Öneriler

Çalışma ile babaların ebeveynlik tutumları ile çocukların sosyal gelişimleri arasında ilişki olduğu ortaya konmuştur. Çocukların ebeveynleri, akranları ve diğer bireyler ile sağlıklı ilişkiler kurmaları için babaların tutum ve davranışlarının ne denli önemli olduğu anlaşılmaktadır. Çocuğun sağlıklı bir sosyal gelişim göstermesi, başta duygusal gelişim olmak üzere, diğer gelişim alanlarını da olumlu etkileyebilmektedir.

Sosyal becerilerin yaşamın ilk yıllarında kazanılmaya başlandığı göz önüne alınırsa, çocuğun ilk etkileşime girdiği ebeveynlere ciddi görevler düştüğü görülmektedir. Bu nedenle ebeveynlerin, öncelikle doğru model olarak ve tutarlı davranışlar sergileyerek çocuklarına doğru sosyal beceriler geliştirmeleri konusunda destek olmaları gerekir.

Çocuğa sevgi, ailede koşulsuz verilmeli belli şartlara bağlanmamalıdır. Ancak koşulsuz sevgi çocuğun her istediğini yapma anlamına gelmemektedir. Otoriter bir tutum içine girip çocuğun en temel ihtiyaçlarını kısıtlamak ne kadar yanlış ise çocuğun ihtiyacı olup olmadığına bakılmaksızın her isteğinin yapılması da o kadar yanlıştır. Hayatın her alanında olduğu gibi çocuk yetiştirirken de dengeli ve tutarlı bir tutum içinde olmak gerekir. Çocuğun ilgi ve arzuları göz önüne alınarak ihtiyaçları karşılanması gerektiği gibi, sosyal ortamlara uyum sağlaması için de toplumun değer ve öğretileri doğru bir şekilde öğretilmelidir.

Araştırmada, anne-babanın öğrenim düzeyi yükseldikçe babanın çocuğuna karşı daha olumlu bir tutum içine girdiği görülmektedir. Babanın öğrenim düzeyinin yüksek olması muhtemelen çocuk eğitimi ve gelişimi hakkında daha çok okumasına, kurs, seminer, sempozyum, konferanslar gibi etkinliklere daha fazla ilgi duymasına neden olmaktadır. Bu çabaların babanın çocuğun gelişimi ile ilgilenmesini, eğitimine katılmasını ve doğru tutum sergilemek için özen göstermesini sağlaması beklenmektedir. Aynı şekilde annenin öğrenim düzeyi yükseldikçe babanın doğru tutum içinde olması da desteklenebilmektedir. Ancak bu durum, eşlerin benzer öğrenim düzeyine sahip olması ile de ilgili olabilir.

Babanın çocuğun sosyal–duygusal, bilişsel–akademik, cinsel ve kimlik gelişimi üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, çocuğu ile etkili ve kaliteli vakit geçirmek için öğreniminin ve iyi bir planlama yapmasının önemi daha iyi anlaşılmaktadır.

Çocuğun okulda edindiği bilgi ve becerilerin etkili ve kalıcı olması için evde de desteklenerek sürekliliğinin sağlanması gerekir. Bu durumda babanın çocuğun eğitimine katılması önem kazanmaktadır. Anne gibi babanın da öğretmenle işbirliği içinde olması çocuğun sosyal–duygusal gelişiminde ve akademik başarısında son derece önemlidir.

Birçok insanın, en rahat ulaşabildiği kaynak olan medya aracılığı ile babaların çocuk bakımı ve gelişimi hakkında daha doğru ve pratik bilgiler elde etmeleri için çeşitli yayın ve programlar yapılabilir. Ayrıca okul öncesi eğitim kurumlarında ve ilkokullarda babalara yönelik kurs, seminer, konferans gibi etkinlikler düzenlenebilir, kitapçık ve broşürler dağıtılabilir. Bu tür faaliyetlerle çocuğun bakım ve eğitiminde babaların annelere ortak olması sağlanarak çocuğun daha sağlıklı gelişmesi sağlanabilir.

KAYNAKÇA

Anne Çocuk Eğitimi Vakfı (2001). Çocuğun Yaşamında Babanın Rolü ve Önemi. Sempozyum Raporu. İstanbul: AÇEV Yayınları.

