• Sonuç bulunamadı

Örgütsel bağlılık, modern yönetim kavramlarından biri olarak üzerinde çok durulan bir kavramdır. 1956 yılından beri yapılan araştırmalar, örgütsel bağlılık literatüründe çok sayıda ve birbirinden farklı kavram ve tanımlamaların kullanıldığını göstermektedir. Bu kavramlardan en fazla kullanılanlar ise; iş ahlakı, mesleki bağlılık, çalışma arkadaşlarına bağlılık, örgütsel bağlılık, sadakat ve işe sarılma şeklinde ifade edilmektedir (İnce & Gül, 2005: 2). Sabuncuoğlu (2009: 21) ise örgütsel bağlılıkla ilgili tarihsel süreç içerisinde yapılan tanımları şu şekilde sıralamıştır;

Kişinin yan fayda (side-bet) sağlaması ve bunu tutarlı faaliyetlerle bütünleştirmesidir

(Becker, 1960).

Bağlılık, bireyin örgüte olan bağının gücüdür (Grusky, 1966).

Personelin örgüt çıkarları için daha fazla çaba göstermesi, örgütün ve değerlerin kabul

etmesidir (Launer, 1968).

Örgütün kişiye göre anlamlılık düzeyine dayanan psikolojik bir olgudur (Rietzer ve

Trice, 1969).

Örgütün ve bireyin amaçlarının zaman içinde bütünleşmesi ve uyumlaşması sürecidir

(Schneider & Nygren, 1970).

Birey ile örgüt etkileşimi ve personelin elde ettiklerinin katkılara oranı ile ilgili

algılamalarıdır (Hrebiniak & Alutto, 1972).

Kişinin örgütle özdeşleşmesi, işini benimsemesi ve sadakatini sunması, örgütün amaç

ve değerlerine duygusal olarak bağlanmasıdır (Buchanan, 1974).

Örgütün hedef ve değerlerini benimsemek, örgütün bir parçası olmak için çaba

göstermek ve güçlü bir aile üyesi gibi hissetmesidir (Steers, 1977).

Örgütün amaçlarına uygun bir biçimde davranabilmek için içselleltirmiş normatif

baskıların toplamıdır (Wiener, 1982).

Örgütü oluşturan çoklu ögelerin (üst yönetim, müşteriler, sendikalar, ve/ ya da toplum)

Örgütün bakış açısıve özelliklerini kabul etme ve kendine uyarlama derecesidir (O’Reilly & Chatman, 1986).

Kişinin belli bir hareket tarzına bağlılığı; açık bir ceza ya da ödül bulunmada bile işini

sevme ve ona devam etme isteğidir (Schwenk, 1986).

Bağlılık, kişinin örgütte kalma isteği duyması ve örgütün amaç ve değerleriyle maddi

kaygı duymadan bütünleşmesidir (Gaertner & Nollen, 1989).

Örgütsel bağlılık personelin örgütle ilişkisini şekillendiren ve örgütün sürekli bir üyesi

olma kararı almalarını sağlayan bir davranıştır (Meyer & Allen, 1996).

 Bireyin örgütteki yatırımları, tutumsal nitelikteki bir bağlılıkla sonuçlanan davranışlara yönelimi ve örgütün amaç ve değerler sistemiyle özdeşleşmesidir (Balay, 200).

Personelin örgütte kalmak istemesi, örgütün tüm etkinliği, çıkarı ve başarısı ile

kimlikleme, personelin örgüte karşı olan sadakat tutumu ve çalıştığı örgütün başarılı olabilmesi için gösterdiği ilgidir (Bayram, 2005).

Örgütsel bağlılık ile ilgili yapılan tanımlamalara bakıldığında bütün tanımların ortak noktalarının; örgüte bağlı olan bireylerin, örgüt başarısı için ellerinden gelen katkıları sağlama doğrultusunda davranış gösterecekleri beklentisi olduğu görülmektedir. Aynı zamanda, bağlılıkları çok güçlü olan işgörenlerin performans düzeylerinin bağlılık duymayan çalışan işgörenlere oranla daha fazla olacağı düşüncesi örgütsel bağlılık kavramının tanımlanmasında temel alınan en önemli unsur olduğu ifade edilmektedir (Bayraktaroğlu & Ersoy, 2010: 3). Yapılan tanımlamaların büyük çoğunluğunda örgütsel bağlılık, çalışanların örgütün amaç ve hedeflerini kabullenmesi, bu amaçlara ulaşabilmek için kendisinden beklenilenden daha fazla çaba sarf etmesi, örgütüyle kimlik bütünleşmesini gerçekleştirmesi ve örgütteki üyeliğinin devamı için güçlü bir istek duyması gibi bağlılığı ifade eden öğelere yer verildiği görülmektedir (Bakan, 2011: 10). Porter vd. (1974) çalışmasında yapılan örgütsel bağlılığın tanımı örgütsel bağlılık çalışmalarında en yaygın olarak kullanılan kavramdır. Bu kavramda örgütsel bağlılığın üç farklı yönü vurgulanmıştır. Bunlar;

 Örgütsel amaç ve değerleri kabul etmek güçlü bir bağlılık duymak,  Gönüllü ve istekli olarak çalışma gayreti içerisinde olmak.

