Öğrencilerim toplum tarafından

benimsenen davranıĢları sergilemektedirler.

8 13,3 42 70 9 15 - - 1 1,7

öze

9.Öğrencilerimin gözünde ben

ulaĢılmaz biriyim.

- - 5 8,3 17 28,3 19 31,7 19 31,7

seç

10.Sınıfta öğretmen ve yönetici

rolü oynamaktan kaçınırım.

3 5 18 30 23 38,3 11 18,3 5 8,3

Tablo 4 incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin % 8,3‟ ü her zaman, % 36,7‟si çoğu zaman öğrencilere sadece istedikleri zaman yardım ettiğini belirtirken, %33,3‟ü ara sıra, % 16,7‟ si çok seyrek yardım ettiğini belirtmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin % 5‟i ise hiçbir zaman yardım etmediğini belirtmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; genel olarak ( ara sıra hariç) coğrafya öğretmenlerinin sadece öğrenci istediği zaman yardım etmesi ilgisiz sınıf yönetimine eğilimli olduğunu göstermektedir. Bireysel geliĢime önem veren öğretmen sınıfta öğrenci istediğinde veya istemediğinde

ona yardım etmelidir. Sınıfta kendini ifade edemeyen, çekingen öğrenciler olabileceği için yapılan eğitim-öğretim faaliyetlerinde öğretmenler bu konuya dikkat etmelidir.

Tablo 4‟e göre, coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetiminde baş edemediği sorunlarla karşılaşma düzeyleri incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin % 1,7‟si her zaman, % 1,7‟si çoğu zaman, %26,7‟si ara sıra, %48,3‟ü çok seyrek sınıf yönetiminde baĢ edemediği sorunlarla karĢılaĢtığını ifade etmektedir. Coğrafya öğretmenlerinin % 21,7‟si hiçbir zaman sınıf yönetiminde baĢ edemediği sorunlarla karĢılaĢmadığını ifade etmektedir. Bulgulara göre; coğrafya öğretmenleri sınıf yönetiminde baĢ edemediği sorunlarla az düzeyde karĢılaĢmaktadır. Bu yönüyle ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢı sürdürmemektedir.

Tablo 4‟te coğrafya öğretmenlerinin eğitim etkinliklerini planlamayı zaman kaybı olarak görme düzeylerine bakıldığında; coğrafya öğretmenlerinin % 43,3‟ü hiçbir zaman, eğitim etkinliklerini planlamayı zaman kaybı olarak görmemektedir. Coğrafya öğretmenlerinin % 31,7‟si çok seyrek, % 16,7‟si ara sıra, % 5‟i çoğu zaman, % 3,3‟ü her zaman, eğitim etkinliklerini planlamayı zaman kaybı olarak görmektedir. Elde edilen bulgulara göre; coğrafya öğretmenleri eğitim etkinliklerini planlama konusunda ilgisiz eğilim göstermemektedir. Eğitim etkinliklerini planlamak öğretmenin derste ve sınıftaki hâkimiyetini artıran, öğretimi çeĢitlendiren ve verimli kılan bir unsurdur.

Tablo 4‟e göre, coğrafya öğretmenlerinin okul dışındaki ticaret, özel ders gibi etkinlikleri ne düzeyde ilgilerini çektiğini belirten ifadeleri incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin % 81,7‟si bu etkinliklerin hiçbir zaman ilgisini çekmediğini belirtmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin %16,7‟si çok seyrek, %1,7‟sinin ise ara sıra ilgisini çektiğini ifade etmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; coğrafya öğretmenlerinin çoğunun özel ders, ticaret gibi etkinliklerin ilgisini çekmemesi sınıf yönetiminde ilgisiz yönde eğilim göstermediğini ifade etmektedir. Birden fazla iĢle ilgilenmek para kazandırabilir ama sırf çok para kazanmak arzusundan ticaretle ve diğer para getiren iĢlerle uğraĢmak öğretmenin ders üzerindeki ilgisini ve dikkatini azaltabilir.