Akfırat, Ö. F. (2004). Yaratıcı Dramanın İşitme Engellilerin Sosyal Becerilerinin Gelişimine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Akkök, F. (1996). İlköğretimde Sosyal Becerilerin Geliştirilmesi Anne-Baba El Kitabı. Ankara: MEB Yayınları.

Aktaş, Y. (1993). Baba Yoksunluğunun Çocuğun Gelişimi Üzerine Etkisi. 9. Ya-Pa Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. Ankara: Ya-Pa Yayınları.

Alibeyoğlu, T. (2009). Baba Destek Programının (BADEP) Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Alisinanoğlu, F. ve Özbey, S. (2009). Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden 60–72 Aylık Çocukların Problem Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 493-517.

Altay, F. B. (2007). Okul Öncesi Kuruma (Devlet/Özel) Devam Eden Çocukların Sosyal Yeterlikleri ve Olumlu Sosyal Davranışları İle Ebeveyn Stilleri Arasındaki İlişkiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Arı R. ve Seçer Z. (2003). Farklı Ana Baba Tutumlarının Çocukların Psikososyal Temelli Problem Çözme Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 451-464.

Arslan, Ü. (2012). Okul Öncesi Eğitimde Temel Becerilerin ve Sosyal Davranışların Kazandırılması., G. Haktanır. (Editör). Okul Öncesi Eğitime Giriş. Genişletilmiş Altıncı Baskı. Ankara. Anı Yayıncılık, ss. 201-226.

Arslan, G. ve Kabasakal, Z. (2013). Ergenlerin Problem Çözme Becerileri ve Ana-Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. International Periodical For The Languages, Literature And History Of Turkish Or Turkic, 8(6), 33-42.

Aslan, E. (2008). Drama Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin 6 Yaş Çocuklarının Sosyal İlişkiler ve İşbirliği Davranışlarına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.

Atmaca Koçak, A. (2004). Baba Destek Programı Değerlendirme Raporu. İstanbul: AÇEV Yayınları.

Avcıoğlu, H. (2007a). İşitme Engelli Çocuklara Sosyal Becerilerin Öğretilmesinde İş Birlikçi Öğrenme Yöntemi İle Sunulan Öğretim Programının Etkililiğinin İncelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 313-347.

Avcıoğlu, H. (2007b). Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması (4-6 Yaş). AİBÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 87-101.

Avcıoğlu, H. (2009). Etkinliklerle Sosyal Beceri Öğretimi. İstanbul: Kök Yayıncılık. Aydın, M.Z. (2005). Ailede Çocuğun Ahlak Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları.

Bacanlı, H. ve Erdoğan, F. (2003). Matson Çocuklarda Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeğinin (Messy) Türkçeye Uyarlanması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 3(2), 351-379.

Bandura, A. (1999). Social Cognitive Theory of Personality. In L. A. Pervin and O. P. John (Eds.), Handbook Of Personality (pp. 154–196). New York: Guilford Press.

Bandura, A. (1977). Social Learning Theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice Hall.

Baran, G. (2005). 4-5 Yaş Çocuklarının Sosyal Davranış ve Aile Ortamlarının İncelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 32(1), 9-16.

Bilgin Aydın, N.H. (2003). Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.

Bornstein, M. H. and Zlotnik, D. (2009). Parenting Styles and Their Effects. In J. B. Benson and M. M. Haith (Eds.), Social and Emotional Development in Infancy and Early Childhood (pp. 280-292). San Diego, CA: Elsevier.

Bugental D, Brown M and Reiss C. (1996). Cognitive Representations of Power in Caregiving Relationships: Biasing Effects on Interpersonal Interaction and Information Processing. Journal of Family Psychology, 10(4), 397-407.

Bülbül, N. E. (2008). 4 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Calderalla, P. and Merrell, K. W. (1997). Common Dimensions of Social Skills of Children and Adolescents: A Taxonomy of Positive Behaviors. School Psychology Review, 26(2), 264-278.

Cerrahoğlu, S. (2002). Sosyal Beceri Eğitiminin İlköğretim Çocuklarının Öz Kavramı Düzeylerine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.

Chadsey-Rusch, J. (1992). Toward Defining and Measuring Social Skills in Employment Settings. American Journal on Mental Retardation, 96 (4), 405-418.