 Örgütsel üyeliğin devamı noktasında güçlü bir bağlılık duygusuna sahip olmak (Reichers, 1985: 468).

Bu faktörler özdeşleşme, içselleştirme ve sadakat olarak da adlandırılmaktadır (Perçin & Özkul, 2009: 23). Çalışanların örgütsel hedefleri benimseyip kabullenmesi özdeşleşme olarak tanımlanmaktadır. Bireyler, bir grup veya bir örgütle farklı nedenlerden dolayı

özdeşleşmektedir. Grup üyeliği bireyin kendisini tanımasına yardımcı olmakla birlikte, bireye ait olma duygusunu kazandırmaktır. Eğer örgütün imajı, prestiji ve güvenirliği yüksek ise örgüt üyeleri daha fazla özdeşleşme göstermektedir (Benkhoff, 1977: 118). Çalışanların örgütlerine karşı hissetmiş oldukları bağlılıkları çalışanların örügtlerin hedef ve amaçlarını benimsemesi örgüte olan bağlılığı, çalıştığı örgütün hedeflerini benimsemesi ve o örgüt içinde varlığını sürdürmeyi istemesi şeklinde ifade edilmektedir. Örgütsel değerleri, örgütsel vizyonu ve hedefleri benimseyerek, örgüt yararı için bir şeyler yapmak ve örgüt üyeliği için çaba sarfetmek çalışanların bağlılığını göstermektedir. Bu bakımdan örgütsel bağlılık çalışan bireylerin örgütlerine karşı sergilemiş oldukları sadakat ve tutumu ifade etmektedir (Baysal & Paksoy, 1999: 8-9). Örgütsel bağlılığın tarihçesine bakıldığında birçok araştırmacının örgütsel bağlılığın değişik boyutlarını incelediği görülmektedir. Bu çalışmalar da günümüzde de giderek artan bir öneme sahiptir. Örgütsel bağlılığı bu derece önemli kılan nedenlere ise;

 Örgüte bağlılığk beklenilen çalışma davranışları ile ilişkilidir

 Örgüte bağlılık bireylerin işten ayrıması nedeni olarak, iş doyumundan daha etkili etkilidir.

 Örgütsel bağlılığı yüksek olan bireyler, örgütsel bağlılığı düşük olan bireylere göre daha iyi performans göstermektedirler.

 Örgütsel bağlılık örgütsel etkiliğin yararlı bir unsurudur.

 Örgütsel bağlılık, fedakârlık ve dürüstlük gibi örgüt vatandaşlık davranışlarının bir ifadesi olarak dikkat çekmektedir (Boylu vd., 2007: 57; Bayram, 2005: 126-127). Örgütsel bağlılık ve örgütsel vatandaşlık arasında gerçekleşen güçlü ilişkilerin varlığı, çalışanların ise bu alana dönük tutumlarının, belli zaman aralıklarıyla tekrarlanan araştırmalar sonucunda değerlendirilmesini gerekli kılmaktadır. Yapılacak olan çalışmalar, değerlendirmeler, çalışanların örgütler ile bütünleşmesini sağlayacak önlemlere geçerlik kazandırmasına dair, politikaların geliştirilmesine katkı sağlayacak gelişmelerden meydana geleceği ifade edilmektedir (Boylu, 2007: 57). Örgütsel bağlılık, işletmeler tarafından dikkate alınması gereken önemli bir konudur. Çünkü örgütsel bağlılık, örgütsel etkinliğin ve verimin sağlanması için önem arz eden konularla yakından ilişkilidir. Bu konular ise şunlardır (Balay, 2000: 1; Akt: Sabuncuoğlu, 20009: 25)

 Devamsızlık, işten ayrılma, iş arama faaliyetleri,

 İşe yönelik bağlılık, kişisel performans, iş tatmini, bilişssel ve duygusal yapılar,

 Sorumluluk duygusu, kararlara katılım, görev anlayışı ve personellerin çalışma rollerine yönelik özellikler,