Tablo 4‟te coğrafya öğretmenlerinin öğrencileri değerlendirirken o günkü psikolojisine göre davranması ile ilgili bilgilerin analizinde; coğrafya öğretmenlerinin % 58,3‟ü hiçbir zaman o günkü psikolojisine göre davranmadığını belirtmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin %23,3‟ü çok seyrek, % 15,0‟i ara sıra, % 1,7‟si çoğu zaman, %1,7‟si her zaman o günkü psikolojisine göre davrandığını belirtmiĢtir. Elde edilen

sonuçlara göre; coğrafya öğretmenlerinin çoğu öğrencilerini değerlendirirken o günkü psikolojisine göre davranmadığını belirttiği için sınıf yönetimi açısından ilgisiz yönde eğilimli olmadığı söylenebilir.

Tablo 4‟e göre; okulun ve dersin genel amaçlarının coğrafya öğretmenlerinin ders işleme üzerindeki etkisine bakıldığında; coğrafya öğretmenlerinin %30‟u hiçbir zaman dersin ve okulun genel amaçlarının ders iĢlemesini etkilemediğini belirtmiĢ, % 28,3‟ü çok seyrek, % 23,3‟ü ara sıra, % 18,3‟ünün çoğu zaman genel amaçların ders iĢlemesini etkilediğini belirtmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; coğrafya öğretmenlerinin yarıdan fazlasının dersin ve okulun genel amaçlarının dersi iĢlemede etkisinin olmadığını ifade etmesi, sınıf yönetiminde bu konu için ilgisiz yönde eğilimli olduğunu göstermektedir. Hâlbuki öğretmenlerin derslerini iĢlerken okulun ve dersin genel amaçlarına göre hareket etmesi, dersin iĢlerliğini ve verimini artırabilir.

Tablo 4‟te coğrafya öğretmenlerinin öğrencilerin sınıfta olabildiğinde serbest olma düzeyleri incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin % 3,3‟ü öğrencilerinin her zaman, % 11,7‟si çoğu zaman, % 21,7‟si ara sıra , % 35‟i çok seyrek serbest olduğunu belirtmiĢtir. % 28,3‟ü ise hiçbir zaman öğrencilerinin olabildiğince serbest olmadığını ifade etmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin çoğunun sınıf içinde öğrencilerin olabildiğince serbest olmasına izin vermemeleri, sınıf disiplinine önem verdiklerini gösterir. Sınıfta demokrasi; öğrencilerin baĢıboĢ, alabildiğince serbest olması anlamına gelmez. Sınıftaki kurallar kiĢilerin daha rahat yaĢayabilmesi için konulmuĢtur.

Tablo 4‟e göre; öğrencilerin toplum tarafından benimsenen davranışları gösterme düzeylerine ilişkin görüşleri incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin %1,7‟si öğrencilerinin hiçbir zaman toplum tarafından benimsenen davranıĢları göstermediğini belirtmiĢtir, %70‟i çoğu zaman, %13,3 her zaman, % 15‟i ise ara sıra öğrencilerinin toplum tarafından benimsenen davranıĢları gösterdiğini belirtmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin çoğunun öğrencileri için toplum tarafından benimsenen davranıĢları gösterdiğini ifade etmesi, sınıf yönetimi konusunda ilgisiz yönde eğilimi olmadığını gösterir. Okulun temel iĢlevlerinden biri de öğrencileri toplum tarafından benimsenen, topluma entegre olabilmiĢ bireyler olarak yetiĢtirebilmektir. Bu yönüyle coğrafya öğretmenlerinin toplumla barıĢık bireyler yetiĢtirebildiği söylenebilir.

