım iklimi kavramından bağımsız olmadığını ve her boyutun diğerini etkilediğini belirtmişlerdir.

Jin ve Zhong (2014), Çin üniversitelerinde 127 araştırma takımında hiyerarşik çoklu regresyon ile yaptığı araştırmada algılanan örgütsel desteğin takımın yenilikçi performansını olumlu yönde etkilediği, bilgi entegrasyonunun bu ilişkide aracılık rolü oynadığı, örgütsel çevre ve inovasyon ikliminin ise bu ilişkide düzenleyici role sahip olduklarını tespit etmişlerdir. Araştırma bulguları, bilgi yönetimi sürecinde, üniversitelerdeki bilimsel araştırma takımları için aspirasyon, açıklık, hoşgörü ve farklılıkların kabul edildiği bir inovasyon ikliminin yaratılmasının önemli olduğunu göstermektedir. Ayrıca, takımın inovasyon performansı için örgütsel çevre önemsenmeli, organizasyonel düzenlemeler, ödül sistemleri ve diğer teşvikler uygun şekilde değiştirilmeli ve kurum yöneticileri, düzenlemeleri gerekliliklere göre güncellemelidir.

Cramm, Strating, Bal ve Nieboer (2013), sağlık sektöründe kalite geliştirme takımlarında yaptıkları boylamsal araştırmada, örgütsel desteğin, yönetim desteğinin ve algılanan etkililiğin, inovatif kültürün üzerindeki etkisini tespit etmişlerdir. Araştırma bulguları, örgütsel desteğin (örneğin zaman, kaynaklar, eğitim ve beceriler) ve yönetim desteğinin (örneğin ilgi, koçluk, faydalı geri bildirim, eleştiriye açıklık) çalışanların yaratıcı özgürlüğünü etkilediğini ve çalışanın yaratıcı olmaya yönelik içsel motivasyonunu güçlendirdiğini bulan Amabile ve diğerlerinin (2004) araştırma sonuçlarını desteklemektedir.

Shelton, Waite ve Makela (2010), A.B.D. Orta Batı bölgesinde 4 yıllık üniversitelerin IK gelişim, eğitim veya tüketici ve aile bilimleri bölümlerinden mezun veya mezun olmaya aday 192 üyesinde yaptığı araştırmada bireysel ve takım seviyesinde örgütsel destek ve grubun kendine güveni arasındaki ilişkiyi araştırmıştır. Araştırma sonucunda algılanan örgütsel destek ile grubun kendine güveni arasında olumlu yönde ilişki olduğunu ve iki değişkenin karşılıklı olarak birbirini etkilediğini tespit etmiştir. Örgütsel destek ve grubun kendine güveni, takımın ve bireyin performansını olumlu etkilemektedir. Yazarlar, araştırma sonuçlarına göre takımların kendine güveninin artması için liderliğin önemli olduğunu, çalışanların ve öğrencilerin takım ve kurumun desteğini hissettikleri durumda takımların kendine güveninin artacağını ve sonuçta takım performansının artacağını belirtir. İlave olarak, algılanan örgütsel desteğin öncülleri olan adalet, yönetici desteği, iş koşulları ve kurumsal ödüller, algılanan örgütsel desteği ve takımın kendine güvenini olumlu yönde etkileyecektir.

Song (2011), örgütsel desteğin takım performansına olan etkisinde, iş özerkliği ve lider-üye ilişkisinin aracılık rollerini incelemiştir. Kore şirketlerinden toplanan toplam 228 anket verisi hiyerarşik regresyon analizi ve yapısal eşitlik modeli ile analiz edilmiştir. Araştırma sonuçları, aracılık etkisi araştırılan her iki değişkenin de kısmi aracılık rolünün bulunduğunu, lider-üye ilişkisi kalitesinin iş özerkliğine göre algılanan örgütsel destek ve takım performansı ilişkisinde daha hakim bir etkisinin bulunduğunu, algılanan örgütsel desteğin takım performansı üzerindeki doğrudan etkisinin ise anlamlı olmadığını, ancak aracı değişkenler vasıtasıyla dolaylı yoldan takım performansını etkilediğini göstermiştir.

