Öneriler

Devlet ve vakıf üniversitelerindeki örgütsel bağlılık, örgütsel destek düzeyi ve özelleştirmeye ilişkin görüşleri ortaya koymaya çalışan bu araştırmanın sonuçları yükseköğretim sistemimize yönelik ilginç bulgular sunmaktadır. Araştırma sonuçları devlet üniversitelerinin çalışanlarında örgütsel destek oluşturmada vakıf üniversiteleri karşısında yetersiz kaldığını ortaya koymaktadır. Bunun önüne geçilmesi için gereken adımlar atılmalıdır. Aksi takdirde istihdam, ücret, ödüllendirme politikaları açısından devlet üniversitelerinden daha fazla imkâna ve esnekliğe sahip vakıf üniversiteleri devlet üniversitelerinden daha kolay öğretim elamanı transferi gerçekleştirmeye devam edecektir. Bu durum önümüzdeki yıllarda nitelikli öğretim elamanlarının devlet üniversiteleri yerine vakıf üniversitelerini tercih etmesine ve devlet üniversitelerindeki nitelik sorunun başka bir boyut kazanmasına sebep olacaktır.

Araştırma sonuçları akademik personelin örgütsel bağlılık düzeylerinin hem devlet üniversitelerinde hem de vakıf üniversitelerinde istenen düzeyde olmadığını göstermektedir. Özellikle araştırma görevlilerinin hem örgütsel bağlılık hem de örgütsel destek puanları her iki kurum türünde de düşük bulunmuştur. Bu durum akademisyenliğe yeni adım atmış bir öğretim elamanının mesleğin ilk yıllarında işinden soğumasına sebep olarak verimini düşürebilir. Bunun önüne geçilebilmesi için akademik personelin özlük haklarında ve ücretlerinde iyileştirmelerin yapılması yararlı olabilir. Günümüz koşullarında vakıf üniversitesi öğretim elemanları ile devlet üniversitesi öğretim elamanlarının maaşlarında iki kata yakın farklılığın olduğu bildirilmektedir. Bu farklılığın azaltılması için çalışmalar yapılması gereklidir.

Örgütsel bağlılık ve örgütsel destek çalışanların iş motivasyonuı, stres düzeyi, işte ve kurumda kalma isteği gibi performanslarına doğrudan etki eden iki önemli etken konumundadır. Çalışanların kuruma fedakârlık yapması için bu iki özelliği yüksek

179

derece hissetmeleri gerekmektedir. Devlet üniversiteleri bu iki alanda vakıf üniversitelerindeki iyi uygulamaları kendi bünyelerine taşıyabilirler.

Devlet üniversitesindeki öğretim elamanlarının yükseköğretimde özelleştirmeye ilişkin görüşleriyle vakıf üniversitelerindeki öğretim elamanlarının yükseköğretimde özelleştirmeye ilişkin görüşleri arasında farklılık olduğu bu araştırma sonuçlarından biridir. Devlet üniversitelerindeki akademisyenlerin yükseköğretimde özelleştirmeye yönelik olumsuz görüşlerine dayanak olan hususlar dikkate alınarak YÖK kanununda yapılacak düzenlemelerle yükseköğretimin finansal, yönetsel ve kurumsal ihtiyaçlarına cevap verecek yeni bir model geliştirilmesi zorunlu görünmektedir. Bunun için kamu ve özel sektör öncüğünde çalışanlarına değerli olduklarını daha fazla hissettiren, karara daha fazla katılım sağlandığı karma bir model geliştirilebilir.

Araştırmacılar için geliştirilebilecek öneriler şöyle sıralanabilir:

1) Bu araştırma yükseköğretim kurumlarını içeren nicel bir araştırmadır. Konu ile ilgili daha kapsamlı nitel araştırmalar yapılabilir.

2) Bu araştırmada demografik özellikler olarak cinsiyet, kıdem, kurumda çalışma süresi, unvan, idari görev ve sendika üyeliği gibi değişkenler ele alınmıştır. Araştırmanın kapsamı gelir durumu, bağlı bulunulan fakülte ve üniversitelerin idari personeli de dahil edilerek genişletilebilir.

3) Eğitimde özelleştirme konusu öğretmenleri kapsayacak şekilde tekrar edilebilir. 4) Eğitimde özelleştirme konusunda yükseköğretimdeki öğrenci, veli gibi diğer paydaşların da görüşlerini değerlendirecek çalışmalar yapılabilir.

180 KAYNAKÇA

Adem, M. (1993). Ulusal Eğitim Politikamız ve Finansmanı, Ankara: Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, No:172.