Tablo 4‟te coğrafya öğretmenlerinin öğrencilerinin gözünde ne düzeyde ulaşılmaz biri olarak gördüğünü belirten sonuçlar analiz edildiğinde; coğrafya

öğretmenlerinin % 31,7‟si hiçbir zaman kendisini ulaĢılmaz biri olarak görmediğini ifade etmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin % 31,7‟si çok seyrek, % 28,3‟ü ara sıra, % 8,3‟ü çoğu zaman, kendisini ulaĢılmaz biri olarak gördüğünü ifade etmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; coğrafya öğretmenleri genel olarak kendisini ulaĢılmaz biri olarak görmediği için sınıf yönetiminde ilgisiz yönde eğilimi olmadığı söylenebilir. Öğretmenlerin olumlu sınıf atmosferi oluĢturabilmesi, öğrencilerine önem vermesi, onları sevebilmesi sonucunda öğretmen ve öğrenci iletiĢimi pozitif yönde gerçekleĢebilir.

Tablo 4‟e göre, coğrafya öğretmenlerinin sınıfta yönetici rolü oynamaktan kaçınma düzeyleri incelendiğinde; coğrafya öğretmenlerinin % 5‟inin her zaman, % 30‟unun çoğu zaman yönetici rolü oynamaktan kaçındığı, % 38,3‟ünün ara sıra, % 18,3‟ünün çok seyrek yönetici rolü oynamaktan kaçındığı görülmektedir. Coğrafya öğretmenlerinin % 8,3‟ü ise hiçbir zaman yönetici rolü oynamaktan kaçınmadığını ifade etmiĢtir. Elde edilen bulgulara göre; öğretmenlerin geneli (ara sıra hariç) sınıfta yönetici rolü oynamaktan kaçınmaktadır. Bu konuda coğrafya öğretmenlerinin ilgisiz sınıf yönetimi sergiledikleri söylenebilir. Öğretmenlik mesleğinin bir gereği olarak ortaya çıkan rol ve görevlerin sürdürülmesi sınıftaki süreçleri etkileyen önemli bir etkendir. Rol ve görevlerin getirdiği yükümlülükleri yerine getiren öğretmenler öğrencileri için pozitif bir model olabilir.

Tablo 4 genel olarak değerlendirildiğinde; coğrafya öğretmenlerinin ilgisiz sınıf yönetimi üzerine görüĢlerinin; öğrencilerinin gözünde ulaĢılmaz biri olma durumu, öğrencilerin sınıfta olabildiğince serbest olması, okulun ve dersin amaçlarının dersi iĢlemeyi etkilememesi, öğrencileri değerlendirirken o günkü psikolojiye göre davranılması, okul dıĢındaki özel ders, ticaret gibi etkinliklerin dikkati çekmesi, eğitim etkinliklerini planlamayı zaman kaybı olarak düĢünme, sınıf yönetiminde baĢ edemediğim sorunlarla karĢılaĢırım gibi maddelerde hiçbir zaman ve çok seyrek gibi seçeneklerde yığılmalar olmuĢtur. Öğrencilere sadece istedikleri zaman yardım ederim, sınıfta öğretmen ve yönetici rolü oynamaktan kaçınırım gibi maddelerde ara sıra ve öğrencilerim toplum tarafından benimsenen davranıĢları gösterirler maddesinde çoğu zaman seçeneğinde öğretmen görüĢleri yığılmalar göstermiĢtir.

4.4. Coğrafya öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi AnlayıĢlarına ĠliĢkin GörüĢleri ve KiĢisel Özellikleri

AraĢtırmanın ikinci amacı, coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayıĢlarına iliĢkin görüĢlerinin cinsiyet, yaĢ, mesleki deneyim, en son mezun olunan okul türü ve okuldaki genel sınıf mevcuduna göre değiĢip değiĢmediğini belirlemektir.

AraĢtırmanın amacına yönelik olarak, coğrafya öğretmenlerinin otokratik, demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢıyla ilgili maddelerin seçeneklerinden elde edilen puanların aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıĢtır. Aritmetik ortalamalar arasındaki farkın anlamlı olup olmadığına iliĢkin; ikili küme karĢılaĢtırmalarında bağımsız gruplar arası t testi, ikiden fazla küme karĢılaĢtırmalarında ise tek yönlü varyans analizi (anova) yapılmıĢtır. Varyans analizinin sonunda f testi istatistiğinin anlamlı bulunduğu durumlarda farklılığın hangi gruplar arasında gerçekleĢtiğini belirlemek amacıyla Tukey HSD Testi uygulanmıĢtır.