Gelbard ve Carmeli (2009), Bilişim ve İletişim Teknolojisi alanında 191 proje yöneticisi üzerinde yaptıkları araştırmada proje başarısında takım dinamikleri ve örgütsel desteğin interaktif etkisini araştırmışlardır. Eisenberger ve diğerlerinin (1986) yaklaşımını esas alan yazarlar, örgütün bilişim takımlarının görevine değer verdiği ve etkililiğini artırmak için destek verdiği durumda, daha yüksek kalitede sonuç üretmek için zorunlu ve kararlı hissedeceğini, aynı zamanda örgütün göreve ilişkin sosyal ve duygusal ihtiyaçlarını önemsediğini hissetikleri durumda, takım ve

örgüt performansını geliştirmek için yüksek çaba göstereceklerini öngörmüşlerdir. Yazarlara göre, bir bilişim takımının örgüt ve yönetim tarafından desteklenmesi için en önemli husus, örgütün ve yönetim takımının proje takımının geliştirdiği ve yönettiği projeye verdikleri değer ve takdirdir. Öte yandan, örgüt ve yönetim proje takımına teknik/teknolojik ve davranışsal olarak destek vermelidir. Proje takımının görevini yerine getirmesi için her türlü teknolojik altyapıya sahip olması ve yönetimin yapıcı geri bildirimi ve ihtiyaç duyulduğunda ulaşılabilir olması kritik önem taşır. Araştırma sonucunda, iletişim, işbirliği ve bilgi paylaşımını içeren takım dinamiklerinin bütçe, zamanlama ve işlevsellik anlamında proje başarısı ile olumlu yönde ilişkili olduğu, davranışsal ve teknik anlamda örgütsel desteğin, takım dinamiklerini proje başarısına taşıyacak kritik bir koşul olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Kennedy ve diğer. (2009), 6 örgüt bünyesinde yer alan 39 takımda yaptıkları araştırmada örgütsel destek ve takım kendine güveni arasındaki pozitif ilişkide takım süreçlerinin aracılık rolünü ve takım süreçleri ile takım performansı arasındaki ilişkide takım kendine güveninin aracılık rolünü tespit etmiştir. Araştırmada, takım performansı üzerinde etkili örgütsel destek unsurları grup tasarımı, entegrasyon, enformasyon, yönetim desteği, performans ölçümü, takım çalışması eğitimi ve ödüllendirme ve takdir olarak kategorize edilmiştir. Örgütlerin takımların başarılı olma ihtimalini takım süreçlerini güçlendiren örgütsel destek sağlayarak artırabileceği, sağlanan örgütsel desteğin takım üyelerinin takımın başarılı olacağına dair güvenini artırdığı vurgulanmıştır.

Tu (2009), örgütsel destek ve örgütsel kontrol bağlamsal faktörlerinin takımsal duygusal durumu ve takım yaratıcılığı arasındaki ilişkiyi nasıl yönlendirdiğini incelemiştir. Tayvan borsasında yüksek teknoloji firmalarından 106 yeni ürün geliştirme takımını içeren 343 anket üzerinden yapılan araştırma sonuçları, örgütsel destek yüksek olduğunda ve örgütsel kontrol düşük olduğunda, olumsuz duygu durumunun takım yaratıcılığına olumlu bir şekilde etki ettiğini, ancak olumlu duygusal durumu ve takım yaratıcılığı arasındaki ilişkide bağlamsal faktörlerin etkisinin önemsiz olduğunu göstermiştir.

Kolb ve Sandmeyer (2007), vaka çalışması yöntemiyle, bir üniversitede akademisyenler ve diğer paydaşlar arasında kurulan takımların performansını, Kolb’un (1996) takım seviyesinde örgütsel destek öğeleri çerçevesinde değerlendirmiştir. Çalışmaya dahil edilen örgütsel destek öğeleri; belirli amaç ve hesap verebilirlik, uygun istihdam ve eğitim ve yeterli bilgi ve kaynakları içermektedir. Çalışma sonucunda; planlamaya verilen önem ve ayrılan zaman, proje iskeletinin esnek olması ve sürekli öğrenmeye ve takım üyelerinin birbirinden öğrenmesine imkan vermesi, proje boyunca takımdan beklenenlerin ve sağlanan desteğin istikrarlı olmasının projenin başarısını etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Howes, Cropanzano, Grandey ve Mohler (2000), 25 kalite takımı bünyesinde yer alan 136 takım üyesi üzerinde gerçekleştirdikleri çalışmada, algılanan destek, örgütsel vatandaşlık davranışları ve kalite takımı performansı arasındaki ilişkiyi araştırmışlardır. Örgütün çalışanca algılanan desteği, kalite takımının çalışanca algılanan desteği ve örgütün kalite takımınca algılanan desteği olarak üç odakta gerçekleştirdikleri analiz sonucunda, örgütün çalışanca algılanan desteğinin örgütsel bağlılık, iş tatmini ve işten ayrılma eğilimi ile, takımın çalışanca algılanan desteğinin takım bağlılığı, takım memnuniyeti, takımdan ayrılma eğilimi ve takım dayanışması ile, örgütün takımca algılanan desteğinin ise takım performansı ile en yüksek korelasyona sahip olduğu sonucuna ulaşmışlardır.

Bu bölümde detaylı bir şekilde anlatılan, örgütsel destek ve takım başarısı arasındaki ilişkileri inceleyen araştırmaların özet bilgilerine Tablo 8’de yer verilmiştir.