Chao, R. (1994). Beyond Parental Control and Authoritarian Parenting Style: Understanding Chinese Parenting Through The Cultural Notion of Training. Child Development, 65(4), 111-1119.

Cüceloğlu, D. (1992). İçimizdeki Çocuk. İstanbul: Remzi Kitapevi. Çağdaş, A. (2011). Anne-Baba-Çocuk İletişimi. Ankara: Kök Yayıncılık. Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2010). Anne-Baba Eğitimi. Ankara: Kök Yayıncılık.

Çağdaş, A. ve Seçer, Z. (2002). Çocuk ve Ergende Sosyal ve Ahlak Gelişimi. Ankara: Nobel Yayınevi.

Çetin, F., Bilbay, A. ve Kaymak, D. (2003). Araştırmadan Uygulamaya Çocuklarda Sosyal Beceriler Grup Eğitimi. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.

Çetinkaya, A. (2004). Ruhsal Açıdan Sağlıklı Aile Sağlıklı Çocuk. Ankara: Empati Yayınları. Çiftçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2010). Bilişsel Süreç Yaklaşımıyla Sosyal Beceri Öğretimi. Yedinci

Baskı. Ankara: Kök Yayıncılık.

Çiftçi, İ. ve Sucuoğlu, B. (2003). Bilişsel Süreç Yaklaşımıyla Sosyal Beceri Öğretimi. Birinci Baskı. Ankara: Kök Yayıncılık.

Çubukçu, Z. ve Gültekin, M. (2006). İlköğretimde Öğrencilere Kazandırılması Gereken Sosyal Beceriler. Bilig/Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, 37, 155-174.

Demircioğlu, H. (2012). Altı Yaşında Çocuğu Olan Annelere Uygulanan Aile Eğitimi Programının Aile İşlevleri ve Anne Baba Tutumları İle Çocuğun Gelişimi Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Dicle, A. N. (2006). Üniversite Çocuklarının Sosyal Beceri Düzeylerinin Duygusal Zeka Düzeyleri ve Bazı Kişisel Özelliklerine Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.

Dinçer, Ç. (2011). Okul Öncesi Dönemde Sosyal Beceri Eğitimi. Eğitimci Öğretmen Dergisi, 5, 6-11.

Dönmezler, İ. (1991). Ailede İletişim ve Etkileşim. İstanbul: Sistem Yayıncılık.

Durualp, E. (2009). Anasınıfına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Uyum ve Becerilerine Oyun Temelli Sosyal Beceri Eğitiminin Etkisinin İncelenmesi: Çankırı Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Ekinci Vural, D. (2006). Okul Öncesi Eğitim Programındaki Duyuşsal ve Sosyal Becerilere Yönelik Hedeflere Uygun Olarak Hazırlanan Aile Katılımlı Sosyal Beceri Eğitimi Programının Çocuklarda Sosyal Becerilerin Gelişimine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Efe, K. (2005). Okul Öncesi Eğitimi Çağında Çocuğu Olan Ailelerin Denetim Odağı Türü ve Çocuklarının Sosyal Davranışlarını Denetlemeleri. Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Elibol Gültekin, S. (2008). 5 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin Bazı Değişkenler Açısından Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Elliott, S. N. and Gresham, F. M. (1990). Social Skills Rating System. Circle Pines, MN: American Guidance Service.

Elliott, S. N. and Busse, R. T. (1991). Social Skills Assessment and Intervention with Children and Adolescents. School Psychology International, 12, 63-83.

Elliott, N. S., Malecki, K. C. and Demaray, K. M. (2001). New Directions in Social Skills Assessment and Intervention For Elementary and Middle School Students. Exceptionality, 9(2), 19–32.

Eminoğlu, B. (2007). Dört-Beş Yaş Çocuklarının Sosyal Davranışları ile Ebeveyn Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Erbay, E. (2008). Okul Öncesi Eğitim Alan ve Almayan İlköğretim Birinci Sınıf Çocuklarının Sosyal Becerilere Sahip Olma Düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.