“Varyans analizi farklı grupların birbirinden farklı olup olmadığını gösterir. Ancak farklılıkların hangi gruplar arasında olduğuna iliĢkin bilgi içermez. Bunun için varyans analizlerine ilave olarak Tukey testinin yapılmasında yarar vardır” (Eymen, 2007: 120).

4.4.1. Cinsiyete Göre Coğrafya Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi AnlayıĢlarına ĠliĢkin GörüĢleri

AraĢtırmanın bu bölümünde coğrafya öğretmenlerinin cinsiyet değiĢkenine göre

otokratik, demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢlarında değiĢikliğin olup olmadığı belirlenmek istenmiĢtir.

AraĢtırmanın amacına ulaĢabilmek için, coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayıĢlarını ifade eden maddelerin puanlarının aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıĢtır. Elde edilen aritmetik ortalamalar arasındaki farkın anlamlığı t testi ile denenmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin cinsiyet değiĢkenine göre otokratik, demokratik ve ilgisiz yönetim anlayıĢlarına ait aritmetik ortalama, standart sapma ve t testi değerleri Tablo 5‟te verilmiĢtir.

Tablo 5

Coğrafya öğretmenlerinin Cinsiyetlerine Göre Sınıf Yönetimi Anlayışına İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

Cinsiyet Denek Sayısı (N) Aritmetik Ortalama ( ) Standart Sapma (s) “t” Değeri t Anlamlılık Düzeyi p* Otokratik Kadın 22 31,09 5,91 -1,330 ,189 Erkek 38 32,97 4,89 Demokratik Kadın 22 21,90 5,64 1,545 ,128 Erkek 38 19,76 4,90 Ġlgisiz Kadın 22 35,95 5,09 -0,495 ,622 Erkek 38 36,47 3,04

*Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıĢtır.

Tablo 5‟te cinsiyete göre öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi anlayışına ait görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; kadın öğretmenlerin aritmetik ortalamasının 31,09; erkek öğretmenlerin aritmetik ortalamasının ise 32,97 olduğu görülmektedir. Erkek öğretmenlerin aritmetik ortalaması kadın öğretmenlerin aritmetik ortalamasından daha büyüktür.

Tablo 5‟te cinsiyete göre öğretmenlerin demokratik sınıf yönetimi anlayışına ait görüşlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; kadın öğretmenlerin aritmetik ortalamasının 21,90; erkek öğretmenlerin aritmetik ortalamasının ise 19,76 olduğu

görülmektedir. Kadın öğretmenlerin aritmetik ortalaması erkek öğretmenlerin aritmetik ortalamasından daha büyüktür.

Tablo 5‟te cinsiyete göre öğretmenlerin ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢına ait görüĢlerinin aritmetik ortalamalarına bakıldığında; kadın öğretmenlerin aritmetik ortalamasının 35,95; erkek öğretmenlerin aritmetik ortalamasının ise 36,47 olduğu görülmektedir. Erkek öğretmenlerin aritmetik ortalaması kadın öğretmenlerin aritmetik ortalamasından daha büyüktür.

Cinsiyete göre; kadın ve erkek öğretmenlerin puan ortalamaları ve iki grup ortalaması arasında anlamlı bir farkın olup olmadığını belirlemek amacıyla, bağımsız gruplar arası (independent samples t test) t testi uygulanmıĢtır. T testi sonucu ortaya çıkan değerler Tablo 5’te verilmiĢtir. Bu tablodaki verileri değerlendirmek için kurulması gereken örnek hipotezler Ģu Ģekildedir:

“H0 hipotezleri her zaman gruplar arası farksızlığı öngörür. H1 hipotezi ise gruplar arası fark olduğu iddiasına dayanır. Ġncelenen konu ya da analiz yöntemi ne olursa olsun bu durum değiĢmez. Yapılan tüm analizlerde H0 hipotezi test edilir. Eğer H0 hipotezi reddedilirse H1 hipotezinin doğruluğu kabul edilir” (Eymen, 2007: 106).