Addi-Raccah,A. (2012). Supporting or Opposing Privatization in Education:Teachers' Attitudes and Positions of Power in Israeli Schools, Leadership and Policy in

Schools, 11(4), 391-417.

Adnett, N. (2004). Private-sector provision of schooling: an economic assessment.

Comparative Education, 40 (3), 385- 399.

Akalın, Ç. (2006). Duygusal Örgütsel Bağlılık Gelişiminde Çalışanların Algıladıkları

Örgütsel Destek ve Ara Bir Değişken Olarak Örgüt Temelli Öz Saygı.

Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara

Akarslan, M. (2000). Türkiye’de ve Dünyada Özelleştirmenin Analizi, Bursa: Ezgi Kitabevi.

Akça, H. (2012).Yükseköğretimin Finansmanı ve Türkiye İçin Yükseköğretim Finansman Modeli Önerisi, Yönetim Ve Ekonomi, 19(1), 91-104.

Akgeyik, T. (2013). Ulusal ve Uluslararası Karşılaştırmalarla Öğretim Üyeliği Maaşı:

Tespitler ve Bir Model Önerisi, Ankara: SETA Yayınları.

Akın, F. Şimşek, O. ve Erdem, F. (2007). Türkiye’de Eğitim Sorunu, Toplumsal

Aktörlerine Göre Eğitim Sorunlarına Bakış. Ankara: Türk Eğitim-Sen Yayınları.

Akın, M. (2008). Örgütsel Destek, Sosyal Destek ve İş/Aile Çatışmalarının Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkileri, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Dergisi, 25(2),141-170.

Aksoy, A. (2006). Sağlıkta Özelleştirme, Muğla Devlet Hastaneleri Çalışanları Örneği, Yayımlanmaış Yüksek Lisans Tezi, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Muğla.

Aksoy, N. (2011). Türkiye Kamu Eğitiminde Gizli Ticarileşme: Kurumsal Sosyal Sorumluluğun İşleyiş Biçimleri ve Eğitimi Ticarileştirme İşlevleri, Eğitim Bilim

Toplum Dergisi, 9(35), 8-27.

Aktan, C. C. (2004). Privatization and Turkish Experience. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

________. (2006). Yükseköğretimde Değişim: Global Trendler ve Yeni Paradigmalar.

181

Aktolga, M. (2006). Effectiveness In Public And Private Universities In Istanbul. Marmara Üniversitesi, İngilizce İşletme Anabilim Dalı, Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.

Akyüz, Y. (1999). Başlangıçtan 1999’a Türk Eğitim Tarihi (7. baskı). İstanbul: Alfa Basım Yayım.

Alkhafaji, A. F. (1993). Privatization: An Overview, Journal of Organizational Change

Management, 6(3), pp.24- 42.

Allen, M.W., Armstrong, D.J., Reid, M.F. and Riemenschneider, C.K. (2008), Factors impacting the perceived organizational support of IT employees, Information &

Management, 45, 556-563.

Allen, N. J. ve Meyer, J.P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective, Continuance, and Normative Commitment to the Organization, Journal of

Occupational Psychology, 63, 1-18.

Allen, D.G.; Shore, L.M., ve Griffeth, R.W. (2003). The role of perceived organizational support and supportive human resource practices in the turnover process. Journal of Management, 29, 99-118.

Annamali, T., A. G. K. Abdullah, N. J. Alazidiyeen. (2010). The mediating effects of POS on the relationship between organizational justice, trust, and performance appraisal in Malaysian secondary schools. European Journal of Social Sciences, 13 (4), 623-632.

Altınöz, İ.(2011). Yükseköğretimde Kalite ve Akreditasyon, Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 Mayıs 2011.İstanbul.

Apple, M.W. (2001). Educating The "Right" Way: Markets, Standards, God, And

Inequality. New York: RoutledgeFalmer.

Arıoğlu, E. (1994). Dünyada ve Türkiye’de Özelleştirme. Ankara: Türkiye Maden İşçiler Sendikası.

Arguvan, D. (2013). Vakıf Üniversitelerinin Türkiye Yükseköğretim Sistemi

Üzerindeki Etkilerine Dönük Akademisyen Algıları, Kuram ve Uygulamada

Eğitim Bilimleri Educational Sciences: Theory & Practice, 13(1), 137-160.

Arısoy, N. S. (2005). Yerel Yönetimlerde Reformun Gerekliliği, Sonbaskı Sanal

Dergi, 2 (2), www.sonbaski.com, Erişim Tarihi: 25.05.2011.

Arslan, M. (1999). 21. Yüzyıla Girerken Türkiye’de Yükseköğretimin Durumu ve Belli Başlı Sorunları, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 195-221.