Ersoy, E. (2013).Ortaokul Çocuklarının Algıladıkları Anne Baba Tutumları İle Benlik Saygısı ve Depresyon Düzeyi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (İstanbul İli Fatih İlçesi Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Ogelman, H. G., Önder, A., Seçer, Z. ve Erten, H. (2013). Anne Tutumlarının 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerini ve Okula Uyumlarını Yordayıcı Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 143–152.

Ogelman, H. G. (2012). Okul Öncesi Dönemde Sosyal Gelişim., E. Kargı. (Editör). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim. Birinci Baskı. Ankara. Pegem Akademi Yayınları, ss. 47–89.

Olcay, O. (2008). Bazı Kişisel ve Ailesel Değişkenlere Göre Okul Öncesi Dönemdeki Çocukların Sosyal Yetenekleri ve Problem Davranışlarının Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Örgün, S. K. (2000). Anne ve Baba Tutumları ile 8. Sınıf Çocuklarının Benlik Saygıları ve Atılganlıkları Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Erdinç, S. (2009). Okul Öncesi Dönem Çocuklarında Fiziksel ve İlişkisel Saldırganlığın Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Erdoğan, A. (2004). Çocuğun Psikososyal Gelişiminde Babanın Rolü. Yeni Symposium, 42(4), 147-153.

Eminoğlu, B. (2007). Dört-Beş Yaş Çocuklarının Sosyal Davranışları İle Ebeveyn Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Günalp, A. (2007). Farklı Anne Baba Tutumlarının Okul Öncesi Eğitim Çağındaki Çocukların Özgüven Duygusunun Gelişimine Etkisi (Aksaray İli Örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.

Güngörmüş Özkardeş, O. (2006). Baba ve Çocuk. İstanbul: Morpa.

Güngörmüş, O. (1995). Baba-Çocuk İlişkisi. H. Yavuzer. (Editör). Ana-Baba Okulu. Beşinci Baskı. İstanbul. Remzi Kitabevi.

Güngörmüş, O. (1992). Babanın Çocuğun Zekâsı, Akademik Başarısı ve Benlik Kavramı Üzerine Etkisinin Araştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Gülay, H. ve Akman, B. (2009). Okul Öncesi Dönemde Sosyal Beceriler. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Gresham, F. M. and Elliott, S. N. (1987). The Relationship Between Adaptive Behaviour and Social Skills: Issues in Definition and Assessment. Journal of Special Education, 21(9), 167-181.

Grusec, J. E. (November, 2008). Parents’ Attitudes and Beliefs: Their Impact on Children’s Development. Encyclopedia on Early Childhood Development, Vol. 2; 1-5. Web: http://www.child-encyclopedia.com/documents/grusecangxp.pdf adresinden 8 Aralık 2013’de alınmıştır.

Gültekin, A. G. ve Türkoğlu, D. (2013). Okul Öncesi Dönem Çocuğu Olan Babaların Babalık Rollerini Algılamaları İle Çocuklarının Davranış Problemleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 1(1), 1–17.

Günindi, Y. (2008). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Altı Yaş Çocuklarının Sosyal Uyum Becerileri İle Anne-Babalarının Empatik Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Güven, E. (2013). Çocuğun Davranış Sorunları İle Algıladığı Anne Baba Çatışması Arasındaki İlişkiler: Duygu Sosyalleştirmenin Aracı Rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Halis, İ. (2005). Çocuk Eğitiminde Disiplin. Konya: Serhat Kitapevi.

Hamarta, S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Çocuklarının Sosyal Problem Çözme Becerilerinin Algılanan Anne Baba Tutumları Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Hawley, P. H. (2002). Social Dominance and Prosocial and Coercive Strategies of Resource Control in Preschoolers. International Journal of Behavioral Development, 26(2), 167- 176.

Kanlıkılıçer, P. (2005). Okul Öncesi Davranış Sorunları Tarama Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Kapıkıran, N. A., Bora İvrendi, A. ve Adak, A. (2005). Okul Öncesi Çocuklarında Sosyal Beceri: Durum Saptaması. Pamukkale Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 1–8.

Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayıncılık.

King, R. (2000). Classroom-Based Social Skills Training As Primary Prevention in Kindergarten: Teacher Ratings of Social Fuctioning. Doctor of Philosophy Thesis, University Of Misouri, ABD.

Kuzucu, Y. (2011). Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(35), 79-91.