H0= Erkek ve kadın öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.

H1= Erkek ve kadın öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢit değildir.

Sig. değeri gruplar arasında fark olup olmadığını gösteren değerdir. Bu değer 0,05'ten küçükse gruplar arasında fark olduğuna karar verilir. Eğer bu değer 0,05'ten büyükse karĢılaĢtırılan gruplar arasında anlamlı fark olmadığına karar verilir. Eğer fark olduğu kararı verilirse hangi grubun ortalaması büyükse o grubun diğer gruptan daha yüksek ortalamaya sahip olduğu söylenir. Fark çıkmazsa grupların ortalamaları birbirinden farklı bile olsa onların aslında aynı (birbirine denk) oldukları söylenir. Ele aldığımız hipotezde p=0,189>0,05 olduğu için H0 hipotezi kabul edilir. Yani “erkek ve kadın öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.” ġeklinde kurulan hipotez kabul edilmiĢ olur.

H0= Erkek ve kadın öğretmenlerin demokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.

H1= Erkek ve kadın öğretmenlerin demokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢit değildir.

Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre demokratik sınıf yönetimi konusunda ele aldığımız hipotezde p=0,128 ve 0,05‟ten büyük olduğu için H0 hipotezi kabul edilir. Yani “Erkek ve kadın öğretmenlerin demokratik sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.” ġeklinde kurulan hipotez kabul edilmiĢ olur.

Ġlgisiz sınıf yönetimi anlayıĢına göre kurulması gereken hipotezler ise:

H0= Erkek ve kadın öğretmenlerin ilgisiz sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.

H1= Erkek ve kadın öğretmenlerin ilgisiz sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢit değildir.

Coğrafya öğretmenlerinin cinsiyetlerine göre demokratik sınıf yönetimi konusunda ele aldığımız hipotezde p=0,622 ve 0,05‟ten büyük olduğu için H0 hipotezi kabul edilir. Yani “Erkek ve kadın öğretmenlerin ilgisiz sınıf yönetimi konusundaki görüĢlerinin ortalaması eĢittir.” ġeklinde kurulan hipotez kabul edilmiĢ olur.

Coğrafya öğretmenlerinin cinsiyetlerine göre sınıf yönetimi anlayıĢları arasında p=0,05 göre anlamlılık düzeyinde anlamlı farklılık bulunmamıĢtır. Bu durum kadın ve erkek öğretmenlerin otokratik, demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢını birbirine yakın düzeyde gösterdiklerini açıklamaktadır. Yani coğrafya öğretmenlerinin cinsiyetlerine göre demokratik, otokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayışında anlamlı farklılıklar bulunmamaktadır. Bu durum coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayışlarında cinsiyetlerinin etkili olmadığını göstermektedir.

4.4.2. Coğrafya Öğretmenlerinin YaĢlarına Göre Sınıf Yönetimi AnlayıĢlarına ĠliĢkin GörüĢleri

AraĢtırmanın bu bölümünün amacı, coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayıĢlarına iliĢkin görüĢlerinin yaĢ değiĢkenine göre değiĢip değiĢmediğini

saptamaktır. AraĢtırmanın amacına uygun olarak coğrafya öğretmenlerinin otokratik, demokratik, ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢlarının aritmetik ortalaması ve standart sapma değerleri hesaplanmıĢtır. Coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayıĢına iliĢkin puanlarının aritmetik ortalamalarının arasında farklılığın anlamlı olup olmadığını belirlemek için tek yönlü varyans analizi (anova) uygulanmıĢtır. Coğrafya öğretmenlerinin yaĢ değiĢkenine göre otokratik, demokratik, ilgisiz sınıf yönetimine ait standart sapma ve aritmetik ortalama değerleri Tablo-6’da verilmiĢtir.