182

Aselage, J. ve Eisenberger, R. (2003). Percived Organizational Support and Psychological Contracts: A Theorical Integration, Journal of Organizational

Behaviour, 24, 491-509.

Aslan, H.M. (2011). Türkiye’de Yükseköğretimin Finansmanında Yol Ayrımı: Etkin,

Adil ve Cesur Adımlar, Uluslararası Yükseköğretim Kongresi: Yeni Yönelişler

ve Sorunlar (UYK-2011) 27-29 Mayıs 2011.

Aypay, A. (2003). Yükseköğretimin Yeniden Yapılandırılması: Sosyo-Ekonomik ve Politik Çevrelerin Üniversitelerde Kurumsal Adaptasyona Etkileri. Kuram ve

Uygulamada Eğitim Yönetimi, 9(34), 194-213.

Aysan, M. A. (2000). Atatürk’ün Ekonomi Politikası. 6. Basım, İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.

Aydemir, M. ve Erşan, C. (2011). Yeni Kurulan Üniversitelerde Örgütsel Bağlılık Sorunu, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi, 13(1), 55-72.

Aytaç, M. ve Öngen, B. (2012). Doğrulayıcı faktör analizi ile yeni çevresel paradigma ölçeğinin yapı geçerliliğinin incelenmesi, İstatistikçiler Dergisi, 5, 14-22.

Ayyıldız, H. Cengiz, E. (2006). Pazarlama Modellerinin Testinde Kullanılabilecek Yapısal Eşitlik Modeli (YEM) Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Süleyman

Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11(1), Ss.63:

84.

Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

_______ (2012). Öğrenen örgüt algısının örgütsel bağlılığa etkisi: Özel ve devlet üniversitesi arasında bir karşılaştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim

Bilimleri, 12 (4), 2461-2486.

Balcı, A. (2003). Örgütsel Sosyalleşme Kuram Strateji ve Taktikler, Ankara: Pegem A Yayıncılık.

_______ (2010). Açıklamalı Eğitim Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Ball, S. ve Youdell, D. (2008). Hidden privatisation in public education. Brussels: Education International.

Balyer, A. ve Gündüz, Y. (2011), Türk Yükseköğretim Yönetim Sisteminde YÖK İle Yaşanan Paradigmatik Dönüşüm: Vakıf Üniversiteleri Çelişkisi, Erciyes

183

Barrera-Osori, F. Fasih, T. Patrinos, H. A. ve Santibanez, L. (2009). Decentralized

Decision-Making in Schools The Theory and Evidence on School-Based Management. Washington: The World Bank.

Başaran, İ.E. (2000). Örgütsel Davranış İnsanın Üretim Gücü. Ankara: Bilim Kitap.

_______(2004). Yönetimde insan ilişkileri. (Üçüncü baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.

Bayram L.(2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık, Sayıştay Dergisi, Ekim-Aralık, 59, 125-139, Ankara.

Becker, H. (1960). Notes on the concept of commitment. American Journal of

Sociology, 66, 2–40.

Beer, M. (2009). High Commitment, High Performance How to Build A Resilient

Organization for Sustained Advantage, San Francisco: Jossey-Bass

Bel, G. (2006). Retrospectives: The Coining of "Privatization" and Germany's National Socialist Party ." Journal of Economic Perspectives, 20 (3), 187- 194.

Belfield, C. (2003). Political Preferences And The Privatization Of Education: Evidence From The UK, Education Economics, 11(2), 155-168,

Belfield, C.R., Levin, H.M. (2002). Education Privatization: Causes, Consequences,

and Planning Implications. Paris: UNESCO.

Bernal, J.L. (2005). Parental choice, social class and market forces: the

consequences of privatization of public services in education, Journal of

Education Policy, 20(6),779-792

Bilgin, V. (2009). Türkiye’de Üniversite Sorunu Ve Üniversite Çalışanları Üzerine Bir

Araştırma. Ankara: Türk Eğitim Sen Yayınları.

Boylu,Y.; Pelit, E. ve Güçer, E.(2007). Akademisyenlerin Örgütsel Bağlılık Düzeyleri Üzerine Bir Araştırma, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 44(511), 55-74.

Boratav, K. (2006). Türkiye İktisat Tarihi 1908-2007. 10. Baskı Ankara: İmge Kitabevi

Boursma, P.B. (2002). Privaitizing the Muse and All that Jazz (Ed.) Boursma, P.B., Hemel, A. Ve Wielen, N. Privatization and Culture : Experiences in the Arts,

Heritage and Cultural Industries in Europe. Dordrecht: Kluwer Academic

Publishers.

Bozkurt, F. (2007). Denizcilik Sektöründe Çalışan Gemiadamlarının Demografik