Kuzucu, Y. (1999). Babalarıyla Çatışma Düzeyi Yüksek ve Düşük Olan Ergenlerin ve Babalarının Babalık Rolüne İlişkin Algılarının Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Koçak, N.L. (2012). Köy ve Kentte Yaşayan İlköğretim İkinci Kademeye Devam Eden Çocukların Sosyal Becerilerinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.

Laible, D. J. and Thompson, R. A. (2002). Mother-Child Conflict in The Toddler Years: Lessons in Emotion, Morality, and Relationships. Child Development, 73, 1187–1203. Liberman, R. P., Derisi, W. J., and Mueser, K. T. (1989). Social Skills Training For

Psychiatric Patients. New York: Pergamon Press.

Mcarthur, J. R. (2002). The Why, What, and How of Teaching Children Social Skills. The Social Studies, July/August, 183-185.

Meadan, H ve Monda-Amaya, L. (2008). Collaboration to Promote Social Competence for Students With Mild Disabilities in the General Classroom: A Structure for Providing Social Support. Intervention in School and Clinic, 43(3), 158–167.

Meral, B. F. (2006). Babaların Zihin Engelli Çocuklarının Yetiştirilmesine Yönelik Katılım Durumlarının Belirlenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Merrell, K. W. (2003). Behavioral, Social and Emotional Assessment of Children and Adolescents. Mahwah, Nj: Lawrence Erlbaum Associates.

Merrell, W. K. (2001). Assessment of Children’s Social Skills: Recent Developments, Best Practices and New Directions. Exceptionality, 9(2), 3–18.

Navaro, L. (1989). Aşırı Koruyuculuğun Çocuk Eğitimine Etkisi. Ya-Pa 6. Okul Öncesi Eğitimi ve Yaygınlaştırılması Semineri. İstanbul. Ya-Pa Yayınları, ss. 121-125.

Oktay, A. (2004). Yaşamın Sihirli Yılları: Okul Öncesi Dönem. İstanbul: Epsilon Yayınları. Oprea, L. M. (1998). The Relationship of Authoritative Parenting Style of Head Start Families

and The Development of Appropriate Social Skills in Preschool Children. Doctor of Philosophy Thesis, University of New Orleans, ABD.

Öner, B. ve Yılmaz, S. (2001). Anne ve Baba Gözüyle "Çocuk Eğitimi" Bir Sosyal Temsil Ön Çalışması. Kriz Dergisi, 9(1), 39-46.

Özbek, A. (2003). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Etmeyen Çocukların İlköğretim Birinci Sınıfta Sosyal Gelişim Açısından Öğretmen Görüsüne Dayalı Olarak Karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.

Özbey, S. (2012). Ebeveynlerin Evlilik Uyumu ve Algıladıkları Sosyal Destek İle Altı Yaş Çocuklarının Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(1), 43-62.

Özbey, S. (2009). Anaokulu ve Anasınıfı Davranış Ölçeği’nin (Pkbs–2) Geçerlik Güvenirlik Çalışması ve Destekleyici Eğitim Programının Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Özbey, S. ve Alisinanoğlu, F. (2009). Okul Öncesi Eğitim Kurumuna Devam Eden 60–72 Aylık Çocukların Problem Davranışlarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(6), 493–517.

Öztürk, A. (2008). Okul Öncesi Eğitimin İlköğretim 1. ve 3. Sınıf Çocuklarının Sosyal Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2010). Anne-Baba Olmak ve Anne-Babaların Çocuk Yetiştirme Tutumları., T. Güler. (Editör). Anne Baba Eğitimi. Birinci Baskı. Ankara. Pegem Akademi Yayıncılık, ss. 35–52.

Özyürek, A. ve Tezel Şahin, F. (2005). 5-6 Yaş Grubunda Çocuğu Olan Ebeveynlerin Tutumlarının İncelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25( 2), 19-34.

Pedro, M. F., Ribeiro, T. and Shelton, K. H. (2012). Marital Satisfaction And Partners’ Parenting Practices: The Mediating Role of Coparenting Behavior. Journal of Family Psychology, 26(4), 509-522.

Pekşan Akça, R. (2012). Ana- Babaların Çocuk Yetiştirmede Aşırı Koruyucu Olmaları. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 29, 1-13.