Tablo 6

Coğrafya Öğretmenlerinin Yaş Gruplarına Göre Sınıf Yönetimine İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

YaĢ Grubu Sayı (N) Aritmetik Ortalama ) Standart Sapma (s)

Otokratik Sınıf Yönetimi AnlayıĢı

21-30 9 29,45 4,10

31-40 32 34,50 4,34

41-50 16 30,31 6,41

51 ve üzeri 3 31 4

Demokratik Sınıf Yönetimi AnlayıĢı

21-30 9 19,27 4,73

31-40 32 21,16 4,82

41-50 16 20,56 6,56

51 ve üzeri 3 19 4,58

Ġlgisiz Sınıf Yönetimi AnlayıĢı

21-30 9 36,72 2,57

31-40 32 37 3,64

41-50 16 34,31 4,78

51 ve üzeri 3 37,66 2,30

Tablo 6‟da; coğrafya öğretmenlerinin otokratik sınıf yönetimi anlayıĢına ait puanların aritmetik ortalamalarının, 21-30 yaĢ arasındaki öğretmenler için 29,45; 31-40 yaĢ arasındaki öğretmenler için 34,50; 41-50 yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler

için 30,31; 51 ve üzeri yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler için 31 olduğu anlaĢılmıĢtır. YaĢ gruplarına göre coğrafya öğretmenlerinin otokratik sınıf yönetimi anlayıĢına iliĢkin puan ortalamaları arasında 31-40 yaĢ grubundaki öğretmenler en yüksek ortalamaya sahipken, en düĢük ortalamaya 21-30 yaĢ grubu arasındaki öğretmenler sahiptir.

Tablo 6‟da coğrafya öğretmenlerinin demokratik sınıf yönetimi anlayıĢına ait puanların aritmetik ortalamalarının, 21-30 yaĢ arasındaki öğretmenler için 19,27; 31-40 yaĢ arasındaki öğretmenler için 21,16; 41-50 yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler için 20,56; 51 ve üzeri yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler için 19 olduğu görülmektedir. Coğrafya öğretmenlerinin demokratik sınıf yönetimi anlayıĢına iliĢkin puan ortalamaları arasında 31-40 yaĢ grubundaki öğretmenler en yüksek ortalamaya sahipken, en düĢük ortalamaya 51 ve üzeri yaĢ grubu arasındaki öğretmenler sahiptir.

Tablo 6‟ya göre coğrafya öğretmenlerinin ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢına ait puanların aritmetik ortalamalarının, 21-30 yaĢ arasındaki öğretmenler için 36,72; 31-40 yaĢ arasındaki öğretmenler için 37; 41-50 yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler için 34,31; 51 ve üzeri yaĢ grubu arasında bulunan öğretmenler için 37,66 olduğu görülmektedir. Coğrafya öğretmenlerinin ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢına iliĢkin puan ortalamaları arasında 51 ve üzeri yaĢ grubundaki öğretmenler en yüksek ortalamaya sahipken, en düĢük ortalamaya 41-50 yaĢ grubu arasındaki öğretmenler sahiptir

YaĢa göre, öğretmenlerin otokratik, demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢlarını sergileme düzeylerine iliĢkin elde ettikleri puan ortalamaları arasındaki farkın anlamlılığını istatistiksel olarak sınamak amacıyla uygulanan tek yönlü varyans analizi sonuçları Tablo 7‟de sunulmuĢtur.

Tablo 7

Coğrafya Öğretmenlerinin Yaş Gruplarına Göre Sınıf Yönetimi Anlayışlarına İlişkin Görüşlerinin Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları

Otokratik Yönetim AnlayıĢı Kareler Toplamı (kt) Serbestlik Derecesi (sd) Kareler Ortalaması (ko) F Değeri (f) Anlamlılık Düzeyi p* Gruplar arası 302,519 3 100,84 4,13 ,010 Gruplar içi 1365,66 56 24,38 Toplam 1668,18 59 Demokratik Yönetim AnlayıĢı Kareler Toplamı (kt) Serbestlik Derecesi (sd) Kareler Ortalaması (ko) F Değeri (f) Anlamlılık Düzeyi p* Gruplar arası 36,56 3 49,39 ,430 ,732 Gruplar içi 1586,28 56 28,32 Toplam 1622,85 59 Ġlgisiz Yönetim AnlayıĢı Kareler Toplamı (kt) Serbestlik Derecesi (sd) Kareler Ortalaması (ko) F Değeri (f) Anlamlılık Düzeyi p* Gruplar arası 86,93 3 28,97 2,01 ,122 Gruplar içi 805,25 56 14,38 Toplam 892,18 59

*Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıĢtır.

Tablo 7‟ye göre, öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi anlayıĢını sergileme düzeylerine ait puan ortalamaları arasında gözlenen farkların istatistiksel anlamlığını denemek için uygulanan tek yönlü varyans analizi ile elde edilen p değeri, 0,01< 0,05 olduğu için “H1=en az bir yaĢ grubunun yaĢ ortalaması diğerlerinden farklıdır” Ģeklindeki hipotez kabul edilir.

Otokratik sınıf yönetimi anlayıĢı açısından Gruplar arasında anlamlı farklılığın olduğu belirlendiğine göre hangi grubun diğerinden ya da diğerlerinden farklı

olduğunun araĢtırılması gerekmektedir(Post Hoc. Test). Bu nedenle multiple comparisons tablosundan faydalanılır(Tablo 8). Tablo 8‟e bakıldığında 21-30 yaĢ grubu ile 31-40 yaĢ grubu arasında hesaplanan p değerinin 0,027; 31-40 yaĢ grubu ile 41-50 yaĢ grubu arasında 0,040 olduğu görülmektedir. Bu iki ikili karĢılaĢtırma için p<0,05 olduğundan “H1= 21-30 yaĢ grubu ile 31-40 yaĢ grubu puan ortalamaları birbirinden farklıdır” ve “H1= 31-40 yaĢ grubu ile 41-50 yaĢ grubu puan ortalamaları birbirinden farklıdır.” Hipotezleri kabul edilir. Bunlar haricindeki ikili karĢılaĢtırmalarda p>0,05 olduğu için “H0= iki grubun puan ortalamaları birbirine eĢittir.” Hipotezi kabul edilir.

Bulgulara göre; yaş gruplarına göre; öğretmenlerin otokratik sınıf yönetimi anlayışı farklılık göstermektedir. YaĢ değiĢkenine göre öğretmenlerin demokratik sınıf yönetimi anlayıĢında anlamlılık düzeyi p=0,732>0,05 olduğu için “H0= iki grubun puan ortalamaları birbirine eĢittir.” Hipotezi kabul edilir. Bulgulardan hareket ederek; coğrafya öğretmenlerinin yaĢ değiĢkenine göre demokratik sınıf yönetimi anlayıĢı farklılık göstermediği sonucuna varılmaktadır. YaĢ değiĢkenine göre öğretmenlerin ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢında anlamlılık düzeyi p=0,122>0,05 olduğu için “H0= iki grubun puan ortalamaları birbirine eĢittir.” Hipotezi kabul edilir. Buna göre; coğrafya öğretmenlerinin yaĢ değiĢkenine göre ilgisiz sınıf yönetimi anlayıĢı anlamlı farklılık göstermemektedir.

Yaş değişkenine göre; öğretmenlerin demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayışları bulgulara göre farklılık göstermeyip, otokratik sınıf yönetimi anlayışı farklılık göstermektedir. Otokratik sınıf yönetimi anlayıĢında gözlenen anlamlı farklılığın hangi gruplardan kaynaklandığını saptamak amacıyla gerçekleĢtirilen Tukey HSD testi sonuçları Tablo 8‟de verilmiĢtir.