Persson, G. E. B. (2005). Developmental Perspectives on Prosocial and Aggressive Motives in Preschoolers’ Peer İnteractions. International Journal of Behavioral Development, 29(1), 80-91.

Perry C. J., Jensen L. and Adams G. R. (1985). The Relationship Between Parents Attitudes Toward Childrearing and The Sociometric Status of Their Preschool Children. The Journal of Psychology, 119, 567–574.

Poyraz, M. (2007). Babaların Babalık Rolünü Algılamalarıyla Kendi Ebeveynlerinin Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Poyraz, H. ve Özyürek, A. (2005). Okul Öncesi 5-6 Yaş Çocukların Problem Davranışları ve Ebeveynlerin Disiplin Yöntemlerinin İncelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 33(166), 83- 97.

Poyraz Tüy, S. (1999). 3-6 Yaş Arasındaki İşitme Engelli ve İşiten Çocukların Sosyal Beceri ve Problem Davranışları Yönünden Karşılaştırılmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Rocha-Derker, M. S. (2004). The Development and Validation of The Proactive Assesment of Social Skill For Preschool Children. Unpublished Doctoral Dissertation, Presented To The College of Education and The School of Universty of Oregon, ABD.

Ladd, G. W., Price, J. M. and Hart, C. H. (1988). Predicting Preschoolers’ Peer Status From Their Playground Behaviors. Child Development, 59(4), 986-992.

Sarıca, E. ve Yazıcı, Z. (2012). Ebeveynlerin Sosyal Sorun Çözme Becerileriyle Çocukların Benlik Algısı Arasındaki İlişki. Uluslararası Hakemli Aile Çocuk ve Eğitim Dergisi, 1(1), 92–103.

Seçer, Z., Çeliköz, N. ve Yaşa, S. (2007). Bazı Kişisel Özelliklerine Göre Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Babalarının Babalığa Yönelik Tutumları. Selçuk Universitiesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18, 425–439.

Sergin, C. and Giverts, M. (2003). Methods of Sociall Skills Training and Developments. In J. O. Greene and B. R. Burleson (Eds.), Handbook of Communication and Social Interaction Skills (pp.135-178). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

Seven, S. (2008a). Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.

Seven, S. (2008b). Yedi-Sekiz Yaş Çocuklarının Sosyal Becerilerinin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(2), 151-174.

Seven, S. (2006). 6 Yaş Çocuklarının Sosyal Becerileri İle Bağlanma Durumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Stauffacher, K. and Dehart, G. B. (2005). Preschoolers' Relational Aggression With Siblings and With Friends. Early Education and Development, 16, 185-206.

Şahin, C. (2001). Sosyal Beceri ve Sosyal Yeterlik. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 9- 19.

Şanlı, D. (2007). Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarını Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.

Trawick-Swith, J. (2013). Erken Çocukluk Döneminde Gelişim (Çev. Editörü B. Akman). Ankara: Nobel Yayınları. (Eserin Orijinali 2010’da yayımlandı).

Uğur, H. (1998). Anasınıfı Eğitiminin Sosyalleşmedeki Rolü ve Öğrencileri Sosyalleştirme Açısından Özel ve Devlet Anasınıflarının Karşılaştırması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.

Uz, B. A. (2003). İlköğretim 4. ve 5. Sınıflarda Okuyan Çocukların Sosyal Becerileri ve Okul Uyumu İle Depresyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir. Uyanık Balat, G. (2007). İlköğretime Başlayan Çocukların Anne Babalarının Çocuk

Yetiştirme Tutumlarının Okul Öncesi Eğitimden Yararlanma Düzeylerine Göre İncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 32(143), 89-99.

Vapur, R. (2006). 4-6 Yaş Grubu Çocuklarının Anne-Babaları İle Büyük Anne- Büyük Babalarının Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Sosyoekonomik Düzeylere Göre İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Winsler, A., Madigan, A. and Aquilino, S. (2005). Correspondence Between Maternal and Paternal Parenting Styles in Early Childhood. Early Childhood Research Quarterly, 20(1), 1-12.

Yaşar, M. C., Kızıltepe, İ. G. ve Uyanık, Ö. (2013). Farklı Sosyo-ekonomik Düzeydeki Annelerin Çocuklarının Problem Davranışlarıyla Başa Çıkma Yollarının İncelenmesi.