Tablo 8

Yaş Gruplarına Göre Coğrafya öğretmenlerinin Otokratik Sınıf Yönetimi Anlayışlarına İlişkin Görüşlerinin Tukey HSD Sonuçları

Otokratik Yönetim AnlayıĢı

YaĢ

Grupları 31-40 yaĢ 41-50 yaĢ

21-30 yaĢ ,027 -

31-40 yaĢ - ,040 p*

Otokratik sınıf yönetimi anlayıĢı bakımından yaĢ gruplarına göre 21-30, 31-40

ve 31-40 ile 41-50 yaĢ grupları arasında farklılıklar bulunmaktadır. Otokratik sınıf yönetimi anlayıĢı bakımından hangi yaĢ grubunun otokratik eğiliminin daha fazla olduğunu anlayabilmek için grup ortalamalarına bakıldığında (Tablo 6); 21-30 yaĢ grubunun ortalamasının 29,45‟dir. 31-40 yaĢ grubunun ortalaması 34,50 ve 41-50 yaĢ grubunun ortalamasının 30,31‟dir. 31-40 yaĢ grubunun ortalamasının daha fazla olması 31-40 yaĢ grubunun otokratik eğilimlerinin daha fazla olduğunu ortaya çıkarmaktadır.

4.4.3. Mezun Olunan Okul Türüne Göre Coğrafya Öğretmenlerinin Sınıf Yönetimi AnlayıĢlarına ĠliĢkin GörüĢleri

AraĢtırmanın bu bölümünde coğrafya öğretmenlerinin mezun olduğu okul türüne göre sınıf yönetimi anlayıĢlarının farklılaĢıp farklılaĢmadığı saptanmak istenmiĢtir. AraĢtırmanın amacına uygun olarak coğrafya öğretmenlerinin mezun olduğu okula ait puanlarının aritmetik ortalamaları ve standart sapmaları hesaplanmıĢtır. Coğrafya öğretmenlerinin sınıf yönetimi anlayıĢlarının puanlarının aritmetik ortalamaları hesaplanmıĢtır. Elde edilen aritmetik ortalamalar arasındaki farkın anlamlığı t testi ile denenmiĢtir. Coğrafya öğretmenlerinin cinsiyet değiĢkenine göre otokratik, demokratik ve ilgisiz yönetim anlayıĢlarına ait aritmetik ortalama, standart sapma ve t testi değerleri Tablo 9’da verilmiĢtir.

Tablo 9

Coğrafya öğretmenlerinin Mezun Olduğu Okul Türüne Göre Sınıf Yönetimi Anlayışlarına İlişkin Aritmetik Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

Mezun Olunan Okul Denek Sayısı (N) Aritmetik Ortalama ) Standart Sapma (s) “t” Değeri t Anlamlılık Düzeyi p* Otokratik Eğitim fakültesi 45 32,53 5,40 ,628 ,791 Fen-Edebiyat Fakültesi 15 31,53 5,16 Demokratik Eğitim fakültesi 45 20,04 5,10 -1,30 ,645 Fen-Edebiyat Fakültesi 15 22,06 5,54 Ġlgisiz Eğitim fakültesi 45 36,53 4,15 ,861 ,557 Fen-Edebiyat Fakültesi 15 35,53 2,94

*Anlamlılık düzeyi 0,05 olarak alınmıĢtır.

Tablo 9‟a göre; coğrafya öğretmenlerinin otokratik sınıf yönetimi anlayıĢlarının aritmetik ortalamasının eğitim fakültesi mezunlarında 32,53; fen-edebiyat fakültesi mezunlarında ise 31,53 olduğu görülmektedir. Otokratik sınıf yönetimi açısından eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerin aritmetik ortalamaları fen-edebiyat fakültesi mezunu öğretmenlere göre daha yüksektir.